Mga Hapot Hale sa mga Parabasa
Mga Hapot Hale sa mga Parabasa
Sa liwanag kan mga pagboot sa Biblia manongod sa tamang paggamit nin dugo, paano minamansay kan Mga Saksi ni Jehova an medikal na mga prosedimiento na ginagamit an sadiring dugo nin saro?
Imbes na magdesisyon solamente basado sa personal na kagustohan o sarong medikal na rekomendasyon, an lambang Kristiano kaipuhan na konsideraron nin seryoso an sinasabi kan Biblia. Iyan sarong bagay sa pag-oltanan ninda ni Jehova.
Si Jehova, na pinagkakautangan ta kan satong buhay, nagmanda na an dugo dai maninigong kakanon o inomon. (Genesis 9:3, 4) Sa Ley na para sa suanoy na Israel, linimitaran nin Dios an paggamit nin dugo huli ta iyan nagrerepresentar sa buhay. Sia nagmanda: “An kalag [o buhay] kan laman yaon sa dugo, asin ako mismo nagbugtak kaiyan sa ibabaw kan altar tanganing magin pantubos para sa saindong kalag.” Kumusta man kun an sarong tawo gumadan nin hayop tanganing kakanon? Sinabi nin Dios: “Dapat niang ibubo an dugo kaiyan asin tambonan iyan nin daga.” * (Levitico 17:11, 13) Inorootro ni Jehova an pagboot na ini. (Deuteronomio 12:16, 24; 15:23) An Judiong Soncino Chumash nagkokomento: “An dugo dai maninigong isaray kundi ibilang na dai angay na kakanon o inomon paagi sa pagbubo kaiyan sa daga.” Daing Israelita na makua, masaray, asin magamit kan dugo nin ibang linalang, na an buhay sadiri nin Dios.
An obligasyon na otobon an Ley ni Moises natapos kan magadan an Mesiyas. Pero, an pagmansay nin Dios sa pagkasagrado nin dugo iyo pa man giraray. Pinahiro kan banal na espiritu nin Dios, pinagbotan kan mga apostol an mga Kristiano na ‘lumikay sa dugo.’ An pagboot na iyan dai dapat na basangbasangon. Iyan pareho kahalaga sa moral kan paglikay sa seksuwal na inmoralidad o idolatriya. (Gibo 15:28, 29; 21:25) Kan magin ordinaryo na sana an pagdonar asin pag-ineksion nin dugo kan ika-20 siglo, nasabotan kan Mga Saksi ni Jehova na an gibong ini kontra sa Tataramon nin Dios. *
Kun minsan, sasadolon nin sarong doktor an sarong pasyente na ideposito an sadiri niang dugo pirang semana bago kan operasyon (preoperative autologous blood donation, o PAD) tangani na kun maglataw an pangangaipo, puede niang iineksion sa pasyente an sadiri kaining isinaray na dugo. Minsan siring, an siring na pagkua, pagsaray, asin pag-ineksion nin dugo direktang minakontra sa sinasabi sa Levitico asin Deuteronomio. An dugo dai dapat isaray; iyan dapat na ibubo—ibalik sa Dios, sabi ngani. Totoo, an Ley ni Moises dai
na ipinaootob ngonyan. Minsan siring, iginagalang kan Mga Saksi ni Jehova an mga prinsipyo na iiniba dian nin Dios, asin sinda determinadong ‘lumikay sa dugo.’ Huli kaini, dai kita nagdodonar nin dugo, ni isinasaray ta man para sa pag-ineksion an satong dugo na maninigong ‘ibubo.’ An gibo na iyan kontra sa ley nin Dios.An iba pang mga prosedimiento o pag-eksamin na kalabot an sadiring dugo nin sarong indibiduwal bakong malinaw na marhay na kontra sa ipinahayag na mga prinsipyo nin Dios. Halimbawa, an dakol na Kristiano nagtogot na kuanan nin dugo para sa pag-eksamin o pag-analisar, na pakatapos kaiyan an sampol itinatapok. An ibang mas komplikadong prosedimiento na kalabot an sadiring dugo nin saro tibaad irekomendar man.
Halimbawa, mantang ginigibo an mga prosedimiento sa operasyon, an ibang dugo tibaad paluwason sa hawak sa sarong proseso na inaapod hemodilution. An dugo na natada sa pasyente sinasalakan. Sa huri, an saiyang dugo na pinasirkular sa luwas kan saiyang hawak ibinabalik sa saiya, sa siring ginigibong mas harani sa normal an saiyang blood count. Kaagid kaiyan, an dugo na nagbobolos sa lugad puedeng kuanon asin saraon tanganing an pulang mga selula kan dugo ikabalik sa pasyente; ini inaapod na pagsalbar sa selula. Sa sarong laen man na proseso, an dugo tibaad ilaog sa sarong aparato na temporaryong ginigibo an pagpunsionar na sa normal ginigibo kan mga organo nin hawak (halimbawa, an puso, pulmon, o bato). Dangan an dugo na hale sa aparato ibinabalik sa pasyente. Sa ibang mga prosedimiento, an dugo pinasusuki sa sarong aparato (centrifuge) na nagpapasuhay nin mga likido tangani na an nakararaot o may diperensiang mga kabtang kaiyan mahale. O an katuyohan tibaad isuway an pirang kabtang kan sangkap nin dugo asin itao iyan sa ibang kabtang kan hawak. May mga pag-eksamin man na nagkukua nin dugo tanganing markahan iyan o salakan iyan nin bolong, pagkatapos ibinabalik iyan sa pasyente.
An mga detalye tibaad laen-laen, asin tunay nanggad na may mamumuknang bagong mga prosedimiento, pagbolong, asin pag-eksamin. Bako ming paninimbagan na analisaron an lambang pagkakalaen asin magtao nin desisyon. An sarong Kristiano dapat na magdesisyon para sa saiya man sana kun ano an gigibohon sa sadiri niang dugo durante nin sarong prosedimiento sa operasyon, medikal na pag-eksamin, o pagbolong sa presente. Antes pa, maninigo niang hagadon sa doktor o tekniko an mga detalye manongod sa kun ano an tibaad gigibohon sa saiyang dugo durante kan prosedimiento. Dangan kaipuhan niang magdesisyon segun sa itinotogot kan saiyang konsensia. (Helingon an kahon.)
An mga Kristiano maninigong isaisip an saindang pagdusay sa Dios asin katongdan na ‘kamotan sia sa bilog nindang puso, bilog na kalag, bilog na kosog, asin bilog na isip.’ (Lucas 10:27) Bakong kapareho kan kadaklan sa kinaban, an mga Saksi ni Jehova pinapakangmahal an saindang marahay na relasyon sa Dios. An Paratao nin Buhay sinasadol an gabos na magtiwala sa pinabolos na dugo ni Jesus. Mababasa niato: “Huli sa saiya [si Jesu-Cristo] igwa kita kan pagkabutas paagi sa pantubos huli sa dugo kan sarong iyan, iyo, kan kapatawadan sa satong mga kalapasan.”—Efeso 1:7.
[Mga Nota sa Ibaba]
^ par. 4 Si Propesor Frank H. Gorman nagsurat: “An pagbubo kan dugo pinakanasasabotan bilang akto nin pagreberensiar na nagpapaheling nin paggalang sa buhay kan hayop asin, sa siring, paggalang sa Dios, na naglalang asin padagos na nagmamakolog sa buhay na iyan.”
^ par. 5 An The Watchtower na Hulyo 1, 1951, sinimbag an pangenot na mga hapot manongod sa temang ini, na ipinaheheling kun taano ta bakong tama an pag-ineksion nin idinonar na dugo.
[Kahon/Mga Ritrato sa pahina 31]
MGA DAPAT NINDONG IHAPOT SA SAINDONG SADIRI
Kun an ibang dugo ko paluluwason sa sakong hawak asin an bolos tibaad popondohon pa ngani sa laog nin kadikit na panahon, itotogot daw kan sakong konsensia na mansayon an dugong ini bilang kabtang ko pa, sa siring dai kinakaipuhan na iyan ‘ibubo sa daga’?
Mapupurisaw daw an sakong konsensia na sinanay sa Biblia kun durante nin sarong prosedimiento sa diagnosis o sa pagbolong an ibang dugo ko haleon, liwaton nin kadikit, asin ibalik sa sakong hawak?