1, 2. Paano ilinaladawan kan Bibliya an kamugtakan nin katawuhan, asin ano an solamenteng solusyon?

 “AN GABOS na linalang padagos na iribang nag-aagrangay asin iribang nag-aagi nin kulog.” (Roma 8:22) Paagi sa mga tataramon na iyan, ilinaladawan ni apostol Pablo an kahirak-hirak niyatong kamugtakan. Sa pagmansay nin tawo, garo baga mayo na nin paagi para masolusyunan an pagsakit, kasalan, asin kagadanan. Alagad si Jehova bakong arog nin tawo na limitado lang an nagigibo. (Bilang 23:19) An Diyos nin hustisya naggibo nin paagi para iligtas kita sa satong makamumundong sitwasyon. Inaapod iyan na pantubos.

² An pantubos iyo an pinakamahalagang regalo ni Jehova sa katawuhan. Pinagin posible kaiyan an pagkatalingkas niyato sa kasalan asin kagadanan. (Efeso 1:7) Iyan an basehan kan satong paglaom na buhay na daing katapusan, iyan man sa langit o sa paraisong daga. (Lucas 23:43; Juan 3:16; 1 Pedro 1:4) Pero ano man nanggad an pantubos? Asin ano an itinutukdo kaiyan sa sato manungod sa daing kaagid na hustisya ni Jehova?

3. (a) Taano ta kinaipuhan an pantubos? (b) Taano ta dai puwedeng pagianon na sana nin Diyos an sentensiyang kagadanan sa mga gikan ni Adan?

³ Kinaipuhan an pantubos huli sa kasalan ni Adan. Huli sa dai pagsunod sa Diyos, ipinamana ni Adan sa mga gikan niya an hilang, kamunduan, kulog, asin kagadanan. (Genesis 2:17; Roma 8:20) An Diyos dai mapadara sa  sentimyento asin pagianon na sana an sentensiyang kagadanan. An paggibo nin siring mangangahulugan nin pagbaliwala sa sadiri niyang pagbuot: “An kabayadan na ibinabayad nin kasalan iyo an kagadanan.” (Roma 6:23) Asin kun babaliwalaon ni Jehova an sadiri niyang mga pamantayan sa hustisya, maresulta iyan nin kariribukan asin karatan sa bilog na uniberso!

4, 5. (a) Paano pinakaraot ni Satanas an Diyos, asin taano ta naobligar si Jehova na simbagon an mga pagpakaraot na iyan? (b) Ano an sahot ni Satanas manungod sa maimbod na mga lingkod ni Jehova?

⁴ Arog kan nanudan ta sa Kapitulo 12, an pagrebelde sa Eden nagbangon nin mas mahalaga pa nganing mga isyu. Rinaot ni Satanas an marahay na pangaran nin Diyos. Garo man sana inakusaran niya si Jehova na putikon asin maringis na diktador na hinalian nin katalingkasan an saiyang mga linalang. (Genesis 3:1-5) Paagi sa garo baga pag-ulang sa katuyuhan nin Diyos na panuon nin matanos na mga tawo an daga, pinaluwas man ni Satanas na dai nagin mapanggana an Diyos. (Genesis 1:28; Isaias 55:10, 11) Kun mayong ginibo si Jehova bilang simbag sa mga isyung iyan, tibaad dakul sa saiyang intelihenteng mga linalang an mawaran nin kumpiyansa sa saiyang pamamahala.

⁵ Pinakaraot man ni Satanas an maimbod na mga lingkod ni Jehova, na sinasahutan sinda na naglilingkod sana sa Saiya huli sa makasadiring mga motibo asin na kun maagi nin pagsakit, mayo nin magdadanay na maimbod sa Diyos. (Job 1:9-11) An mga isyung iyan mas importanteng marhay kisa sa masakit na kamugtakan nin tawo. Tama sanang naobligar si Jehova na simbagon an mapagpakaraot na mga sahot na iyan ni Satanas. Pero paano mareresolberan nin Diyos an mga isyung iyan asin mailigtas man an katawuhan?

6. Ano an nagkapira sa mga tataramon na ginagamit sa Bibliya para iladawan an paagi nin Diyos nin pagliligtas sa katawuhan?

⁶ An solusyon ni Jehova mahihirakon na marhay asin lubos na makatanusan—solusyon na dai nuarin man magigibo nin tawo. Pero, simple sana iyan alagad madunong. Sa Bibliya, manlain-lain an apod diyan—pagbakal, pakipag-ulian, pambalukat, pampagian nin buot, asin pagbayad sa kasalan. (Salmo 49:8 nota sa ibaba; Daniel 9:24; Galacia 3:13; Colosas 1:20; Hebreo 2:17) Pero an tataramon na tibaad pinakamarahay na naglaladawan diyan iyo an ginamit mismo ni Jesus. Sinabi niya: “An Aki nin tawo nag-abot, bako tanganing paglingkudan, kundi tanganing maglingkod asin itao an saiyang buhay bilang pantubos [sa Griego, lyʹtron] na karibay nin dakul.”—Mateo 20:28.

7, 8. (a) Ano an kahulugan kan terminong “pantubos” sa Kasuratan? (b) Sa paanong paagi na an pantubos nangangahulugan nin pagigin magkatumbas?

⁷ Ano an pantubos? An termino sa Griego na ginamit digdi hali sa pandiwa na nangangahulugan “butasan, patalingkason.” An terminong ini ginamit para sa kuwartang ibinabayad karibay kan pagpatalingkas sa mga bihag sa giyera. Kun siring, sa pundamental, an pantubos puwedeng mangahulugan na sarong bagay na ibinabayad tanganing mabalukat an sarong bagay. Sa Hebreong Kasuratan, an termino para sa “pantubos” (koʹpher) hali sa sarong pandiwa na nangangahulugan “takupan, tahuban.” Halimbawa, pinagbutan nin Diyos si Noe na “lahidan” (sarong porma kan termino man sanang iyan) nin alkitran an arka. (Genesis 6:14) Nakakatabang ini sato na masabutan na an pagtubos nangangahulugan man nin pagtakop o pagtahob sa kasalan.—Salmo 65:3.

⁸ Makahulugan nanggad, sinabi kan Theological Dictionary of the New Testament na an tataramon na ini (koʹpher) “pirming nagpaparisa nin katumbas,” o pagkakapareho. Kaya  tanganing matubos, o matakupan, an kasalan, dapat na may ibayad na kantidad na biyong katumbas, o biyong nakakatakop, sa danyos na dinara kan kasalan. Sa siring, sinabi kan Katugunan nin Diyos sa Israel: “Buhay para sa buhay, mata sa mata, ngipon sa ngipon, kamot sa kamot, bitis sa bitis.”—Deuteronomio 19:21.

9. Taano ta an mga tawong may pagtubod nagdulot nin mga atang na hayop, asin ano an paghiling ni Jehova sa siring na mga atang?

⁹ Puon pa kan panahon ni Abel, an mga tawong may pagtubod sa Diyos nagdudulot sa Saiya nin mga atang na hayop. Sa paggibo kaiyan, ipinahiling ninda na aram ninda na sinda makasalan asin nangangaipong balukaton, asin ipinahiling ninda an saindang pagtubod sa ipinanuga nin Diyos na pagkatalingkas paagi sa saiyang “gikan.” (Genesis 3:15; 4:1-4; Levitico 17:11; Hebreo 11:4) Naugma si Jehova sa siring na mga atang, asin inako niya an mga tawong ini bilang saiyang mga lingkod. Minsan siring, an mga dulot na hayop sagkod sana sa pagigin simbolo. Dai talaga matatahuban nin mga hayop an kasalan nin tawo, huling an mga iyan mas hababa sa tawo. (Salmo 8:4-8) Huli kaiyan, sinasabi kan Bibliya: “Imposibleng makahali nin mga kasalan an dugo nin mga torong baka asin kanding.” (Hebreo 10:1-4) An siring na mga atang naglaladawan sana, o simbolo sana, kan tunay na atang na pantubos na maabot.

10. (a) An saro na matao kan saiyang buhay bilang pantubos dapat na katimbang niisay, asin taano? (b) Taano ta saro sanang atang na tawo an kaipuhan?

¹⁰ “Dahil ki Adan an gabos nagagadan,” an sabi ni apostol Pablo. (1 Corinto 15:22) Sa siring, dapat na kalabot sa pantubos an kagadanan kan eksaktong kapantay ni Adan—sarong tawong perpekto. (Roma 5:14) Mayo nin ibang  klaseng linalang na makakabalanse sa timbangan nin hustisya. Solamente sarong tawong perpekto, saro na dai sakop kan Adanikong sentensiyang kagadanan, an makakatao nin “katimbang na pantubos para sa gabos”—saro na perpektong katimbang ni Adan. (1 Timoteo 2:6) Dai kaipuhan na iatang nin minilyon na perpektong mga tawo an saindang buhay para matubos an lambang bakong perpektong tawo na gikan ni Adan. Ipinaliwanag ni apostol Pablo: “Paagi sa sarong tawo [si Adan] an kasalan luminaog sa kinaban asin an kagadanan luminaog paagi sa kasalan.” (Roma 5:12) Asin “kun paanong an kagadanan nag-abot paagi sa sarong tawo,” itinao nin Diyos an probisyon para sa pagkabalukat nin katawuhan “paagi sa sarong tawo.” (1 Corinto 15:21) Paano?

11. (a) Paano an paratubos ‘mananamitan an kagadanan para sa lambang tawo’? (b) Taano ta dai puwedeng makinabang sa pantubos si Adan asin Eva? (Hilingon an nota sa ibaba.)

¹¹ Iinareglo ni Jehova na magkaigwa nin sarong tawong perpekto na boluntad na iaatang an saiyang buhay. Sigun sa Roma 6:23, “an kabayadan na ibinabayad nin kasalan iyo an kagadanan.” Sa pag-atang kan saiyang buhay, an paratubos ‘mananamitan an kagadanan para sa lambang tawo.’ Sa ibang pagtaram, babayadan niya an halaga para sa kasalan ni Adan. (Hebreo 2:9; 2 Corinto 5:21; 1 Pedro 2:24) Magkakaigwa ini nin pambihirang mga pakinabang. Paagi sa pagkanselar kan sentensiyang kagadanan sa masinunod na mga gikan ni Adan, hahalion kan pantubos an mapanglaglag na kapangyarihan nin kasalan sa mismong ginigikanan kaiyan. a—Roma 5:16.

12. Iilustrar kun paano an pagbayad sa sarong utang makakatao nin pakinabang sa dakul na tawo.

 ¹² Sa pag-ilustrar: Imahinara na nag-iistar ka sa sarong banwaan na an kadaklan na residente empleyado sa sarong dakulang pabrika. Ika saka an pagtaraid mo igwa nin halangkaw na suweldo asin komportable an buhay. Dangan, uminabot an aldaw na nagsara an pabrika. Sa anong dahilan? Nagin korapto an manedyer kan pabrika, kaya nabangkarote an negosyo. Huling biglang nawaran nin trabaho, ika saka an pagtaraid mo dai na nakakabayad sa mga bayadan. Nagdudusa an mga agom, aki, asin an mga tawo na inutangan kan pabrika huli sa ginibo kan koraptong manedyer. Igwa daw nin solusyon? Igwa! Sarong mabuot asin mayaman na tawo an nagdesisyon na tumabang. Aram niya kun gurano kahalaga an kompanya. Nahirak man siya sa dakul na empleyado kaiyan asin sa saindang mga pamilya. Kaya binayadan niya an utang kan kompanya asin binuksan giraray an pabrika. An pagbayad kan sarong utang na iyan nagtao nin kaginhawahan sa dakul na empleyado saka sa saindang mga pamilya asin sa mga inutangan. Kaagid kaiyan, kan bayadan ni Jesus an utang ni Adan, nagtao iyan nin pakinabang sa minilyon na tawo.

13, 14. (a) Paano itinao ni Jehova an pantubos para sa katawuhan? (b) Kiisay ibinayad an pantubos, asin taano ta kaipuhan an siring na bayad?

¹³ Si Jehova sana an makakatao kan “Kordero . . . na naghahali kan kasalan kan kinaban.” (Juan 1:29) Alagad dai isinugo nin Diyos an kun siisay na sanang anghel para iligtas an katawuhan. Imbes, isinugo niya an Saro na makakatao nin malinaw asin dai mapagdududahan na simbag sa sahot ni Satanas tumang sa mga lingkod ni Jehova. Iyo, ginibo ni Jehova an pinakanangungurog na sakripisyo paagi  sa pagsugo sa saiyang bugtong na Aki, ‘an saiyang urog na nawiwilihan.’ (Talinhaga 8:30) An Aki nin Diyos boluntad na “binayaan . . . an gabos na yaon sa saiya,” an buot sabihon, nagin andam siyang bayaan an gabos na bagay na igwa siya sa langit. (Filipos 2:7) Sa milagrosong paagi, ibinalyo ni Jehova an buhay kan saiyang panganay na langitnon na Aki sa matris nin sarong Judiong birhen na an pangaran Maria. (Lucas 1:27, 35) Bilang tawo, aapudon siyang Jesus. Pero inaapod man siya sa Bibliya na an huring Adan, huling siya an perpektong katimbang ni Adan. (1 Corinto 15:45, 47) Sa siring, puwedeng idulot ni Jesus an saiyang sadiri bilang pantubos para sa makasalan na katawuhan.

¹⁴ Kiisay ibabayad an pantubos na iyan? Espesipikong sinasabi kan Salmo 49:7 na an pantubos babayadan “sa Diyos.” Alagad bako daw na si Jehova na ngani an nag-areglo kan pantubos? Iyo, pero dai kaini ginigibong daing saysay an pantubos, na garo pagkua nin kuwarta sa sarong bulsa asin pagbugtak kaiyan sa ibong. Dapat na masabutan na an pantubos bakong pagrinibayan nin materyal na bagay kundi sarong legal na transaksiyon. Paagi sa pagtao kan bayad na pantubos, dawa dakulaon an mawawara sa saiya, pinatunayan ni Jehova na pirmi niyang sinusunod an saiya mismong perpektong hustisya.—Genesis 22:7, 8, 11-13; Hebreo 11:17; Santiago 1:17.

15. Taano ta kaipuhan ni Jesus na magsakit asin magadan?

¹⁵ Kan tigsuli (spring) nin 33 C.E., gikan sa buot na nag-agi nin pagsakit si Jesu-Cristo na nagresulta sa pagbayad kan pantubos. Pinabayaan niyang arestaron siya huli sa putik na mga akusasyon, husgaran na may sála, asin ipako sa hariging pasakitan. Kaipuhan daw talagang magsakit nin grabe si Jesus? Iyo, huling kaipuhan na maresolberan an isyu manungod sa integridad kan mga lingkod  nin Diyos. Interesanteng marhay na dai itinugot nin Diyos na gadanon ni Herodes an umboy na si Jesus. (Mateo 2:13-18) Alagad kan nasa edad na si Jesus, kaya na niyang tagalan an bilog na puwersa kan mga pagsalakay ni Satanas na lubos na nasasabutan an mga isyu. b Paagi sa pagdadanay na “maimbod, mayo nin karatan, daing digta, suway sa mga parakasala” sa ibong nin grabe karaot na tratamiyento, pinatunayan ni Jesus nin saro sanang beses para sa gabos na panahon na si Jehova talagang may mga lingkod na nagdadanay na maimbod sa irarom nin pagbalo. (Hebreo 7:26) Kaya bakong makangangalas, bago siya magadan, si Jesus may kapangganahan na nagkurahaw: “Nautob na!”—Juan 19:30.

16, 17. (a) Paano ipinadagos ni Jesus an saiyang gibuhon na pagbalukat? (b) Taano ta kinaipuhan ni Jesus na ‘umatubang sa Diyos para sa sato’?

¹⁶ Kaipuhan pang tapuson ni Jesus an saiyang gibuhon na pagbalukat. Kan ikatulong aldaw pagkagadan ni Jesus, ibinangon siya ni Jehova hali sa mga gadan. (Gibo 3:15; 10:40) Paagi sa mahalagang marhay na aktong ini, dai sana tinawan nin balos ni Jehova an Aki niya para sa maimbod na paglilingkod kaini kundi tinawan niya  man ini kan oportunidad na tapuson an gibuhon na pagbalukat kaini bilang Halangkaw na Saserdote nin Diyos. (Roma 1:4; 1 Corinto 15:3-8) Nagpaliwanag si apostol Pablo: “Kan si Cristo mag-abot bilang sarong halangkaw na saserdote . . . , luminaog siya sa banal na lugar na an dara bako an dugo nin mga kanding asin nin mga torilyong baka, kundi an sadiri niyang dugo, asin ginibo niya iyan nin saro sanang beses para sa gabos na panahon, na paagi kaiyan nagibo niyang magkamit kita nin daing katapusan na kaligtasan. Huli ta si Cristo dai naglaog sa sarong banal na lugar na gibo nin mga kamot, na sarong kopya kan tunay na banal na lugar, kundi sa langit mismo, kaya nasa atubangan siya ngunyan nin Diyos para sa sato.”—Hebreo 9:11, 12, 24.

¹⁷ Dai madadara ni Cristo an literal na dugo niya sa langit. (1 Corinto 15:50) Imbes, an dinara niya iyo an isinisimbolo kan dugong iyan: an legal na halaga kan saiyang iinatang na perpektong buhay nin tawo. Dangan, sa atubangan mismo nin Diyos, pormal niyang iprinesentar an halaga kan buhay na iyan bilang pantubos karibay kan makasalan na katawuhan. Inako daw ni Jehova an atang na iyan? Iyo, asin nagin risang-risa ini kan Pentecostes 33 C.E., kan an banal na espiritu ibubo sa mga 120 disipulo sa Jerusalem. (Gibo 2:1-4) Nakakapukaw idto sa buot, pero kapinunan pa sana idto kan dakul na marahayon na mga pakinabang na itatao kan pantubos.

18, 19. (a) Anong duwang grupo nin mga indibidwal an nakikinabang sa pakipag-ulian na nagin posible paagi sa dugo ni Cristo? (b) Para sa mga kabilang sa “dakulang kadaklan,” ano an nagkapira sa mga pakinabang sa pantubos na nakakamtan na ngunyan asin makakamtan sa maabot na panahon?

¹⁸ Sa surat ni Pablo sa mga taga Colosas, ipinaliwanag  niya na pinagmarhay nin Diyos na papangyarihon paagi ki Cristo na an gabos na ibang bagay makipag-ulian sa Saiya paagi sa pakikipagkatuninungan huli sa dugo na pinabulos ni Jesus sa hariging pasakitan. Ipinaliwanag man ni Pablo na kalabot sa pakipag-ulian na ini an duwang magkalain na grupo nin mga indibidwal, an “mga bagay sa kalangitan” asin an “mga bagay sa daga.” (Colosas 1:19, 20; Efeso 1:10) An inot na grupo kompuwesto nin 144,000 na mga Kristiyano na tinawan kan paglaom na maglingkod bilang mga saserdote sa langit asin mamahala sa daga bilang mga hadi kaiba ni Cristo Jesus. (Kapahayagan 5:9, 10; 7:4; 14:1-3) Paagi sa sainda, an mga pakinabang sa pantubos luway-luway na makakamtan kan masinunod na katawuhan sa laog nin sangribong taon.—1 Corinto 15:24-26; Kapahayagan 20:6; 21:3, 4.

¹⁹ An “mga bagay sa daga” iyo an mga indibidwal na may paglaom na magkamit nin perpektong buhay sa Paraiso digdi sa daga. Ilinaladawan sinda kan Kapahayagan 7:9-17 na “sarong dakulang kadaklan” na makakaligtas sa maabot na “dakulang kasakitan.” Alagad dai ninda kaipuhan na halaton an panahon na iyan tanganing kamtan an mga pakinabang sa pantubos. Sainda nang “linabahan . . . an saindang haralabang bado saka pinaputi an mga iyan sa dugo kan Kordero.” Huling nagtutubod sinda sa pantubos, ngunyan pa sana nag-aako na sinda nin espirituwal na mga pakinabang sa mamumuton na probisyon na iyan. Ipinahayag na sindang matanos bilang mga amigo nin Diyos! (Santiago 2:23) Bilang resulta kan atang ni Jesus, puwede sindang “dumulok . . . sa trono nin daing kapantay na kabuutan, na yaon an pagigin libreng magtaram.” (Hebreo 4:14-16) Pag magkasala sinda, puwede sindang mag-ako nin tunay na kapatawadan. (Efeso 1:7) Sa ibong nin pagigin bakong perpekto,  puwede sindang magkaigwa nin malinig na konsiyensiya. (Hebreo 9:9; 10:22; 1 Pedro 3:21) Sa siring, an pakipag-ulian sa Diyos bakong sarong bagay na hahalaton pa sa maabot na panahon, kundi nakakamtan na iyan ngunyan! (2 Corinto 5:19, 20) Durante kan Milenyo, sinda luway-luway na “mapapatalingkas . . . sa pagkauripon sa kalapaan” asin sa katapos-tapusi “magkakaigwa kan mamuraway na katalingkasan bilang mga aki nin Diyos.”—Roma 8:21.

20. Ano an epekto sa saimo kan paghurop-hurop mo manungod sa pantubos?

²⁰ “Salamat sa Diyos paagi ki Jesu-Cristo” huli sa pantubos! (Roma 7:25) Simple sana an prinsipyo kaiyan, pero mahalagang marhay iyan kaya igwa kita nin hararom na paggalang diyan. (Roma 11:33) Asin paagi sa mapag-apresyar na paghurop-hurop niyato kaiyan, napapahiro an satong puso asin urog kitang napaparani sa Diyos nin hustisya. Kapareho kan salmista, igwa kita kan gabos na dahilan na umawon si Jehova bilang sarong Diyos na “mamumuton . . . sa katanusan asin hustisya.”—Salmo 33:5.