1. ¿Bix tu yeʼesil juntúul koʼolel ku ketlan áalkab maʼ tu tuklaj wa bey tsʼoʼokik tiʼoʼ?

DESDE tu paalileʼ Mary Deckereʼ tiʼ tuláakal yóokʼol kaab ojéeltaʼan chich u yáalkab. Tuklaʼab letiʼ kun ganartik le medalla de oro tiʼ le ketlan áalkab de 3,000 metros anchaj tu jaʼabil 1984. Baʼaleʼ teʼ kʼiinoʼ mix kʼuch teʼ metaoʼ. ¿Baʼax úuchi? Tʼóochpaj tu yook uláakʼ juntúul máax ku yáalkabeʼ ka lúubi. Tumen úuch loob tiʼeʼ luʼsaʼab teʼ tuʼux ku yúuchul áalkaboʼ. Maʼ tu xuʼulul u yokʼol kaʼachi. Baʼaleʼ maʼ tu tuklaj wa bey tsʼoʼokik tiʼoʼ. Tu jaʼabil 1985, mix junpʼéel jaʼab úuchuk loob tiʼeʼ, kaʼa ketlan áalkabnaji yéetel tu ganartaj le 3,000 metros utiaʼal koʼoleloʼoboʼ. Pʼáat chéen letiʼ áalkabtik bukaʼaj séebaʼaniloʼ.

2. ¿Tiʼ baʼax ketlan áalkabil k-táakpajal, yéetel tuʼux k-tsʼíiboltik k-kʼuchul?

² Toʼoneʼ táan k-ketlan áalkab utiaʼal k-kʼamik le kuxtal minaʼan u xuuloʼ yéetel k-tsʼíiboltik k-kʼuchul teʼ meta kex jeʼel baʼalak ka úuchkeʼ. Le ketlan áalkabaʼ maʼ utiaʼal u yilaʼal máax maas séeb u yáalkabiʼ. Baʼaleʼ leloʼ maʼ u kʼáat u yaʼal wa unaj k-chaambel áalkab yéetel k-jeʼelel cada wa baʼax horaiʼ. Le áalkabaʼ chíikaʼan tiʼ le ketlanoʼob tuʼux ku ganar le máax u tsʼaamaj u yóol áalkab tak ken kʼuchuk teʼ metaoʼ. Tiʼ le yáax carta tu tsʼíibtaj apóstol Pablo tiʼ le cristianoʼob yaan Corintooʼ, tʼaanaj tiʼ junpʼéel ketlan áalkab. U kaajil Corintoeʼ jach kʼaj óolaʼan kaʼach tumen suuk u yúuchul ketlanoʼobiʼ. Letiʼeʼ tu yaʼalajtiʼob: «A wojleʼex teʼexeʼ tiʼ junpʼéel ketlan áalkabileʼ tuláakal ku yáalkaboʼob, baʼaleʼ chéen juntúul ku kʼamik le siibaloʼ. Áalkabnakeʼex utiaʼal ka kʼameʼex le siibaloʼ» (1 Cor. 9:24).

3. ¿Máaxoʼob jeʼel u kʼamkoʼob le kuxtal minaʼan u xuuloʼ?

³ Le Bibliaoʼ ku yaʼalik ka táakpajkoʼon teʼ ketlan áalkaboʼ (xok 1 Corintoiloʼob 9:25-27). U boʼolileʼ kuxtal minaʼan u xuul: le yéeyaʼanoʼoboʼ utiaʼal u binoʼob kaʼan, yéetel u maasil ku yáalkaboʼ utiaʼal u kuxtaloʼob way Luʼumeʼ.  Teʼ ketlan áalkabaʼ tuláakal le ku tsʼáaik u yóol áalkab utiaʼal u kʼuchul teʼ metaoʼ, ku ganar (Mat. 24:13). Chéen maʼ tu ganar le máaxoʼob maʼ tu beetkoʼob le baʼax ku kʼáataʼal tiʼ le ku yáalkaboʼoboʼ wa le máaxoʼob maʼ tu kʼuchloʼob teʼ metaoʼ. Maʼ unaj u tuʼubultoʼon xaneʼ minaʼan uláakʼ ketlan áalkab utiaʼal u kʼamik máak le kuxtal minaʼan u xuuloʼ.

4. ¿Baʼaxten maʼ chéen chʼaʼabil le ketlan áalkab utiaʼal k-kʼamik le kuxtal minaʼan u xuuloʼ?

⁴ U jaajileʼ yaʼab baʼax ken k-aktáant le táan k-áalkab utiaʼal k-kʼamik le kuxtal minaʼan u xuuloʼ. Chéen Jesucristo tsʼoʼok u kʼuchul teʼ meta sin ke u tʼóochpajal mix juntéenoʼ. Santiagoeʼ tu yaʼaleʼ toʼon k-tsaypachtik Cristoeʼ «k-tʼóochpajal yaʼab u téenel» (Sant. 3:2, NM). ¡Jach jaaj le baʼax tu yaʼalaj Santiagooʼ! Mix máak jeʼel u páajtal u yaʼalik minaʼan u kʼebaneʼ bey xan u yaʼalik mix baʼal ku yúuchultiʼ jeʼel baʼaxak ka u beet u maasileʼ. Le oʼolal yaan kʼiineʼ k-tʼóochpajal, k-takchalankil yéetel k-lúubul, baʼaleʼ k-kaʼa líikʼil yéetel ku seguer k-áalkab. Yaan sukuʼunoʼob tsʼoʼok u lúubloʼobeʼ jach ku yúuchul loob tiʼob, le oʼolal ku kʼaʼabéettal u yáantaʼaloʼob utiaʼal u kaʼa líikʼloʼob yéetel u seguertik u yáalkaboʼob. Le oʼolal maʼ xaaneʼ jeʼel k-tʼóochpajal yéetel k-lúubul yaʼab u téeneleʼ (1 Rey. 8:46).

5, 6. 1) ¿Baʼaxten ku yaʼalaʼal maʼ tu tʼóochpajal le máaxoʼob meyajtik Diosoʼ? 2) ¿Máax kun áantkoʼon kaʼa líikʼil wa k-lúubul? 3) ¿Baʼaxten yaan máakeʼ maʼ tu kaʼa líikʼil?

⁵ Maʼ xaaneʼ suuk k-aʼalik tʼóochpaj wa lúub juntúul sukuʼun ken xuʼuluk u meyajtik Dios wa ken u beet wa baʼax. U jaajileʼ le kaʼapʼéel tʼaanoʼobaʼ maʼ xaaneʼ junpʼéeliliʼ baʼax u kʼáat u yaʼale, baʼaleʼ maʼ mantatsʼiʼ. Jeʼex Proverbios 24:16 ku yaʼalik: «[Le máax utsoʼ] kex lúubuk siete u téeneleʼ bíin líikʼik bukaʼaj u téenel tu kaʼatéen; baʼaleʼ le loolob máakoʼoboʼ bíin [tʼóochpajkoʼob, NM]».

⁶ Jéeobaeʼ maʼ ken u xúumpʼat le máaxoʼob u kʼubmaj u yóoloʼob tiʼ letiʼoʼ. Yaan u yáantkoʼob ken tʼóochpajkoʼob wa ken lúubkoʼob yoʼolal junpʼéel talamil wa yoʼolal uláakʼ baʼal. K-ojel yaan u líiʼskoʼon utiaʼal u seguer k-meyajtik tu jaajil k-óol. Lelaʼ jach ku líiʼsik u yóol máax tu jaajil u yaabiltmaj Jéeoba. Baʼaleʼ le máaxoʼob kʼasaʼanoʼoboʼ maʼ taak u kaʼa líikʼloʼobiʼ, le oʼolal maʼ tu kaxtikoʼob mix tu kʼamkoʼob  le áantaj ku tsʼáaik Jéeoba yéetel u kiliʼich muukʼ bey xan le ku tsʼáaik u kaajaloʼ. Maʼ bey u beetik le máaxoʼob yaabiltmil u ley Diosoʼ. Letiʼobeʼ mix baʼal beetik u «tʼóochpajloʼob», wa mix baʼal jeʼel u beetik u xuʼulul u yáalkaboʼob junpuliʼ tu bejil le kuxtaloʼ (xok Salmo 119:165).

7, 8. ¿Baʼaxten ku yaʼalaʼal kex ka lúubuk juntúul máakeʼ láayliʼ ku kʼaʼamal tumen Dioseʼ?

⁷ Yaan sukuʼunoʼobeʼ kex maʼ taaliʼ tiʼobeʼ ku jiʼjiʼnaktal u beetkoʼob baʼaloʼob maʼ maʼalobtakiʼ. Baʼaleʼ jeʼel u kaʼa kʼaʼamloʼob tumen Jéeoba wa ku kaʼa líikʼloʼobeʼ, lelaʼ u kʼáat u yaʼaleʼ unaj u arrepentiroʼob tu jaajil u yóoloʼob yéetel u kaʼa tsʼáaik u yóoloʼob u meyajtoʼob Dios. Bey u yeʼesik le bix tu bisiluba Dios yéetel u kaajil Israeloʼ (Isa. 41:9, 10). Proverbios 24:16, maʼ tu chʼíikil tʼaan tiʼ u lúubul máak, baʼaxeʼ ku yeʼesik jeʼel u kaʼa líikʼil máak yéetel u yáantaj Dioseʼ (xok Isaías 55:7). Jéeoba yéetel Jesucristoeʼ ku líiʼskoʼob k-óol utiaʼal k-kaʼa líikʼil, tumen ku kʼubik u yóoloʼob tiʼ toʼon (Sal. 86:5; Juan 5:19).

⁸ Juntúul máax ku yáalkabeʼ kex ku tʼóochpajal yéetel ku lúubuleʼ wa ku séeb líikʼleʼ, maʼ xaaneʼ jeʼel u béeytal u seguer u yáalkabeʼ. Toʼon táan k-áalkab utiaʼal k-kʼamik le kuxtal minaʼan u xuuloʼ, maʼ k-ojel «baʼax kʼiin wa baʼax hora» ken xuʼuluk k-áalkabiʼ (Mat. 24:36). Baʼaleʼ wa k-kanáantik maʼ k-tʼóochpajleʼ maas maʼ kun xuʼulul k-tsʼáaik k-óol áalkab tak ken kʼuchkoʼon teʼ metaoʼ. Bey túunoʼ, ¿baʼax jeʼel k-beetik utiaʼal maʼ k-tʼóochpajleʼ?

9. ¿Baʼaxoʼob jeʼel u beetik k-tʼóochpajleʼ?

⁹ Koʼoneʼex ilik cinco baʼaloʼob jeʼel u beetik k-tʼóochpajleʼ: le baʼaxoʼob talam u yilik máakoʼ, le baʼaxoʼob ku tsʼíiboltik máakoʼ, le baʼaloʼob k-tuklik maʼ maʼalob ku beetik le sukuʼunoʼoboʼ, le talamiloʼob wa chʼaʼpachtajiloʼ yéetel le baʼaxoʼob ku beetik u maasiloʼ. Wa tsʼoʼok k-tʼóochpajleʼ kʼaʼajaktoʼoneʼ Jéeobaeʼ chúukaʼan u yóol. Letiʼeʼ maʼ tu jáan tuklik wa tsʼoʼok toʼon beyoʼ.

10, 11. ¿Baʼax ku talamtal kaʼach tiʼ David?

¹⁰ Le baʼaxoʼob talam u yilik máakoʼ bey tuunichoʼob ku yantal tu beel le máax ku yáalkaboʼ. Ken k-xok baʼax úuch tiʼ rey David yéetel tiʼ apóstol Pedrooʼ k-ilkeʼ le maʼ u controlarkuba máak yéetel le u sajaktal tiʼ u maasiloʼ bey tuunichoʼob yaan t-beeleʼ.

¹¹ Davideʼ ku talamtal kaʼach u controlarkuba, bey u yeʼesik le úuchik u kʼebantal yéetel Bat-seba bey xan le baʼax tu yóotaj u beet le ka aʼalaʼab baʼal tiʼ tumen Nabaloʼ. Kex beyoʼ mantatsʼ tu yilaj u beetik baʼax uts tu tʼaan Jéeoba. Yéetel u yáantaj uláakʼ máakoʼobeʼ béeychaj u kaʼa beetik baʼax uts tu tʼaan Dios (1 Sam. 25:5-13, 32, 33; 2 Sam. 12:1-13).

12. ¿Bix seguernajik u yáalkab Pedro kex tʼóochpaji?

¹² Pedroeʼ sajak kaʼach tiʼ u maasil, le oʼolal kex chúukpaj u yóol u tsaypacht Jesús yéetel u meyajt Jéeobaeʼ yaan baʼaloʼob maʼ maʼalob tu beetiʼ. Óoxtéen tu yaʼalaj tu táan yaʼab máak maʼ u kʼaj óol Jesusiʼ (Luc. 22:54-62). Ka máan kʼiin xaneʼ maʼ tu tratartaj le sukuʼunoʼob maʼ judíoʼob jeʼex u tratartik le sukuʼunoʼob judíoʼob súutkʼuptaʼanoʼoboʼ. Baʼaleʼ apóstol Pabloeʼ u yojel maʼ maʼalob u jatskuba le sukuʼunoʼob teʼ múuchʼuliloʼ mix ka ilaʼak maas maʼalob u jaats tiʼ u maasiliʼ. Le oʼolal maʼ maʼalob baʼax ku beetik kaʼach Pedroiʼ. Utiaʼal maʼ u taasik talamil ichil le máaxoʼob meyajtik Diosoʼ tsolnuʼuktaʼab tumen Pablo (Gal. 2:11-14). ¿Jach yaachaj wa u yóol Pedro ka tak xuʼul u yáalkab tu bejil le kuxtaloʼ? Maʼatech; letiʼeʼ tuukulnaj tiʼ le baʼax aʼalaʼabtiʼoʼ, tu tsʼáaj ichil u kuxtal yéetel seguernaj u yáalkab.

13. ¿Bix jeʼel u beetik k-tʼóochpajal junpʼéel kʼojaʼanileʼ?

¹³ Junpʼéel kʼojaʼanil xaneʼ jeʼel u beetik k-tʼóochpajleʼ. Wa k-jach chiʼichnaktal yoʼolal junpʼéel kʼojaʼanileʼ jeʼel u xuʼulul k-tsʼáaik k-óol k-meyajt Jéeobaeʼ, jeʼel tak u beetik k-kaʼanal yéetel maʼ k-kaxtik baʼax jeʼel k-beetkeʼ. Jeʼex juntúul kiik kajaʼan Japoneʼ ka tsʼoʼok u máan diecisiete jaʼaboʼob okjaʼanakeʼ,  kʼojaʼanchaji. Tumen tu jach náakʼ tukleʼ lúub u yóol u meyajt Dios, ka tak xuʼul u jóokʼol kʼaʼaytaj. Ka bin xíimbaltbil tumen kaʼatúul ancianoʼobeʼ líiʼsaʼab u yóol, ka káaj u kaʼa bin muchʼtáambal. Letiʼeʼ ku yaʼalik: «Jach tu kiʼimakkúuntaj in wóol bix tu kʼamilen le sukuʼunoʼoboʼ». Bejlaʼeʼ le kiikaʼ táan u kaʼa áalkab tu bejil le kuxtaloʼ.

14, 15. ¿Baʼax unaj k-beetik ken joʼopʼok k-tsʼíiboltik baʼaxoʼob kʼaastak? Tsikbalt junpʼéel baʼax uchaʼan.

¹⁴ Le baʼaxoʼob ku tsʼíiboltik máakoʼ tsʼoʼok u beetik u lúubul yaʼab sukuʼunoʼob. Ken joʼopʼok k-tsʼíiboltik baʼax maʼ maʼalobeʼ, unaj k-beetik tuláakal le ku páajtal utiaʼal maʼ u kʼastal k-tuukul yéetel k-beetik baʼax uts tu tʼaan Dios. Jesuseʼ tu yaʼalaj ka k-pul wa ka k-luʼs jeʼel baʼaxak ku beetik k-tʼóochpajleʼ, maʼ xaaneʼ bey ka k-jóoʼs k-ich wa ka k-luʼs k-kʼabeʼ. Le oʼolaleʼ unaj k-luʼsik tuláakal baʼaloʼob kʼaastak t-tuukul bey xan u xuʼulul k-beetik baʼaloʼob jeʼel u jóoʼskoʼon tu bejil le kuxtaloʼ (xok Mateo 5:29, 30).

¹⁵ Juntúul sukuʼun desde tu paalil uts tu yich u yéet xiibil (homosexual), baʼaleʼ ku yilik u controlartik le tsʼíibolalaʼ, ku yaʼalikeʼ kex líikʼ ichil junpʼéel familia ku meyajtik Dioseʼ, mantatsʼ maʼ maʼalob u yuʼubikuba jeʼel tuʼuxak ka yanakeʼ. Le yaan kaʼach 20 jaʼaboʼob tiʼoʼ, tu beetuba precursor regular yéetel siervo ministerialil. Baʼaleʼ lúub tiʼ junpʼéel nojoch kʼeban ka anchaj u yáantaʼal tumen le ancianoʼoboʼ. ¿Bix páajchajik u líikʼil yéetel u kaʼa tsʼáaik u yóol u meyajt Dios? Payalchiʼinaji, tu xakʼalxoktaj le Bibliaoʼ yéetel joʼopʼ u yilik u yáantik u maasil. Ka máan kʼiineʼ tu yaʼalaj: «Yaan kʼiineʼ ku kaʼa taal tin tuukul le tsʼíibolaloʼobaʼ, baʼaleʼ maʼ tin chaʼik u controlartiken. Tsʼoʼok in wilkeʼ Jéeobaeʼ maʼ tu chaʼik u túuntaʼal k-óol maas tiʼ le ku páajtal k-muʼyajtikoʼ. Le oʼolal kin tuklikeʼ letiʼeʼ u yojel jeʼel u páajtal in jóokʼol táanileʼ». Tu yaʼalaj xan: «Tuláakal baʼax kin muʼyajtikeʼ yaan in wilik u yutsil teʼ túumben luʼumoʼ. ¡Letiʼe jach kin tsʼíiboltikoʼ! Le maʼ kʼuchuk le kʼiinoʼ yaan u seguer in controlartik in tsʼíibolal». Jeʼex k-ilkoʼ le sukuʼunaʼ u chʼaʼtukultmaj u seguer u yáalkab tu bejil le kuxtaloʼ.

16, 17. 1) ¿Baʼax áant juntúul sukuʼun tu tuklaj yaan baʼax maʼ maʼalob beetaʼabtiʼiʼ? 2) Utiaʼal maʼ k-tʼóochpajleʼ, ¿baʼax maʼ unaj u tuʼubultoʼoniʼ?

¹⁶ Le baʼaloʼob k-tuklik maʼ maʼalob ku beetik le sukuʼunoʼoboʼ jeʼel xan u beetik k-tʼóochpajleʼ. Juntúul sukuʼun kajaʼan Francia ku beetik kaʼach u ancianoileʼ, pʼáat maʼ kiʼimak u yóoliʼ tumen tu tuklaj yaan baʼax maʼ maʼalob beetaʼabtiʼiʼ. Yoʼolal leloʼ xuʼul u bin muchʼtáambal yéetel u jóokʼol kʼaʼaytaj. Baʼaleʼ bin xíimbaltbil tumen kaʼatúul ancianoʼobeʼ ka chʼenxikintaʼab baʼax ku yaʼalik yéetel chʼaʼ nuʼuktaʼab bix u yuʼubikuba. Chaʼab u tsikbaltik le baʼax úuch jeʼex u tuklik letiʼoʼ. Le ancianoʼoboʼ tu yaʼaloʼobtiʼ ka u pʼat tu kʼab Jéeoba yéetel tu yeʼesoʼobtiʼ maas maʼalob ka u beet baʼax uts tu tʼaan Dios. Le sukuʼunaʼ tu kʼamaj le áantajoʼ, le oʼolal maʼ xáanchaj ka káaj u kaʼa áalkab tu bejil le kuxtaloʼ. Bejlaʼeʼ u kaʼa tsʼaamaj u yóol u meyajt Jéeoba.

¹⁷ Maas unaj k-ilik baʼax ku beetik Jesucristo, le máax tsʼaʼan tumen Dios bey u poolil le múuchʼuliloʼ, maʼ le baʼax ku beetik j-kʼeban wíinikoʼoboʼ. U yichoʼob Jesuseʼ «bey u tóochʼbal kʼáakʼeʼ», ku yilik tuláakal tak le baʼaxoʼob mix bikʼin kun páajtal k-ilkoʼ (Apo. 1:13-16). Letiʼeʼ u yojel wa jach tu jaajil yaan baʼax maʼ maʼalob beetaʼantoʼoniʼ bey xan wa chéen toʼon tuklik. Ku yutskíintik le talamiloʼob ku yantal teʼ múuchʼulil teʼ súutukil ku yilik maʼaloboʼ yéetel le bix unajoʼ. Le oʼolaleʼ maʼ unaj k-tʼóochpajal yoʼolal baʼax ku beetik juntúul sukuʼuniʼ.

18. ¿Baʼax jeʼel u yáantkoʼon k-aktáant le talamiloʼoboʼ?

¹⁸ Le talamiloʼob wa chʼaʼpachtajil yéetel le baʼaxoʼob ku beetik u maasiloʼ, jeʼel xan u beetik k-tʼóochpajleʼ. Tu kettʼaanil le máax ku paakʼaloʼ Jesuseʼ tu yaʼaleʼ yaʼab máakoʼobeʼ «ken u muʼyajtoʼob yaayaj óolal yéetel chʼaʼpachtajil tu yoʼolal le maʼalob péektsiloʼ» yaan u tʼóochpajloʼob. Ken beetaʼak u muʼyaj máak  tumen u láakʼtsiloʼob, u vecinoʼob wa tumen le gobiernoʼoboʼ, le máax «minaʼan u mootsoʼob» wa maʼ muʼukʼaʼan u fejeʼ jeʼel u tʼóochpajleʼ (Mat. 13:21). Baʼaleʼ wa k-chʼaʼtukultmaj k-pʼáatal naatsʼ tiʼ Jéeobaeʼ, u maʼalob péektsilil le Reinooʼ yaan u muʼukʼaʼankúuntik k-fe yéetel yaan k-jeetsʼel pʼáatal tiʼ u jaajil, bey junkúul cheʼ taam u mootsoʼobeʼ. Ken k-uʼuy táan u pechʼkoʼon le talamiloʼoboʼ unaj k-payalchiʼ yéetel k-tuukul tiʼ «tuláakal baʼax ku yúuchul tʼaan maʼalob tu yoʼolal» (xok Filiposiloʼob 4:6-9). Yéetel u yáantaj Jéeobaeʼ jeʼel u páajtal k-aktáantik le chʼaʼpachtajiloʼ yéetel maʼ ken k-tʼóochpajal yoʼolal le talamiloʼoboʼ.

19. ¿Baʼax jeʼel u yáantkoʼon utiaʼal maʼ k-tʼóochpajal yoʼolal baʼax ku beetaʼaltoʼoneʼ?

¹⁹ Kex yaj u yaʼalaʼaleʼ yaan sukuʼunoʼob tsʼoʼok u xuʼulul u yáalkaboʼob tu bejil le kuxtal yoʼolal baʼaxoʼob ku beetik u maasiloʼ. Tiʼ baʼaxoʼob cada juntúul unaj u chʼaʼtuklik baʼax ken u beeteʼ, yaan sukuʼunoʼob tsʼoʼok u tʼóochpajloʼob ken u yiloʼob baʼax ku beetik u maasil (1 Cor. 8:12, 13). Wa yaan máax ku beetiktoʼon wa baʼaxeʼ, ¿yaan wa u jach yaatal k-óol ka tak k-pʼat u jaajil? Le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ maʼ unaj k-juzgartik u maasiliʼ, baʼaxeʼ unaj k-perdonartikoʼob, kex k-tuklik yaan baʼax maʼ maʼalob tsʼoʼok u beetkoʼobtoʼoniʼ (Luc. 6:37). Ken k-il maʼ maʼalob baʼax ku beetik wa máaxeʼ, unaj k-tuklik: «¿Kin juzgartik wa u maasil chéen tumen maʼ tu beetkoʼob wa baʼax jeʼex in tuklik tenoʼ? Tumen in wojel j-kʼeban le sukuʼunoʼoboʼ, ¿yaan wa u xuʼulul in wáalkab tu bejil le kuxtal chéen yoʼolal baʼax ku beetik jujuntúul tiʼ letiʼoboʼ?». Tumen k-yaabiltmaj Jéeobaeʼ maʼ kun xuʼulul k-áalkab tu bejil le kuxtal kex jeʼel baʼaxak ka u beet u maasiloʼ.

20, 21. ¿Baʼax a chʼaʼtukultmaj a beetik utiaʼal a kʼuchul tak teʼ metaoʼ?

²⁰ ¿A chʼaʼtukultmaj wa a «wáalkabtik le bej tak tu xuuloʼ»? (2 Tim. 4:7, 8.) Wa beyoʼ xakʼalxokt yéetel tuukulnen tiʼ baʼax ku yaʼalik le Bibliaoʼ bey xan le jóoʼsaʼaniloʼob ku tsʼáaik u kaajal Jéeoba utiaʼal a wilik baʼax jeʼel u beetik a tʼóochpajleʼ. Kʼáat tiʼ Dios ka u yáantech yéetel u kiliʼich muukʼ, tumen lelaʼ yaan u yáantkech utiaʼal ka chúukpajak a wóol. Kʼaʼajaktecheʼ kex ka tʼóochpajak wa ka lúubuk juntúul máax ku yáalkabeʼ, maʼ u kʼáat u yaʼal wa tsʼoʼok bey tiʼoʼ. Baʼaxeʼ jeʼel u páajtal u líikʼil utiaʼal u seguer u yáalkabeʼ. Jeʼel tak u kaanbal tiʼ le baʼaxoʼob ku yúuchultiʼoʼ.

²¹ Le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ utiaʼal u páajtal u yáalkab máak tu bejil le kuxtal minaʼan u xuuloʼ, maʼ unaj u pʼáatal chéen u méekʼmaj u kʼabiʼ, baʼaxeʼ unaj u tsʼáaik u yóol. Lelaʼ maʼ jeʼex ka naʼakak máak tiʼ junpʼéel camión utiaʼal u bisaʼal le tuʼux taak u binoʼ. Cada juntúul tiʼ toʼoneʼ unaj u yáalkab tak teʼ metaoʼ. Le «yaʼabkach jeetsʼel» ku taal tiʼ Diosoʼ bey junpʼéel iikʼ ku túulchʼintkoʼon utiaʼal k-áalkabeʼ (Sal. 119:165). Maʼ u tuʼubultoʼoneʼ Jéeobaeʼ yaan u yáantkoʼon yéetel yaan u kiʼikiʼtʼantkoʼon mantatsʼ wa ku chúukpajal k-óol áalkab tak tu xuul (Sant. 1:12).