WAIGU badungu aboro abi sunge rogo gu ba mo araka rogoho? Rogo dungu aringara, aboro namangasunge awere ni bakerehe na tipa gbanga regbo susi wai si anidu mbata. Agu aboro namangasunge ni bakerehe na regbo beyo tipa ka ongoda, ka dia regbo na gayo aborokporo, watadu kaa ndu kumbatayo kindi kaa wirikapai tipa Mbori te. (Batu. 2:​23) Gu kurapai berewe nga, gu kura aboro aidanga ka mangasunge te na i nafu kina nduapai tipa gupai i amanganga sunge ti ni ya.​​—⁠Snz. 26:​13, 14.

2-3. Gini kpiapai aYekova na Yesu amoihe nibipa sunge?

² Badungu aboro rogo zegino namangasunge ni bakerehe ka agu akurayo amanganga sunge rengbearengba ya. Ono ani berẽnga pa wai aYekova na Yesu abi mangasunge. Ani ima ino gupai nga Yekova ima kpinyemu mangasunge. Yesu aima yugo gipai re ziazia ho ko aya ni wẽ: “Buba namanga sunge amanga kindi a wa du rago re, mi nimangi sunge a.” (Yo. 5:​17) Oni berẽnga pa gu sunge Mbori amangihe ho ko akusi badungu amaraika ni gbiati akerekuru na kpotosende. Ani nabi gu badungu wene ahe abi Mbori akusihe ku auru kpotosende ane. Si aruaru bake papara Atambuahe ya: “Ako Yekova, na nge gamo mangaapai! Mo amangi he dunduko na tatamana; kpotosende hi be gamo ũkumuko.​—⁠Tam. 104:⁠24.

³ Yesu awiriki kina Bako. Ko aundo Mbori ho Mbori “anyakasi angbangbaturũ ni.” Ko adu na kina Yekova “wa bangbasia boro sunge.” (Snz. 8:​27-​31) Kusa, ho Yesu adu ni auru kpotosende, ko amangi nyanyakipa sunge. Sunge adu fuko wakina riahe, na gako asunge ayugu gupai nga Mbori du nakedi ko.​—⁠Yo. 4:​34; 5:​36; 14:⁠10.

4. Ginipai rengbe ani ka wirikaha be aYekova na Yesu nibipa ongoda?

 ⁴ Ya mo agu akpiapai aYekova na Yesu amoihe nibipa mangasunge nyanyaki nayugo gupai nga si aidanga ani ongodi te? Anga wo duhe te. Yekova ni naambunga te, sidu, si aidanga ko ongodi fuo manga ko sunge te. Ono Ziazia Kekeapai nagumba gupai agumba nga fuo Yekova kusi ngbangbaturũ na kpotosende, ‘ko aongodi, ki ba omeko.’ (Gate 31:17) Gupai re nayugo gupai nga Yekova ambu kusa ahe na ki di regbo tipa ka gbia ngbarago ti agu ahe ko akusihe. Na wa vura duhe nga Yesu amangisunge nyanyaki ho ko aaraka ni auru kpotosende, ko anaadia regbo adia ka ongoda na kini gbia ngbarago ti ri riahe na abakureako.​—⁠Mt. 14:13; Rk. 7:​34.

5. Gini kpakarapai dungu aboro agbiatiyo na ni?

⁵ Ziazia Kekeapai nangarasa ga Mbori aboro i du ni abamangisunge. Si naida gako amoyambu mangisunge nyanyaki na ka i dunga ni airanyomoro ya. (Snz. 15:19) Isoke mo namangasunge marã tipa ka ngerafuo gamo aborokporo. Na agu abawiriki dunduko nga ga Kristo yo na gu tindiro beyo nga ga tungusa wene pangbanga. Ono wa vura duhe wo, si naida mo ongodi aongoda. Ya mo si nidu ti kura aregbo foro ni mbumbupai tipa kadu na regbo bero tipa sunge marã, tipa sunge tungusapai, na tipa ongoda? Waigu ani aino gu bakio regbo si aida ani mangisunge tipaha na gu bakio regbo si aida ani ongodi tipaha?

6. Waigu Marako 6:​30-​34 ayugo gupai nga Yesu adu na ruru bipai tipa sunge na ongoda?

⁶ Si ni nyanyakipa pai ani du na ruru bipai tipa sunge. Mbori asa gupai nga Bakindo Soromo ke gupai nga: “Regboho ti ni . . . tipa apai ni ba sa sa dunduko.” Ko afura tipa ruhe, meka arago, kpee, mongo, dogbere, na gu kura apai. (Batu. 3:​1-8) Si tie ziazia nga, nyanyakipa papara apai rogo raka yo ue nga mangasunge na ongoda. Yesu adu na ruru bipai tipa sunge na ongoda. Ti kura regbo sa, amokedi akaragatiyo ba tua nga ga tungusapai yo. Regbo adunga beyo “wa ka i ri riahe” te. Yesu aya: “Oni yé ni sa roni ku nvuo yo, ka ongoda toni.” (Oni gedi Marako 6:​30-​34.) Wa si avura du nga Yesu na gako abawiriki aagbianga gu ongoda dedede i anaaidaha te, ko aima ino gupai nga si naida i dunduko ongodi aongoda.

7. Pa wirika ani pai tipa Rago Sabiti nika undo rani ani mangi ginipai?

⁷ Ti kura aregbo, ani dunduko si aida ani ongodi aongoda watadu ani mangi ariapai amanga rogo agu apai yo ani amangaha na aˈuru dunduko. Ani rengbe ka bi gipai re ti gu mbakadapai Mbori amangihe tipa gu gako aboro naadu bakuru kusayo​​—⁠nangia gu Rago Sabiti naanidu na aposo dunduko. Ani tii ga Moize andiko te, ono wa vura duhe wo, ani ima rengba ka gbia undo ti wirika ani gupai si agumbaha tipa Rago Sabiti. Gupai ani awirikaha ima rengba ka undo rani ani wisigi gu bipai du ani na ni tipa sunge na ongoda.

8. Ringbisihe kuti Gate 31:​12-​15, Rago Sabiti angia uru tipa ginihe?

⁸ Fugo Mbori nape gupai nga fuo sita “uru” nga ga kusa ahe, Mbori ambu kusa ahe auru kpotosende. (Bam. P. 2:⁠2) Ono Yekova ima kpinyemu mangasunge, na rogo gu kura agene, ko “namanga sunge amanga kindi.” (Yo. 5:​17) Yekova amangisunge tipa sita “uru” na ko ki ongodi ti saba “uru” na ki gumba gupai a fu aYisaraere nga i naaongoda rogo saba aˈuru dunduko. Mbori agumba gupai nga Rago Sabiti nangia yuguyugupai dagbako na aYisaraere. Si angia “ndikidi rago ongoda, ni kparakpara uru ziazia fu Yekova.” (Oni gedi Gate 31:​12-​15.) Boro ho si anaaida ni mangisunge te kodihe na agude,  akanga, watadu zavura agu anya nanaamangasunge ati yo. (Gate 20:10) Si anaambu gene fu aboro tipa i moiberãyo tipa agu apai nga ga toro.

9. Gini iraira bipai tipa Rago Sabiti kura aboro adu na ni ti regbo Yesu?

⁹ Rago Sabiti adu ni wenehe fu ga Mbori aboro; ono tie, abarumbatayo rogo apambori amoi agu andiko naima susa rii ome tipa wai ka iriso gu ndiko nangia ga Sabiti. I agumba gupai nga si arunga boro siri kandara vunde Rago Sabiti ka rihe te watadu ka husa gu boro naanidu na kaza te. (Mk. 2:​23-​27; 3:​2-5) Anga gure nangia gupai Mbori aaidaha te, na Yesu aima fura tipa gipai re gbaiga fu agu aboro narengbe ka giaha.

10. Ginipai rengbe ani ka wirikaha rogo Matayo 12:​9-​12 tipa ga Yesu bipai tipa Rago Sabiti?

¹⁰ Yesu gbiati agu apefuoko nangia aYudo anaaongoda Rago Sabiti mbiko i adu tii ga Moize aNdiko. * Ono Yesu aima yugo gupai rogo gako afugoyo na mangaapai nga, si aaida aboro du na ruru bipai tipa Rago Sabiti na anga gbegberẽpai nangiaha tipa ka yugo wenesino watadu ka manga wenepai fu boro ti Rago Sabiti te. Ko agumba gupai ziazia nga: “Ru manga wenepai aru rago sabiti.” (Oni gedi Matayo 12:​9-​12.) Ko aabingo ho nga si ni gbegberẽpai tipa boro yugu wenesino watadu ka undo boro ti Rago Sabiti te. Gupai Yesu amangihe nayugo gupai nga ko aima rugatiko na gu nyanyakipa pai Mbori agumba gupai ti ni fu aboro nga i naaongoda ti rago Sabiti. Bambiko wa aboro aaongoda ti gu gayo asunge i anaamangaha na aˈuru dunduko, i adu na rengba ka maaberã yo fuo agu apai nga ga toro. Yesu asono rogo gu  ngbadimo kporo namangisunge na Rago Sabiti tipa ka mbeda na Mbori. Gipai re ni yuguyuguhe rogo gupai yo ani agedaha tipa Yesu ti gu regbo ko adu rogo gu gbata ko asono rogoho nangia Nazareta: “Ko ki rimi ku bambutiria yo rago sabiti, wa sino [Yesu] anidu, ki ru ku ari ka geda pai.”​​—⁠Rk. 4:​15-​19.

11. Da na moi wene kpiapai fu Yesu nibipa sunge?

¹¹ Yosefa ayugupai fu Yesu tipa wai kadu ni bakpengua gbiati ga Mbori bipai tipa sunge. (Mt. 13:​55, 56) Yesu aima bi wai Yosefa anaamangasunge nyanyaki na aˈuru dunduko tipa ka ngerafuo gako badungu aborokporo. Si airiwongo te nga Yesu agumba gupai fu gako abawiriki kusa nga: “Bamangisunge rengbe na gani mosoro.” (Rk. 10:⁠7) Ni rengo, Yesu aima ino wai ka manga sunge nyanyaki.

12. Gini averesi nayugo ga Ziazia Kekeapai bipai tipa mangasunge nyanyaki?

¹² Gu mokedi nangia Pauro aima ino wai a ka mangasunge nyanyaki. Gu bakere sunge ko aamangaha gbe angia ka gumba pa Yesu fu aboro gbiati agu apai ko ayuguhe. Wa si avura duwo, Pauro naamangasunge amanga tipa ka gbia marã tipa si undoko. ATesaroniko aima rugatiyo na pa gako “nyanyaki sunge na kenahe” wai ko anaamangaha “yuru na uru” tipa ka ko “fudi nga” ai boro ya. (2 Tesa. 3:8; Amo. 20:​34, 35) Si rengbe kadu nga Pauro aafura tipa gu sunge ko anaamangaha nga ga mbakada bamburoko. Ho ko adu ni Korinda yo, ko aasungo na aAkuira na Puriseka mbiko “ko anamanga kina gu sunge i amanga ha . . .  bambiko airamanga bamburoko nangia yo.” Ho Pauro aagumba gupai ni nga ko aamangasunge “yuru na uru” anga gupai ko aagumbaha nga ko anaamangasunge kindi zanga ongoda te. Ko anaamanganga sunge mbakada bamburoko rogo aˈuru Sabiti te. Ko anaamangasunge na gu momu naadu rogo gu uru re tipa ka tungusapai fu aYudo nga aguyo a nanaamanganga sunge rago Sabiti ya.​​—⁠Amo. 13:​14-​16, 42-​44; 16:13; 18:​1-4.

13. Ginipai rengbe ani ka wirikaha ti ga Pauro kpiapai?

¹³ Gu mokedi nangia Pauro amoi wene kpiapai. Ko anaamangasunge marã amanga, ono ko anaamanga gu sunge nga ga ‘ga Mbori wene pangbanga’ dedede. (Rom. 15:16; 2 Kor. 11:23) Ko angarasi aboro i naamangasunge tungusapai dedede. Nibi gipai re, aAkuira na Puriseka nangia gako “abadiasunge rogo Kristo Yesu” yo. (Rom. 12:11; 16:⁠3) Pauro angarasi aKorindo tipa i “nimángi ga Gbia sunge zaza dedede.” (1 Kor. 15:58; 2 Kor. 9:⁠8) Ga Yekova toro adu kugii Pauro ko ke gupai nga: “Ka boro amanga nga sunge ya, ka ni ri nga he a ya.”​​—⁠2 Tesa. 3:​10.

14. Ginipai Yesu aaida ka gumbaha ho ko ape gupai ni du rogo Yoane 14:⁠12?

¹⁴ Gu sunge du na nyanyakipaha rogo gi yangara arame re nga sunge tungusapai na sunge sa aboro ni abawiriki. Na Yesu agumba gupai kumbayo nga gako abawiriki nika manga bakere asunge kisusi gu ko amangihe! (Oni gedi Yoane 14:12.) Anga gupai ko aagumbaha nga ani nika manga iiriwoapai wakina gu ko amangihe te. Kuba gure, gupai ko aagumbaha nga apefuoko nika tungusapai na kini yugupai rogo badungu aba, fu badungu aboro, na tipa bakere regbo susi wai ko amangihe.

15. Gini asanahe si aida ani sana tirani na ni, na tipagine?

¹⁵ Ka si ngia mo namangasunge marã, mo sananga tiro na agi asanahe re: ‘Ya mo aboro ini re ba gimi sunge yo ni gu bamangisunge namangasunge nyanyaki? Ya mo mi naanyasa gimi sunge ti regbo na kini mangisunge ni wenehe wa rengbe omere na ni?’ Ka singia mo ima rengba ka karagapai kuti agu asanahe re nga ii, si nangera wa gamo bairasunge nika duadu na kido kuti ro. Na aboro ba gamo sunge yo nika ida aida ka degatuyo kuti gu wene pangbanga mo atungusaha fuyo. Nibipa sunge tungusapai na yugopai, mo sananga tiro na agi asanahe re: ‘Ya mo aboro ini re ni gu bamangisunge namangasunge nyanyaki gene  tungusapai yo? Ya mo mi naambakada tire wenengai tipa ka ndu fuo boro ti bambata regbo? Ya mo mi naakaraga tire ni ipo tipa ka fura na agu aboro du na nyemupai tiyo? Na ya mo mi naafu tire dedede kaa tungusapai rogo agu agene ngbatunga tungusapai dunduko duho?’ Ka singia mo ima rengba ka karagapai kuti agu asanahe re nga ii, si nangera wa mo nika gbia ngbarago agbia rogo gamo sunge tungusapai yo.

16. Waigu Yesu na gako abawiriki aabi ongoda, na waigu duhe kia ti gu bipai nga ga badungu aboro areme?

¹⁶ Yesu aima ino gupai nga si anaaida aida ko na gako abawiriki ongodi. Ono tie, badungu agu aboro naadu ti gu regbo re na aguyo du areme wakina gu kumukokumuko kumba du rogo ga Yesu sanza yo. Gu kumba re aya fu tiko: “Mo súngu gbua, ki ta ri he, ki nimbiri he, ki ningi angi.” (Rk. 12:19; 2 Tim. 3:⁠4) Ko aberẽ gupai nga gu nyanyakipa apai du rogo raka yo nga ongoda gbiati gbia ngbarago. Gu kparakparapai du dagba gu kumba re na Yesu gbiati gako abawiriki nga, Yesu na gako abawiriki aamaanga pa fu ngbarago fu tiyo ni bambatapai rogo gayo raka yo te.

17. Waigu ani amangasunge na gu regbo ani andunga ku ba gaani asunge yo ya?

¹⁷ Areme, ani naasada ka wirika Yesu ni manga ani sunge na gu regbo ani andunga ku ba gaani asunge yo ya tipa ka manga gu wenepai nga ka manga dezirepai fu aboro na kini ndu ku ba adunguratise yo angianga tipa kina ka ongoda sa ya. Si ni nyanyakipa pai furani ka sa aboro ni abawiriki na kadu pati gaani adunguratise. Sidu, ani namanga ai gupai rengbe ani ka mangaha tipa ka nye kindi kaa manga agu apai re fu Yekova. (Eb. 10:​24, 25) Zavura ho ani andu nunguro ni, si naida ani naamanga gaani apai kindi nga ga toro, nga du pati adunguratise rogo ai gu ba du ani rogoho, na kini asadi ka fura tipa Ziazia Kekeapai na agu aboro ani agbia yo.​​—⁠2 Tim. 4:⁠2.

18. Ginipai gaani bakindo nga Kristo Yesu aida ani mangihe?

¹⁸ Ani na bakere tambuahe nga gaani bakindo nga Kristo Yesu aidanga gupai berani nga ani mangi gupai susi rii omerani te! (Eb. 4:​15) Ko naida gupai nga ani ongodi aongoda. Ko naida gupai aida a nga ani mangisunge nyanyaki tipa ka gbia agu ahe du ani na zingoho rogo borose yo na ka manga gu sunge nafu wasa nga sunge sa aboro ni abawiriki. Rogo gu kekeapai naye fuo gere, ani nika sakapai tipa gupai Yesu amangihe tipa ka batasa rani tii gbegberẽ sunge kanga.