Puede Nindong Daogon an Kapungawan

SIISAY an makahihingako na nungka nindang naeksperyensiahan an kolog na itinatao nin kapungawan? Dakol na dahelan an puedeng makapamate sa sato nin kapungawan. Pero, an partikularmenteng puedeng magin grabe iyo an kapungawan kan mga babae na nungkang nag-agom o kan mga nabalo o idiniborsio.

Halimbawa, an sarong hoben na Kristiana na an ngaran Frances nagsasabi: “Kan ako mag-edad na nin 23, garo baga an gabos na katood ko nag-aragom na, asin nawalat akong solo.” a An pakamate nin pagigin solo tibaad nag-oorog mantang nag-aagi an mga taon asin mas nagdidikit an posibilidad na makaagom. “Nungkang intension ko na magdanay na daing agom, asin gusto ko pa man giraray na mag-agom kun umabot an oportunidad,” an pag-admitir ni Sandra, na ngonyan ma-50 anyos na. Si Angela, na labi nang 50 anyos, nagsasabi: “Dai ko tinuyong magdanay na daing agom, alagad iyan an nangyari sako. Pipira sana an daing agom na mga tugang na lalaki sa lugar na nadestinohan ko bilang espesyal payunir.”

Kaomaw-omaw, pinili kan dakol na Kristiana na dai mag-agom huli ta may kaimbodan nindang hinihimate an hatol ni Jehova na mag-agom “sanang dian sa Kagurangnan.” (1 Corinto 7:39) An nagkapira natuod na sa pagigin daing agom, alagad nanompongan kan iba na an pagmawot na mag-agom asin magkaigwa nin mga aki nagkokosog sa pag-agi nin mga taon. “An emosyonal na pakamate nin kakulangan, bilang resulta nin kadaihan nin agom, an sakong dayaday na kaibaiba,” an pagtuga ni Sandra.

An iba pang dahelan, siring kan pag-ataman sa gurang nang mga magurang, an tibaad makadugang pa sa pakamate nin kapungawan. “Huli ta mayo akong agom, ako an inaasahan kan pamilya na mag-ataman sa samong gurang nang mga magurang,” an sabi ni Sandra. “Sa laog nin 20 taon pinasan ko an mayor na kabtang kan responsibilidad na ini, dawa ngani anom kaming magturugang. An buhay mas pasil kutana kun igwa nin agom na nagsusuportar sa sako.”

Si Frances nagsasambit nin saro pang elemento na nagpapagrabe kan saiyang kapungawan. Sia nagsasaysay: “Kun beses direkta akong hinahapot kan mga tawo, ‘Taano ta dai ka pa nag-aagom?’ An arog kaiyan na komento nagpapamate sa sako na maski paano sala ko an pagigin daing agom ko. Sa haros gabos na kasal na inaatenderan ko, may mahapot sa sako kan kinatatakotan na hapot, ‘Noarin ka na baya maagom?’ Asin nagpopoon akong mag-isip, ‘Kun dai interesado sako an espirituwal an kaisipan na mga tugang na lalaki, tibaad mayo sa sako an kinakaipuhan na Kristianong mga kualidad o tibaad bako lang akong magayon.’”

Paano mapaglalabanan an pakamate na nagsosolo asin an kapungawan? Ano, kun igwa man, an puedeng gibohon nin iba tanganing tumabang?

 Manarig ki Jehova

An salmista nag-aawit: “Tawan ki Jehova mismo an pagabat sa saimo, asin sia mismo matabang sa saimo. Noarin man dai nia totogotan na matanyog an matanos.” (Salmo 55:22) An tataramon na “pagabat” sa tekstong Hebreo literal na nangangahulogan “kabtang,” asin iyan nanonongod sa mga problema asin kahaditan na tibaad tinitios niato huli sa satong kamugtakan sa buhay. Mas aram ni Jehova an mga pagabat na ini kisa siisay man asin puedeng tawan kita nin kosog tanganing atubangon iyan. An pagsarig ki Jehova Dios an nakatabang ki Angela na makaya an kapungawan. Nagtataram manongod sa saiyang bilog na panahon na ministeryo, nagigirumdoman nia: “Kan nagpoon akong magpayunir, harayong marhay sa pinakaharaning kongregasyon an inistaran mi kan sakong kaibaiba. Nanodan mi na biyong manarig ki Jehova, asin an pagsarig na ini an nakatabang sa sako sa bilog kong buhay. Kun may negatibo akong mga iniisip, nakikipag-olay ako ki Jehova asin tinatabangan nia ako. Dakulaon na karangahan an pirmeng itinatao sa sako kan Salmo 23, asin parate kong binabasa iyan.”

Si apostol Pablo may pinapasan na risang gayong pagabat. Sa kisuerra tolong okasyon, ‘nakimaherak sia sa Kagurangnan na mahale sa saiya an saiyang tonok sa laman.’ Si Pablo dai tinabangan sa milagrosong paagi, alagad pinanugaan nanggad sia na sususteniran sia kan dai na kutana maninigong kabootan nin Dios. (2 Corinto 12:7-9) Nadiskobre man ni Pablo an sekreto nin pagkakontento. Nagsurat sia sa huri: “Sa gabos na bagay asin sa gabos na kamugtakan nanodan ko an hilom nin pagigin basog asin nin pagigin gutom, kun paano magin abunda asin kun paano magkulang. Igwa ako kan kosog para sa gabos na bagay huli sa saiya na nagtatao nin puersa sa sako.”​—Filipos 4:​12, 13.

Paano makukua an kosog nin Dios kun an saro nakamamate nin panluluya nin boot o kapungawan? Isinurat ni Pablo: “Dai kamo maghadit sa ano man na bagay, kundi sa gabos na bagay paagi sa pamibi asin pagngayongayo na may pasalamat ipahayag nindo sa Dios an saindong mga kahagadan; asin an katoninongan nin Dios na minalampas sa gabos na kaisipan mag-iingat kan saindong puso asin kan saindong mga pag-isip paagi ki Cristo Jesus.” (Filipos 4:​6, 7) Ginibo ni Sandra an sadol na ini. Sia nagpapaliwanag: “Huling daing agom, dakol an oras ko sa pagsolosolo. Nagtao ini sa sako nin bastanteng oportunidad na mamibi ki Jehova. An pagmate ko dayupot akong marhay sa saiya asin suelto kong nasasabi sa saiya an sakong mga problema asin kagayagayahan.” Asin si Frances nagsasabi: “An pakikipaglaban sa negatibong mga kaisipan na ako sana sarong masakit na pakipagtusayan. Alagad an prangkang pagpahayag kan sakong saboot ki Jehova nakatatabang nin dakula. Kombensido ako na si Jehova interesado sa ano man na tibaad makaapektar sa sakong espirituwal asin emosyonal na ikararahay.”​—1 Timoteo 5:5.

“Padagos na Magturowangan sa Pagabat sa Lambang Saro”

Sa laog kan Kristianong kasararoan nin magturugang, an pagabat dai man kaipuhan na pasanon nin solo. “Padagos na magturowangan sa pagabat sa lambang saro, asin sa siring maotob nindo an ley kan Cristo,” an sadol ni apostol Pablo. (Galacia 6:2) Paagi sa satong pakikiasosyar sa mga kapwa Kristiano, makukua niato an “marahay na tataramon” nin pagparigon sa boot na puedeng magpagian sa pasan na kapungawan.​—Talinhaga 12:25.

Estudyare man an sinasabi kan Kasuratan manongod sa aking babae kan Hokom nin Israel na si Jefte. Bago sia nanggana sa kaiwal na hukbo nin Amon, nanuga si Jefte na itatao ki Jehova an enot na kapamilya nia na masabat sa saiya tanganing pelisitaron sia. An enot na nagluwas iyo an saiyang aking babae. (Hokom 11:​30, 31, 34-36) Dawa ngani iyan nangangahulogan na sia magdadanay na daing agom asin lilingawan an saiyang normal na mawot na magkaigwa nin pamilya, an aking babae ni Jefte gikan sa boot na suminunod sa kapanugaan na ini asin naglingkod sa santuaryo sa Silo sa bilog niang buhay. Dai daw narisa an saiyang pagsakripisyo? Al kontraryo: “Taon-taon an mga aking babae nin Israel minaduman sa pagtao nin komendasyon sa aking babae ni Jefte na Galaadita, apat na aldaw sa laog kan taon.” (Hokom 11:40) Iyo, an komendasyon puedeng magparigon sa boot kan mga nag-aako kaiyan. Kun siring, dai niato paglingawan na komendaran an mga maninigo kaiyan.

Marahay man na estudyaran niato an halimbawa ni Jesus. Minsan ngani bakong kostumbre kan  mga Judiong lalaki na makipag-olay sa mga babae, tinawanan ni Jesus nin panahon si Maria asin Marta. Posibleng marhay na sinda magsalang mga balo o daing agom. Gusto ni Jesus na makamtan kan duwang ini an espirituwal na mga pakinabang kan saiyang pakikikatood. (Lucas 10:38-42) Puede niatong arogon an halimbawa ni Jesus paagi sa pag-ayon sa satong espirituwal na mga tugang na babae na daing agom sa sosyal na mga okasyon asin paggibo nin mga areglo na makaibanan sinda sa paghuhulit. (Roma 12:13) Inaapresyar daw ninda an siring na atension? An sarong tugang na babae nagsabi: “Aram ko na namomotan asin pinahahalagahan ako kan mga tugang, alagad nagpapasalamat ako kun pinapahelingan ninda ako nin mas personal na interes.”

“Huling mayo kami nin sadiri ming tawo,” sabi ni Sandra, “mas dakula an pangangaipo mi na kamotan kami, na mamatean na kabtang kami kan pamilya nin espirituwal na mga tugang na babae asin lalaki.” Siempre pa, may pagmakolog si Jehova sa siring na mga tawo, asin kita nagkokooperar sa saiya kun ipinamamate niato na sinda kaipuhan asin namomotan. (1 Pedro 5:​6, 7) Naririsa an pagmakolog na arog kaiyan, huli ta “an nagpapaheling nin pabor sa dukha nagpapautang ki Jehova, asin an saiyang pagtratar Saiyang [si Jehova Dios] babayadan sa saiya.”​—Talinhaga 19:17.

“An Lambang Saro Magpapasan kan Saiyang Sadiring Pasan”

Minsan ngani an iba puedeng tumabang, asin an saindang suporta makaparirigon na marhay sa boot, “an lambang saro magpapasan kan saiyang sadiring pasan.” (Galacia 6:5) Pero, sa pagpasan kan pasan na kapungawan kaipuhan kitang mag-ingat sa nagkapirang peligro. Halimbawa, tibaad daogon kita nin kapungawan kun dai na kita makikomunikar. Sa ibong na lado, puede niatong daogon an kapungawan paagi sa pagkamoot. (1 Corinto 13:​7, 8) An pagtatao asin paghiras sa iba an pinakamarahay na paagi na makanompong nin kaogmahan​​—ano man an satong mga sirkunstansia. (Gibo 20:35) “Mayo ako nin dakol na panahon tanganing isipon an pagkapungaw,” sabi nin sarong mahigos na tugang na babaeng payunir. “Kun ako kapakipakinabang asin sibot, dai ako nakakamate nin kapungawan.”

Kaipuhan man kitang mag-ingat na dai kita itulod kan kapungawan sa bakong madonong na relasyon. Halimbawa, kanigoan kamakamomondo kun totogotan niato an pagmawot na mag-agom na butahon kita sa dakol na problema na bunga nin pag-agom nin daing pagtubod asin nangorogna sa hatol kan Kasuratan na likayan an siring na pakipagsakal! (2 Corinto 6:14) An sarong diborsiadang Kristiana nagsabi: “Igwa nin sarong bagay na mas grabe pa kisa pagigin daing agom. Iyan an mapasala sa pinakasalan.”

An sarong problema na dai mareresolberan tibaad kaipuhan na tagalan nguna, kisuerra sa presente. Sa tabang nin Dios, an kapungawan puedeng matagalan. Mantang nagpapadagos kita sa paglilingkod ki Jehova, logod magin kompiado kita na maabot an aldaw na an gabos na pangangaipo niato paninigoan sa pinakamarahay na paaging posible.​—Salmo 145:16.

[Nota sa Ibaba]

[Mga ritrato sa pahina 28]

An kapungawan puedeng daogon paagi sa pagtatao asin paghiras sa iba