Si gu ku mbatayo

Mo gu kuti tangaratangara ariihe

KAPITA UE

Ko ‘Anaata na Mbori’

Ko ‘Anaata na Mbori’

1, 2. Gini sunge Noa na gako aborokporo afutiyo sa mangaha, na gini bete kpakaraapai i agbiatiyo na ni?

NOA ataĩ rogokoyo na kini zugbaga angbazungako. Oni berẽnga pako ko nasungu rii bakere ngbunduru ngua kaa ongoda ti gako sunge na kini bi kpia gu bakere kurungba ko ambakadaha. Kere fuõ fofoi baro adu wege yo; woro aũsẽngua kini poi. Rogo gu ba Noa asungu rogoho, Noa abi awiriko i nimangisunge nyanyaki ti apapara gu bakurungba re. Awiriko, adiayo, na bawene diako amangisunge gi kurungba re na ko sa tipa badungu agarã.

2 Agu aboro naadu rogo gu rago re aabiyo wa kungbo airapopo. Wa sunge kurungba aandu ku mbatayo, aboro aamoma kina ku mbatayo, bambiko i aabingo ho nga ime akangbii rengbe ka ye ku auru kpotosende te. Gu gberãngbi Noa aape paha ape kindi re adu fuyo wa bakungbopai! Si aima iriwo bangiriyo ka bi gu bakumba nga Noa re na gako aborokporo i nigberesi gayo raka kuti gu bakungbopai re. Ono tie, ga Noa Mbori, nga Yekova, ko abi gayo mangaapai kia.

3. Rogo gini gene Noa ata na Mbori?

3 Fugo Mbori naya: ‘Noa anaata na Mbori.’ (Oni gedi Bambata Pai 6:9.) Rogo gupai yo re nga gine? Anga rogoyo nga wẽ Mbori ayeaye ku sende no kaa ta na Noa watadu Noa andu ku ngbangbaturũ yo kaa ta na Mbori te. Ono gu namangi nga, Noa anaagiasangba gako Mbori rogo apai yo dũ na kini kpinyemuko na kpotokoyo dũ si kidu wa ka i ya i angia gu wene abakure nata kina sa. Fuo akutu agarã kusa, Ziazia Kekeapai ape gupai tipa Noa nga: “Rogo [gako idapase] ko akiti ngbanga zegino.” (Eb. 11:7) Wai si amangi wo? Ginipai rengbe ani ka wirikaha areme ti gako idapase?

Ruru Kumba Rogo Gbegberẽ Zegino

4, 5. Wai zegino agberẽ kisusi ti rago Noa?

4 Noa araki rogo gu zegino naagberã ku mbatayo ni kina ipo. Apai aima gberã ni kerehe ti rago tita bako nangia Enoka, nga gu kura ruru kumba nata na Mbori. Enoka ape gupai nga sapangbanga nika ye kurii azangasinombori. Kada ti rago Noa, zangasinombori aima maapai ni kerehe. Yekova abi gupai nga kpotosende aima gberã dũ, bambiko si aima hi be zuu. (Bam. P. 5:22; 6:11; Yuda 14, 15) Ginipai namangi nasa apai ni gbegberẽhe wa gure?

5 Amaraika aima digo nisogima gbegberẽpai. Guni sa aima samungu kuti Yekova, kini sa tiní ni Satana Bakitingbanga, bambiko ko akitingbanga Mbori na ki zomia aAdamu na Eva i ti ku rogo ingapai. Ti rago Noa, kura amaraika atona ka samungu kuti ga Yekova ruru zogarago. I ambu gayo aba ngbangbaturũ yo, ki ye ku sende no, ki di kpoto aboro kuti yó, na ki rogo gu bawene adee naadu kpotosende ane ni adiayo. Agu airarukö ni abasamungu re asa aboro i naamanga gbegberẽ apai.—Bam. P. 6:1, 2; Yuda 6, 7.

6. Gu diangbadiangba aboro nangia awiri amaraika asa zegino si du wai, na ginipai Yekova adiberã ka mangaha?

6 Kurigure, agu adee re avungu agude fu amaraika nga agura naadu ni diangbadiangba ra na bakere ome tira. I anaamanga aboro ni kerehe gbe, kini mefeyo ti sende. Gu kere aboro re asa gupai nga zegino gberẽ kina ku mbatayo. Bakusiahe abi gupai nga, “ga aboro gbegberẽpai adu ni bakere he gbe auru kpotosende, na gu biapai dunduko nga ga berã du kpotoyo yo, si adu ni kina gbigbita ha kindi.” Yekova adiberã ka nyasariipa gu gbegberẽ aboro re fuo agarã 120.—Oni gedi Bambata Pai 6:3-5.

7. Gini kpakaraapai Noa na diako adu rogoho nibipa banda awiriyo i andu ka merafuo gu gbegberẽ mangaapai naadu ti rago yó?

7 Oni berẽnga pa sonosa agude rogo kere zegino wa gure! Gure nga gupai Noa amangihe. Ko adi wene dee. Ho garã Noa ada ni ti 500, diako avungu akumbagude biata, nga Seme, Ama, na Yepeta. * Si aidi avunguyo bandayo i andu ka merafuo gu gbegberẽ mangaapai naadu patiyo kirikiri. Rago naangba angba ti rukutu akumbagude ka bi agu aboro nga “airanyaka” na kingia “abaworimo,” na i nidu na nyemu kadu wa yó. Gure nga gu ngbatunga aboro nangia awiri amaraika. Noa na diako aarengbanga ka banda awiriyo ti agu apangbanga dunduko naadu tipa gu gbegberẽ apai diangbadiangba aboro anaamanga aboro na ni te, ono i aima rengba ka yugo gu rengo fuyo du tipa Yekova Mbori, nga guko nasoga gbegberẽ apai dũ. Si aidi i undo awiriyo i ini gupai nga rago nagberã agberã ti Yekova na gu zuu na samungu du rogo zegino.—Bam. P. 6:6.

Noa na diako abanda awiriyo i andu ka merafuo gu gbegberẽ mangaapai naadu ti rago yó

8. Wai rengbe agu avunguagude du na tatamana ka wirika gu kpiapai nga ga Noa na diako?

8 Rungo Noa na diako rengbe arengba ka manga agu avunguagude du areme. Gaani zegino ima gberã a be zuu na samungu. Abaagbata ima hi be gu paranga aboro nga agangi. Zavura agu aũngbarago i ambakadaha si ngba ti agude, dunguhe du na pa zuu rogoho. Agu avunguagude du na tatamana naʹasadatiyo nyanyaki tipa ka banda awiriyo ni yugoyo pai fuyo tipa Mbori zereda, nga Yekova, nga guko nika digiso zuu adigiso dũ. (Tam. 11:5; 37:10, 11) Agude rengbe arengba ka wirika rurupai kini mangihe rogo gi gbegberẽ zegino re! Noa na diako aima undo awiriyo i ki mangi rurupai. Awiriyo asono kidu ni wene aboro, na i arogo agu adee naperesi pa ndikidi Mbori mbatayo a rogo gayo raka.

“Mo Mangi Kurungba”

9, 10. (a) Ginipai Yekova arugu Noa ko mangihe nga gu naʹaria ga Noa raka? (b) Ginipai Yekova ayuguhe fu Noa tipa bakurungba?

9 Rogo kura uru sa, ga Noa raka asatihe nyeanye kindi. Yekova aya fu gi gako moyambu re wẽ Ko nika gbarasa gu gbegberẽ zegino naadu re. Yekova arugu Noa ki ya: “Mo mangi kurungba rogo gu ngua nga gofera.”—Bam. P. 6:14.

10 Gi bakurungba re aadunga wa gu kikindigi akurungba du areme te. Si adu tigaha wakina bakere sanduki. Yekova apeke pa wai sirisiri si aida bagizo apapara gu bakurungba re du, na pa diko vuruhe yo na baro. Na Yekova aya fu Noa: “Mi . . . nikakeda ime akangbi ku auru kpotosende, ka ba tunga unga ahe dunduko.” Si aidi Noa dungura tunga anya dunduko ku rogo kurungba. Si adu nga kina agu aboro na anya nika du rogo kurungba nika bata be Ime Akangbii!—Bam. P. 6:17-20.

Noa na gako aborokporo akodibeyo sa ka manga agu asunge Mbori afuhe

11, 12. Gini bakere sunge naadu ti rii Noa, na ginipai ko amangihe sani?

11 Noa adu na bakere sunge ti riko. Si adu nga gu kurungba re nika du ni bakerehe gbe, bagizoho nga ametere 133, pati ni kidu nga ametere 22, na basonaha kidu nga ametere 13. Kurungba ho aboro ambakadihe berewe rogo ngua yo nga gu bakioho ambedinga kada wa gure te, zavura gu kikindigi akurungba aboro ambakadaha areme. Ya mo Noa aʹasadi ka ká gu sunge re ki ya wẽ si ima kpakara watadu agu apai si aidaha tipaha ima nge? Oó. Ziazia Kekeapai naya: “Were Noa ki mangi wo; wa Mbori arugu ko na ni, kina wo ko amangi he dũ.”—Bam. P. 6:22.

12 Sunge mbakada kurungba adi agarã wa 40 kuti 50. I adewe angua, kini wirigihe, kini sapuhe, kini sẽhe, na kini bangaha kuti akuraha. Si aidi gu bakurungba re du na arogoyo biata kuari, na badungu avuruhe yo, na ngbadimoho pavuruhe. Si nawira gupai nga wiri abangiri gu kurungba re aduadu ti ni kuari, na gu kurungba re adu na riihe wa ga ngongombarã tipa wa ka ime aora kusayo riihe yo.—Bam. P. 6:14-16.

13. Gini kura sunge naadu be Noa nga gu si awira gupai nga si aima kpakara susi gu nga mbakada bakurungba, na aboro amangipai sani wai?

13 Wa agarã aasakatihe na sunge kurungba kini ndu gbe, rago aima ngba tigaha ti Noa ka bi gako aborokporo i niundo ko rogo gu sunge re! Kura sunge kinaho berewe si aidi i mangihe nga gu narengbe arengba ka kpakara susi gu nga ga mbakada bakurungba. Ziazia Kekeapai naya furani wẽ Noa angia “batungusi rurupai.” (Oni gedi 2 Petero 2:5.) Ko aguari ni ngara ka za gbegberẽ aboro, nigumbapa gu gbarasahe naye fuyo. Gayo karagapai angia gine? Yesu Kristo aya kusa wẽ gberãngbi ati kuriyo ‘ka i ainongo ya.’ Ko aya wẽ i afutiyo sa kina agu apai nga ga raka, nga kini ri he, nimbiri he, na nirogo adee, zanga i gi gupai Noa agumbaha. (Mt. 24:37-39) Zanga kapa, dunguyo asawiako asawia na gako aborokporo; aguyo kini serẽ pa imoko watadu mangako gbegberẽ. I aima asada a tigaha ka rugusa sunge kurungba.

Wa aboro avura bi agu apai naayugo gupai nga Yekova nafu maku fu Noa, i asawiako na ka i aidanga ka giapai ngbako ya

14. Ginipai rengbe aKristano ka wirikaha be Noa na gako aborokporo?

14 Ono Noa na gako aborokporo aambunga sunge te. I aandu ku mbatayo kindi na mbakada kurungba wa aboro avura kaa bihe nga kungbopai du na pa popo du. Agu aKristano du areme rengbe arengba ka wirika bakerepai ti gu kpiapai nga ga Noa na gako aborokporo. Nirengo, ani naraka ti gu regbo Ziazia Kekeapai ayambaha nga “kusa rago” watadu yangara arame nga ga gi gbegberẽ zegino re. (2 Tim. 3:1) Yesu aya wẽ gaani regbo nika du wakina gu regbo Noa ambakadi bakurungba. Ka zegino asawia aKristano tipa gu pangbanga nga ga ga Mbori Kindo i atungusaha, kini rungosiyo, watadu i aidanga na ni te, si naida i tingidipa Noa. Anga i nga gu bambata aboro nagbiatiyo na kpakaraapai wa gure te.

‘Oni Rimi ku Kurungba Yo’

15. Gini gbegberẽpai nagbia Noa ho garãko ambedi ni kuti 600?

15 Dungu abawe agarã asusi, sunge kurungba ki mbedi ka nyasa. Ho garã Noa ambedi ni kuti 600, gbegberẽpai agbia ko. Bako nangia Remeke akpi. * Fuo agarã bisue, ba Remeke nangia Metusera akpi garãko nada nga 969, na ko nga gu boro Ziazia Kekeapai ayugo pani naraki gbe auru kpotosende. (Bam. P. 5:27) AMetusera na Remeke aima bi gu bambata kumba nangia Adamu.

16, 17. (a) Gini vovo pangbanga Noa agbiaha ho garãko adu ni 600? (b) Oni pekenga pa gupai Noa na gako aborokporo abihe nga gu bangiriyo aarengbanga ka go ti ni ya.

16 Ho garã Noa adu ni nga 600, ko agbia gu pangbanga be Yekova nga: “Mo ye, oni na gamo aborokporo dunduko ki rimi ku kurungba yo.” ATi kina gu bangisa regbo re, Mbori aya fu Noa wẽ ko rogo tunga anya na azire dunduko ku kurungba yo, gigirira ni basaba saba, nga agura narẽ i zora ni motumo. Ono tipa kura anya, si aidi Noa rogora ni baue ue.—Bam. P. 7:1-3.

17 Bibi agu anya na azire re aima ngba gbe. Oni berẽnga pa wai ami aaye ku kurungba yo, agura nindu, agura nigu, agura nigbe tira sande, agura niʹaragi, na ami kidu na abakindigora ni bakiakia, akpiara ni bakiakia, zezeredira na zingizingira. Ka ani berẽnga ha tigaani nga gu bakumba nga Noa re azungodi anya azungodi kini tuturã ra ami rimi ku kurungba yo ya. Ziazia Kekeapai naya wẽ ‘ami arimi ku kurungba yo koyo du Noa ni.’—Bam. P. 7:9.

18, 19. (a) Wai rengbe ani ka sakapai na gu boro natikango agu apai peke yó ho rogo gu pangbanga du tipa Noa? (b) Wai ani abi ga Yekova tatamana rogo gu gene ko asiaha ka batasa anya ngbaha?

18 Kura abatikango rengbe ka sanahe ki ya: ‘Ka pai aru wai ka manga wo? Na ka agu anya re aru wai ka raka na zereda rogo gu bangisa kurungba re?’ Oni berẽnga kurii gipai re: Ya mo si ni gasigasipai fu Bakusiahe dũ ko zeresi agu anya ko akusi ra? Fuo gure ku mbatayo, ko akparaka Zamba Baime ku rogoho ue na ko asa uru si ru rogo gu baha. Ya mo ko arengbanga ka manga agu apai dunduko gumbayo ho rogo gu pangbanga du tipa Noa te? Ko arengbe arengba ka mangaha, na ko aima mangaha!

19 Kina rengo du nga Mbori arengbe arengba ka batasa agu anya re ngba kura gene. Ono gu gene ko asiaha ka batasa ra ngbaha re natingida rani na pa gu sunge ko afuhe fu aboro nga i ngerefuo gu ungaahe dunduko du auru kpotosende. (Bam. P. 1:28) Dungu avunguagude naamangasunge areme na gu pangbanga du tipa Noa ka yugo gupai fu awiriyo nga Yekova nabi anya na kikii para gbiati agu aboro ko akusiyo.

20. Wai bakio sunge adu kurii Noa na gako aborokporo rogo gu yangara poso nanye koyo kuti Ime Akangbii?

20 Yekova aya fu Noa wẽ Ime Akangbii nika ye fuo arame saba. Si aima du nirengo ni gu regbo si aida i mangipai rogoho ni ipo. Oni berẽnga pa gu sunge nga ga roga anya dunduko ku kurungba yo na riahe tipa anya na aboro, ahe ki susungu rogo abaha. Isoke dia Noa na adia Seme, Ama, na Yepeta aabaka bangiriyo abaka na wai raka nika du rogo kurungba.

21, 22. (a) Tipagine si aidanga ngbarani zere ti ni mbiko gu zanga giapai aboro adu na ni ti rago Noa ya? (b) Ti gini regbo gu sawiahe Noa na gako aborokporo agbiaha adigi?

21 Ginipai agu aboro naadu patiyo amangihe? Wa i avura bi agu apai naayugo gupai nga Yekova nafu maku fu Noa na kurii gako sunge, i aaidanga ka giapai te. I aima bi anya ami nigbe ku kurungba yo. Ono si aasanga yó i mangipai te. Agu aboro du areme wakina gure a. Wa i avura bi gu badungu apai nayugo gupai nga ani naraka rogo yangara arame, i aidanga ka giapai te. Na a wa gu mokedi nangia Petero agumbaha, airasawia ima ye na gayo sawiahe, kini mamu agu aboro nagia ga Mbori zahe. (Oni gedi 2 Petero 3:3-6.) Wakina gure a, aboro aima sawia Noa na gako aborokporo.

22 Gini regbo gayo sawiahe adigi? Ziazia Kekeapai nape gupai nga fuo Noa rimi na gako aborokporo ku kurungba yo na anya dunduko ki ima rimo, ‘Yekova akisi ko ku dimo yo.’ Ka si du nga airasawia ho naadu barambeda, ngbayo aima kiso. Ka si adunga wo ya, mai nakisi ngbayo, nga gu nana ku auru kpotosende ki imi agu aboro dunduko naadunga rogo gu bakurungba Noa ambakadihe ya! Mai ana ki na ki na, ki hiisi kpotosende dunduko, a wa Yekova agumbaha.—Bam. P. 7:16-21.

23. (a) Ani naino wai ya rago aangbanga ti Yekova mbiko kpio gu gbegberẽ aboro naadu rago Noa te? (b) Tipagine duhe ti ni ni patatamana ka wirika gu idapase nga ga Noa?

23 Ya mo rago angba ti Yekova mbiko kpio gu gbegberẽ aboro re? Oó! (Yeze. 33:11) Ko afu wene momu fuyo i sa gayo raka kini mangi rurupai. Ya mo gene adu beyo ka manga gupai re? Ga Noa raka nakaragapai sa gu sanahe re. Wa Noa ata na Mbori, kini gisangbako rogo apai dũ, ko ayugu na ni nga kura aboro arengbe arengba ka bata a. Rogo gu gene re, gako idapase akitingbanga zegino; si ayugu gupai nga gu gbegberẽ aboro re nitiyo du naaidanga ka sa sinoyo ya. Gako idapase abatasi ko na gako aborokporo. Ka mo wiriki gu idapase nga ga Noa, mo bi tiro abi rogo vovo zegino na gamo aboro nga aguyo namanga rurupai a. Wakina Noa, mo rengbe arengba ka ta na Yekova Mbori ni Bakureamo. Na gu bakure re rengbe arengba ka nye zanga digidoho!

^ genewaraga 7 Agu aboro naadu ti gu rago re anaaraka ni gbangaha susi gu du awere. Si nawira gupai nga i aaraka ni gbangaha mbiko i aima mbeda koyo du gu rengberengbe raka ni aAdamu na Eva adumbata na ni.

^ genewaraga 15 Remeke ayambu rimo wiriko nga Noa, si awiraha nga rogoyo nga “Ongoda” watadu “Wasa,” na ki gumbapai wa nebi ki ya wẽ Noa nika mangapai ringbisihe kuti rimoko ki ndu na aboro i gbia ongoda be gu mbugo nga ga gu sende i atiwaha. (Bam. P. 5:28, 29) Gupai Remeke agumbaha re aamanganga mbuko ni ungako te. Si nawira gupai nga na Noa gbiati awirinako aima kpiko be Ime Akangbii.