TIʼ U YÁAX TÁAN JUʼUNIL
¿Unaj wa k-orar?
Yaan máaxeʼ jeʼel u yaʼalikeʼ: «Wa Dios u yojel tuláakal baʼax kʼaʼabéetten, tak le baʼaxoʼob chéen kin tuklikoʼ, ¿baʼax tiaʼal kin orar?». U jaajileʼ, tak Jesús aʼaleʼ Dioseʼ «u yojel baʼax kʼaʼabéet[toʼon] tak táanil tiʼ» k-kʼáatiktiʼ (Mateo 6:8). David u reyil úuchben Israeleʼ u yojel xan leloʼ, le oʼolal tu tsʼíibtaj: «Maʼiliʼ tʼaanakeneʼ, Yuumtsil, techeʼ tsʼoʼok a wojéeltik» (Salmo 139:4). ¿Baʼaxten túun unaj k-orar? Koʼox ilik baʼax ku yaʼalik le Biblia yoʼolal le oracionoʼ. *
«Natsʼabaʼex tiʼ Dios, letiʼ túuneʼ bíin u natsʼuba tiʼ teʼex.» (Santiago 4:8)
LE ORACIONOʼ KU NATSʼKOʼON TIʼ DIOS
Kex le Biblia ku yaʼalik Jéeoba * Dioseʼ u yojel tuláakaleʼ, ku yaʼalik xaneʼ maʼ chéen ku kʼaʼajsik jujunpʼéel baʼaxoʼob yaan yil yéetel le máaxoʼob meyajtikoʼ (Salmo 139:6; Romailoʼob 11:33). U tuukul Dioseʼ maʼ jeʼex junpʼéel computadora chéen ku líiʼsik datoseʼ. Dioseʼ jach tu jaajil ku xakʼaltik baʼax yaan tu tsʼuʼ k-puksiʼikʼal, tumen u kʼáat ka maas náatsʼkoʼon tu yiknal (Salmo 139:23, 24; Santiago 4:8). Le oʼolal Jesuseʼ tu yaʼalaj tiʼ u disipuloʼob ka orarnakoʼob kex u yojel Dios baʼax kʼaʼabéettiʼob (Mateo 6:6-8). Wa maas k-orar tiʼ Dioseʼ maas k-náatsʼal tu yiknal.
Yaan kʼiineʼ ku talamtaltoʼon k-kaxtik baʼax jeʼel k-kʼáatik tiʼ Dioseʼ. Ken úuchuktoʼon beyoʼ Dioseʼ jeʼel u naʼatik baʼax kʼaʼabéettoʼon kex maʼ k-aʼaliktiʼeʼ, yéetel jeʼel u tsʼáaiktoʼoneʼ (Romailoʼob 8:26, 27; Efesoiloʼob 3:20). Ken k-tsʼáa cuenta bix u yáantkoʼon Dios, tak chéen tiʼ baʼaloʼob maʼ séeb u yilaʼaloʼobeʼ, k-uʼuyikba maas naatsʼ tiʼ letiʼ.
¿KU YUʼUBIK WA DIOS TULÁAKAL ORACIÓN?
Le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ Dioseʼ tu jaajil ku yuʼubik u oración le máaxoʼob meyajtikoʼ, baʼaleʼ ku yaʼalik xan baʼaxten yaan oracionoʼob maʼatech u yuʼubik. Jeʼex le ka jach kʼaschaj le israelitaʼoboʼ, Dioseʼ tu túuxtaj profeta Isaías u yaʼaltiʼob: «Kex [ka] sen payalchiʼinakeʼexeʼ, maʼ bíin in chʼenxikintiʼ. Ta kʼabileʼex a kíimsmajeʼex wíinikoʼob» (Isaías 1:15). Jeʼex k-ilkoʼ wa k-pʼekmaj u Ley Dios bey xan wa k-kʼáatik baʼaloʼob maʼ maʼalobtakeʼ Dioseʼ maʼ ken u yuʼub k-oración (Proverbios 28:9; Santiago 4:3).
Le Bibliaoʼ ku yaʼalik xan: «Jeʼel baʼalak ka k-kʼáattiʼ jeʼex uts tu tʼaaneʼ, letiʼeʼ yaan u yuʼubik» (1 Juan 5:14). ¿U kʼáat wa túun u yaʼaleʼ Dioseʼ jeʼel u jáan tsʼáaik tiʼ máaxoʼob meyajtik jeʼel baʼaxak ka u kʼáatoʼobtiʼeʼ? Maʼ. Tuukulnen tiʼ apóstol Pablo le ka tu kʼáat óoltaj óoxtéen tiʼ Dios ka u luʼs le ‹kʼiʼix chʼiikil tu bakʼeloʼ› (2 Corintoiloʼob 12:7, 8). Maʼ xaaneʼ «le kʼiʼix» tu yaʼalaj Pablooʼ junpʼéel kʼojaʼanil yaan tu yich. ¡Jach lúub wal u yóoleʼ! Tumen kex tsʼaʼan u páajtalil u tsʼakik uláakʼ máakoʼob —tsʼokaʼan tak u kaʼa kuxkíintik juntúul máakeʼ—, letiʼeʼ maʼ tsʼaʼakiʼ (Baʼaxoʼob 19:11, 12; 20:9, 10). Kex maʼ núukaʼab u oración jach jeʼex u kʼáatoʼ, Pabloeʼ kiʼimakchaj u yóol yéetel le bix núukaʼabiktiʼ tumen Diosoʼ (2 Corintoiloʼob 12:9, 10).
«K-kʼubmaj k-óol tiʼ Dioseʼ de ke jeʼel baʼalak ka k-kʼáattiʼ jeʼex uts tu tʼaaneʼ, letiʼeʼ yaan u yuʼubik.» (1 Juan 5:14)
U jaajileʼ jujuntúul máakoʼob úuchjeakileʼ núukaʼab u oracionoʼob yéetel milagroʼob (2 Reyes 20:1-7). Baʼaleʼ maʼ tuláakloʼob bey úuchiktiʼobiʼ. Jujuntúul tiʼ letiʼobeʼ chiʼichnakchajoʼob le ka tu yiloʼob bey maʼ táan u núukaʼal u oracionoʼob tumen Dioseʼ. Rey Davideʼ tu yaʼalaj: «Yuumtsil, ¿tak baʼax kʼiin ken jáawak a tuʼubsiken? ¿Mantatsʼ wa bíin a tuʼubsen?» (Salmo 13:1). Baʼaleʼ le ka tu tsʼáaj cuenta jaytéen tsʼoʼok u salvartaʼaleʼ, tu maas kʼubaj u yóol tiʼ Dios, ka tu yaʼalaj xan: «Teneʼ kin kʼubik in wóol tiʼ a yaakunaj» (Salmo 13:5). Jeʼex Davideʼ, le máaxoʼob meyajtik Dios bejlaʼoʼ maʼ unaj u xuʼulul u oraroʼobiʼ, tak ken núukaʼaktiʼob (Romailoʼob 12:12).
BIX U NÚUKIK DIOS LE ORACIONOʼOBOʼ
Ku tsʼáaik baʼax kʼaʼabéettoʼon.
Le taatatsiloʼob u yaabiltmaj u paalaloʼoboʼ maʼ mantatsʼ ken u tsʼáatiʼob le baʼax ku kʼáatkoʼoboʼ, mix xan teʼ súutuk u kʼáatoʼoboʼ. Dios xaneʼ yaan horaeʼ maʼ tu núukik k-oración jeʼex k-kʼáatoʼ, mix teʼ súutuk táan k-páaʼtikoʼ. Baʼaleʼ k-ojleʼ k-Taata yaan teʼ kaʼanoʼ yaan u tsʼáaiktoʼon le baʼax jach tu jaajil kʼaʼabéettoʼonoʼ yéetel teʼ súutuk maas maʼaloboʼ (Lucas 11:11-13).
Yaan horaeʼ le baʼax k-xokik teʼ Bibliaoʼ u núukil le baʼax t-kʼáat óoltaj tiʼ Diosoʼ
Yaan horaeʼ maʼ t-séeb ilik bix u núukik.
Baʼaleʼ ¿kux túun wa k-orar yoʼolal junpʼéel talamil yaantoʼon? ¿Unaj wa k-tuklik junpuliʼ maʼ ken u núuktoʼon Dios tumen minaʼan milagroʼob bejlaʼeʼ? Maʼ. Baʼax unaj k-beetkeʼ k-ilik wa maʼ táan u núukik yaanal bixiʼ. Maʼ xaaneʼ juntúul k-amigoeʼ tu yáantoʼon jach teʼ kʼiin kʼaʼabéetchajoʼ (Proverbios 17:17). ¿Maʼ wa ta tʼaan Jéeoba péeks u puksiʼikʼal utiaʼal ka u yáantoʼoniʼ? Yaan hora xaneʼ le baʼax k-xokik teʼ Bibliaoʼ u núukil le baʼax t-kʼáataj tiʼ Diosoʼ. Le Bibliaoʼ jeʼel u tsʼáaiktoʼon le naʼat kʼaʼabéet utiaʼal k-aktáantik wa baʼax talamiloʼ (2 Timoteo 3:16, 17).
Dioseʼ jeʼel u túuxtik juntúul k-amigo u yáantoʼon jach teʼ súutuk kʼaʼabéetoʼ
Tu lugar u luʼsik le talamiloʼ, u suukileʼ Dioseʼ ku tsʼáaiktoʼon u muukʼil utiaʼal k-aktáantik (2 Corintoiloʼob 4:7). Tuukulnen tiʼ Jesús, u Paal Dios. Juntéenjeakeʼ, tumen sajak u taasik suʼtsilil tiʼ u kʼaabaʼ Dioseʼ, tu kʼáat óoltaj tiʼ ka luʼsaʼak tu táan junpʼéel túuntaj óolal. Jéeobaeʼ tu túuxtaj juntúul ángel utiaʼal u muʼukʼaʼankúuntik u yóol (Lucas 22:42, 43). Bejlaʼa xaneʼ Dioseʼ jeʼel u túuxtik juntúul k-amigo u yáantoʼon jach teʼ súutuk kʼaʼabéetoʼ (Proverbios 12:25). Ken úuchuk beyoʼ maʼ séeb u yilik máak wa Dios áantikiʼ, le oʼolal unaj k-pʼilik k-ich utiaʼal k-ilik bix u núukaʼal k-oracionoʼob.
Yaan horaeʼ chéen maʼ kʼuchuk u kʼiiniliʼ.
Le Bibliaoʼ ku yeʼesikeʼ Dioseʼ «ken kʼuchuk u kʼiinil[eʼ]» ku yeʼesik u yutsil tiʼ le máaxoʼob kabal u yóoloʼoboʼ (1 Pedro 5:6). Wa yaan kʼiin k-ilik bey tsʼoʼok u xáantal maʼ núukaʼak k-oracionoʼobeʼ, maʼ unaj k-tuklik wa chéen maʼ u kʼáat u yáantoʼon Jéeobaiʼ. Unaj k-kʼaʼajsikeʼ le Máax yaan tuláakal páajtalil tiʼoʼ u yojel baʼax maas maʼalob k-tiaʼal, tumen u kʼaj óoloʼon maʼalob.
«Tsʼáabaʼex yáanal u páajtalil u kʼab Dios, utiaʼal ka u nojbaʼalkúunteʼex ken kʼuchuk u kʼiinil.» (1 Pedro 5:6)
Koʼox ketik. Máans ta tuukuleʼ juntúul a paaleʼ ku kʼáatiktech junpʼéel bicicleta. ¿Jeʼel wa a jáan maniktiʼeʼ? Wa ka wilik bey maʼ ken u kanáantuba yéeteleʼ, maʼ xaaneʼ maʼ. Baʼaleʼ maʼ xaaneʼ ken máanak kʼiin yéetel ken a wil maʼalobeʼ jeʼel a maniktiʼeʼ. Dios xaneʼ ken kʼuchuk u kʼiinileʼ jeʼel u tsʼáaiktoʼon u maʼalob «tsʼíibolal [k-]puksiʼikʼal» wa maʼ tu xuʼulul k-kʼáatiktiʼeʼ (Salmo 37:4).
JÉEOBAEʼ JACH JEʼEL U YUʼUBIKECHEʼ
Le Bibliaoʼ ku yaʼalik tiʼ le jaajil cristianoʼoboʼ ka u kʼub u yóoloʼob tiʼ le páajtalil yaan tiʼ le oracionoʼ. Maʼ xaaneʼ yaan máax jeʼel u yaʼalikeʼ: «Leloʼ chéen chʼaʼabil u yaʼalaʼal, baʼaleʼ talam u beetaʼal». U jaajileʼ wa úuch káajak k-muʼyaj yoʼolal junpʼéel talamil, wa yoʼolal junpʼéel kʼaas táan u beetaʼaltoʼoneʼ, jeʼel u talamtaltoʼon k-páaʼtik u núukaʼal k-oración tumen Dioseʼ. Baʼaleʼ maʼalob ka kʼaʼajaktoʼon le baʼax tu kaʼansaj Jesús yoʼolal le oracionoʼ.
Jesuseʼ tu tsikbaltaj u kettʼaanil juntúul x-kimen íicham maʼ xuʼul u kʼáatik justicia tiʼ juntúul kʼasaʼan jueziʼ (Lucas 18:1-3). Tu káajbaleʼ le juezoʼ maʼ u kʼáat u yáantiʼ, baʼaleʼ tu tsʼookeʼ tu tuklaj: «Yaan in wilik ka beetaʼak justicia tiʼ, utiaʼal maʼ u seguer u molestarken ka tak u náaks in wóol» (Lucas 18:4, 5). Ich griegoeʼ le tekstoaʼ ku yaʼalikeʼ le juezoʼ tu yáantaj le x-kimen íichamoʼ utiaʼal maʼ u «jaʼatsʼal tu kabalil u yich», u kʼáat u yaʼaleʼ u «pʼaʼatal kʼaasil tu táan u maasil». * Wa le kʼasaʼan juez tu yáantaj le x-kimen íicham chéen utiaʼal maʼ u pʼaʼatal kʼaasil tu táan u maasiloʼ, ¿maʼ wa maas jeʼel u beetik justicia Dios tiʼ le máaxoʼob «táan u kʼáat óolaloʼob tiʼ letiʼ bul kʼiin yéetel bul áakʼab[oʼ]»? Jesuseʼ tu yaʼaleʼ Dioseʼ «tu séebaʼanil ken u yil ka beetaʼak justicia» tiʼob (Lucas 18:6-8).
«Maʼ u xuʼulul a kʼáatkeʼex wa baʼax, tumen yaan u tsʼaʼabalteʼex.» (Lucas 11:9)
Kex yaan kʼiin ku náakal k-óol k-kʼáat áantajeʼ maʼ unaj u xuʼulul k-kʼáatkiʼ. Wa maʼ tu xuʼulul k-orareʼ k-eʼesik jach tu jaajil k-kʼáat ka u yáantoʼon Dios. Tsʼoʼoleʼ wa k-kanik k-kʼaj óolt bix u tsʼáaiktoʼon Dios le baʼax k-kʼáatiktiʼoʼ yaan k-maas náatsʼal tiʼ letiʼ. K-ojleʼ Jéeobaeʼ yaan u núukik k-oracionoʼob wa maʼalob le baʼax k-kʼáatiktiʼoʼ yéetel wa maʼ tu xuʼulul k-kʼáatiktiʼ yéetel fe (Lucas 11:9).
^ xóot’ol 3 Wa k-kʼáat ka uʼuyaʼak k-oracioneʼ, unaj k-ilik k-kuxtal jeʼex u kʼáat Diosoʼ. Beyoʼ, jeʼex u yaʼalaʼal teʼ xookaʼ, yaan k-ilik bukaʼaj páajtalil yaan tiʼ le oracionoʼ. Utiaʼal a wojéeltik u maasileʼ ilawil u 17 xookil le libro ¿Baʼax jach tu jaajil ku kaʼansik le Bibliaoʼ?, beetaʼan tumen u j-jaajkunajoʼob Jéeoba.
^ xóot’ol 5 Jeʼex u yaʼalik le Bibliaoʼ, u kʼaabaʼ Dioseʼ Jéeoba.
^ xóot’ol 22 Úuchjeakileʼ Dioseʼ tu yaʼalaj tiʼ u jueziloʼob Israel ka u maas eʼesoʼob utsil tiʼ le x-kimen íichamoʼob bey xan tiʼ le j-maʼ taataʼoboʼ (Deuteronomio 1:16, 17; 24:17; Salmo 68:5).
Maʼ xaaneʼ jeʼel u yutstal xan ta wicheʼ
BAʼALOʼOB KU NÚUKAʼAL TEʼ BIBLIAOʼ
¿Ku núukik wa Dios le oraciónoʼob k-beetkoʼ?
Yaan jujunpʼéel baʼaloʼob unaj k-beetik utiaʼal ka u núuk Dios le oraciónoʼob k-beetkoʼ.
BAʼALOʼOB KU NÚUKAʼAL TEʼ BIBLIAOʼ
¿Baʼax jeʼel u páajtal k-kʼáatik tiʼ Dioseʼ?
¿Ku yuʼubikoʼon wa Dios le kéen k-tsikbalttiʼ le baʼaxoʼob chiʼichnakkúuntikoʼonoʼ?
BAʼALOʼOB UNAJ A KANIK
¿Ku yuʼubik wa Dios tuláakal le oraciónoʼoboʼ?
¿Ku yuʼubaʼal wa u oración le máaxoʼob ku kʼáatkoʼob chéen taakʼinoʼ? ¿Ku yuʼubik wa Dios u oración juntúul íichamtsil ku maltratartik u yatan?
BAʼALOʼOB KU NÚUKAʼAL TEʼ BIBLIAOʼ
¿Ku yuʼubikoʼon wa Dios kéen k-kʼáat u yáantaj?
¿Jach wa tu jaajil ku yilik Dios le baʼaxoʼob ku yúuchultoʼonoʼ?
U KAʼANSAJ LE BIBLIAOʼ
Kʼáat ka tsʼaʼabaktech xook
Kʼáat ka tsʼaʼabaktech xook yéetel le Bibliaoʼ, ilawil bix jeʼel a beetik le baʼax ka kanikoʼ.
