An Tataramon ni Jehova Buhay

Tampok na mga Kabtang sa Libro nin Josue

NAGKAKAMPO sa Kaplanodohan nin Moab kan 1473 B.C.E., an mga Israelita siertong naogma kan madangog an mga tataramon na ini: “Mag-andam kamo kan saindong mga kakaipuhanon, huling tolong aldaw poon ngonyan madakit kamo digdi sa Jordan tanganing laogon asin sadirihon an daga na itinatao sa saindo ni Jehova na saindong Dios tanganing sadirihon.” (Josue 1:11) Matatapos na an saindang 40 taon na temporaryong pag-istar sa kaawagan.

Pakalihis nin labi-labi sanang duwang dekada, an nangengenot na si Josue nagtitindog sa tahaw kan daga kan Canaan asin ipinapahayag sa kamagurangan na lalaki nin Israel: “Helinga nindo, itinao ko sa saindo paagi sa pabunotan an mga nasyon na ini na natatada bilang pamana para sa saindong mga tribo, asin an gabos na nasyon na pinoho ko, poon sa Jordan sagkod sa Dakulang Dagat sa sinosolnopan kan aldaw. Asin si Jehova na saindong Dios iyo an padagos na magpapahale sa sainda sa saindong atubangan, asin pinahale nia sinda huli sa saindo, asin sinadiri nindo an saindang daga, siring kan ipinangako sa saindo ni Jehova na saindong Dios.”​—Josue 23:​4, 5.

Isinurat ni Josue kan 1450 B.C.E., an libro nin Josue sarong nakakaogmang historikong kasaysayan manongod sa nangyari durante kan 22 na taon na idto. Mantang nasa tata na kita kan ipinanugang bagong kinaban, an kamugtakan niato nakakaagid kan sa mga aki ni Israel na andam na kaidtong sadirihon an Dagang Panuga. Kun siring, may dakulang interes, tawan niato nin atension an libro nin Josue.​—Hebreo 4:12.

SA “KAPLANODOHAN NA DESIERTO KAN JERICO”

(Josue 1:1–​5:15)

Magabat na asignasyon nanggad an inako ni Josue kan sabihon saiya ni Jehova: “Si Moises na sakuyang lingkod gadan na; asin ngonyan buhat, dumakit ka sa Jordan na ini, ika asin an bilog na banwaan na ini, pasiring sa daga na itatao ko sa sainda, sa mga aki ni Israel”! (Josue 1:2) Pangengenotan ni Josue an sarong nasyon nin pirang milyon na tawo palaog sa Dagang Panuga. Bilang pag-andam, nagsugo sia nin duwang espiya sa Jerico​—an siudad na dapat ngunang sakopon. Sa siudad na iyan nag-iistar an patotot na si Rahab, na nakabareta manongod sa mapangyaring mga ginibo ni Jehova para sa saiyang banwaan. Prinotehiran asin tinabangan nia an mga espiya asin bilang balos pinanugaan sia ninda nin kaligtasan.

Pakabuelta kan mga espiya, andam nang magpadagos asin dumakit sa Jordan si Josue asin an banwaan. Minsan ngani naglilipwas an tubig sa pangpang, napatunayan na bakong olang an salog sa sainda, huling pinapangyari ni Jehova na umontok an sulog nin tubig siring sa sarong sagop asin tinogotan na bumulos an tubig pasiring sa Gadan na Dagat. Pakadakit sa Jordan, nagkampo an mga Israelita sa Gilgal, na harani sa Jerico. Pakalihis nin apat na aldaw, sa banggi kan ika-14 aldaw kan Abib, sinelebrar ninda an Paskua sa kaplanodohan na desierto kan Jerico. (Josue 5:10) Kan sunod na aldaw, pinonan nindang kakanon an nagkapira sa ani kan daga, asin ipinondo na an probisyon kan mana. Durante kan panahon na ini, tinuri ni Josue an gabos na lalaki na namundag sa kaawagan.

 Mga Hapot sa Kasuratan na Sinimbag:

2:​4, 5​—Taano ta ilinagalag ni Rahab an mga lalaki kan hade na naghahanap sa mga espiya? Prinotehiran ni Rahab an mga espiya dawa nameligro an saiyang buhay huling napatalubo na nia an pagtubod ki Jehova. Kun siring, bako siang obligado na ihayag an namumugtakan kan mga espiya sa mga lalaki na gustong kologan an banwaan nin Dios. (Mateo 7:6; 21:23-​27; Juan 7:​3-​10) Sa katunayan, si Rahab “ipinahayag na matanos paagi sa mga gibo,” kaiba an paglagalag sa mga sugo kan hade.​—Santiago 2:​24-​26.

5:​14, 15​—Siisay an “prinsipe kan hukbo ni Jehova”? Posibleng marhay na an prinsipe na nag-abot tanganing pakosogon si Josue mantang nagpopoon na an pagkongkistar sa Dagang Panuga mayong iba kundi “an Tataramon”​—si Jesu-Cristo sa saiyang buhay bago nagin tawo. (Juan 1:1; Daniel 10:13) Kanigoan kanakakapakosog na akoon an garantiya na an pinamuraway na si Jesu-Cristo nasa kaibanan kan banwaan nin Dios ngonyan mantang nagpapartisipar sinda sa espirituwal na pakikilaban!

Mga Leksion Para sa Sato:

1:​7-9. Mahalagang marhay para sa kapangganahan sa espirituwal na mga paghihingoa an pagbasa sa Biblia aroaldaw, regular na paghorophorop sa sinasabi kaiyan, asin pag-aplikar kan nanonodan niato.

1:11. Hinagad ni Josue sa banwaan na mag-andam nin pagkakan asin iba pang kakaipuhanon asin dai sana maghalat sa Dios na sustentohan sinda. An konseho ni Jesus na dai magparahadit dapit sa mga pangangaipo sa buhay, kaiba kan saiyang panuga na “ini gabos na ibang bagay idadagdag na sana sa saindo,” dai nangangahulogan na dai na kita maninigong gumibo nin mga paagi tanganing suportaran an satong sadiri.​—Mateo 6:​25, 33.

2:​4-​13. Pagkatapos na madangog an manongod sa dakulang mga gibo ni Jehova asin narerealisar na kritikal an panahon, nagdesisyon si Rahab na kumampi sa saiyang mga parasamba. Kun haloy-haloy na kamong nag-aadal sa Biblia asin rinerekonoser na nabubuhay na kita sa “huring mga aldaw,” bako daw na maninigong magdesisyon na kamo na maglingkod sa Dios?​—2 Timoteo 3:1.

3:15. Mantang positibo an report kan mga espiya na isinugo sa Jerico, tolos na naghiro si Josue, na dai na hinahalat pa na humupa an katubigan kan Jordan. Mapadapit sa mga gibo may koneksion sa tunay na pagsamba, kaipuhan na humiro kita na may kosog nin boot imbes na mag-atraso sagkod na an mga kamugtakan garo mas angay nang gibohon iyan.

4:​4-8, 20-​24. An 12 gapo na kinua sa irarom kan salog kan Jordan magseserbing sarong girumdoman sa Israel. An mga gibo ni Jehova nin pagliligtas sa saiyang banwaan sa presenteng aldaw sa saiyang mga kaiwal nagseserbi man na sarong girumdoman na nasa kaibanan sia ninda.

NAGPAPADAGOS SA PAGKONGKISTAR

(Josue 6:1–​12:24)

An siudad kan Jerico “napipintoan na gayo . . . , na mayo nin nakakaluwas asin mayo nin nakakalaog.” (Josue 6:1) Paano masasakop an siudad? Itinatao ni Jehova ki Josue an estratehiya. Dai nahaloy rumpag na an mga lanob asin laglag na an siudad. Solamenteng si Rahab asin an saiyang kasararo sa harong an nakaligtas.

An sunod na kokongkistaron iyo an makahadeng siudad nin Hai. An mga espiya na isinugo duman nagbareta na kakadikit sana an nag-iistar sa siudad, kaya dai kinakaipuhan an dakol na lalaki tanganing pabagsakon iyan. Minsan siring, nagdurulag sa mga lalaki kan Hai an mga 3,000 na soldados na isinugo tanganing sakyadahon an siudad. An dahelan? Mayo si Jehova sa kampi kan mga Israelita. Nagkasala si Acan kan tribo ni Juda mantang sinasakyada an Jerico. Pakatapos na  asikasohon an problema, nakipaglaban si Josue tumang sa Hai. Huling dinaog kan enot an mga Israelita, ganado an hade kan Hai na makipaglaban sa sainda. Alagad ginamit ni Josue an estratehiya na nag-aaprobetsar sa sobrang kompiansa kan mga lalaki kan Hai, asin sinakop ni Josue an siudad.

An Gabaon sarong ‘dakulang siudad​—mas dakula pa sa Hai, asin an gabos na lalaki kaiyan makokosog.’ (Josue 10:2) Minsan siring, kan mabaretaan an kapangganahan kan Israel tumang sa Jerico asin Hai, an mga lalaki kan Gabaon linanse si Josue tanganing gumibo sia nin tipan nin pakipagkatoninongan sa sainda. Minansay kan nakapalibot na mga nasyon an pagtalikod na ini bilang huma sa sainda. Lima sa mga hade ninda an nagbilog nin alyansa asin sinakyada an Gabaon. Sinukorohan kan Israel an mga Gabaonita asin biyong dinaog an mga nanakyada. Kaiba sa iba pang kinongkistar kan Israel sa irarom kan pangengenot  ni Josue an mga siudad sa timog asin solnopan, siring man an pagkadaog kan koalisyon nin mga hade sa amihanan. Uminabot sa 31 gabos an nagkadaraog na hade sa solnopan kan Jordan.

Mga Hapot sa Kasuratan na Sinimbag:

10:13​—Paano nagin posible an siring na pangyayari? “Igwa daw nin ekstraordinaryong marhay para ki Jehova,” an Kaglalang kan kalangitan asin kan daga? (Genesis 18:14) Kun gugustohon nia, kayang kontrolon ni Jehova an paghiro kan daga tanganing an saldang asin an bulan magin garo dai naghihiro sa sarong nagmamasid sa daga. O puede man niang pabayaan an paghiro kan daga asin kan bulan mantang paagi sa refraction an mga sinag hale sa saldang asin sa bulan padagos na magtao nin liwanag. Ano man an kamugtakan, “mayo nin aldaw na kapareho kaiyan” sa kasaysayan nin tawo.​—Josue 10:14.

10:13​—Ano an libro ni Jaser? Nasambitan giraray an libro sa 2 Samuel 1:​18 mapadapit sa sarong berso na inaapod “An Busog”​—sarong awit nin kamondoan manongod ki Hadeng Saul nin Israel asin sa saiyang aking lalaki na si Jonatan. Posible na an libro koleksion nin mga awit asin berso manongod sa historikong mga tema asin posibleng aram na marhay kan mga Hebreo.

Mga Leksion Para sa Sato:

6:​26; 9:​22, 23. An sumpa na ipinahayag ni Josue sa pagkalaglag kan Jerico naotob pakalihis nin mga 500 na taon. (1 Hade 16:34) An sumpa ni Noe sa saiyang makoapo naotob kan an mga Gabaonita magin mga trabahador. (Genesis 9:​25, 26) Pirmeng naootob an tataramon ni Jehova.

7:​20-​25. An iba puedeng ipamugtak an paghabon ni Acan bilang sarong sadit na pagkakasala, na tibaad nangangatanosan na dai man iyan nagdara nin danyos sa iba. Tibaad mansayon ninda an saradit na paghabon asin saradit na pagkakasala tumang sa ley kan Biblia sa kaagid man na paagi. Pero, maninigo kitang magin arog ki Josue sa pagigin desidido niato na labanan an mga pangigipit na gumibo nin ilegal o inmoral na mga gibo.

9:​15, 26, 27. Dapat na seryosohon niato an mga bagay na napagkaoyonan asin otobon an satong panuga.

INAKO NI JOSUE AN ULTIMONG MAHALAGANG IPINAPAGIBO SA SAIYA

(Josue 13:1–​24:33)

Ngonyan na gurang na​—harani nang mag-90—​pinonan ni Josue na hirirason an daga. Dakulaon nanggad na trabaho! Inako na kan tribo ni Ruben asin Gad asin kan kabangang tribo ni Manases an saindang mana sa sirangan kan Jordan. An natatadang mga tribo tatawan na nin mana sa solnopan na tampi paagi sa pabunotan.

Nakapuesto an tabernakulo sa Silo sa teritoryo ni Efraim. Inako ni Caleb an siudad kan Hebron, asin kinua ni Josue an Timnat-sera. An mga Levita tinawan nin 48 siudad, kaiba an 6 na siudad na pailihan. Kan pabalik na sinda sa saindang mana sa sirangan kan Jordan, an mga parapakilaban ni Ruben, Gad, asin an kabangang tribo ni Manases nagpatindog nin sarong altar na “dakula sa pagigin risang-risa.” (Josue 22:10) An mga tribo sa solnopan kan Jordan minansay ini bilang pag-apostasiya, asin dikit pang magkaigwa nin guerra nin mga tribo, alagad nalikayan an pagpabolos nin dugo paagi sa marahay na komunikasyon.

Pagkatapos na mag-istar si Josue nin harohalawig na panahon sa Timnat-sera, ipinaapod nia an kamagurangan na lalaki, an mga namamayo, an mga hokom, asin an mga opisyal kan Israel asin sinadol sinda na magin makosog an boot asin magdanay na maimbod ki Jehova. Paghaloyhaloy, tiniripon ni Josue an gabos na tribo nin Israel sa Siquem. Duman rinepaso nia an mga pagtratar ni Jehova poon kan panahon ni Abraham, asin sa giraray pinakasadol nia sinda na ‘matakot ki Jehova asin paglingkodan sia nin daing sala asin sa katotoohan.’ Napahiro an banwaan na sumimbag: “Maglilingkod kami ki Jehova na samong Dios, asin maghihinanyog kami sa saiyang tingog!” (Josue 24:​14, 15, 24) Pagkatapos kan mga bagay na ini, nagadan si Josue sa edad na 110.

Mga Hapot sa Kasuratan na Sinimbag:

13:1​—Bako daw na kinokontra kaini an sinasabi sa Josue 11:23? Dai, huling an pagkongkistar sa Dagang Panuga kompuesto nin duwang aspekto: kaiba sa enot na aspekto an nasyonal na pakikilaban na nakadaog sa 31 hade kan daga nin  Canaan, na nagpabagsak sa kapangyarihan kan mga Cananeo, asin an ikaduwang aspekto iyo an lubos na pagsakop kan mga tribo asin indibiduwal sa daga. (Josue 17:14-​18; 18:3) Minsan ngani dai nahimo kan mga aki ni Israel na biyong pahaleon sa tahaw ninda an mga Cananeo, an mga nakaligtas dai nanggad nagin huma sa seguridad kan Israel. (Josue 16:10; 17:12) An Josue 21:44 nagsasabi: “Tinawan sinda ni Jehova nin kapahingaloan sa bilog na palibot.”

24:2​—An ama daw ni Abraham, si Tare, parasamba sa mga idolo? Sa primero, si Tare bakong parasamba ki Jehova Dios. Posibleng marhay na sinamba nia an dios na bulan na si Sin​—sarong popular na dios sa Ur. Segun sa Judiong tradisyon, tibaad paragibo pa ngani nin mga idolo si Tare. Minsan siring, kan maghale si Abraham sa Ur huli sa pagboot nin Dios, nag-iba si Tare sa saiya sa Haran.​—Genesis 11:31.

Mga Leksion Para sa Sato:

14:10-​13. Minsan ngani 85 anyos na, hinagad ni Caleb an depisil na asignasyon nin pagpalayas sa mga nag-iistar sa rehion kan Hebron. An lugar okupado nin mga Anaquin​—mga lalaking pambihira an pagkadakula. Sa tabang ni Jehova, an eksperyensiadong parapakilaban na ini nanggana, asin an Hebron nagin sarong siudad na pailihan. (Josue 15:13-​19; 21:11-​13) Pinaparigon an boot niato kan halimbawa ni Caleb na dai likayan an depisil na teokratikong mga asignasyon.

22:​9-​12, 21-​33. Kaipuhan kitang magin maingat tanganing malikayan na mapasala sa paghusgar sa mga motibo nin iba.

‘Mayo ni Sarong Tataramon an Nasudya’

Kan sia may edad nang lalaki, sinabihan ni Josue an may paninimbagan na mga lalaki sa Israel: “Mayo ni sarong tataramon sa gabos na marahay na tataramon na isinabi sa saindo ni Jehova na saindong Dios an nasudya. Iyan gabos naotob para sa saindo.” (Josue 23:14) Malinawon nanggad na iniilustrar ini kan historikong pagkasaysay ni Josue!

“An gabos na bagay na isinurat kaidto isinurat sa pagtokdo sa sato,” an isinurat ni apostol Pablo, “tanganing paagi sa satong pakatagal asin sa karangahan hale sa Kasuratan magkaigwa kita nin paglaom.” (Roma 15:4) Makakasierto kita na an satong paglaom sa mga panuga nin Dios dai mapapasala. Mayo ni sarong panuga an masusudya; gabos iyan maootob.

[Mapa sa pahina 10]

(Para sa aktuwal na format, hilingon an publikasyon)

Nasakop an daga sa pangengenot ni Josue

BASAN

GALAAD

ARABA

NEGEB

Salog nin Jordan

Gadan na Dagat

Kababan kan Sapang Masulog nin Jabok

Kababan kan Sapang Masulog nin Arnon

Hazor

Madon

Lasaron

Simron

Jocneam

Dor

Megido

Quedes

Taanac

Hefer

Tirza

Afek

Tapua

Betel

Hai

Gilgal

Jerico

Gezer

Jerusalem

Makeda

Jarmut

Adulam

Libna

Laquis

Eglon

Hebron

Debir

Arad

[Ritrato sa pahina 9]

Aram daw nindo kun taano ta ipinahayag na matanos an patotot na si Rahab?

[Ritrato sa pahina 10]

Sinadol ni Josue an Israel na ‘matakot ki Jehova asin paglingkodan sia’

[Ritrato sa pahina 12]

An paghabon ni Acan bakong sadit na pagkakasala​—naggiya iyan sa seryosong mga resulta

[Ritrato sa pahina 12]

“Huli sa pagtubod nagaba an mga lanob kan Jerico.”​—Hebreo 11:30