An terminong “amen” nangangahulugan na “mangyari lugod,” o “iyo nanggad.” An pinagkuanan kaiyan na orihinal na termino sa Hebreo nangangahulugan na “magin maimbod,” “mapagtitiwalaan.” Ginagamit iyan kun minsan sa legal na mga prosedimiyento. Pagkatapos na manumpa an sarong tawo, masabi siya nin “amen” tanganing kumpirmaron na tama an saiyang mga sinabi asin na aakuon niya an mga konsekwensiya kan sinabi niya. (Bil. 5:22) An pagsabi kaiyan sa publiko matao saiya nin urog pang dahilan na utubon an saiyang sinumpaan.—Neh. 5:13.

Mababasa sa kapitulo 27 kan Deuteronomio an pambihirang halimbawa nin paggamit nin “amen.” Pagkalaog kan mga Israelita sa Dagang Panuga, matiripon sinda sa pag-ultanan kan Bukid nin Ebal asin Bukid nin Gerizim tanganing magdangog sa pagbasa kan Katugunan. Yaon sinda duman bako lang para magdangog kundi para ipahayag man na inako ninda an Katugunan. Ginibo ninda ini paagi sa pagsimbag nin “Amen!” kan basahon sainda an magigin mga resulta nin pagsuway. (Deut. 27:15-26, BPV *) Imahinara an boses kan ribo-ribong lalaki, babayi, asin mga aki na makusog na nagsisirimbag! (Jos. 8:30-35) Siguradong dai ninda nuarin man nalingawan an mga tataramon na sinabi ninda kan aldaw na idto. Asin inutob kan mga Israelita an saindang sinabi huling mababasa: ‘Mantang nabubuhay pa si Josue, naglingkod [ki Jehova] an mga Israelita asin pagkagadan niya, nagpadagos sinda sa paglilingkod [ki Jehova] mantang nabubuhay pa an [kamagurangan] na nakahiling kan gabos na ginibo [ni Jehova] para sa Israel.’—Jos. 24:31, BPV.

Naggamit man si Jesus nin “amen” para kumpirmaron na totoo an sarong pahayag, pero ginibo niya iyan sa kakaibang paagi. Imbes na sabihon iyan pagkatapos nin sarong pahayag, nagsabi siya  nin “amen” (itrinadusir sa Bicol bilang “sinisigurado”) bago ipahayag an sarong katotoohan. Kun minsan, inuutro niya iyan na sinasabi, “amen, amen.” (Mat. 5:18; Juan 1:51) Paagi kaiyan, sinigurado niya sa mga nagdadangog na totoo nanggad an sinasabi niya. Makakataram si Jesus na may arog kaiyan na kasiyertuhan huling siya an saro na inawtorisaran na mag-utob kan gabos na ipinanuga nin Diyos.—2 Cor. 1:20; Kap. 3:14.

Naggagamit man nin “amen” an mga Israelita pag inuumaw ninda si Jehova asin namimibi sa saiya. (Neh. 8:6; Sal. 41:13) Paagi sa pagsabi nin “amen” pagkatapos nin pamibi, ipinahiling kan mga nagdadangog na uyon sinda sa mga sinabi sa pamibi. Paagi kaiyan, nakapartisipar an gabos na presente asin nakadagdag sa kaugmahan sa espirituwal na okasyon. Arog kaiyan an nangyari kan darahon ni Hading David sa Jerusalem an Kaban ni Jehova. Sa nangyaring selebrasyon pagkatapos, itinao niya an nakakapukaw sa buot na pamibi na nasa pormang kanta na mababasa sa 1 Cronica 16:8-36. Napahirong marhay kan saiyang mga sinabi an mga nag-atender kaya ‘an mga tawo nagsabi, “Amen!” asin nag-umaw [ki Jehova].’ (BPV) Iyo, an nagkakasararo nindang simbag nakadagdag sa kaugmahan kan aldaw na idto.

An mga Kristiyano kan inot na siglo naggamit man nin “amen” pag inuumaw ninda si Jehova. Parati iyan na iiniiba kan mga kagsurat kan Bibliya sa saindang mga surat. (Roma 1:25; 16:27; 1 Ped. 4:11) Ilinaladawan pa ngani kan libro nin Kapahayagan an espiritung mga linalang sa langit na nagpapamuraway ki Jehova paagi sa pagsabi: “Amen! Umawon nindo si Jah!” (Kap. 19:1, 4) Nakaugalian na kan inot na mga Kristiyano na magsabi nin “amen” pagkatapos kan pamibi sa saindang mga pagtiripon. (1 Cor. 14:16) Pero bako iyan sarong termino na basta sana ninda sasabihon nin pauruutro na dai pinag-iisipan.

Pagkatapos na maaraman an pinagkuanan kan terminong “amen” asin kun paano iyan ginamit kan mga lingkod ni Jehova kaidto, nahiling niyato kun taano ta makahulugan nanggad na tapuson an sarong pamibi paagi kaiyan. Pag sinasabi niyato iyan sa katapusan kan satong personal na pamibi, ipinapahiling ta na talagang sinsero kita sa satong sinabi. Asin pag napapahiro kita na magsimbag nin “amen,”  dawa sa puso sana, sa sarong pamibi sa publiko, ipinapahiling niyato na uyon kita sa mga sinabi sa pamibi. Pag-ulayan pa niyato kun taano ta mahalaga an satong “amen.”

Atentibo kita huling kabtang iyan kan satong pagsamba. Sinasamba niyato si Jehova pag namimibi bako sana paagi sa pag-uyon sa sinabi sa pamibi kundi paagi man sa satong paggawi mantang namimibi. An satong pagmawot na magin sinsero sa pagsabi nin “amen” makakatabang sa sato na magkaigwa nin tamang sabuot mantang namimibi asin na magdangog na marhay sa pamibi.

Nagkakasararo kita bilang mga parasamba. Pag nasa pamibi sa publiko, nagkakasararo an gabos na miyembro kan kongregasyon huling sarong mensahe sana an nadadangog ninda. (Gibo 1:14; 12:5) Pag napapahiro kita na sumimbag nin sarabay kaiba kan satong mga tugang, mas nagkakasararo kita. Pag iriba niyatong sinasabi an “amen,” makusog man iyan o nasa puso sana, tinatawan kaiyan si Jehova nin dugang pang dahilan na pangyarihon an satong ipinamibi.

Inuumaw niyato si Jehova. Naririsa ni Jehova an gabos, dawa an satong sadit na mga gibo nin pagsamba. (Luc. 21:2, 3) Nahihiling niya kun ano an satong motibo asin kun ano an nasa puso ta. Dawa kun nagdadangog kita sa pagtiripon paagi sa telepono, makakasigurado kita na tinatawan ni Jehova nin atensiyon an satong simpleng “amen.” Pag nagsasabi kita nin “amen,” nakakadagdag kita sa ginigibong pag-umaw ki Jehova kan mga nag-aatender sa pagtiripon.

An satong “amen” garo baga bakong gayong mahalaga, pero bako nanggad iyan totoo. “Paagi sa paggamit kan sarong terminong ini,” an sabi nin sarong reperensiya sa Bibliya, maipapahayag kan mga lingkod nin Diyos “an kumpiyansa, lubos na pag-uyon, asin udok sa pusong paglaom na yaon sa saindang puso.” Lugod na an lambang “amen” na sasabihon niyato magin nakakapaugma ki Jehova.—Sal. 19:14.