Si gu ku mbatayo

Mo gu kuti tangaratangara ariihe

AGU APANGBANGA DU TIPA GA BORO RAKA

“Mi Awiriki Badungu Apai be Kura Aboro!”

“Mi Awiriki Badungu Apai be Kura Aboro!”

MI ANGIA paranga banzengere rogo gu riivura nga ga France. Gaani badona nga ga abanzengere azi bataya rogo agu abaagangara nga ga Algeria, vura aamanga ni kerehe rogo gu dagbarago re. Rogo gu kura yuru sa naadu na bakere bitimo, mi aru na bundu ngba bere kini banda rago nisare gii agu asuari naadu na ngume rogoho. Nibasa, mi agi woro ndu aboro na mi ki gunde ni kerehe. Mi aaidanga ka imo ai boro watadu ka kpi te. Sidu, mi akpari kuari fu Mbori ko undo re.

Gu kerepai namangi re aima aria gimi raka bambiko gure nangia gu regbo mi atona ka asada ka inopai tipa Mbori. Ono mbata fu mi gumba gupai furoni nga gu namangi tingba fuo gure rogo gu yuru re, mi naida ka gumba agu apai furoni namangi re ni gude nga gu nasa re mi idi ka wirikapai tipa Mbori.

AGU APAI MI AWIRIKIHE BE BUBA

I avungu re rogo gu garã nangia 1937 Guesnain yo du France yo ku nodiyo, nga gu gbata i age gu kingire rogoho du sende yo. Buba angia bage kingire sende yo, ko aima yugo gupai fere nga si ni nyanyakipa pai ka manga sunge nyanyaki. Buba aima yugo gupai a fere nga mi sogo iraira mangaapai, ko abi gupai nga dungu agu aboro nanaage kingire sende yo i anaamanganga fu yo wenengai ya, i anaamanga sunge rogo kere akpakarapai yo na ko aaida ka undo yo. Sidu, ko akodi tiko na agu ariigbu nanaasovura tipa gu rengo nga ga agu aboro nage gu kingire du sende yo. Rago aima gberã tiko a na gu biriki ko abi he dagba agu abarumbatayo rogo pambori naadu rogo gu dagbarago re. Badunguyo nanaaraka wene raka, ono wa si avura du wo, i anaasana gi rungorungo aboro nage kingire sende yo re kindi tipa riahe gbiati marã. Buba aima soga gu mangaapai nga ga abarumbatayo rogo pambori ni kerehe si ki sa ko ka ko yugunga ai pai fere tipa pambori ya. Zaatu, ani anaafuranga tipa Mbori te.

Wa mi aasona, mi atona ka soga iraira mangaapai. Pai sa dagba agu apai yo mi anaabihe nga si ni irairaha nga dungu agu aboro mi anaaraka dagbayo aima soga agu ayeaye nanaaraka France yo. Mi anaangi kandi na agu agude nangia ayeaye na mi anaagbia ngbarago ti du na yo. Kurigure, nina angia boro Poland angianga boro France ya. Mi aaida ngbatunga aboro dunduko naaraka kina sa rogo zereda yo na i kini mangipai na yo kina kubani sa.

MI ATONA KA BERÃ NYANYAKI TIPA RAKA

Ho mi adu ni ni banzengere

Airangbii aya fere mi rimi sunge abanzengere rogo 1957. Wo du mi aye kada rogo agu abaagangara nga ga Algeria rogo gu yuru naadu na kere bitimo mi nipepa ha furoni kusayo re. Fuo mi kpari kuari nga “Mbori! Ako, Mbori!” Mi abi dongi angianga gu banzengere nangia vura re ya! Sidu, omere ayego ayego kutire dũ! Sidu tie, gupai naamangi re—na vura ni tihe—asa re mi berẽ nyanyaki kurii ginihe nga raka. Tipagine du ani ti ni ane? Ya mo Mbori naberãpa rani aberã? Ya mo ani agbia nyenye zereda?

Kusa, ti gu regbo mi anaandu ongoda ku fuo avungure yo, mi agbia boro sa dagba aDezire Yekova yo. Ko afu Baibiri fere, nga gu mi atona ka gedaha fuo karaga mi tire ku Algeria yo. Gu papara Ziazia Kekeapai sa nasa re mi berẽ nangia Yugoti 21:3, 4. Si naya: “Ga Mbori banye du na aboro . . . Ko awéga aume ti bangiriyo ku sa yo dunduko. Kpio adú nga berewe te, rungo adú nga yo na akpe na ima a te.” * Mi aabingo pai wa gure mbata te. Mi asana tire nga ya mo agi apai re rengbe kadu nirengo? Ti gu regbo re, mi aainongo kandara wiripai tipa Mbori gbiati Ziazia Kekeapai te.

Tingba fuo mbu mi sunge abanzengere rogo 1959, mi agbia Dezire Yekova rimoko angia François, nga gu ko nayugu dungu arengo fere nga ga Baibiri. Ni kpiapai, ko ayugu gupai fere rogo Baibiri yo nga rimo Mbori kina ti ni nga Yekova. (Tam. 83:18) François ayugu gupai fere a nga Yekova nika yeaye na ruru sarangbanga ku auru kpotosende, na ki sa kpotosende ni paradizo, na ki digisi agu afugo du rogo Yugoti 21:3, 4.

Agu ayugopai re aima du na bakere rogo yo ti ni, na si aima zio ngbadureyo. Ono mi aima du na zinga ni kerehe kuti abarumbatayo rogo pambori yo na mi ki idi ka bisira yo ni kerehe tipa yugo agu apai adunga vuru Ziazia Kekeapai yo ya! Na si nawira gupai nga ga buba bipai adu kindi na maapai kurire, na mi aadunga na zerangbaduse te. Mi aaida ka mangapai nibasa!

François na gu kura vovo abakureami nangia aDezire Yekova aundo re tipa mi zeresi ngbadure. I asaki gupai fere nga wa du ani ni aKristano gaani sunge nga sapangbanga aboro te, ono si naida ani undo yo ni yugo ani gu wene pangbanga nga ga ga Mbori Kindo fuyo. Gure nga gu sunge Yesu amangihe na ko afuhe fu apefuoko i nimangihe. (Mt. 24:14; Rk 4:43) Si aaida a mi wiriki wai ka fura fu aboro ngba wene gene na rogo birĩ yo, ka mi avuranga ida kuti gayo aida ya. Baibiri naya, “Ka ga Gbia moyambu tá nga kpata ya, ono ni du ni bayee ni fu aboro dũ.”—2 Tim. 2:24.

Mi amangi agu aˈariapai si aaida mi mangihe na ki zi bapatiza ni boro sa dagba aDezire Yekova yo rogo 1959 ti regbo bakere dunguratise. Ti regbo gu bakere dunguratise re, mi agbia gu kura paranga wirina sa rimori angia Angèle, naima ngba tire. Mi atona kaa ndu kurogo gu dungurati ri adu rogoho, na ani ki mangi rogatise rogo 1960. Nirengo, ri nga bawene dee, ni bawene diakumba, na kingia nyanyakipa gamahe be Yekova.—Snz. 19:14.

Rogo gu uru ani amangi rogatise

MI AWIRIKI BADUNGU APAI BE AGU AKUMBA NAADU NA TATAMANA GBIATI BAKERE INOHE

Vuru agu agarã yo ninaasusa, mi ima wirika badungu nyanyakipa apai be agu awirina du na tatamana gbiati bakere inohe. Nyanyakipa pai sa dagba gu nyanyakipa apai yo mi nawirikihe nga: Ani ima rengba kadu na diabese rogo ai gu sunge yo du ni kpakarakpakaraha ka ani du na umbasitise na ki mangipai kuti gu fugo tatamana du rogo Asanza 15:22, nga gu naya: “Bambiko rimbasa aboro rondo apai ni nyakasinyakasi he wenengaĩ.”

Ti gu regbo ani aamangasunge bi adungurati France yo rogo 1965

Rogo 1964, mi atona ka bi wai du agi afugo ga Mbori toro adu kugii pakehe re ni gupai nga rengo. Rogo gu garã re, mi atona ka mangasunge ni Babi rimbasa, kini ta kaa bi adungurati, kini nyakasi awirina na kini undo yo i ninyaki rogo toro yo. Ono tie, ti gu regbo re garãre adu gbua nga 27 na ka mi adunga na bakere inohe ya. Sidu, mi aima manga bakere aingahe. Ono mi aasadi ka wirikapai ti agu aingahe re. Kurigure, mi awiriki badungu nyanyakipa apai be agu ‘abororondo’ watadu abafurugute naadu na tandu mangaapai gbiati bakere inohe.

Mi natingida gu kurapai atingida naamangi ho mi ada ni ni vovo babi adungurati. Fuo ndu mi ka bi gu kura dungurati sa Paris yo, kura wirina sa asana re singia ko rengbe ka fura na mi nisare. Mi aya fuko ii ko ima rengba.

Ko asana re ki ya, “Louis, da du munganga ninaaundo ni, gu boro nawoka watadu gu boro duadu wenengai?”

Mi akaragapai ki ya, “Gu boro nawoka.”

Ko aya: “Rengo du. Ono mi nabi gupai nga mo nadia bakere gamo regbo gbe na kina agu aboro du wenengai rogo toro yo, wa agu aboro nangbembatayo rogo dungurati. Gaani dungurati na badungu awirina rogoho nga aguyo du na bakere gberãrago, ni vovo yo, watadu du na zee. Si nika du nipa ngarasaro fuyo gbe ka mo adia gamo bakere regbo na yo, na zavura kini ndu ku kpuyo yo tipa riahe.”

Mi aima du na bakere tambuahe tipa gu bawene rugute gu wirina re afuhe. Gako nyemuse tipa ga Yekova akandoro aima zio ngbadureyo. Sidu, wa si avura du fere ni kpakarakpakaraha ka ida gupai nga mi ima manga ingahe, mi atona ka mangapai kuti gupai ko agumbaha re nibasa. Mi nafu tambuahe fu Yekova tipa ngbatunga wirina wa guko re.

Rogo agu agarã nangia 1969 na 1973, i amoi re mi naangera kurii gu riigbu nabipa fu riahe ti regbo gu kikindigi adunguratise nga ga dungu aringara ue nga gu naamangi Colombes yo, Paris yo. Ti regbo gu bakere dunguratise nangia ga 1973, si adu nga ani fu riahe fu aboro bangeyo aima du wa 60,000 tipa arame bisue! Mi aainongo wai ani nika du na rengba ka manga gipai re te. Ono berewe, gupai naarengbe ka undo na gi kpakarapai re angia gu rugute du rogo Asanza 15:22—nga gu nape gupai furani nga ani sana kura aboro tipa rugute. Mi asana agu awirina du na bakere inohe tipa i undo re. Bete agu awirina re angia abagi pasio, arũ kpepasio, amangi riahe na angbeke ahe. Ani dunduko wa sa adu na rengba ka manga gi kpakarakpakara sunge re na ki nyasihe.

Rogo 1973, i aya furani na diare wẽ ani ye ka mangasunge rogo gu Betere du France yo. Gu bambata sunge i afuhe fere yo aima du ni kpakarakpakaraha gbe. Gimi sunge angia keda awaraga fu awirinarani ku Cameroon yo, Afirika yo, nga gu ringara i aima rugusa gaani sunge rogoho rogo 1970 kuti 1993. Berewe, mi aainongo nga mi adu na rengba ka manga gi sunge re te. Si nawira gupai nga gu wirina naangera kuriipa sunge France yo aima ino gipai re kuti re. Tipa ka ngarasa re, ko aya: “Agu awirinarani du Cameroon yo na bakere zingo gu riahe nga ga toro. Si naida ani ngere fuo gayo azingo!” Na si nga gupai ani amangihe.

Ti regbo kparakpara dunguratise Nigeria yo na agu awirina nga ga Cameroon yo rogo 1973

Mi andu dungu anunguro kurogo agu agbata du ngbandaha na Cameroon tipa ka gbia agu abaakumba du rogo gu ringara re. Agu awirina re aima du na wingbaduse na tatamana, i aundo re mi gbia agu agene rengbe mi ka keda awaraga ngbaha tipa awirina naagbiaha dedede Cameroon yo. Yekova aima fu maku kurii gaani bakere asadatise. Nirengo, tipa agarã wa 20, ga Yekova aboro rogo gu ringara re aazanganga Ngbaõbambu Sinziri kandara sa watadu gu waraga i anaayambaha tigu regbo re nga Our Kingdom Service te.

Rogo 1977, ani na Angèle agbia ngbarago ti nduge ku Nigeria yo na agu ababi rimbasa na adiayo naye Cameroon yo

MI AWIRIKI BADUNGU APAI BE DIARE

Ti kina gu regbo ani atona mbakadapa rogatise na Angèle, mi aima bi agu asino nga ga toro naadu tiri. Fuo roga ani tirani, mi atona ka bi agi asino re ni bakerehe kisusi rogo gaani raka yo. Ni kpiapai, ni kina gu nyemu ani amangi gaani rogatise, ri aya fere mi mangi kparakpee tipa gaani nyemupai ka mangasunge fu Yekova ni bakerehe wa rengbe omerani na ni. Yekova aima karagapai kuti gu gaani kparakpee re.

Angèle aima undo re a mi kido kuti Yekova ni bakerehe gbe. Ni kpiapai, ho i ayambu rani ni rogo 1973 tipa ani mangisunge Betere yo, mi aduadu na ndundu bambiko mi aima kpinyemu gu sunge nga ga Babi adungurati. Ono Angèle atingidi re na gupai nga ani aima kpara gaani raka fu Yekova. Ya mo si aidanga ani mangi gupai gako riigbu asana rani ani mangihe te? (Eb. 13:17) Waigu ka mi aatikango na gupai re! Ni yangadaha, ani andu ku Betere yo. Diare nga iratatamana kidu na ruru berã na kingia gu dee naima kpinyemu Yekova nzunzu, agi asino re ima nyakasa gaani ramukporo na ki undo rani ani naamanga wene adiaberã rogo gi dungu agarã dunduko mangi ani he sa re.

Mi na Angèle rogo ati ambumbudo rogo gu Betere du France yo

Ani ima gbinza awere, Angèle kindi nga wene diakumba, nga guri naundo re kindi. Ni kpiapai, tipa ka ndu tipa agu asukuru nga ga siokrasia, nga gu i aamanga badunguhe rogo pa-Ngirisi, ani na Angèle atona ka manga ome ka kiiso gaani inohe nga ga pa-Ngirisi. Sidu, ani aga ku rogo gu dungurati nga ga pa-Ngirisi, si ki vura du vurũ nga garã rani aima susa 70 ti gu regbo re. Mbiko agu asunge naadu bere wa mi angia boro sa dagba agu aboro du rogo gu Rondo nga ga Be Basunge France yo, wirika gu kura fugo aima du ni mbumbuhe. Ono ani na Angèle anaaundo tirani aundo dagba tirani. Garã rani ima susa 80 awere, ono ani nandu kindi kumbatayo kaa mbakada gaani adunguratise nga ga dungurati rogo pa-Ngirisi na Fransée. Ani ninaasada a dedede kaa fubee kuti adunguratise na kini songodi sunge tungusapai wa rẽ omerani na ni. Yekova ima fu maku kurii gu ome ani amangaha ka wirika pa-Ngirisi.

Bakere maku kinaho sa ani agbiaha rogo 2017. Ani na Angèle agbia gu momu nga ga du pati gu sukuru du tipa agu awirina du rogo gu Rondo nga ga Be Basunge na adiayo, nga gu naamangi rogo gu Bawirikapai Nga ga Riigbu du Patterson yo, New York yo.

Yekova nzunzu nga bakere bayugupai. (Yes. 30:20) Sidu, ani dunduko—singia gbinza aboro na paranga aboro—nagbia gu wirikapai ngba kisusi! (Pa Rug. 4:5-8) Nirengo, mi ima bi gupai nga agu aparanga aboro nadegatuyo fu Yekova na fu agu awirina du na bakere inohe ima rengba ka manga wene adiaberã rogo raka yo na ki da ni gu ga Yekova amoyambu duni ruruyo. Asanza 9:9 natingida rani na gupai nga, “Mo fú rugute fu kina iratatamana, ni adu na tatamana ki susi; mo yúgu pai fu kina ruru boro, ni nikasusa na wirikapai.”

Ti kura aregbo, mi naaberãpa gu kere yuru naadu na bakere bitimo rogo agu agangara du Algeria yo agarã wa 60 kusayo. Rogo gu yuru re, mi aainongo nga mi nika raka gu raka nga ga ngbarago kumbatayo te. Mi ima wirika badungu apai be kura aboro. Yekova ima fu gu raka du ni bawenehe na du na ngbarago rogoho furani na Angèle. Sidu, ani ima diaberã kaa wirikapai kindi be gu Barani du ngbangbaturũ yo na be agu awirina du na tatamana na bakere inohe nga aguyo naima kpinyemuko.

^ ekeb. 11 New World Translation of the Holy Scriptures.