1. Gini tindiro Yekova nafuhe fu avunguagude?

YEKOVA akusi bambata arogotise na gu nyemupai nga ga vunga agude. Ziazia Kekeapai nagumba gupai agumba ziazia nga: “Awiri boro nga gu ũkumbo naye be Yekova.” (Tam. 127:⁠3) Gupai re nayugo ginipai? Mo berẽnga gupai nga bakureamo sanaro mo banda gani bakiki marã. Mo du wai? Si nawira wa mo bi gu kido du ni na ni kutiro na nyanyakipaha. Ono mo ima rengba ka bakabangiro tipa wai mo nika banda gu bakiki marã re ka pai mangingo ru ya. Yekova nga mbembedi Bakurearani fu guhe fu avunguagude i ngerefuoho du na nyanyakipaha kisusi marã. Ko fu gu tindiro fu avunguagude nga i ngerefuo awiriyo wenengai na awiriyo du na ngbarago.

2. Gini asanahe ani nika sakapai tipaha?

² Da si aida ni diberã singia si naida arogotise vungu agude na ti gini regbo? Na ginipai si aida avunguagude mangihe tipa ka undo awiriyo i du na gu raka du na ngbarago? Ani wisigingo bete agu arugute du rogo Fugo Mbori yo rengbe ka undo agu arogotise nga aKristano i mangi wene adiaberã.

3. (a) Da si aida ni diberã singia si naida arogotise vungu agude? (b) Gini bangua rengo nga ga Ziazia Kekeapai si aida abakurea arogotise na agumeyo mangipai kuti ni?

³ Rogo gu kura angbatunga, aboro naberã gupai nga si naida agu aboro mangi rogatise ni vovoho tona vunga agude nibasa. Agume agu arogotise re na kura aboro ima rengba ka asada ka sosoda yo tipa i tona vunga agude nibasa. Jethro nga wirina  Asia yo aya, “Rogo dungurati, agu aboro du na agude beyo nasosoda agu arogotise adunga na agude beyo ya tipa i tona vunga agude.” Jeffrey nga gu kura wirina Asia yo aya, “Gu kura aboro nagumba gupai fu agu arogotise adunga na agude beyo ya nga boro ho nika ngera kutiyo ho i nika gbinza ni te.” Ono tie, si naida arogotise ni basasa mangi diaberã nitiyo singia i naida ka vunga agude. Si nga gayo pai tipa ka diaberã tipaha; si nga gayo tindiro. (Gara. 6:⁠5) Si nirengo nga, abakurea vovo arogotise na agumeyo naida vovo arogotise du na ngbarago. Ono si naida aboro dunduko tingidi gupai nga gu diaberã du tipa vunga agude watadu ka zanga vunga agude nga ga arogotise.—⁠1 Tesa. 4:​11.

4-5. Gini nyanyakipa apai ue si aida arogotise sakipai tipaha, na gini wene regbo si aida i mangi ngbatunga gu sakapai re ti ni? Oni sakinga rogoyo.

⁴ Si naida agu arogotise diberã ka vunga agude sakipai tipa nyanyakipa asanahe ue: Bambataha nga, ti gini regbo i aida ka tona vunga agude ti ni? Uepai nga, bange agude wai i aida ka vunga ra? Gini wene regbo si aida arogotise mangi gu ngbatunga sakapai re ti ni? Na tipagine du gu memeapai du ue re ti ni na nyanyakipaha?

⁵ Dedede, mbata fu aboro mangi rogatise, si naida i fura afura tipa vunga agude. Tipagine si aida i fura ti ni tipa vunga agude ti gu regbo? Bambiko si ni nyanyakipa pai tipa i ue dunduko du na bangisa bipai tipa vunga agude. Berewe a, si nika ida i bihe singia i ima rẽ tipa gu tindiro re. Gu kura arogotise ima diaberã tipa ka sungo mbata tipa garã sa watadu ue tifuo gayo rogatise mbata fu i tona vunga agude, bambiko du ni avunguagude na dia bakere regbo gbiati ome. I nabihe nga pa sungo yo mbata tipa bete regbo nika fu regbo fuyo tipa i iniditiyo na gu raka nga ga arogotise na i kidu mbembedi dagbatiyo.—Ef. 5:33.

6. Ginipai kura arogotise nadiberã ka mangaha mbiko gu kpakarakpakara aregbo ani araka ti ni?

⁶ Gu kura aKristano ima sia ka wirika agu awiri Noa naadu biata na adiayo. Agu arogotisenaadu biata re aagumbanga ka vunga agude ni ipo te. (Bam. P. 6:​18; 9:​18, 19; 10:1; 2 Pet. 2:⁠5) Yesu aringbisi gaani regbo kuti “rago Noa,” na kapa ho ti gupai nga ani naraka “rogo yangara arame, gbegberẽ aregbo nika ye nga gu nikadu nikpakarakpakaraha ka mangapai sani” te. (Mt. 24:37; 2 Tim. 3:⁠1) Mbiko gu ndupai re, gu kura arogotise ima diaberã ka gbisigopa vunga agude tipa wa ka i di bakere regbo kuti manga gu sunge tungusapai nga ga aKristano.

7. Waigu gu rugute du rogo Ruka 14:​28, 29 na Asanza 21:5 aundo arogotise?

 ⁷ Ho arogotise amanga diaberã ni singia i naida ka vunga agude na bange agude wai i aida ka vunga ra, agu arogotise du na tatamana nawisigoho “ka ngia marã” beyo rengbe arengba. (Oni gedi Ruka 14:​28, 29.) Agu arogotise du na agude beyo ima ino gupai nga sonosa agude adianga kina marã sa te, ono si nadia regbo adia a gbiati ome. Si ki tadu were tie, si ni nyanyakipa pai fu arogotise i makia ngbatunga asanahe wa gu nga: ‘Ya mo si nika ida ani dunduko mangisunge tipa ka ngbe agu ahe gaani aborokporo nika du na zingoho? Ya mo ani mangi diaberã tipa gini ahe nzunzu gaani aborokporo nika du na zingoho? Ka si du nga ani dunduko si nika ida ani mangisunge, da nika ngerafuo awirani? Da nika du na maapai kurii gayo aberã na mangaapai?’ Ho arogotise asaka agu asanahe re ni, i namangapai kuti gupai du rogo Asanza 21:⁠5.​​—⁠Oni gedihe.

8. Gini akpakarapai si aida arogotise moiberãyo tipaha, na ginipai gu kumbakudee du na nyemuse nika mangaha?

⁸ Si rẽarẽ gude idi na gu regbo gbiati ome nga ga avunguru ni basasa. Ka si du nga arogotise nika vunga dungu agude vuru umba regbo yo, si nika kpakara akpakara fu yo i moiberã yo fuo agude ni basasa. Agu arogotise du na dungu agude beyo agumba gupai nga ome apai aima fu rii omeyo. Ome nagude ima rengba kaa bata ti aregbo dũ. Ri rengbe kadu na mbugo si ki sa gupai nga ka ome dunga tiri tipa ka wisigopai, ka kparakpee, na kaa tungusapai dedede ya. Si ima rengba kadu ni kpakarakpakaraha furi tipa ri moiberã ri ba agu adunguratise yo nga ga aKristano na ka gbia undo ti ni. Rengo ngaha nga, gu kumbakudee du na nyemuse namanga gupai rengbe ni ka mangaha tipa ka songoda diani ho awiriyo aida i moiberãse ni fuoyo ba adunguratise yo na kporo yo. Ni kpiapai, ko ima rengba ka undo diako na asunge kporo. Si naida ko mangi asadatise nyanyaki tipa gako aborokporo dunduko gbia undo ti gu mbakadapai nga ga Gu Irisombori Nga ga Aborokporo. Na ko naandu na gako aborokporo dedede gene tungusapai yo.

9-10. Ginipai si aida avunguagude mangihe tipa ka undo awiriyo?

⁹ Gini bete apai rengbe avunguagude ka mangaha tipa ka undo awiriyo i wiriki wai ka kpinyemu Yekova? Waigu rengbe yo ka banda awiriyo tigu kereapai nga ga gi zegino re? Ani wisigingo bete agu apai rengbe avunguagude ka mangaha.

¹⁰ Oni kpari fu Yekova tipa gako undo. Oni bingo gu kpiapai Manoa na diako nangia avungu Samusona amoihe. Ho Manoa aini gupai ni nga ko na diako nika vunga kumbagude, ko azungodi  Yekova tipa ko yugu gu gene i nika sonosa wiriyo ngbaha.

11. Waigu rengbe avunguagude ka wirika gu kpiapai nga ga Manoa a wa duhe rogo Abasapungbanga 13:⁠8?

¹¹ ANihad na Alma du Bosnia yo na Herzegovina yo, awirikipai ti ga Manoa kpiapai. I agumba gupai nga: “Wakina Manoa, ani azungodi Yekova tipa ko rugu rani tipa wai rengbe ani kadu ni wene avunguagude. Na Yekova aima karagapai kuti gaani akparakpee rogo agene yo ni bakiakia—⁠vuru Ziazia Kekeapai yo, agu awaraga du mburuhe rii Ziazia Kekeapai, agu adunguratise nga ga dungurati, gbiati kikindigi adunguratise.”—⁠Oni gedi Abasapungbanga 13:⁠8.

12. Gini kpiapai aYosefa na Maria amoihe fu awiriyo?

¹² Oni yugupai na kpiapai. Gupai mo agumbaha na nyanyakipaha; ono tie, si nawiraha wa gupai mo amangaha nika duadu na bakere sangbanaha kurii wiro. Ani ima rengba kadu na gu kido nga aYosefa na Maria aima maa bawene kpiapai kisusi fu awiriyo, kodihe na Yesu. Yosefa anaamangasunge nyanyaki tipa ka undo gako aborokporo. Kurigure, Yosefa angarasi gako aborokporo tipa i du na tambuahe tipa agu apai nga ga toro. (Pa Rug. 4:​9, 10) Wa si avura du nga Ndiko aadunga ho nga aboro ni ndu na gayo aborokporo “na agarã” dunduko ku Yerusarema yo tipa kaa manga Pumbo Susiri te, Yosefa anaandu andu na gako aborokporo. (Rk. 2:​41, 42) Si nangera wa gu kura abaagude aaberã gupai nga nduge na gayo aborokporo dunduko aima kpakara, kini di bakere regbo, na si kini idi bakere marã. Ono wa si avura duwo, si ziazia nga Yosefa aima du na tambuahe tipa agu apai nga ga toro na ko kini yugupai fu awiriko tipa i mangi kina gu bangisapai re. Berewe a, Maria aima ino Ziazia Kekeapai wenengai. Zanga kapa, rogo gari afugoyo na mangaapai, ri aima yugopai fu awiri i kpinyemu Fugo Mbori.

13. Waigu kura arogotise sa apekefuo gu kpiapai nangia ga aYosefa na Maria?

¹³ ANihad na Alma, i ni fura tipa yo kusayo aaida ka pekafuo gu kpiapai aYosefa na Maria amoihe. Waigu gupai re aundo yo i sonosi gu bangisa gude naadu beyo u kpinyemu Mbori na kini irisiko? I aya, “Ani aˈasadi ka yugo gupai fu wirani rogo gu gene yo ani aaraka ngbaha nga raka kuti ga Yekova arugute ngba kisusi.” Nihad agbia kurapai kuti ni nga, “Mo du ni gu ngbatunga boro mo aida wiro du nga ni.”

14. Tipagine si aida avunguagude ini agu aboro ti ni awiriyo akodatiyo na yo?

¹⁴ Oni undo awironi i sia wene abakure. Si naida nagude na bagude ini ada awiriyo akodatiyo na yo na gini apai i amangaha. Gure nayugo gupai nga si naida avunguagude ini ada awiriyo afura na yo rogo aũfugo dagbase na rogo gayo aterefuni. Mbiko agu abakureayo re ima rengba kadu na maapai kurii gu gene i aberã na kini mangipai ngbaha.​​—⁠1 Kor. 15:⁠33.

15. Ginipai rengbe avunguagude ka wirikaha ti gu kpiapai nga ga Jessie?

¹⁵ Ginipai rengbe avunguagude ka mangaha ka si du nga i ainongo dungu apai tipa kompiuta na gu rukutu aũfugo aboro ata nani bese te? Jessie nga baagude Philippines yo aya: “Ani aini kina wiri bete apai gbua tipa gu vovo aũsunge nakura wa kompiuta, terefuni, na agu akuraha. Ono gipai re aakánga na ani ti yugo gu kereapai fu awirani rengbe ka ye ti mangasunge na agi ahe re te.” Jessie aakánga na awiriko ti mangasunge na agu ahe re mbiko gupai nga ko aainongo dungu apai tipaha te te. Ko aya: “Mi agumba gupai fu awire nga si wenengai ka mangasunge na gu vovo aũsunge nakura wa kompiuta, terefuni, na agu akuraha tipa ka wirika vovo fugo, ka mbakada adunguratise, na kaa geda Ziazia Kekeapai na aˈuru dũ.” Ka singia vungugude nga mo, ya mo mo gedi gu wene bipai si aidaha fu  awiro tipa kekapai fu aboro rogo terefuni gbiati maa asura ku rogo Internet nga gu du rogo gu papara jw.org nga “Teenagers” na ki sakipai tipaha na yo? Ya mo mo fugu agu avidio na yo nga, Ya mo Mo du na Ome Kurii Gamo Terefuni na Taburet Watadu si du na Ome Kurii Ro? na gu nga Mo Mangisunge Na Aũfugo Dagbase Na Tatamana? * Agu aũsunge re ima rengba kadu na nyanyakipaha wa mo nikaa yugopai fu awiro tipa wai ka mangasunge na erekturoni na tatamana.​​—⁠Snz. 13:⁠20.

16. Ginipai badungu avunguagude namangihe, na sangbanaha nga gine?

¹⁶ Badungu avunguagude ni naasaha taata fu awiriyo tipa i di regbo na agu aboro moi wene kpiapai rogo iriso Mbori yo. Ni kpiapai, N’Déni na Bomine nga arogotise du Côte d’Ivoire yo, ni naayamba babi adungurati dedede tipa ko niye kaa raka kpuyo yo. N’Déni aya: “Gipai re aima du na wene sangbanaha kurii wirani. Ko atona mangasunge abazakigene, na awere ko namangasunge ni badukuba babi adungurati.” Ya mo mo rengbe ka manga kina gu ngbatunga mbakadapai re tipa awiro?

17-18. Ti gini regbo si aida avunguagude tona raba awiriyo?

¹⁷ Oni tona raba agude mbuyo kindi tooni. Ka avunguagude tona raba awiriyo mbuyo kindi tooni si nika ye na bawene sangbanaha. (Snz. 22:⁠6) Oni berẽnga pa Timoteo natona ta na Pauro ho ko asono ni. Navungu Timoteo nangia Eunike na titako nangia Roi atona raba ko ho ko adu ni “ni gude.”—⁠2 Tim. 1:5; 3:​15.

¹⁸ Gu kura arogotise Côte d’Ivoire yo nga Jean-Claude na Peace adu na rengba ka sonosa awiriyo sita dunduko i kpinyemu Yekova na kini irisiko. Ginipai naaundo yo i du na diabese? I apekefuo gu kpiapai nangia ga Eunike na Roi. I aya, “Tifuo vunga ani agude, ani atona yugo Fugo Mbori fuyo nibasa mbuyo kindi tooni.”​​—⁠Pa Rug. 6:​6, 7.

19. Ginipai yugo Fugo Yekova fu awironi ayugoho?

¹⁹ Rogo gu fugo yo nga “niyugu” Fugo Yekova fu agude nga gine? Gu fugo i asaha nga “niyugu,” nayugopa yugopai kini dogodi he. Tipa ka manga gupai re, si naida avunguagude nidi regbo dedede na awiriyo. Ti kura aregbo, avunguagude ima rengba kadu na gberãrago mbiko gupai nga si naida i dogodi arugapai adogoda fu awiriyo. Ono si naida avunguagude asadi ka bi  gipai re nipa momu tipa ka undo awiriyo i rugutiyo na Fugo Mbori na kini mangipai kuti ni.

20. Oni sakingo pai tipa wai rengbe yo ka mangasunge na Atambuahe 127:​4 tipa sonosa agude.

²⁰ Oni ini awironi wenengai. Atambuahe 127 naringbisa agude kuti aguanza. (Oni gedi Atambuahe 127:​4.) Kina wai rengbe yo ka mbakada aguanza rogo ahe yo ni bakiakia, na bakio ra kidu ni bakiakia, kinawo a du agude, agude ni bakiakia. Sidu, si naida avunguagude diberã tipa wai rengbe yo ka raba agude ni basasa. Arogotise naraka rogo gu Yisaraere du ti gi gaani regbo re nga agu yo naasonosi awiriyo ue i du ni agu agude nairiso Yekova agumba pa gupai i abihe naundo yo, i aya, “Ani anaawisigo Ziazia Kekeapai na yo ni basasa.” Si nirengo nga, ai bariikporo rengbe ka diaberã singia wo du si aida ni naamanga wisigopai na awirini.

21. Gini undo rengbe Yekova ka fuhe fu avunguagude?

²¹ Avunguagude ti kura aregbo ninaabihe nga si ima kpakara ka yugopai fu awiriyo, ono agude nga gamahe be Yekova. Ko ti aregbo dunduko regerege tipa ka undo avunguagude. Ko nadegatuko zaaza kuti agu akparakpee nga ga avunguagude. Na ko nakaragapai kuti agu akparakpee re vuru Ziazia Kekeapai yo, gaani awaraga, gbiati agu akpiapai na arugute agu avunguagude naima nyaka rogo toro yo du rogo dungurati afuhe.

22. Gini bawene ahe kisusi rengbe avunguagude ka fuhe fu awiriyo?

²² Gu kura aboro nagumba gupai nga si nadia agarã 20 tipa ka sonosa gude, ono du ni avunguagude adigongo kina kuho te. Dagba gu wene ahe yo rengbe avunguagude ka fuhe fu awiriyo, si nga nyemuse, regbo, na gu rabahe du mburuhe rii Ziazia Kekeapai. Agude ni basasa nika mangapai ni bakiakia kuti gu rabahe re. Ono tie, badungu agu agude agu avunguyo nakpinyemu Yekova asonosi yo nabi tiyo wakina gu wirina nga Joanna Mae du Asia yo nga guri naya: “Ho mi angerani kusayo ka bi gu rabahe mi agbiaha be avungure, mi na bakere tambuahe nga i arugure na ki yugupai fere tipa mi kpinyemu Yekova. I aafunga kina raka fere sa te, i afu gu raka fere du na rogoyo ti ni.” (Snz. 23:​24, 25) Badungu mirioni awirinarani na kina gu ngbatunga bipai re.