1, 2. Ano an proyekto ni Noe asin kan pamilya niya, asin ano an nagkapira sa kadipisilan na inatubang ninda?

 ITINISO ni Noe an likod asin inunat an makukulog na kalamnan niya. Imahinara na nakatukaw siya sa halakbang na kahoy, na nagpapahingalo mantang pigmamasdan an dakulaon na arka. Grabe an parong kan mainit na alkitran; nag-aaningal an tanog kan mga gamit sa pagpanday nin kahoy. Mantang nakatukaw, nahihiling niya an saiyang mga aki na mahigos na nagtatrabaho sa manlain-lain na parte kan arka. Pirang dekada nang nagtatrabaho kaiba niya sa proyektong ini an saiyang namumutan na agom, mga aki asin agom kaini. Haman na an ibang kabtang kan arka, pero dakul pa an dapat nindang gibuhon!

² Tonto an paghiling sa sainda gabos kan mga tawo sa lugar ninda. Mantang napoporma an arka, lalong pigngingisihan kan mga tawo an ideya na magkakaigwa nin delubyo sa bilog na daga. Para sa sainda, bako nanggad kapanipaniwala asin kalokuhan sana an kalamidad na padagos na ipinapatanid ni Noe! Dai sinda makapaniwala na sasayangon nin sarong tawo an buhay niya—pati kan pamilya niya—sa siring kadaing kamanungdanan na pagpapagal. Minsan siring, iba an paghiling ki Noe kan saiyang Diyos na si Jehova.

 3. Paano si Noe naglakaw kaiba nin Diyos?

³ An Tataramon nin Diyos nagsasabi: ‘Si Noe naglakaw kaiba [kan tunay na] Diyos.’ (Basahon an Genesis 6:9.) Ano an buot sabihon kaiyan? Bako man na naglakaw an Diyos sa daga, o na nagpalangit si Noe. Imbes, sinunod na marhay asin namutan na gayo ni Noe an Diyos na garo baga magkaiba sinda ni Jehova na naglalakaw bilang magkatuod. Pakalihis nin rinibong taon, nagsabi an Bibliya dapit ki Noe: ‘Huli sa pagtubod [kinondenar] niya an kinaban.’ (Heb. 11:7) Paano man? Ano an manunudan ta ngunyan sa pagtubod niya?

4, 5. Kan panahon ni Noe, paano urog na nagraot an kinaban?

⁴ Nagdakula si Noe sa kinaban na marikas na nagraraot. Maraot na iyan kaidto pang panahon kan lolo niya sa tuhod na si Enoc, saro pang matanos na naglakaw kaiba nin Diyos. Ihinula ni Enoc na may maabot  na aldaw nin paghukom sa mga maraot sa kinaban. Kan panahon na ni Noe, mas gruminabe pa an karatan. An totoo, sa paghiling ni Jehova naraot na an daga, huling grabe na an kadahasan diyan. (Gen. 5:22; 6:11; Jud. 14, 15) Taano ta mas ruminaot an sitwasyon?

⁵ May grabe karaot na nangyari sa tahaw kan espiritung mga aki nin Diyos, an mga anghel. Saro sa sainda an nagrebelde na ki Jehova, na nagin Satanas na Diyablo paagi sa pagpakaraot sa Diyos saka pagtentar ki Adan asin Eva na magkasala. Kan panahon ni Noe, nagrebelde man an ibang mga anghel sa matanos na pamamahala ni Jehova. Binayaan ninda an asignasyon sa sainda nin Diyos sa langit asin nagdigdi sa daga, nagsulot nin hawak na tawo, saka nag-agom nin magagayon na babayi. Nagin maraot na impluwensiya sa mga tawo an mahambog asin makasadiring rebeldeng mga anghel na idto.—Gen. 6:1, 2; Jud. 6, 7.

 6. Ano an epekto kan mga Nefilim sa kamugtakan kan kinaban, asin ano an nagin desisyon ni Jehova?

⁶ Dugang pa, an salang pag-aguman nin mga babaying tawo asin mga anghel, na nagsulot nin hawak na tawo, nagbunga nin mestisong mga aki na pambihira kadakula saka kakusog. Inaapod sinda kan Bibliya na mga Nefilim, na literal na nangangahulugan na “Mga Paratumba.” Lalong naggrabe an karingisan asin karatan kan kinaban huli sa maisog saka madahas na mga Nefilim. Bakong makangangalas na sa pagmansay kan Kaglalang ‘an karatan kan mga tawo labi-labi na sa daga, asin ano man na [tendensiya] nin mga pag-isip kan saindang puso anas na sana nanggad karatan.’ Nagdesisyon si Jehova na paraon an maraot na sosyedad na idto pakalihis nin 120 taon.—Basahon an Genesis 6:3-5.

 7. Taano ta nadipisilan si Noe asin an agom niya na protektaran an mga aki ninda sa labi-labi karaot na mga impluwensiya kaidto?

⁷ Isip-isipa kun gurano kadipisil magpamilya sa siring na kinaban!  Alagad, nagibo iyan ni Noe. Nagkaigwa siya nin marahay na agom. Kan 500 anyos na si Noe, nagkaaki sinda nin tulo—si Sem, Ham, asin Jafet. a Kaipuhan na magtinabangan an mga magurang na protektaran an mga aki ninda sa labi-labi karaot na impluwensiya sa palibot. Napapahanga an saradit na aking lalaki sa makukusog asin “mga bantog na lalaki”—arog kan mga Nefilim. Dai pirming mapoprotektaran ni Noe asin kan agom niya an mga aki na makabareta dapit sa maraot na mga ginigibo kan mga higante, pero puwede nindang itukdo an kaakit-akit na katotoohan dapit ki Jehova, an saro na nauungis sa gabos na karatan. Dapat na ipasabot ninda sa mga aki na nakukulgan si Jehova huli sa kadahasan asin rebelyon sa kinaban.—Gen. 6:6.

 8. Paano maaarog nin madunong na mga magurang ngunyan an halimbawa ni Noe asin kan agom niya?

⁸ Masasabutan nin mga magurang ngunyan an namatian ni Noe asin kan agom niya. An kinaban ta ngunyan naraot na man nin kadahasan asin rebelyon. Sa parati, lakop sa mga siyudad an mga gang nin sutil na mga hoben. Madadahas na pati mga libangan na pang-aki. Ginigibo nin madunong na mga magurang an gabos na makakaya tanganing labanan an siring na impluwensiya paagi sa pagtukdo sa mga aki dapit sa Diyos nin katuninungan, si Jehova, na iyo an matapos kan gabos na kadahasan pag-abot nin panahon. (Sal. 11:5; 37:10, 11) Magigibo nindo iyan! Nagibo iyan ni Noe asin kan agom niya. An mga aki ninda nagdakula na marahay na mga tawo, asin nag-agom nin mga babaying andam man na inuton sa buhay ninda an tunay na Diyos, si Jehova.

9, 10. (a) Anong pagbuot ni Jehova an nagbago sa buhay ni Noe? (b) Ano an sinabi ni Jehova ki Noe dapit sa disenyo asin katuyuhan kan arka?

⁹ Sarong aldaw, biyong nagbago an buhay ni Noe. Nakipag-ulay si Jehova sa saiyang namumutan na lingkod tanganing sabihon an katuyuhan Niyang laglagon an kinaban na idto. Pinagbutan nin Diyos si Noe: ‘Gumibo ka nin sarong [arka hali sa madugtang] kahoy.’—Gen. 6:14.

¹⁰ An arkang ini bakong barko, arog kan paghuna nin nagkapira. Mayo iyan nin prowa o popa, kilya o timon—mayo man nin mga kurba. Garo sana iyan dakulaon na kahon. Itinao ni Jehova ki Noe an eksaktong sukol kan arka, nagkapirang detalye dapit sa disenyo, asin instruksiyon na lahidan nin alkitran an laog saka luwas kaiyan. Asin sinabi niya ki Noe kun taano: ‘Madara ako nin dakulaon na katubigan sa daga; an ano man na yaon sa daga magagadan.’ Minsan siring, nakipagtipan, o nakipagkasundo, si Jehova ki Noe: ‘Maglaog ka sa [arka], asin an saimong mga aki asin an saimong agom, asin an mga agom kan saimong  mga aking lalaki kaibahan mo.’ Kaipuhan man na ilaog ni Noe an nagkapirang hayop hali sa gabos na klase kaiyan. An mga nasa laog sana kan arka an makakaligtas sa maabot na Delubyo!—Gen. 6:17-20.

11, 12. Anong magabaton na trabaho an itinao ki Noe, asin paano niya iyan inatubang?

¹¹ Magabaton na trabaho ini para ki Noe. Dakulaon an arka—mga 133 metros an laba, 22 metros an lakbang, asin 13 metros an langkaw. Mas dakula pa ini kisa sa pinakadakulang barkong kahoy na nagibo kasuarin man. Uminatras daw si Noe sa asignasyon na iyan, nagreklamo huling dipisil gibuhon iyan, o liniwat an itinaong mga detalye tanganing magin mas pasil sa saiya? An simbag kan Bibliya: ‘Siring an ginibo ni Noe; ginibo niya an siring sa gabos na ipinagbuot sa saiya nin Diyos.’—Gen. 6:22.

¹² Inabot nin pirang dekada an trabaho, tibaad 40 sagkod 50 taon. Kaipuhan magpalod nin mga puon nin kahoy, maghakot nin mga troso, asin maglabra, magporma, saka magsugpon nin mga kahoy. An arka may tulong iskalon, dakul na kuwarto, asin sarong pinto sa gilid. Siyempre pa, may mga bintana sa parteng itaas, saka atop na posibleng may barisbisan tanganing bumulos an tubig.—Gen. 6:14-16.

13. Anong gibuhon ni Noe an posibleng mas dipisil kisa sa paggibo kan arka, asin ano an reaksiyon kan mga tawo?

¹³ Mantang nag-aagi an mga taon asin napoporma an arka, siyerto nanggad na ugmahon si Noe sa suporta kan pamilya niya! May saro pang gibuhon na posibleng mas dipisil pa ngani kisa sa paggibo kan arka. Sinasabi sa sato kan Bibliya na si Noe ‘sarong parahulit nin katanusan.’ (Basahon an 2 Pedro 2:5.) Kaya makusog an buot na pinanginutan niya an pagpatanid sa mga tawo sa maraot asin daing diyos na sosyedad na idto dapit sa maabot na paglaglag. Ano an reaksiyon ninda? Pag-abot nin panahon, sinambit ni Jesu-Cristo na kan panahon na iyan an mga tawong idto “dai nagmangno.” Sinabi niya na sibot-sibot sinda sa mga aktibidad sa aroaldaw—pagkakan, pag-inom, asin pag-agom—kaya dai sinda naghimati ki Noe. (Mat. 24:37-39, NW) Mayong duda na dakul an nagtuya-tuya sa saiya asin sa pamilya niya; tibaad igwang mga naghuma saka madahas na nagkontra sa saiya. Posible pa nganing pinurbaran kan mga ini na isabotahe an proyekto.

14. Ano an manunudan nin Kristiyanong mga pamilya ngunyan ki Noe asin sa pamilya niya?

¹⁴ Alagad nungkang puminundo si Noe asin an pamilya niya. Maimbod sindang nagpadagos sa paggibo kan arka dawa iniisip nin mga tawo na an saindang ginigibo mayong halaga, sala, o katontuhan. Kun siring, dakulon an manunudan nin Kristiyanong mga pamilya ngunyan sa pagtubod ni Noe asin kan pamilya niya. Kun sa bagay, nabubuhay na kita sa inaapod kan Bibliya na ‘huring mga aldaw’ kan sistemang ini nin mga bagay kan kinaban. (2 Tim. 3:1) Sinabi ni Jesus na an satong panahon magigin arog kan panahon na ginibo ni Noe an arka. Kun  baliwalaon, tuya-tuyaon, o kontrahon pa ngani kan mga tawo an mensahe dapit sa Kahadian nin Diyos, marahay na girumdumon nin mga Kristiyano si Noe. Bako kita an primerong nakaeksperyensiya nin siring na pagbalo.

15. Ano an naeksperyensiyahan ni Noe kan madali na siyang mag-600 anyos?

¹⁵ Nag-agi an mga dekada, asin patapos na an arka. Kan madali nang mag-600 anyos si Noe, nagadanan siya nin mga mahal sa buhay. Nagadan an ama niyang si Lamec. b Limang taon pakalihis kaiyan, an ama ni Lamec na si Matusalem, na lolo ni Noe, nagadan sa edad na 969—an pinakahalawig na buhay nin tawo na nakasurat sa Bibliya. (Gen. 5:27) Si Matusalem asin Lamec parehong nagin kakontemporanyo kan inot na tawong si Adan.

16, 17. (a) Anong bagong mensahe an itinao ki Noe kan 600 anyos na siya? (b) Iladawan an dai malilingawan na eksena na nahiling ni Noe asin kan pamilya niya.

¹⁶ Kan 600 anyos na an patriyarkang si Noe, ini an bagong mensahe sa saiya ni Jehova: ‘Lumaog ka asin an saimong bilog na [pamilya sa arka].’ Kadungan kaiyan, pinagbutan nin Diyos si Noe na ilaog sa arka an gabos na klase nin hayop—tigpipito an malinig na mga hayop, na angay iatang, asin tigduruwa an iba pa.—Gen. 7:1-3.

¹⁷ Siyertong dai malilingawan an eksena duman. Mahihiling sa harayo an ribo-ribong hayop—nagraralakaw, nagraralayog, nagkakaramang— na magkakalain an kadakulaan, itsura, asin karakteristiko. Dai ta maiisip na nasakitan si Noe na palaugon sa arka an gabos na layas na hayop na idto. An pagkasaysay nagsasabi na an mga iyan ‘luminaog’ sa arka na yaon duman si Noe.—Gen. 7:9.

18, 19. (a) Ano an puwede tang isimbag sa mga hapot kan mga nagdududa manungod sa mga pangyayari sa istorya dapit ki Noe? (b) Paano ta mahihiling an kadunungan ni Jehova sa pinili niyang paagi nin pagligtas sa saiyang linalang na mga hayop?

¹⁸ May mga nagdududa na tibaad maghapot: ‘Paano nangyari iyan? Asin paano matuninong na nag-iribanan sa arka an gabos na hayop?’ Isip-isipa: Dai daw talaga kaya kan Kaglalang kan bilog na uniberso na kontrulon an saiyang linalang na mga hayop, na pagaruon asin pasunudon pa ngani kun kaipuhan? Girumdumon na si Jehova an Diyos na naglalang sa mga hayop. Pakalihis nin halawig na panahon, binanga man niya an Dagat na Pula asin pinapundo an aldaw. Dai daw niya kayang gibuhon an gabos na pangyayaring iyan sa istorya dapit ki Noe? Siyempre kaya niya, asin ginibo niya iyan!

¹⁹ Totoo, puwedeng iligtas nin Diyos sa ibang paagi an saiyang linalang na mga hayop. Minsan siring, may kadunungan na pinili niya an paagi na nagpapagirumdom sa sato kan obligasyon na ipinagkatiwala niya sa mga tawo puon pa sa kapinunan—an atamanon an gabos na nabubuhay na bagay digdi sa daga. (Gen. 1:28) Kun siring, ginagamit nin dakul na magurang ngunyan an istorya dapit ki Noe tanganing itukdo sa mga aki ninda na mahalaga ki Jehova an mga hayop asin tawo na linalang niya.

20. Paano nagin sibot si Noe asin an pamilya niya durante kan huring semana bago an Delubyo?

²⁰ Sinabi ni Jehova ki Noe na sarong semana na sana maabot na  an Delubyo. Siyertong sibot-sibot kaidto an pamilya. Imahinara an pag-areglar sa gabos na hayop saka mga kakanon kaiyan asin kan pamilya patin pag-urualsa kan mga gamit ninda para ilaog sa arka. An agom ni Noe asin agom ni Sem, Ham, saka Jafet posibleng sibot lalo na sa pagpakaray kan iistaran ninda sa arka.

21, 22. (a) Taano ta dai kita dapat magngalas sa pagkadaing interes nin mga tawo kan panahon ni Noe? (b) Kasuarin nagpundo an pagtuya-tuya kan mga tawo ki Noe asin sa pamilya niya?

²¹ Kumusta an mga tawo sa palibot ninda? ‘Dai pa man giraray sinda nagmangno’—dawa dakul nin ebidensiya na binebendisyunan ni Jehova si Noe asin an paghihinguwa kaini. Siyertong nahiling ninda an mga hayop na nagraralaog sa arka. Pero dai na kita dapat magngalas sa pagkadaing interes ninda. An mga tawo ngunyan dai man nagmamangno sa dakul na ebidensiya na nabubuhay na kita sa huring mga aldaw kan sistemang ini nin mga bagay kan kinaban. Asin siring sa ihinula ni apostol Pedro, an mga paratuya-tuya madatong asin tutuyaon an mga naghihimati sa patanid nin Diyos. (Basahon an 2 Pedro 3:3-6.) Siyertong tinuya-tuya man kaidto kan mga tawo si Noe asin an pamilya niya.

²² Kasuarin nagpundo an pagtuya-tuya? An Bibliya nagsasabi sa sato na kan mapalaog na ni Noe sa arka an pamilya niya asin an mga hayop, ‘pinintuan iyan ni Jehova.’ Kun may mga paratuya-tuya na harani sa arka, daing duda na napasilensiyo sinda kan ginibong iyan nin Diyos. Kun dai man, napasilensiyo sinda kan mag-uran na! Asin nagparauran sagkod na buminaha sa bilog na kinaban, arog kan sinabi ni Jehova.—Gen. 7:16-21.

23. (a) Taano ta masasabi niyato na dai ikinaugma ni Jehova an pagkagadan kan mga maraot kan panahon ni Noe? (b) Taano ta madunong na arugon ngunyan an pagtubod ni Noe?

²³ Ikinaugma daw ni Jehova an pagkagadan kan mga maraot? Dai! (Ezeq. 33:11) Sa kabaliktaran, tinawan niya sinda nin supisyenteng pagkakataon na magbago asin gibuhon an tama. Magigibo daw kutana ninda iyan? Nasimbag iyan kan nagin pamumuhay ni Noe. Paagi sa paglakaw kaiba ni Jehova, na kinukuyog an Diyos sa gabos na bagay, ipinahiling ni Noe na puwedeng makaligtas. Sa paaging iyan, kinondenar kan saiyang pagtubod an kinaban kan panahon niya; malinaw na ipinahiling kaiyan an karatan kan mga tawo kan panahon niya. Huli sa saiyang pagtubod, nakaligtas siya asin an pamilya niya. Kun aarugon mo an pagtubod ni Noe, ikakaligtas mo man an saimong sadiri asin mga mahal mo sa buhay. Arog ni Noe, makakalakaw ka man kaiba ni Jehova bilang saimong Katuod. Asin puwede kamong magin magkatuod sagkod lamang!