1. Dawa ngani parating maugma sa primero an pag-agom, ano an dapat na lauman na maeeksperyensiyahan kan mga nagdesisyon na mag-agom? (Hilingon an ritrato sa itaas.)

 KAN mahiling na kan nobyo an saiyang nobya sa aldaw kan kasal ninda, dai maipaliwanag an saindang kaugmahan. Kan sinda magkailusyon pa sana, nagkusog na marhay an pagkamuot ninda kaya nagdesisyon sindang magpakasal asin nanumpang magigin maimbod sa lambang saro. Siyempre, kaipuhan gumibo nin mga pagbabago huling duwang magkaibang personalidad an pinagsaro asin sarong bagong pamilya an naestablisar. Pero, huling gusto kan Kag-establisar kan pag-aguman na magin mapanggana asin maugma an relasyon kan lambang mag-agom, nagtatao an saiyang Tataramon nin madunong na mga sadol para sa gabos na nagdesisyon na mag-agom. (Tal. 18:22) Pero, malinaw na sinasabi sa sato kan Bibliya na an mga maagom, huling bakong perpekto, “magkakaigwa nin bagong mga kasakitan sa buhay.” (1 Cor. 7:28, NW) Paano maiinaan kan mga may agom an mga kasakitan na ini? Asin paano magigibong mapanggana an relasyon nin mag-agom na Kristiyano?

2. Anong mga klase nin pagkamuot an dapat na ipahiling kan mag-agom?

² Idinuduon kan Bibliya an kahalagahan kan pagkamuot. Halimbawa,  kaipuhan sa relasyon nin mag-agom an kapadangatan (sa Griego, phi·liʹa) saka romantikong pagkamuot (eʹros). Asin kun magkaaki na sinda, mahalaga an pagkamuot para sa pamilya (stor·geʹ). Pero, an pagkamuot na basado sa prinsipyo (a·gaʹpe) an talagang nagpapangyaring magin mapanggana an relasyon nin mag-agom. Mapadapit sa pagkamuot na ini, si apostol Pablo nagsurat: “An lambang saro sa saindo dapat na mamuot sa saiyang agom na babayi siring kan pagkamuot niya sa saiyang sadiri; sa ibong na kampi, an agom na babayi dapat na magkaigwa nin hararom na paggalang sa saiyang agom.”—Efe. 5:33, NW.

3. Gurano dapat kakusog an pagkamuot kan mag-agom sa lambang saro?

³ Si Pablo nagsurat: “Mga agom na lalaki, padagos na mamutan an saindong mga agom, kun paanong namutan man kan Cristo an kongregasyon asin itinao an saiyang sadiri para diyan.” (Efe. 5:25, NW) Tanganing maarog an halimbawa ni Jesus kaipuhan kan saiyang mga parasunod na kamutan an lambang saro kun paanong namutan niya sinda. (Basahon an Juan 13:34, 35; 15:12, 13.) Kaya, dapat na mamutan na marhay kan mga Kristiyano an saindang agom sagkod sa punto na, kun kaipuhan, andam sindang magadan para sa lambang saro. Kaso, tibaad dai na magustong gibuhon iyan nin saro para sa agom niya kun magkaigwa sinda nin seryosong dai pagkakauyon. Pero kun igwa sinda kan pagkamuot na a·gaʹpe, “kinakaya [ninda] an gabos na bagay, tinitiwalaan an gabos na bagay, linalauman an gabos na bagay, tinatagalan an gabos na bagay.” Iyo, “an pagkamuot dai nuarin man mawawara.” (1 Cor. 13:7, 8, NW) Kun pirming isasaisip kan may takot sa Diyos na mag-agom an saindang sumpaan nin pagkamuot asin kaimbudan sa lambang saro, makakatabang iyan para magtinabangan sindang resolberan, kauyon kan halangkawon na mga prinsipyo ni Jehova, an ano man na problema.

4, 5. (a) Ano an responsabilidad nin sarong agom na lalaki bilang payo kan pamilya? (b) Paano dapat mansayon nin sarong agom na babayi an pagkapayo? (c) Anong mga pagbabago an kinaipuhan gibuhon kan sarong mag-agom?

⁴ Sa pagtao nin atensiyon sa obligasyon kan agom na lalaki asin agom na babayi, si Pablo nagsurat: ‘Mga agom na babayi, magpasakop kamo sa saindong sadiring mga agom na lalaki, nin siring sa Kagurangnan, huli ta an agom na lalaki iyo an payo kan agom na babayi, siring na si Cristo iyo an payo kan [kongregasyon].’ (Efe. 5:22, 23) Dai ipinapahiling kan areglong ini na mas mahalaga an agom na lalaki kisa sa agom na babayi. Sa katunayan, tinatabangan kaini an agom na babayi na maisagibo an papel na itinao nin Diyos sa saiya kan sabihon Niya: ‘Bakong marahay na an lalaki [si Adan] magsolo-solo. Igigibo ko siya nin katabang na [kakomplemento] niya.’ (Gen. 2:18) Kun paanong nagin mamumuton si Cristo, an ‘payo kan kongregasyon,’ dapat man na magin mamumuton na payo an sarong Kristiyanong agom na lalaki. Kun gigibuhon ini kan agom na lalaki, magigin tiwasay an saiyang agom. Magigin madali man para sa agom niya na irespeto siya, suportaran, asin magpasakop sa saiya.

⁵ Inadmitir ni Cathy ^[1] na kaipuhan sa relasyon nin mag-agom na gumibo nin mga pagbabago. Sinabi niya: “Kan daraga pa ako, dai ako nakadepende sa iba saka ako an bahala sa sadiri ko. Dakulang pagbabago para sa sako an pagkaigwa nin agom huling kaipuhan kong manudan na magdepende sa saiya. Dipisil ini kun minsan, pero huling ginigibo mi an mga bagay-bagay uyon sa pamamaagi ni Jehova, mas lalo kaming nagin dayupot kan agom ko.” An saiyang agom na si Fred nagsabi: “Dati pa, nadidipisilan na akong gumibo nin mga desisyon. Mas lalo nang nagin dipisil ini kan mag-agom na ako ta duwa na kami na dapat kong ikonsiderar. Pero paagi sa pagpamibi ki Jehova para sa paggiya saka sa talagang paghinanyog sa suhestiyon kan agom ko, nagigin mas pasil na iyan kada aldaw. Namamatian kong magka-team talaga kami!”

6. Paano nagseserbing “bugkos nin lubos na pagkasararo” an pagkamuot kun magkaigwa nin problema sa relasyon nin mag-agom?

⁶ An sarong makusog na relasyon nin mag-agom kompuwesto nin duwang tawo na pinagpapasensiyahan an pagkabakong perpekto kan lambang saro. ‘Padagos nindang pinagpapasensiyahan an lambang saro asin lubos na pinapatawad an lambang saro.’  Iyo, parehong makakagibo nin sala an mag-agom. Pero kun mangyari iyan, pagkakataon iyan para makanuod sa saindang sala, para magin mapagpatawad, asin para tugutan na maisagibo kan pagkamuot an papel kaiyan bilang “bugkos nin lubos na pagkasararo.” (Col. 3:13, 14, NW) Dugang pa, “an pagkamuot mapasensiya asin mabuot. . . . Dai kaiyan pigbibilang an mga maraot na ginibo sa saiya nin iba.” (1 Cor. 13:4, 5, NW) Dapat na husayon tulos an mga dai pagkasinabutan. Kaya, dapat na hinguwahon nin sarong mag-agom na Kristiyano na resolberan an ano man na problema bago matapos an aldaw. (Efe. 4:26, 27) Nangangaipo nin kapakumbabaan asin kusog nin buot an pagsabing, “Sorry, nakulgan taka,” pero dakula an magigibo kaini para maresolberan an mga problema asin magin mas dayupot an mag-agom.

7, 8. (a) Ano an isinasadol kan Bibliya kun dapit sa seksuwal na relasyon nin mag-agom? (b) Taano ta kaipuhan magpahiling nin kapadangatan an mag-agom?

⁷ Nagtatao an Bibliya nin marahay na sadol na makakatabang na magkaigwa an mag-agom nin tamang pagmansay sa pagtao kan ‘nanunungod’ sa agom. (Basahon an 1 Corinto 7:3-5.) Mahalagang marhay na ikonsiderar an namamatian asin pangangaipo kan agom. Kun an agom na lalaki bakong mapagpadangat, tibaad masakitan an saiyang agom na ikaugma an aspektong ini sa buhay nin mag-agom. Sinadol an mga agom na lalaki na trataron an saindang agom “sa paaging nagpapahiling na nasasabutan” ninda ini. (1 Ped. 3:7, NW) Dapat na gikan sa buot an seksuwal na relasyon; dai iyan dapat ipinipirit o ipinagbubuot. Sa parati, mas madali an reaksiyon nin lalaki kisa sa babayi sa bagay na ini, pero dapat na parehong nasa tamang emosyonal na kamugtakan an lambang saro sa sainda.

⁸ Mayo nin itinataong espesipikong susundon an Bibliya mapadapit sa kun anong klase saka kun sagkod sain an pagpahiling nin kapadangatan nin agom na lalaki asin agom na babayi, pero may sinasambit diyan na mga kapahayagan nin kapadangatan. (Awit ni Sal. 1:2; 2:6) Kaya, dapat na trataron na may kapadangatan kan mag-agom na Kristiyano an lambang saro.

9. Taano ta sala na magkaigwa nin seksuwal na interes sa bakong agom?

⁹ Kun an mag-agom namumutan na marhay an Diyos asin an saindang kapwa, dai ninda tutugutan an siisay man o an ano man na makaraot sa bugkos kan pag-aguman. Dakul na relasyon nin mag-agom an naapektaran o naraot pa ngani huli sa pagkaadik sa pornograpiya. Dapat na marigon na labanan nin saro an tendensiyang maghiling nin pornograpiya o magkaigwa nin ano man na klase nin seksuwal na interes sa bako niyang agom. Bako nanggad mamumuton asin dapat na likayan an ano man na gibo na magtatao nin impresyon na nakikipaggitilan an saro sa bako niyang agom. Kun tatandaan niyato na aram nin Diyos an gabos tang iniisip saka ginigibo, mapapahiro kitang mas gustuhon na mapaugma siya asin magdanay na malinig sa moral.—Basahon an Mateo 5:27, 28; Hebreo 4:13.

10, 11. (a) Gurano na kaordinaryo kan pagdiborsiyo? (b) Ano an sinasabi kan Bibliya dapit sa pagsuwayan? (c) Ano an makakatabang sa mag-agom tanganing dai tulos magdesisyon na magsuwayan?

¹⁰ Kun magkaigwa nin magabat na mga problema sa relasyon nin mag-agom, tibaad magdesisyon an iba na magsuwayan o magdiborsiyo. Sa ibang nasyon, labing kabanga kan bilang nin mga nagpapakasal an pag-abot nin panahon nagdidiborsiyo. Dai man ini parating nangyayari sa Kristiyanong kongregasyon, pero an pagdakul nin mga Kristiyanong nagkakaigwa nin magabat na mga problema sa saindang relasyon bilang mag-agom, dapat nanggad na tawan nin atensiyon.

¹¹ Itinatao kan Bibliya an mga instruksiyon na ini: ‘Dai dapat suwayan kan babayi an saiyang agom. Alagad kun magsuway siya sa saiyang agom, dai siya dapat magpaagom sa iba; o [kaya] makipag-ulian lugod siya sa saiyang agom. Siring man, an lalaki dai dapat sumuway sa saiyang agom.’ (1 Cor. 7:10, 11, BPV  ^[2]) Dai dapat ibilang na basta-basta sana an pagsuway sa agom. Dawa ngani garo baga iyan an solusyon pag nagkaigwa nin magabat na mga  problema, sa parati nagreresulta iyan nin dugang pang mga problema. Pagkatapos na utruhon an sinabi nin Diyos dapit sa pagbaya nin lalaki sa saiyang mga magurang para magdanay na kaibanan kan saiyang agom, sinabi pa ni Jesus: ‘Dai dapat pagsuwayon nin tawo an pinagsaro nin Diyos.’ (Mat. 19:3-6, BPV; Gen. 2:24) Nangangahulugan man ini na ‘dai dapat pagsuwayon’ maski nin agom na lalaki o nin agom na babayi ‘an pinagsaro nin Diyos.’ Gusto ni Jehova na magdanay na magkaibanan an mag-agom sagkod na sinda nabubuhay. (1 Cor. 7:39) Dapat tang tandaan na gabos kita maninimbag sa Diyos, kaya dapat na gibuhon kan mag-agom an bilog nindang makakaya na resolberan tulos an mga problema bago pa iyan magin mas magabat.

12. Ano an tibaad magin dahilan para isipon nin saro na suwayan an saiyang agom?

¹² Tibaad huli sa bakong makatotoohan na mga linalauman kaya nagkakaproblema an sarong mag-agom. Kun dai magkatotoo an pinapangarap na maugmang buhay may agom, tibaad mamatian nin saro na linoko siya saka madisganar o maanggot na marhay pa ngani. Puwedeng magin problema an pagkakalain kan saindang mga reaksiyon nin emosyon asin kan pagpadakula sa sainda. O puwedeng gikanan nin dai pagkakauyon an kuwarta, mga panugangan, asin paagi nin pagpadakula sa aki. Pero, nakakaugma nanggad na kadaklan sa mga mag-agom na Kristiyano nakakahanap nin solusyon para sa gabos na arog kaining problema huling tinutugutan nindang giyahan sinda nin Diyos.

13. Ano an balidong mga dahilan para suwayan nin saro an saiyang agom?

¹³ Kun beses, may balidong mga dahilan para suwayan nin saro an saiyang agom. May mga nagdesisyon na makisuway sa saindang agom huli sa nagkapirang grabeng sitwasyon, arog kan tuyong dai pagtao nin sustento, grabeng pangungulog sa pisikal, asin biyong pagsapeligro kan espirituwalidad nin saro. Kun may magabat na mga problema, dapat na magpatabang sa mga elder an mag-agom na Kristiyano. Matatabangan sinda kan eksperyensiyadong mga elder na ini na maiaplikar an mga sadol kan Tataramon nin Diyos. Sa pagresolber sa mga problema nin mag-agom, dapat man niyatong hagadon sa pamibi an banal na espiritu ni Jehova asin an saiyang tabang para maiaplikar an mga prinsipyo sa Bibliya saka maipahiling an bunga kan saiyang banal na espiritu.—Gal. 5:22, 23. ^[3]

14. Ano an isinasadol kan Bibliya sa mga Kristiyano na may agom na bakong lingkod ni Jehova?

¹⁴ May mga Kristiyano na an agom bako pang Saksi. Sa arog kaiyan na kamugtakan, nagtatao an Bibliya nin marahay na mga dahilan kun taano ta dapat sindang danay na magkaibanan. (Basahon an 1 Corinto 7:12-14.) Narerealisar man iyan kan bakong kapagtubod na agom o dai, ‘napapabanal’ siya huling agom siya nin sarong lingkod ni Jehova. An gabos na magigin aki ninda ibibilang na “banal” kaya nasa irarom an mga ini kan proteksiyon nin Diyos. Dinagka ni Pablo an mga mag-agom na Kristiyano: ‘Agom na babayi, paano mo naaaraman kun baga ikakaligtas mo an saimong agom? O, agom na lalaki, paano mo naaaraman kun baga ikakaligtas mo an saimong agom?’ (1 Cor. 7:16) Haros gabos na kongregasyon nin Mga Saksi ni Jehova igwang may agom na Kristiyano na natabangan na ‘mailigtas’ an saiyang bakong kapagtubod na agom.

15, 16. (a) Ano an isinasadol kan Bibliya sa Kristiyanong mga agom na babayi na may agom na bakong lingkod nin Diyos? (b) Ano an magigin paninindugan nin sarong Kristiyano ‘kun an agom niyang bakong kapagtubod magdesisyon na sumuway’?

¹⁵ Sinasadol ni apostol Pedro an Kristiyanong mga agom na babayi na magpasakop sa agom na lalaki, “tanganing kun igwa man sa sainda na bakong masinunod sa tataramon, makumbinsir sinda maski mayong tataramon dahil sa paggawi kan saindang mga agom, palibhasa nahihiling mismo ninda an saindong malinig na paggawi na may kaibang hararom na paggalang.” Imbes na magin mapamirit na marhay sa pakikipag-ulay sa saiyang agom dapit kan saiyang Kristiyanong mga tinutubod, posibleng marhay na mas matabangan nin sarong agom na babayi an saiyang agom na maako an katotoohan sa Bibliya kun magpapahiling an agom na babayi nin paggawi na “matuninong asin mahuyo—na dakulaon an halaga sa paghiling nin Diyos.”—1 Ped. 3:1-4, NW.

¹⁶ Pero, paano kun gustong makipagsuwayan kan agom na bakong kapagtubod? An Bibliya nagsasabi: “Kun an agom na bakong kapagtubod magdesisyon  na sumuway, pabayaan siyang sumuway; an sarong tugang na lalaki o babayi dai inoobligar na padagos na makiibanan sa saiya. Sa siring na kamugtakan, tinatawan kamo nin Diyos nin katuninungan.” (1 Cor. 7:15, NW) Dai ini nangangahulugan na igwa na nin maka-Kasuratan na basehan an Kristiyanong agom para mag-agom giraray, pero dai siya obligadong pugulan an agom niyang bakong kapagtubod na dai siya pagsuwayan. Sa pagsuway kan saiyang agom, tibaad medyo magin matuninong an sitwasyon. Asin puwedeng lauman kan Kristiyanong agom na mabalik sa saiya an agom niya na andam nang makipagtabangan na maibalik an saindang relasyon bilang mag-agom asin na pag-abot nin panahon magigin ining sarong kapagtubod.

17. Ano an dapat inuton kan mga mag-agom na Kristiyano?

¹⁷ Huling nabubuhay kita sa puro kan “huring mga aldaw,” naeeksperyensiyahan ta an “delikado asin masakit na mga panahon.” (2 Tim. 3:1-5, NW) Pero, malalabanan niyato an negatibong mga impluwensiya kan kinaban kun papagdanayon tang makusog an satong espirituwalidad. Si Pablo nagsurat: “Dikit na lang an panahon na natatada. Puon ngunyan, an mga igwa nin agom na babayi magin siring sa mga mayo, . . . asin an mga naggagamit kan kinaban magin siring sa mga dai naggagamit kaiyan nin lubos.” (1 Cor. 7:29-31, NW) Dai digdi sinasabi ni Pablo na pabayaan na kan mag-agom an obligasyon ninda sa lambang saro. Pero, huling dikit na sana an natatadang panahon, dapat nindang inuton an espirituwal na mga bagay.—Mat. 6:33.

18. Taano ta posible para sa mga Kristiyano na magkaigwa nin maugma asin mapangganang relasyon nin mag-agom?

¹⁸ Dawa nabubuhay kita sa masakit na marhay na panahon asin dakul na relasyon nin mag-agom an dai nagigin mapanggana, posible para sa sato na gibuhon na maugma asin mapanggana an relasyon nin mag-agom. Iyo, kun an mga mag-agom na Kristiyano danay na magigin dayupot ki Jehova saka sa saiyang mga lingkod, iaaplikar an mga sadol kan Bibliya, asin magpapagiya sa banal na espiritu ni Jehova, maiingatan an ‘pinagsaro nin Diyos.’—Mar. 10:9.