1. A wa duhe ni kekehe rogo Matayo 11:28-30, gini kidohe Yesu amangihe?

YESU amangi bawene kidohe fu gu bakere rimbasa aboro naadegatuyo fuko. Ko aya: “Oni yé fuo re . . . mi ki fu ongoda fu roni.” (Oni gedi Matayo 11:28-30.) Kungbo kidohe nangiaha te. Ni kpiapai, mo berẽnga pa gupai ko amangihe fu gu dee naambu be kere kaza.

2. Ginipai Yesu amangihe fu kazakaza dee?

² Gu dee re aaida undo na omeri dunduko. Ri aima ndu fuo dungu amunganga na gu maabangirise nga ri nika hu ahu. Ri aima tona nimbu tipa agarã 12, ono boro ho narengbe ka undo ri te. Ringbisihe kuti gu ndiko Yekova afuhe fu Moize, ri angia bibiriko boro. (Pa Mot. 15:25) Fuo gure, ri agi gupai nga Yesu ima rengba ka husa agu aboro naambu, si du ri kini ndu ka gbiako. Ho ri agbia ko ni, ri azadi ngba gako remu, na ri ki hu be gari kaza nibasa! Ono Yesu aahusanga kina husi husi ri sa te. Mbiko gu gene ko amangipai na ri ngbaha, ri abi gupai nga ko aakpinyemuri akpi na kini bi ri na irisa. Ni kpiapai, ho ko aafura ni na ri, ko ayugu gupai nga ko ima kpinyemu ri na ko nabi ri na irisa ni yamba ko ri nga, “Vungu.” Gu dee re aima gbia wasa nirengo na nyakasaro!​—Rk. 8:43-48.

3. Gini asanahe ani nika karagapai kutini?

³ Mo bingo gupai nga gu dee re andu fuo Yesu. Ri amangi asadatise tipa ka ndu fuo ko. Kina gu bangisapai re si aidaha areme​—si naida ani mangi asadatise amanga tipa ka “yé fuo” Yesu. Ti gi gaani regbo re, Yesu amanganga iiriwoapai ni husa ko agu akaza nga ga agu aboro ‘nayé’ koyo du ko ni te. Ono ko nayamba rani kindi nga: “Oni yé fuo re, . . .mi ki fu ongoda fu roni.” Rogo gi kekeapai re, ani nika karagapai kuti asanahe bisue: Waigu rengbe ani ka “yé fuo” Yesu? Ginipai Yesu aaida ka gumbaha ho ko aya ni wẽ: “Oni dí gi gonga ku gorõroni”? Ginipai  rengbe ani ka wirikaha be Yesu? Tipagine du gu sunge ko nafuhe ti ni furani nipa ongoda? Na waigu rengbe ani kaa ndu kindi kumbatayo kaa gbia ongoda tii ga Yesu gonga?

4-5. Gini agene duho rengbe ani ka “yé fuo” Yesu ngbaha?

⁴ Gene sa dagba agu akuraha yo ani ‘ayé fuo’ Yesu ngbaha nga, ni wirika ani pai tipa agu apai ko agumbaha na ki mangihe wa rengbe omerani na ni. (Rk. 1:1-4) Boro ho rengbe ka manga gipai re furani te​—gaani tindiro du nga ka wisigo agu apai Ziazia Kekeapai apehe furani tipa Yesu. Ani ‘nayé’ fuo Yesu a ni manga ani diaberã tipa ka zio bapatiza na ki da ni ga Kristo abawiriki.

⁵ Gu kura gene berewe ani ‘ayé fuo’ Yesu ngbaha nga nindu ani fuo agu abaakumba nga ga dungurati yo ka ani aida na undo. Yesu namangasunge na “agamahe rogo aboro yo” tipa ka ngerafuo gako akandoro. (Ef. 4:7, 8, 11 NW; Yo. 21:16; 1 Pet. 5:1-3) Si naida ani mangi bakere asadatise tipa ka sana yo tipa undo. Ka abaakumba iningo gupai du berãrani yo na ki ini gupai ani aidaha te. Oni makianga gupai gu wirina du rimoko nga Julian apehe, ko aya: “Mi akuru Betere yo mbiko kaza, na bakureami sa afu gu berãpai nga mi sana abaakumba tipa i ye ka fu ngarasaro fere. Ti tonatonaha, mi aaidanga gupai nga i ye ka bire te. Ono kusa, mi asanahe tipa undo, na ho i aye ni ka bire, si angia gu bawene gamahe kisusi mi agbiaha.” Ruru abaakumba wa agi yo ue naandu ka bi Julian re, ima rengba ka undo rani ani ini “ga Kristo berã,” naida ka ya, ka rugatirani na gako berãpai na ki wiriki gako asino. (1 Kor. 2:16; 1 Pet. 2:21) Ho i aundo rani ni rogo ngbatunga gene wa gure, si nga gu bawene gamahe kisusi rengbe yo ka fuhe furani.

6. Ginipai Yesu aaida ka gumbaha ho ko aya ni wẽ: “Oni dí gi gonga ku gorõroni”?

⁶ Ho Yesu aya ni wẽ: “Oni dí gi gonga ku gorõroni,” si nangera wa gupai ko aaida ka gumbaha nga, “Oni idi na gimi pagbia.” Si rengbe arengba kadu a nga gupai ko aaida ka gumbaha nga, “Oni ye fuo re kutii gonga ani mangisunge wa sa fu Yekova.” Agu afugo ue dunduko re nayugo gupai nga si naida ani mangisunge amanga.

7. Ringbisihe kuti Matayo 28:18-20, gini sunge i nafuhe furani, na ginipai rengbe ani kadu na kido tipaha?

⁷ Ani naida na ga Yesu yambahe ho ani akpara gaani raka ni fu Yekova na ki zi bapatiza. Gu yambahe re fu aboro dunduko​—Yesu akánga ai gu boro naida ka iriso Mbori te. (Yo. 6:37, 38) I ima fu gu momu fu apefuo Kristo dunduko nga i mangi gu sunge Yekova nasana Yesu ko rugu paha. Ani ima rengba kadu na gu kido nga Yesu nika duadu ho tipa ka undo rani ani mangi gu sunge re.​—Oni gedi Matayo 28:18-20.

8-9. Tipagine aboro umbasitise anaaye ti ni fuo Yesu, na gini asanahe si aida ani sana tirani na ni?

⁸ Aboro umbasitise nanaaye fuo Yesu. (Mt. 19:13, 14; Rk. 7:37, 38) Tipagine? Oni bingo gu kparakparapai naadu dagba Yesu na aFarusi. Agu abarumbatayo rogo pambori re aadunga na nyemuse tiyo te na i angia aboro rukö. (Mt. 12:9-14) Yesu adu na nyemuse tiko gbiati umbasitise. AFarusi aaida gupai nga aboro ini yo na kini bi yo na nyanyakipa yo. Yesu ape gupai nga si angbanga kadu wa gure te. Ko ayugupai fu gako abawiriki tipa i du na umbasitise na kini mangisunge fu akurayo. (Mt. 23:2, 6-11) AFarusi adu na ome kurii aboro mbiko aboro aagunde agunde tipa gupai rengbe ka manga yo ka i aadeganga tuyo fuyo ya. (Yo. 9:13, 22) Yesu anaafu ongoda fu aboro ni  mangako wene apai fuyo rogo nyemuse yo na kini gumba wene afugo.

⁹ Ya mo mo wiriki ga Yesu kpiapai? Mo sananga tiro nga: ‘Ya mo gu kura aboro nabi re nga mi nga bayee boro na ni boro umbasitise? Ya mo mi naamanga taata asunge tipa ka undo kura aboro? Ya mo mi naayugo wene sino fu aboro?’

12-14. Tipagine du gu sunge Yesu nafuhe furani ani mangihe ti ni nipa ongoda?

¹² Tipagine duhe ti ni ni pa ongada ka manga gu sunge Yesu nafuhe furani? Badungu nduapai duho, ono ani nika sakapai tipa kina betehe.

¹³ Ani na bawene babiapai berani. Wa vura duhe nga Yekova nga Bahe kisusi, ko nafu tambuahe afu na ko nga gbegberẽ bangbembatayo te. Ko nabi gu sunge ani amangaha na nyanyakipaha. (Eb. 6:10) Na ko nafu gu ome furani ani aidaha tipa ka manga gu sunge ko nafuhe furani. (2 Kor. 4:7; Gara. 6:5) Yesu nga gaani Bakindo ima maa rengberengbe kpiapai furani tipa wai ka mangapai na aboro. (Yo. 13:15) Na agu abaakumba nangerafuo rani naʹasada ka wirika Yesu nga guko nga “bakere babanda akandoro.” (Eb. 13:20; 1 Pet. 5:2) I namanga asadatise tipa ka yugo wenesino, kadu ni agu aboro nafu ngarasaro, na i nayugo wingbaduse tipa ka yugopai furani na kini banda rani.

¹⁴ Ani na bawene abakure berani. Kura aboro ho berewe du na wene abakure na wene sunge wa ani te. Mo berẽnga kurii gipai re: Ani namangasunge na agu awirinarani du gayo mangaapai ni wenehe, aberãnga gupai nga i nyakipa yo tirani ya. I na bakere tandu mangaapai ono i amanganga rukö na ni te, na i nabi kura aboro nga i nyakipa yo tiyo. I abingo rani nga ani gbua namanga sunge na yo te, ono i nabi rani a ni abakurea yo. Na gayo nyemuse tipa rani ima nyaka ni kerehe, na si ima rengba ka sayo i kpi tipa rani!

15. Waigu si aida ani bi gu sunge ani amangaha?

¹⁵ Ani namanga bawene sunge kisusi. Ani nayugo rengo fu aboro tipa Yekova na kini kusi agu aziree Bakitingbanga agumbaha ku yangura. (Yo. 8:44) Satana nambusa aboro na aziree nga gu nasayo ka i dunga na maabangirise ya. Ni kpiapai, ko naida gupai nga ani idi kuti gupai nga Yekova ambunga pai furani ti gaani ingaapai te na ko akpinga nyemurani te. Gere nga kere aziree nga gu nasa aboro i du na bakere gberãrago! Ho ani ‘ayé fuo’ Kristo ni, i nambupai ti gaani ingaapai. Na gu rengo duho nga Yekova ima kpinyemu rani ni bakerehe.  (Rom. 8:32, 38, 39) Si nga pa bakere ngbarago ka undo aboro i wiriki wai ka kido kuti Yekova na ka bi yo i niʹaria gayo raka!

16. Waigu du gu tindiro Yesu asana rani ani tindihe kia ti agu atindiro ani ahihe?

¹⁶ Gu tindiro Yesu asana rani ani tindihe kia ti gu kura atindiro ani ahihe. Ni kpiapai, ho aboro anyasa sunge ni tifuo ti uru, badunguyo nadu na mbugo ka i adunga na ngbarago ya. Gu kparakparapai duho nga, ho ani adia regbo ni kuti mangasunge fu Yekova na Kristo, ani nadu na bakere ngbarago. Ani ima rengba kadu na mbugo fuo nyasa ani sunge na si kini idi ani asaditirani aʹasada tipa kadu pati agu adunguratise nga ga dungurati. Ono dedede, ani nayego badunguratise yo ani naima gbia wasa na kidu ngangarã. Kina gu bangisapai re namanga ho ani atungusapai ni na ho ani amanga wisigo Ziazia Kekeapai ni nisase. Ho ani amanga asadatise ni ka manga agi apai re, ani nagbia wasa na ngarasaro!

17. Ginipai si aida ani rugutirani na paha na ginipai si aida ani du na rubangirise tipaha?

¹⁷ Si naida ani rugutirani na gupai nga ani dunduko ni basasa na omerani ni bakiakia. Si naida ani du na rubangirise nibipa agu apai ani a′asada tirani ka mangaha. Ni kpiapai, ani ima rengba ka gbarasa omerani kuti dungura aũkumuko. Mo bingo gupai Yesu agumbaha fu gu kumukokumuko paranga nasanako nga: “Mi amanga wãi ka dia nyenye unga?” Gu paranga re aadega tuko adega kuti Ndiko. Si nangera wa ko angia wene paranga si du Kitabu Wene Pangbanga nga ga Marako agumba gupai ti ni nga Yesu ‘akpi nyemu ko.’ Yesu ayambu gu paranga re. Yesu aya: “Mo ndú, mo bági agu ahe dunduko du be ro . . . mo ki ye ki nipeke re.” Gu kumba re aaida aida ka pekafuo Yesu ono ko aarengbanga ka mbu gako badungu “ahe” te. (Mk. 10:17-22) Ni sangbana gipai re, ko aká gu gonga Yesu afuhe fuko na ki nye kindi kaa ra “fu ũzegino.” (Mt. 6:24) Ka i aya mo du, gini siapai ka mo amangihe?

18. Ginipai si aida ani naamangaha ti kura aregbo, na tipagine?

¹⁸ Ti kura aregbo, si ni wenepai ka berãkurii gupai ani amaaha mbatayo rogo gaani raka. Tipagine? Tipa gupai nga ani rengbe kadu na gu kido nga ani namangasunge na omerani ni tatamana. Oni makianga gupai paranga kumba du rimoko nga Mark agumbaha, ko aya: “Tipa dungu agarã, mi aaberã gupai nga mi aaraka taata raka. Mi aamangasunge abazakigene, ono mi aadia bakere regbo ka asada ka gbata marã na omere dũ tipa ka sa gimi raka ni bawenehe. Mi aasada ka rugatire na ndu gupai gimi raka adu ti ni ni kpakarakpakaraha. Mi aye ka rugatire na gupai nga mi anaadia bakere regbo tipa kina gupai ngba tire na kini fu kina bete regbo gbua gbiati ome fu Yekova.” Mark amangi ariapai ti gako berãpai na gako gene raka tipa wa ka ko rengbe ka manga bakere sunge fu Yekova. Mark aya: “Mi naabaka bangire abaka ti kura aregbo, ono mbiko gu undo nga ga Yekova na Yesu, mi ima diabe gimi kpakaraapai.”

19. Tipagine nyakipa du ti ni na ruru bipai?

¹⁹ Ani nika ndu kindi kumbatayo kaa gbia ongoda tii ga Yesu gonga ka ani mangi apai biata. Bambatapai nga, ani du na ruru biapai. Ani namanga ga Yekova sunge, sidu, si naida ani mangihe ngba gu gene Yekova aidaha. Ani nga abamangisunge, na Yekova nga Bairasunge. (Rk. 17:10) Ka ani asadi ka manga gako sunge ngba gu gene ani aidaha, si nika du ni kpakarakpakaraha furani. Zavura gu babagara du na ome tiru kisusi ima rengba ka õga tiru na kidu na mbugo ka u aida ka ndu ngba kina gu gene ngba tiru na kini sovura kuti gu gonga bairaru anungusa ru na ni. Ono ka ani aapekafuo  ga Yekova arugapai, ani nika manga bakere apai na ki di be ai kpakarapai. Oni tingidi gupai nga boro ho rengbe ka ká na gupai ko akpinyemuhe na si ki zanga ringbisatihe te!​—Rom. 8:31; 1 Yo. 4:4.

20. Gini wene ndupai duho si aida ani du na ni ho ani aye ni kutii ga Yesu gonga?

²⁰ Uepai nga, ani mangi sunge na wene ndupai berãrani yo. Gaani sasa nga ka ye na taarimo fu gu barani nga boro nyemuse nga Yekova. Agu aboro naadu rogo bambata kama agarã naadu na ngbaduse watadu naagbata kina agu apai nangba tiyo aadunga na ngbarago te na i ambu ga Yesu gonga. (Yo. 6:25-27, 51, 60, 66; Frp. 3:18, 19) Gu kparakparapai du dagbayo na agu aboro naamangapai mbiko gu nyemuse zanga gbangbati tipa Mbori na tipa akurayo nga i aatinda gu gonga re kindi na ngbarago rogo gayo raka yo naabaha auru kpotosende, na gu maabangirise nga ga mangasunge na Kristo ngbangbaturũ yo. Wakina yo a, ani nika du na ngbarago ka ani aatinda ga Yesu gonga na wene ndupai.

21. Ringbisihe kuti Matayo 6:31-33, ginipai si aida ani du na kido nga Yekova nika mangaha?

²¹ Biatapai nga, ani nidu na kido kindi. Ani ima sia gu raka nga ga mbupa kura gaani apai gbiati gu raka nga ga mangasunge nyanyaki. Yesu aima tingida rani na gupai nga i nika rungosi rani arungosi. Ono ani ima rengba kadu na gu kido nga Yekova nika fu gu ome afu furani ani aidaha tipa ka hi ai kpakarapai. A wa ani nikaa hipai, kina wo a ani nika du ngangarã. (Yak. 1:2-4) Ani ima rengba kadu na gu kido nga Yekova nika fu agu ahe afu furani ani aidaha, na Yesu nikaa ngerafuo rani kindi, na awirinarani nika ngarasa rani angarasa. (Oni gedi Matayo 6:31-33; Yo. 10:14; 1 Tesa. 5:11) Ani na agu ahe berani dunduko si aidaha tipa ka hi ai kpakarapai.

22. Ginipai si aida ani du na tambuahe tipaha?

²² Gu dee Yesu ahusi ri agbia ongoda ti kina gu bangisa uru ri ahu re. Ono ri arengbe ka gbia nyenye ongada sa kina gu ka si du nga ri ada ni ga Kristo ruru bawiriki. Ginipai mo aberãha nga si ri amangihe? Ka si du nga ri aidi ka ye kutii ga Yesu gonga, mo berẽnga pa gu mosoro nga ga mangasunge na Yesu ngbangbaturũ yo ri agbiaha! Ka si du nga ri aima mbupa kura gari apai tipa ka pekafuo Kristo, si arẽarẽ tipa ri mangihe wo. Singia ani na maabangirise ka raka ngbangbaturũ yo nyeanye kindi watadu auru kpotosende​—ani na bakere tambuahe tipa ka ida gu ga Yesu yambahe nga: “Oni yé fuo re!”