1-2. (a) Ginipai i arugu ga Yesu amokedi biata i mangihe, na wai du i amangipai kutini? (b) Ginipai ani nika sakapai tipaha rogo gi kekeapai re?

TINGBAFUO Pumbo Susiri rogo gu garã nangia 32 Fuo Batikayo Kristo, agu amokedi nangia Petero, Yakoba, na Yoane abi iiriwo yuguyugupai. Rii sosono gangara, nga gu si awira gupai nga si angia Bagangara Erumona, kpoto Yesu asatihe ku bangiriyo. “Kpakpuko ki du adu kurẽkurẽ wa kina uru, gako remu ki vuru avura wa imarago.” (Mt. 17:1-4) Mbembedi kuti digido gu yuguyugupai re, amokedi agi fugo Mbori ko niya: “Wire du re, nyemuko namanga re, ngba ko ti re gbe; oni gí pa ko.” (Mt. 17:5) Agu amokedi naadu biata re ayugu gupai na gayo gene raka nga i aadega tuyo adega fu Yesu. Si naida ani wiriki gayo kpiapai.

² Rogo gu kekeapai naadu mbata fu gere, ani awiriki gupai nga degatue kuti fugo Yesu nayugo gupai nga si naida ani mbu manga kura apai. Rogo gi kekeapai re, ani nika wisigo apai ue nga gu Yesu aya si naida ani naamangaha.

3. Ringbisihe kuti Matayo 7:13, 14, ginipai si aida ani mangihe?

³ Oni gedi Matayo 7:13, 14. Oni bingo gupai nga Yesu afura tipa angbadimo ue du ni bakiakia, nga gu nandu koyo du agene ue ni du ni bakiakia, gu gene du ni “basisi he” na gu gene du ni “fitikiri he.” Biata gene ho ti ni te. Ani du wa ka ani sia gu gene ani aida ka ndu ngbaha nitirani. Gere nga gu nyanyakipa diaberã kisusi si aida ani mangihe, bambiko gene sa dagba agu agene re nandu koyo du nyenye unga ni.

4. Waigu rengbe mo ka ringbisapa gu gene du ni “basisi he”?

 ⁴ Si naida ani ini gu kparakparaapai du dagba agu agene ue re. Badungu aboro nandu ngba “basisi” gene, bambiko si taata ka ndu ngbaha. Si nafu kina gberãrago nga, badungu aboro nasia ka nye ngba gu gene re na ka pekafuo gu ndurumo aboro nandu ngbaha. I aruganga tiyo na gupai nga Satana Bakitingbanga naˈasada ka sa aboro i nandu ngba gi gene re te, na i aruganga tiyo a na gupai nga gi gako gene re nandu sa kpio te.—1 Kor. 6:9, 10; 1 Yo. 5:19.

5. Gini ome kura aboro namangihe tipa ka ino gu gene du ni “fitikiri he” na kini tona ka ndu ngbaha?

⁵ Ono tipa gu gene du kia ti “basisi” gene, nga gu gene du ni “fitikiri he,” Yesu aya kina bete aboro nandu ngbaha. Tipagine? Si airiwongo te nga, rogo gu veresi ngbefuo gure, Yesu afu zahe fu apefuoko tipa ziree anebi. (Mt. 7:15) Kura aboro nape gupai nga, akutu apambori gu duho, na badunguhe naya si nayugo kina rengo. Bambiko gupai nga badungu apambori duho, badungu aboro du na gberãrago na riyo yo kidu ni vunduvunduhe na zavura i aidanga ka asada ka ngera tipa gu gene nandu koyo du unga ni te. Ono i ima rengba ka gbia gu gene re. Yesu aya: “Ka oni nye na gi pai, oni du adu tie ni gimi abawiriki ni rengo; oni aína rengo aina, ki ra ni rironi be rengo.” (Yo. 8:31, 32) Si ni wenepai nga, oni aamanganga kina gu bangisapai badungu aboro amangaha te, kuba gure, oni agbata rengo. Oni atona ka wisigo Fugo Mbori tipa ka ino gupai ko aidaha berani na oni adege turoni kuti ga Yesu ayugopai. Oni awiriki gupai nga Yekova naida ani mbu agu ayugopai nga ga ziree apambori na ki mbu iriso agu aˈuru-ongoda naingi ti apagano watadu du gayo mangaapai rogoho. Oni awiriki gupai a nga, ho oni amanga aˈariapai ni rogo gaoni raka yo ka sa ngbarago ti Yekova, si arengbanga kadu taata te. (Mt. 10:34-36) Si aarengbanga kadu furoni taata ka manga agi aˈariapai re te. Ono tie, oni aasada a ka manga aˈariapai kindi, bambiko oni ima kpinyemu gu Baroni du ngbangbaturũ yo na oni naida ka sa ngbarago tiko. Nairiwo wai du ko na ngbarago na oni!—Snz. 27:11.

6. Ringbisihe kuti Atambuahe 119:9, 10, 45, 133, ginipai rengbe ka undo rani ani nye ngba fitikiri gene?

⁶ Ho ani atona ka ndu ni ngba fitikiri gene, ginipai rengbe ka undo rani ani he ngbaha? Oni bingo gi kpiapai re. Rogo kura aringara, i namaa guru ndugu pati gu fitikiri gene du pati gangara. Gi ndugu re nabanda aboro ka i ndunga mbembedi kuti ngba gene watadu ka gusa ngba gene ya. Boro ho rengbe ka kpakanahe na ki pe gupai nga gi ndugu re naka na ni ti ndu kusayo ti bangiri gene, na ti õka ni watadu kpi ni te. Gu ga Yekova arugute du rogo Ziazia Kekeapai yo, si wakina gu ndugu re. Gako arugute naundo rani ani nye kaa ndu ngba gu fitikiri gene re.—Oni gedi Atambuahe 119:9, 10, 45, 133.

7. Waigu si aida paranga aboro naabi gu gene du ni fitikiri he?

⁷ Paranga aboro, ya mo oni ninaabihe ti kura aregbo nga ga Yekova arugute nga guhe naka na oni ti agu apai oni aida ka mangaha? Gere nga gupai Satana aida oni berẽhe. Ko naida oni gbeberã roni kuti gupai agu aboro nandu ngba basisi gene amangaha, bambiko si nangera wa i nga agu aboro nagbia ngbarago nzunzu rogo raka yo. Ko naida oni berẽ gupai nga oni agbianga ngbarago ni bakerehe rogo raka yo wa gu agu akuaroni agbiaha du oni na yo sukuru yo watadu agu aboro oni agbiayo rogo Internet te. Satana naida oni  berẽ gupai nga, ga Yekova arugute naka na oni ti gbia ngbarago rogo raka yo wenengai. * Ono oni tingidi gupai nga: Satana aidanga gupai nga agu aboro nandu ngba gako gene ini gupai napido yo ti digido gayo nunguro te. Ono Yekova naida oni ini wai gaoni raka narengbe kadu ni bawenehe ka oni nye ngba gu gene nandu koyo du unga ni.—Tam. 37:29; Yes. 35:5, 6; 65:21-23.

8. Ginipai rengbe paranga aboro ka wirikaha ti ga Olaf kpiapai?

⁸ Oni berẽnga kurii gupai rengbe oni ka wirikaha ti gu kpiapai nga ga kura paranga wirina du rimoko nga Olaf. * Agu akurako ko adu na yo rogo riko asosodi ko ko mangi wasiwasi mangapai. Ho ko asaki gupai ni nga aDezire Yekova naraka ringbisihe kuti ga Baibiri arugute, kura agu adegude ko adu na yo rogo riko aˈasadi berewe gbe ka sosoda ko ko kodiba na yo. Ono Olaf aima ru nyanyaki  tipa gupai du ni ruruhe. Ono anga gere nga gu yangada sosodahe ko agbia tiko na ni te. Olaf aya: “Gimi abayugupai aasadi ka sare mi ndu ku yunivasiti yo, bambiko aboro nikaa irisa re airisa. I aya fere ka mi amanganga ha wo ya, mi agbianga wene sunge te.” Ginipai naundo Olaf ko ká gu sosodahe re? Ko aya: “Mi asonosi mbembedi pabakure na agu aboro du rogo gimi dungurati. I ada wakina aborokporo fere. Berewe a, mi atona kaa wisigo Ziazia Kekeapai gbe sirisiri. Kina wai mi aamanga wisigopai dudunguro gbe, kinawo a mi anaadu na bakere kido kuti gupai nga gipai re angia rengo. Ni sangbana gipai re, mi adiberã ka iriso Yekova.”

9. Ginipai si aidaha be agu aboro naida ka nye ngba fitikiri gene?

⁹ Satana naida ka sa ro mo mbu gu gene nandu koyo du unga ni. Ko naida mo kodi tiro na gu badungu aboro du ngba gu basisi gene “nangbe koyo du kpio ni.” (Mt. 7:13) Ono tie, ani rengbe ka nye ngba gu gene du ni fitikiri he ka ani andu kindi kumbatayo kaa dega turani fu Yesu na kini bi gu gene re wa bandahe. Awere tie, ani wisigingo kurapai nga gu Yesu aya si naida ani mangihe.

10. Ringbisihe kuti Matayo 5:23, 24, ginipai Yesu aya si naida ani mangihe?

¹⁰ Oni gedi Matayo 5:23, 24. Ane, Yesu afura tipa pa regbo nga gu naadu na nyanyakipaha gbe fu agu airisi Mbori nangia aYudo nga aguyo naadega tuyo fuko. Oni berẽnga pa boro yekaru yo nga guni du regerege ka fu nya ni motumo fu boromotumo. Ka si anidu nga ti gu regbo re gu boro re tingidi gupai nga wirinani na pai kuti ni, si anidu nga ni mbu gu motumo re ki “guari.” Tipagine? Bambiko nyanyakipa pai anidu kinaho si aniidi ni mangihe mbata fu ni fu gani gamahe fu Yekova. Yesu agumba gupai ziazia nga: ‘Mo ki mbakadi pai dagba ro na wirinamo mbata.’

11. Ginipai Yakobo amangihe tipa ka manga zereda na Esau?

¹¹ Ani ima rengba ka wirika nyanyakipa apai nibipa manga zereda be Yakobo. Tingbafuo Yakobo kuru kusayo ti gako ringara tipa agarã wa 20, Mbori aruguko vurube maraika ko karaga tiko koyo. (Bam. P. 31:11, 13, 38) Ono kpakarapai adu kinaho. Unvurako nangia Esau aima ida ka imo ko. (Bam. P. 27:41) Yakobo “aagunde agunde ki du na rungo gbe” nga wirinako ima rengba kadu kindi na zinga na ko. (Bam. P. 32:7) Ginipai Yakobo amangihe tipa ka manga zereda na wirinako? Ni bambataha, ko akpari kina boro kpotokoyo fu Yekova tipa gupai re. Fuo gure, ko akedi wene gamahe fu Esau. (Bam. P. 32:9-15) Na ho Yakobo abi Esau ni, Yakobo ayugu irisa fu ko. Ko atumuso fu Esau angianga bara sa ya, bara ue a te, ono bara saba! Yakobo aumbasi pa tiko, ki yugu irisa fu Esau, rogo gi gene re, ko kini mangi zereda na wirinako.—Bam. P. 33:3, 4.

12. Ginipai ani awirikaha ti ga Yakobo kpiapai?

¹² Ani nawirikapai ti wai Yakobo ambakadi tiko ka gbia wirinako nangia Esau na wai ko agbia ko. Yakobo asana Yekova ni umbasitise tipa undo. Fuo gure, ko amangipai na ngbanya na gupai ko amangi kparakpee tipaha ni manga ko adiandue tipa ka sa pa koda ko tiko na wirinako si du ni bawenehe gbe. Ho i agbia tiyo ni, Yakobo aatinga kango na Esau nibipa da nangia rengo na da nangia ingahe te. Ga Yakobo sasa angia ka manga zereda na wirinako. Waigu rengbe ani ka wirika ga Yakobo kpiapai?

13-14. Ka ani ba gberãrago ti kuarani idipase, ginipai si aida ani mangihe?

¹³ Ka ani aida ka ndu ngba gu gene nandu koyo du unga ni, ani duwa ka ani mangi zereda na awirinarani. (Rom. 12:18) Ginipai si aida ani mangihe, ho ani aino gupai ni nga ani ima ba gberãrago ti kuarani idipase? Wakina Yakobo, si naida ani ndu koyo du Yekova ni rogo kakaka kparakpee. Ani rengbe ka sana ko ko undo rani ani mangi zereda na wirinarani.

¹⁴ Si naida aida ani di regbo a ka berãkurii gupai ani amangaha. Ani rengbe ka sana tirani na ngbatunga agu asanahe du wa gere: ‘Ya mo mi na nyemu ka pe gupai nga, mi nangia ingahe, ki hõmbupai na ki mangi zereda? Waigu rengbe aYekova na Yesu kadu ka mi mangi diandue ka manga zereda na wirinami?’ Gaani akaragapai rengbe ka fõngbaduraniyo ani dege turani fu Yesu ki ndu ni umbasitise fuo kuarani idipase tipa ka manga zereda na ni. Rogo gi bangiriba re, ani rengbe ka pekafuo ga Yakobo kpiapai.

15. Waigu pa manga ani pai kuti gu rugute du rogo AEfeso 4:2, 3 aundo rani ani mangi zereda na wirinarani?

¹⁵ Oni berẽnga pa gupai ka mangi ka Yakobo atikango na Esau tipa da nangia rengo, na da nangia ingahe! Ka gayo gbiatise re adigi ni kina gbegberẽhe gbe. Ho ani andu ni fuo wirinarani ka mbakada kparakapai dagbarani na ni, si naida ani du na umbasitise. (Oni gedi AEfeso 4:2, 3.) Asanza 18:19 naya: “Gu wirina imi ngbaduni foro, si nga nyanyaki pai ka zungadi ni berewe, ono gu darã kangu re wa kina ngbongbo kisa ngbadimo bakporo.” Gu wirina pai naimisi ni wakina “ngbongbo,” ho ani ahõmbupai ni be ni, si rengbe ka undo ni ni du na nyemu ka manga zereda na ani.

16. Gini kura pai si aida ani berẽkuriihe na tipagine?

¹⁶ Si naida a ani berẽ wenengai kurii gupai ani nika pehe fu wirinarani na wai ani nika pehe. Ho ani nambakadi tirani ni, si naida ani ndu fuo gu boro ani naba gberãrago tini na gu sasa nga ga dia gu imisiri re kpotoniyo kusayo. Ti tonatonaha, ni ima rengba ka pe agu apai nika sa rani ani du na gberãrago. Si ima rengba kadu taata furani ani zingi watadu ki pe gupai funi nga wene ndupai adu kina berani tipa gupai ani amangihe, ono mangaha wo arengbanga ka ye na zereda te. Oni tingidi gupai nga, manga oni zereda berewe na wirinaroni du na nyanyakipaha kisusi gupai  nga ka ino da nangia rengo na da nangia ingahe.—1 Kor. 6:7.

17. Ginipai rengbe mo ka wirikaha ti ga Gilbert kpiapai?

¹⁷ Wirina du rimoko nga Gilbert amangi bakere ome tipa kadu ni bamangi zereda. Ko aya: “Mi adu na badungu kpakaraapai na wire nga degude. Tipa agarã naima susa ue, mi anaasada ka sakapai na ri rogo zereda tipa ani du na wene pagume na ri berewe.” Gini kurapai berewe Gilbert amangihe? “Ai gu regbo mi anaaida ka fura na ri, mi anaamanga kparakpee mbata na ki mbakadi tire tipa ka zanga zinga ka ri pe gupai nika ba gberãrago tire. Si aaida mi du regerege tipa ka mbupai. Mi awiriki gupai nga si aidanga mi naasovura tipa gimi arengo te, na mi arugu tire na gupai nga, gi sunge angia ka manga zereda.” Sangbana gipa re angia gine? Gilbert aya: “Areme, mi na zereda nga ga berãse yo mbiko gu wene pagume du dagba re na gimi aborokporo dunduko.”

18-19. Ka si du nga ani ba gberãrago ti boro, ginipai si aida ani diberã ka mangaha, na tipagine?

¹⁸ Ginipai tie si aida si du ni gamo diaberã ka mo bi gupai nga mo ba gberãrago ti kuaro Kristano? Mo pekefuo ga Yesu rugapai ka manga zereda. Mo fura na Yekova tipa gupai re, na ki kido kuti gako ziazia toro tipa si undo ro mo du ni gu boro namanga zereda. Ka mo mangihe wo, mo nika du na ngbarago, na ki yugu gupai nga mo nadega turo fu Yesu.—Mt. 5:9.

¹⁹ Ani na tambuahe nga Yekova nafu arugapai nga ga nyemuse furani vurube “ri kanisa,” nga Yesu Kristo. (Ef. 5:23) Ani dinga berã adia ka ‘gía pa ko,’ wa gu agu amokedi nangia Petero, Yakoba, na Yoane amangihe. (Mt. 17:5) Ani ima wisigopai tipa wai ka manga gupai re ni manga ani zereda na gu kuarani Kristano ani naba gberãrago tini. Ka ani mangihe wo na ki nye ngba gu gene du ni fitikiri he nandu koyo du unga ni, ani nika du na dungu nduapai berani kadu na ngbarago awere na kumbatayo, ani nika du na nyenye ngbarago.