An Tataramon ni Jehova Buhay

Tampok na mga Kabtang sa mga Libro nin Haggeo Asin Zacarias

AN TAON 520 B.C.E. Desisais na taon na an nakaagi poon kan ibugtak kan nagbaralik na Judio hale sa pagkadistiero sa Babilonya an pundasyon kan templo ni Jehova sa Jerusalem. Pero, an templo dai pa tapos, asin an pagtogdok ipinagbabawal. Ninombrahan ni Jehova si propeta Haggeo asin pakalihis nin duwang bulan ninombrahan nia si propeta Zacarias tanganing sabihon an Saiyang tataramon.

Si Haggeo asin Zacarias may sarong katuyohan: Pahiroon an banwaan na ipadagos an pagtogdok liwat kan templo. Nagin mapanggana an mga paghihingoa kan mga propetang ini, asin natapos an templo pakalihis nin limang taon. An ibinalangibog ni Haggeo asin Zacarias isinurat sa mga libro kan Biblia na inginaran sa sainda. Natapos an mga libro nin Haggeo asin Zacarias kan 520 B.C.E. saka 518 B.C.E. Kapareho kan mga propetang idto, igwa man kita nin tao nin Dios na gibohon, na dapat na matapos bago an katapusan kan presenteng sistema nin mga bagay. Iyan an paghuhulit kan Kahadean asin paggibo nin disipulo. Helingon niato kun anong pagparigon sa boot an makukua niato sa mga libro nin Haggeo asin Zacarias.

“ISENTRO NINDO AN SAINDONG PUSO SA SAINDONG MGA DALAN”

(Haggeo 1:1–2:23)

Sa laog nin 112 aldaw, ipinahayag ni Haggeo an apat na nakakamotibar na mensahe. An enot iyo an: “‘Isentro nindo an saindong puso sa saindong mga dalan. Tumukad kamo sa bukid, asin magdara kamo nin kahoy. Asin itogdok nindo an harong, tanganing ikaogma ko iyan asin mapamuraway ako,’ an sabi ni Jehova.” (Haggeo 1:7, 8) An banwaan naghimate sa paborableng paagi. An ikaduwang mensahe igwa kan panugang ini: “Papanoon ko [ni Jehova] nin kamurawayan an harong na ini.”—Haggeo 2:7.

Oyon sa ikatolong mensahe, an saindang pagpabaya sa pagtogdok liwat kan templo nagpangyari na ‘an banwaan asin an gabos na gibo kan saindang mga kamot’ magin maati sa atubangan ni Jehova. Minsan siring, poon sa aldaw na pinonan an paghirahay, si Jehova “matao nin bendisyon” sa sainda. Siring kan sinabi sa ikaapat na mensahe, “paparaon [ni Jehova] an kakosogan kan mga kahadean nin mga nasyon” asin ibubugtak si Gobernador  Zorobabel bilang “singsing na pantatak.”—Haggeo 2:14, 19, 22, 23.

Mga Hapot sa Kasuratan na Sinimbag:

1:6—Ano an kahulogan kan pananaram na “may irinoman, alagad bakong sagkod na maburat”? Malinaw sanang ipinaparisa kan pananaram na ini an kakulangan nin arak. Huling mayo kan bendisyon ni Jehova, magigin limitado an suplay nin arak—na bako nanggad na supisyente tanganing makaburat.

2:6, 7, 21, 22—Siisay o ano an dahelan kan pagyugyug, asin may anong epekto? ‘Yinuyugyug ni Jehova an gabos na nasyon’ paagi sa pambilog na kinaban na paghuhulit kan mensahe kan Kahadean. An paghuhulit nagigin dahelan man tanganing “an kawiliwiling mga bagay kan gabos na nasyon” magralaog sa harong ni Jehova, sa siring pinapano iyan nin kamurawayan. Pag-abot nin panahon, yuyugyugon ni “Jehova nin mga hukbo” “an kalangitan asin an daga asin an dagat patin an marang daga,” na magigin dahelan tanganing matanyog asin mawara an bilog na presenteng maraot na sistema nin mga bagay.—Hebreo 12:26, 27.

2:9—Sa anong mga paagi na ‘an kamurawayan kan nahuring harong magigin orog kisa kan sa naenot’? Ini kisuerra sa tolong paagi: an bilang nin mga taon na an templo nag-eksister, kun siisay an nagtokdo duman, asin kun sairisay an nagburunyog duman tanganing sambahon si Jehova. Minsan ngani an mamuraway na templo ni Salomon nagdanay sa laog nin 420 taon, poon 1027 B.C.E. sagkod 607 B.C.E., an “nahuring harong” ginamit sa laog nin labing 580 taon, poon kan mahaman iyan kan 515 B.C.E. sagkod kan laglagon iyan kan 70 C.E. Dugang pa, an Mesiyas—si Jesu-Cristo—nagtokdo sa “nahuring harong,” asin mas dakol na tawo an nagduman kisa sa “naenot” tanganing sambahon an Dios.—Gibo 2:1-11.

Mga Leksion Para sa Sato:

1:2-4. An pagtumang sa satong paghuhulit maninigo na dai magin dahelan na bagohon niato an satong mga prioridad hale sa ‘paghanap nguna kan kahadean’ pasiring sa paghanap nguna kan sadiri niatong intereses.—Mateo 6:33.

1:5, 7. Madonong na ‘isentro niato an satong puso sa satong mga dalan’ asin horophoropon kun paano an satong pamumuhay nakakaapektar sa satong relasyon sa Dios.

1:6, 9-11; 2:14-17. An mga Judio kan panahon ni Haggeo nagpapagal para sa personal nindang mga aktibidad alagad dai ninda nakakamtan an mga bunga kan saindang pagpapagal. Pinapabayaan ninda an templo, kaya mayo sa sainda an bendisyon nin Dios. Maninigo niatong tawan nin prioridad an espirituwal na mga aktibidad asin maggibo nin bilog na kalag na paglilingkod sa Dios, na ginigirumdom na baga man igwa kita nin dikit o dakol na materyal na bagay, ‘an bendisyon ni Jehova an nakakapayaman.’—Talinhaga 10:22.

2:15, 18. Sinadol ni Jehova an mga Judio na isentro an saindang puso poon sa aldaw na iyan, bakong sa nakaaging kapabayaan ninda, kundi sa gibohon na pagtogdok liwat. Maninigo man kitang magmaigot na padagos na magtanaw sa enotan mantang sinasamba niato an satong Dios.

‘BAKONG PAAGI SA KAPANGYARIHAN, KUNDI PAAGI SA SAKONG ESPIRITU’

(Zacarias 1:1–14:21)

Pinonan ni Zacarias an saiyang aktibidad bilang propeta paagi sa pangapodan sa mga Judio na ‘magbalik ki Jehova.’ (Zacarias 1:3) An walong bisyon na suminunod naggarantiya sa pagsuportar nin Dios sa pagtogdok liwat kan templo. (Helingon an kahon na “Walong Matalinhagang Bisyon ni Zacarias.”) Matatapos an pagtogdok, ‘bakong paagi sa puersa militar, ni sa kapangyarihan, kundi paagi sa espiritu ni Jehova.’ (Zacarias 4:6) ‘Itotogdok nanggad an templo ni Jehova’ kan lalaki na may ngaran na Supang ‘asin sia “magigin saserdote sa saiyang trono.”—Zacarias 6:12, 13.

An Betel nagsugo nin delegasyon tanganing hapoton an mga saserdote manongod sa pag-otob kan mga pag-ayuno sa paggirumdom kan pagkalaglag kan Jerusalem. Sinabi ni Jehova ki Zacarias na an pagmondo durante kan apat na pag-ayuno na ginibo bilang paggirumdom sa kalamidad na nangyari sa Jerusalem magigin “pag-ogma asin paggayagaya patin marahay na mga panahon nin kaorogmahan.” (Zacarias 7:2; 8:19) Kaiba sa duwang kapahayagan na nagsunod an mga paghokom tumang sa mga nasyon asin falsong mga propeta, mga hula mapadapit sa Mesiyas, saka sarong mensahe sa pagbabalik sa dati kan banwaan nin Dios.—Zacarias 9:1; 12:1.

 Mga Hapot sa Kasuratan na Sinimbag:

2:1—Taano ta an Jerusalem sinosokol nin sarong lalaki paagi sa lubid? Minalataw na an ginigibong ini nagsusuherir kan pagtogdok nin nagpoprotehir na lanob sa palibot kan siudad. Sinasabihan kan anghel an lalaki na an Jerusalem papahiwason asin igwa kan proteksion ni Jehova.—Zacarias 2:3-5.

6:11-13—An pagkorona daw sa Halangkaw na Saserdoteng si Josue nangangahulogan na sia nagin hade asin saserdote? Dai, si Josue bakong gikan sa makahadeng linahe ni David. Pero, an pagkorona sa saiya makahulang nagrerepresentar sa Mesiyas. (Hebreo 6:20) An hula mapadapit sa “Supang” nagkaigwa kan kaotoban kaiyan sa langitnon na Hade asin Saserdote na si Jesu-Cristo. (Jeremias 23:5) Kun paanong si Josue naglingkod bilang halangkaw na saserdote sa nagbaralik na mga Judio sa itinogdok liwat na templo, si Jesus man an Halangkaw na Saserdote para sa tunay na pagsamba sa espirituwal na templo ni Jehova.

8:1-23—Kasuarin naotob an sampulong kapahayagan na nasambitan sa mga bersikulong ini? An kada kapahayagan minasunod sa pananaram na “ini an sabi ni Jehova nin mga hukbo” asin panuga iyan nin Dios manongod sa katoninongan sa saiyang banwaan. An nagkapira sa mga kapahayagan na ini naotob kan ikaanom na siglo B.C.E., alagad gabos iyan naotob magsalang poon kan 1919 C.E. o naootob na ngonyan. *

8:3—Taano ta inapod an Jerusalem na “siudad nin kaimbodan sa katotoohan”? Bago kan pagkalaglag kaiyan kan 607 B.C.E., an Jerusalem iyo an “mapang-aping siudad,” na iniistaran nin maraot na mga propeta asin saserdote saka bakong maimbod na banwaan. (Sofonias 3:1; Jeremias 6:13; 7:29-34) Minsan siring, paagi sa itinogdok liwat na templo asin sa banwaan na dusay sa pagsamba ki Jehova, an mga katotoohan kan dalisay na pagsamba itataram duman, asin an Jerusalem aapodon na “siudad nin kaimbodan sa katotoohan.”

11:7-14—Ano an kahulogan kan pagputol ni Zacarias sa baston na inaapod na “Kagayagayahan” asin sa saro pa na inaapod na “Kasararoan”? Si Zacarias ilinaladawan bilang saro na isinugo tanganing ‘pastoran an aripompon na itinalagang gadanon’—an arog-karnerong mga tawo na inaprobetsaran kan mga namomoon sa sainda. Sa saiyang katongdan bilang pastor, ipinanganino ni Zacarias si Jesu-Cristo, na isinugo sa katipan na banwaan nin Dios alagad isinikwal ninda. An pagputol sa “Kagayagayahan” nagsisimbolo na tataposon nin Dios an tipan nin Ley sa mga Judio asin mapondo sia sa maogmang pakikiiba sa sainda. An pagputol sa “Kasararoan” nangangahulogan na pagraot sa teokratikong bogkos nin pagigin magtugang kan Juda asin Israel.

12:11—Ano an “pagtangis sa Hadadrimon sa kaplanodohan sa kababan nin Megido”? Si Hadeng Josias nin Juda nagadan sa pakikipaglaban ki Faraon Neko nin Egipto sa “kaplanodohan sa kababan nin Megido,” asin an pagkagadan nia tinangisan sa laog nin dakol na taon paagi sa “mga panambitan.” (2 Cronica 35:25) Kun siring, an “pagtangis sa Hadadrimon” puedeng nanonongod sa pagmondo sa pagkagadan ni Josias.

Mga Leksion Para sa Sato:

1:2-6; 7:11-14. Si Jehova naoogma asin nagbabalik sa mga may pagsolsol na nag-aako nin pagsagwe saka nagbabalik sa saiya paagi sa paggibo nin bilog na kalag na pagsamba sa saiya. Sa ibong na lado, dai nia sinisimbag an paghagad nin tabang kan mga ‘padagos na habong magtao nin atension, padagos na masinuhay an abaga, asin an saindang mga talinga ginibong dai naghihimate’ sa saiyang mensahe.

4:6, 7. Mayong mga olang na dai kayang paglabanan  kan espiritu ni Jehova tanganing mapangganang matapos an pagtogdok liwat kan templo. Ano man na mga problema na tibaad mapaatubang sa sato sa paglilingkod niato sa Dios puedeng mapaglabanan paagi sa pagtubod ki Jehova.—Mateo 17:20.

4:10. Sa pagsiyasat ni Jehova, an templo natapos ni Zorobabel asin kan saiyang banwaan oyon sa halangkaw na mga pamantayan nin Dios. An pamumuhay oyon sa mga linalaoman ni Jehova bakong depisil na gayo para sa bakong sangkap na mga tawo.

7:8-10; 8:16, 17. Tanganing akoon an pabor ni Jehova, dapat na maggibo kita nin hustisya, magpaheling nin mamomoton na kabootan, maggibo nin pagkaherak, asin magtaram nin katotoohan sa lambang saro.

8:9-13. Binebendisyonan kita ni Jehova kun ‘an satong mga kamot makosog’ sa paggibo kan inasignar sa sato na gibohon. Kaiba sa mga bendisyon na ini an katoninongan, katiwasayan, asin espirituwal na pag-oswag.

12:6. An mga nasa katongdan nin pangangataman sa tahaw kan banwaan ni Jehova maninigong magin “siring sa nagkakalayong sulo”—na pambihira an kaigotan.

13:3. An satong kaimbodan sa tunay na Dios asin sa saiyang organisasyon maninigong labi pa sa kaimbodan niato sa siisay man na tawo, gurano man kita kadayupot sa sainda.

13:8, 9. Dakol an mga apostata na isinikwal ni Jehova, na kompuesto sinda kan duwang kabtang kan daga. Ikatolong kabtang sana an dinalisay na garo pinaagi sa kalayo. Sa panahon niato, isinikwal ni Jehova an Kakristianohan, na minakompuesto sa mayoriya kan mga naghihingakong Kristiano. An linahidan na mga Kristiano, na sadit na bilang sana, an ‘nag-apod sa ngaran ni Jehova’ asin nagin andam na umagi sa pagdalisay. Pinatunayan ninda asin kan saindang mga kapagtubod na bako sanang sa ngaran an pagigin mga Saksi ni Jehova ninda.

Minomotibar sa Maigot na mga Gibo

Paano nakakaapektar sa sato ngonyan an ipinahayag ni Haggeo asin Zacarias? Kun hinohorophorop niato kun paano nakapahiro sa mga Judio an saindang mensahe na magtao nin atension sa pagtogdok liwat kan templo, bako daw na namomotibar kita na magkaigwa nin maigot na kabtang sa paghuhulit kan Kahadean asin paggibo nin disipulo?

Ihinula ni Zacarias na an Mesiyas maabot na “nangangabayo sa sarong asno,” na sia papasaloiban sa kantidad na “treintang pidasong pirak,” na sia gagadanon, asin na ‘magkakawararak an aripompon.’ (Zacarias 9:9; 11:12; 13:7) Dakula nanggad an magigin epekto sa satong pagtubod kan paghorophorop sa kaotoban kan siring na mga hula ni Zacarias manongod sa Mesiyas! (Mateo 21:1-9; 26:31, 56; 27:3-10) Napapakosog an satong kompiansa sa Tataramon ni Jehova asin sa saiyang mga probisyon para sa satong kaligtasan.—Hebreo 4:12.

[Nota sa Ibaba]

[Kahon sa pahina 11]

WALONG MATALINHAGANG BISYON NI ZACARIAS

1:8-17: Naggagarantiya na matatapos an templo asin nagpapaheling na bebendisyonan an Jerusalem asin an iba pang siudad sa Juda.

1:18-21: Nanunuga na tataposon an ‘apat na sungay na nagpawarak sa Juda,’ an boot sabihon, an gabos na gobyerno na nagtutumang sa pagsamba ki Jehova.

2:1-13: Nagpaparisa na papahiwason an Jerusalem asin na si Jehova magigin “sarong lanob na kalayo sa saiya sa bilog na palibot”—sarong proteksion.

3:1-10: Nagpapaheling na kalabot si Satanas sa pagtumang sa gibohon sa templo asin na an Halangkaw na Saserdoteng si Josue ilinigtas saka lininig.

4:1-14: Nagtatao nin garantiya na hahaleon an garo-bukid na mga olang asin na tataposon ni Gobernador Zorobabel an pagtogdok kan templo.

5:1-4: Nagpapahayag nin sumpa sa mga paragibo nin karompotan na dai napadusahan.

5:5-11: Naghuhula na tataposon an karatan.

6:1-8: Nanunuga manongod sa pangangataman asin proteksion nin mga anghel.

[Ritrato sa pahina 8]

Ano an katuyohan kan mensahe ni Haggeo asin Zacarias?

[Ritrato sa pahina 10]

Paanong an mga nasa katongdan nin pangangataman “siring sa nagkakalayong sulo”?