1, 2. (a) Taano ta an pagkaigwa nindo nin aram manongod sa sarong bantog na tawo dai nangangahulogan na midbid talaga nindo sia? (b) May anong pagkaribong ngonyan manongod ki Jesus?

 DAKOL an bantog na tawo sa kinaban. An dakol midbid na marhay sa saindang sadiring komunidad, siudad, o nasyon. An iba midbid sa bilog na kinaban. Minsan siring, an pakaaram sana kan ngaran nin sarong bantog na tawo dai nangangahulogan na midbid talaga nindo sia. Dai iyan nangangahulogan na aram nindo an mga detalye manongod sa saiyang pinaghalean asin kun anong klase talaga siang persona.

² An mga tawo sa bilog na kinaban may nadangog na manongod ki Jesu-Cristo, minsan ngani nabuhay sia sa daga kaidtong mga 2,000 na taon na an nakaagi. Pero an dakol nariribong sa kun siisay man nanggad si Jesus. An nagkapira nagsasabi na sia saro sanang marahay na tawo. An iba naghihingako na sia saro sanang propeta. An iba man naniniwala na si Jesus Dios asin maninigong sambahon. Iyo daw?

 3. Taano ta mahalaga para sa saindo na maaraman an katotoohan manongod ki Jesus?

³ Mahalaga para sa saindo na maaraman an katotoohan manongod ki Jesus. Taano? Huli ta an Biblia nagsasabi: “Ini nangangahulogan nin buhay na daing katapusan, an saindang paglaog sa isip nin kaaraman dapit sa saimo, na iyo sanang tunay na Dios, asin dapit sa saro na saimong sinugo, si Jesu-Cristo.” (Juan 17:3) Iyo, an pakaaram kan katotoohan manongod ki Jehova Dios asin manongod ki Jesu-Cristo puedeng  magbunga nin buhay na daing katapusan sa sarong paraisong daga. (Juan 14:6) Dugang pa, itinao ni Jesus an pinakamarahay na halimbawa kun paano mamumuhay asin kun paano tatrataron an iba. (Juan 13:34, 35) Sa enot na kapitulo kan librong ini, tinokar niato an katotoohan manongod sa Dios. Ngonyan estudyaran niato kun ano man nanggad an itinotokdo kan Biblia manongod ki Jesu-Cristo.

 4. Ano an kahulogan kan mga titulong “Mesiyas” asin “Cristo”?

⁴ Haloy pa bago namundag si Jesus, ihinula kan Biblia an pagdatong kan saro na isusugo nin Dios bilang an Mesiyas, o Cristo. An mga titulong “Mesiyas” (hale sa sarong termino sa Hebreo) asin “Cristo” (hale sa sarong  termino sa Griego) pareho nangangahulogan nin “Linahidan.” An Sarong ini na ipinanuga lalahidan, an boot sabihon, nonombrahan nin Dios sa sarong espesyal na posisyon. Sa mas huring mga kapitulo kan librong ini, manonodan pa niato nin orog an manongod sa mahalagang kabtang kan Mesiyas sa kaotoban kan mga panuga nin Dios. Manonodan man niato an manongod sa mga bendisyon na puedeng itao sa sato ni Jesus dawa ngonyan. Minsan siring, bago namundag si Jesus daing duwa-duwa na inisip-isip nin dakol, ‘Siisay daw an magigin Mesiyas?’

 5. Sa ano biyong kombensido an mga disipulo ni Jesus mapadapit sa saiya?

⁵ Kan enot na siglo C.E., an mga disipulo ni Jesus nin Nazaret biyong kombensido na sia an ihinulang Mesiyas. (Juan 1:41) An saro sa mga disipulo, sarong lalaki na an ngaran Simon Pedro, hayag na nagsabi ki Jesus: “Ika an Cristo.” (Mateo 16:16) Pero paano an mga disipulong idto​—asin paano man kita—​nakakasegurado na si Jesus man nanggad an ipinanugang Mesiyas?

 6. Iilustrar kun paano tinabangan ni Jehova an mga maimbod na mamidbid an Mesiyas.

⁶ An mga propeta nin Dios na nabuhay bago ki Jesus naghula nin dakol na detalye manongod sa Mesiyas. An mga detalyeng ini matabang sa iba na mamidbid sia. Puede niatong iilustrar an mga bagay sa paaging ini: Ipamugtak ta baga na pinaduman kamo sa sarong matawong terminal nin auto o estasyon nin tren o aeropuerto tanganing sabaton an sarong tawo na dai pa nindo nakahampangan kasuarin man. Bako daw na makakatabang kun may magtao sa saindo nin nagkapirang detalye manongod sa saiya? Kaagid kaiyan, paagi sa mga propeta sa Biblia, si Jehova nagtao nin medyo detalyadong paglaladawan sa kun ano an gigibohon kan Mesiyas asin kun ano an saiyang aagihan. An kaotoban kan dakol na hulang ini makakatabang sa mga maimbod na mamidbid sia nin malinaw nanggad.

 7. Ano an duwa sa mga hulang naotob may koneksion ki Jesus?

⁷ Estudyare nindo an duwa sanang halimbawa. Enot, labing  700 na taon antes pa, ihinula ni propeta Miqueas na an Sarong ipinanuga mamumundag sa Betlehem, sarong sadit na banwaan sa daga nin Juda. (Miqueas 5:2) Saen talaga namundag si Jesus? Tara, sa mismong banwaan na iyan! (Mateo 2:1, 3-9) Ikaduwa, dakol na siglo antes pa, an hula na nakasurat sa Daniel 9:25 nagtotokdo sa mismong taon na malataw an Mesiyas​—29 C.E. a An kaotoban kaini asin kan iba pang mga hula nagpapatunay na si Jesus an ipinanugang Mesiyas.

8, 9. Anong katunayan na si Jesus an Mesiyas an nagin malinaw kan sia bautismohan?

⁸ An dugang pang katunayan na si Jesus an Mesiyas nagin maliwanag kan madali nang matapos an 29 C.E. Iyan an taon na si Jesus nagduman ki Juan na Bautisador tanganing magpabautismo sa Salog nin Jordan. Pinanugaan ni Jehova si Juan nin sarong tanda tanganing mamidbid nia an Mesiyas. Naheling ni Juan an tandang iyan kan bautismohan si Jesus. Sinasabi kan Biblia na ini an nangyari: “Kan mabautismohan na si Jesus tolos na naghawas sa tubig; asin, uya! an kalangitan nagkaburukasan, asin naheling nia an espiritu nin Dios na nag-iibaba siring sa salampati na nagtotogdon sa saiya. Uya! May nadangog man na tingog sa langit na nagsasabi: ‘Ini an sakong Aki, an namomotan, na sakong inoyonan.’” (Mateo 3:​16, 17) Pakatapos na maheling asin madangog an nangyari, si Juan daing pagduda na si Jesus isinugo nin Dios. (Juan 1:32-34) Kan oras na ibinubo sa saiya an espiritu, o puersa aktiba, nin Dios kan aldaw na idto, si Jesus nagin an Mesiyas, o Cristo, an saro na ninombrahan na magin Poon asin Hade.​—Isaias 55:4.

⁹ An kaotoban kan hula sa Biblia asin an patotoo mismo ni Jehova Dios sayod na nagpapaheling na si Jesus an ipinanugang Mesiyas. Alagad sinisimbag kan Biblia an duwa pang mahalagang hapot manongod ki Jesu-Cristo: Saen sia hale, asin anong klase siang persona?

10. Ano an itinotokdo kan Biblia manongod sa pag-eksister ni Jesus bago sia nagdigdi sa daga?

¹⁰ Itinotokdo kan Biblia na si Jesus nabuhay sa langit bago sia napadigdi sa daga. Si Miqueas naghula na an Mesiyas mamumundag sa Betlehem asin sinasabi man nia na an Saiyang ginikanan “sa enot na mga panahon.” (Miqueas 5:2) Dakol na beses, sinabi mismo ni Jesus na sia nag-erok sa langit bago namundag bilang tawo. (Juan 3:13; 6:38, 62; 17:4, 5) Bilang espiritung linalang sa langit, si Jesus may espesyal na relasyon kaidto ki Jehova.

11. Paano ipinapaheling kan Biblia na si Jesus an pinakamamahal na Aki ni Jehova?

¹¹ Si Jesus an pinakamamahal na Aki ni Jehova​—asin may marahay na dahelan iyan. Sia inaapod na “an panganay sa gabos na linalang,” huli ta sia an enot na linalang nin Dios. b (Colosas 1:15) May saro pang bagay na nagpagin espesyal sa Aki na ini. Sia an “Aking bugtong.” (Juan 3:16) Nangangahulogan ini na si Jesus sana an direktang linalang nin Dios. Si Jesus man an solamenteng ginamit nin Dios kan lalangon Nia an gabos na iba pang bagay. (Colosas 1:16) Siring man, si Jesus inaapod na “an Tataramon.” (Juan 1:14) Sinasabi kaini sa sato na nagtaram sia para sa Dios, na daing duwa-duwa na nagdadara nin mga mensahe asin instruksion sa ibang mga aki kan Ama, mga espiritu sagkod tawo.

12. Paano niato naaaraman na an panganay na Aki bakong kapantay nin Dios?

¹² Kapantay daw nin Dios an panganay na Aki, siring kan paniniwala nin iba? Bako iyan an itinotokdo kan Biblia. Siring kan naheling niato sa sinusundan na parapo, an Aki linalang. Kun siring, malinaw na igwa sia nin kapinonan, mantang si Jehova Dios mayo nin kapinonan o katapusan. (Salmo 90:2) An bugtong na Aki dai lamang nag-isip na makipantay sa saiyang Ama. An Biblia malinaw na nagtotokdo na an Ama orog na dakula  kisa Aki. (Juan 14:28; 1 Corinto 11:3) Si Jehova sana an “Dios na Makakamhan sa Gabos.” (Genesis 17:1) Kun siring, mayo sia nin kapantay. c

13. Ano an boot sabihon kan Biblia sa pag-apod kaiyan sa Aki na “an ladawan kan Dios na dai naheheling”?

¹³ Si Jehova asin an saiyang panganay na Aki dayupot na nag-ibaiba sa laog nin binilyon na taon​—haloy pa bago linalang an mabitoon na kalangitan asin an daga. Siertong nagkakaminootan nanggad sinda! (Juan 3:35; 14:31) An mahal na Aking ini sugad na marhay sa saiyang Ama. Iyan an dahelan kun taano ta an Aki inaapod kan Biblia na “an ladawan kan Dios na dai naheheling.” (Colosas 1:15) Iyo, kun paanong an aking tawo tibaad nakakapareho kan saiyang ama sa laen-laen na paagi, an langitnon na Aki na ini ipinapabanaag man an mga kualidad asin personalidad kan saiyang Ama.

14. Paano namundag bilang tawo an bugtong na Aki ni Jehova?

¹⁴ An bugtong na Aki ni Jehova gikan sa boot na binayaan an langit asin huminilig sa daga tanganing mamuhay bilang tawo. Alagad tibaad isip-isipon nindo, ‘Paano nagin posible para sa sarong espiritung linalang na ipangaki bilang sarong tawo?’ Tanganing mahaman ini, si Jehova naggibo nin sarong milagro. Ibinalyo nia an buhay kan saiyang panganay na Aki hale sa langit pasiring sa matris nin sarong daragang Judia na an ngaran Maria. Mayo digding kalabot na amang tawo. Sa siring si Maria nangaki nin sarong sangkap na aki asin nginaranan siang Jesus.​—Lucas 1:30-35.

15. Taano ta masasabi niato na paagi ki Jesus mas namimidbid niato si Jehova?

¹⁵ An sinabi asin ginibo ni Jesus kan sia uya pa digdi sa daga minatabang sato na mamidbid siang marhay. Orog pa dian, paagi ki Jesus mas namimidbid niato si Jehova. Taano man? Girumdomon na an Aki na ini sangkap na ladawan kan saiyang Ama. Iyan an dahelan kun taano ta sinabihan ni Jesus an saro sa saiyang mga disipulo: “Sia na nakaheling sa sako nakaheling  man sa Ama.” (Juan 14:9) An apat na libro nin Biblia na midbid bilang an mga Ebanghelyo​—an Mateo, Marcos, Lucas, asin Juan—​nagsasaysay sato nin dakol na bagay manongod sa buhay, aktibidad, asin personal na mga kualidad ni Jesu-Cristo.

16. Ano an pangenot na mensahe ni Jesus, asin saen hale an saiyang katokdoan?

¹⁶ Si Jesus midbid na marhay bilang “Paratokdo.” (Juan 1:38; 13:13) Ano an itinokdo nia? Sa pangenot, an mensahe nia iyo an “maogmang bareta kan kahadean”​—an boot sabihon, Kahadean nin Dios, an langitnon na gobyerno na mamamahala sa bilog na daga asin matao nin daing katapusan na mga bendisyon sa makinuyog na katawohan. (Mateo 4:23) Kiisay ining mensahe? Si Jesus mismo nagsabi: “An sakong itinotokdo bako ko, kundi kaidtong nagsugo sa sako,” iyo na ngani, si Jehova. (Juan 7:16) Aram ni Jesus na gusto kan saiyang Ama na madangog kan mga tawo an manongod sa maogmang bareta kan Kahadean. Sa Kapitulo 8, manonodan niato nin orog pa an manongod sa Kahadean nin Dios asin kun ano an gigibohon kaiyan.

17. Saen nagtokdo si Jesus, asin taano ta naghingoa siang marhay na matokdoan an iba?

¹⁷ Saen nagtokdo si Jesus? Sa gabos na lugar na may mga tawo siang nanompongan​—sa mga lugar sa probinsia saka sa mga siudad, sa mga baryo, sa mga sadan, asin sa saindang mga harong. Dai naglaom si Jesus na an mga tawo an madolok sa saiya. Dinolok nia sinda. (Marcos 6:56; Lucas 19:5, 6) Taano si Jesus ta naghingoang marhay asin naggamit nin kadakol na panahon sa paghuhulit asin pagtotokdo? Huli ta an paggibo kaiyan iyo an kabotan nin Dios para sa saiya. Pirmeng ginigibo ni Jesus an kabotan kan saiyang Ama. (Juan 8:28, 29) Alagad may saro pang dahelan kun taano ta sia naghulit. May pagmalasakit sia sa mga kadaklan nin tawo na nagdatong tanganing maheling sia. (Mateo 9:35, 36) Pinabayaan sinda kan saindang mga namomoon sa relihion, na maninigo kutanang nagtokdo sa sainda kan katotoohan manongod sa Dios asin sa saiyang mga katuyohan. Aram ni Jesus na kaipuhan nanggad na madangog kan mga tawo an mensahe kan Kahadean.

18. Anong mga kualidad ni Jesus an pinakakaakit-akit para sa saindo?

 ¹⁸ Si Jesus tawong may mapagpadangat na init asin hararom na boot. Sa siring naheling nin iba na sia madaling dolokon asin maboot. Dawa an mga aki pamugtak an boot sa saiya. (Marcos 10:13-16) Si Jesus mayong ipinapaorog. Ikinaongis nia an karatan asin inhustisya. (Mateo 21:12, 13) Kan panahon na daing gayo iginagalang an mga babae asin kakadikit kan saindang pribilehio, trinatar nia sinda na may dignidad. (Juan 4:9, 27) Si Jesus tunay na mapakumbaba. Sarong beses, hinanawan nia an mga bitis kan saiyang mga apostol, sarong serbisyo na sa parate ginigibo nin sarong hamak na lingkod.

19. Anong halimbawa an nagpapaheling na si Jesus mapagrisa sa mga pangangaipo nin iba?

¹⁹ Si Jesus mapagrisa sa mga pangangaipo nin iba. Nangorognang risang-risa ini kan, sa kapangyarihan kan espiritu nin Dios, sia naggibo nin milagrosong mga pagpaomay. (Mateo 14:14) Halimbawa, duminolok ki Jesus an sarong daoton asin nagsabi: “Kun boot mo sana, mapapalinig mo ako.” Namatean mismo ni Jesus an kolog asin pagdusa kan lalaking ini. Napahiro  nin pagkaherak, inunat ni Jesus an saiyang takyag asin dinuotan an lalaki, na nagsasabi: “Boot ko. Luminig ka.” Asin an lalaking may helang naomayan! (Marcos 1:40-42) Naiimahinar daw nindo an siertong namatean kan lalaking iyan?

20, 21. Paano si Jesus nagtao nin halimbawa nin maimbod na pagkuyog sa Dios?

²⁰ Itinao ni Jesus an pinakamarahay na halimbawa nin maimbod na pagkuyog sa Dios. Sia nagdanay na maimbod sa saiyang langitnon na Ama sa gabos na klase nin sirkonstansia asin sa ibong kan gabos na klase nin pagkontra asin pagdusa. Marigon asin mapangganang linabanan ni Jesus an mga sugot ni Satanas. (Mateo 4:1-11) Sarong beses, an nagkapira sa mga paryente mismo ni Jesus dai nagtubod sa saiya, na nagsasabi pa ngani na “naraot na an isip nia.” (Marcos 3:21) Alagad si Jesus dai nagpaimpluwensia sa sainda; padagos nanggad niang ginibo an gibohon nin Dios. Sa ibong nin mga insulto asin pag-abuso, pinagdanay ni Jesus an pagpopogol sa sadiri, na dai noarin man  naghihingoang gibohan nin maraot an mga nagkokontra sa saiya.​—1 Pedro 2:21-23.

²¹ Si Jesus nagdanay na maimbod sagkod sa kagadanan​—sarong maringis asin makolog na kagadanan sa kamot kan saiyang mga kaiwal. (Filipos 2:8) Estudyare an tinagalan nia sa ultimong aldaw kan saiyang buhay bilang tawo. Sia inarestar, inakusar nin falsong mga testigo, kinondenar nin maraot na mga hokom, pinagngisihan nin mga pagsururog, asin pinadusahan nin mga soldados. Nakapako sa sarong harigi, sa paghingagdan nia sia nagkagsing: “Tapos na!” (Juan 19:30) Minsan siring, kan ikatolong aldaw pagkagadan ni Jesus, binuhay sia liwat kan saiyang langitnon na Ama pasiring sa pagigin espiritu giraray. (1 Pedro 3:18) Pakalihis nin nagkapirang semana, nagbalik sia sa langit. Duman, sia “nagtukaw sa too nin Dios” asin naghalat na akoon an sa hadeng kapangyarihan.​—Hebreo 10:12, 13.

22. Ano an nahaman ni Jesus paagi sa pagdanay na maimbod sagkod sa kagadanan?

²² Ano an nahaman ni Jesus paagi sa pagdanay na maimbod sagkod sa kagadanan? Sa katunayan binukasan sa sato kan kagadanan ni Jesus an oportunidad na mabuhay nin daing sagkod sa sarong paraisong daga, kaoyon kan orihinal na katuyohan ni Jehova. Totokaron sa sunod na kapitulo kun paano iyan ginigibong posible kan kagadanan ni Jesus.