Jéeobaeʼ tu núukaj le kʼáat óolal sen beetaʼabtiʼoʼ
Jéeobaeʼ tu núukaj le kʼáat óolal sen beetaʼabtiʼoʼ
«Utiaʼal ka ojéeltaʼak tumen le máakoʼoboʼ teech, a kʼaabaʼeʼ Jéeoba, chéen teech u Sen Kaʼanlil yóokʼol tuláakal le Luʼumaʼ.» (SAL. 83:18, NM.)
1, 2. ¿Bix u yuʼubikuba yaʼab máakoʼob ken u yojéeltoʼob bix u kʼaabaʼ Dios? ¿Baʼax kʼáatchiʼiloʼob ken k-núuk teʼ xookaʼ?
MAʼ SEN úucheʼ, utúul koʼoleleʼ jach yaachaj u yóol yoʼolal upʼéel nojoch loob úuch teʼ tuʼux kajaʼanoʼ. Tumen jach catolicaeʼ, bin tiʼ upʼéel iglesia u kʼáat áantaj tiʼ utúul sacerdote, baʼaleʼ letiʼeʼ maʼ tu yóotaj mix u kʼamiʼ. Le koʼolel túunoʼ tu kʼáataj tiʼ Dios ich payalchiʼ: «Kex maʼ in wojel máaxecheʼ [...], in wojel táan a wuʼuyken. ¡Chaʼa in kʼaj óoltikech!». Ka máan kʼiineʼ máan xíimbaltbil tumen u j-jaajkunajoʼob Jéeoba, ka tu líiʼsoʼob u yóol yéetel baʼax ku yaʼalik le Bibliaoʼ yéetel kʼuch u naʼat le baʼaxoʼob u kʼáat u yojéelt kaʼachoʼ. Upʼéel tiʼ letiʼobeʼ letiʼe u yojéeltik u kʼaabaʼ Dioseʼ, Jéeoba. Tumen jach jaʼakʼ u yóoleʼ tu yaʼalaj: «¡Chéen tukulte, letiʼe Dios in kʼáat in kʼaj óolt desde tin paaliloʼ!».
2 Bey tsʼoʼok xan u yúuchul yéetel yaʼab máakoʼoboʼ. Letiʼobeʼ ku jaʼakʼal u yóoloʼob ken u xokoʼob le Salmo 83:18 tuʼux ku yaʼalik u kʼaabaʼ Dioseʼ, Jéeoba. Le Biblia Traducción del Nuevo Mundooʼ, ku yaʼalik: «Utiaʼal ka ojéeltaʼak tumen le máakoʼoboʼ teech, a kʼaabaʼeʼ Jéeoba, chéen teech u Sen Kaʼanlil yóokʼol tuláakal le Luʼumaʼ». Baʼaleʼ ¿a wojel wa baʼaxten tsʼíibtaʼab le Salmo 83? ¿Baʼax kun úuchul utiaʼal ka ojéeltaʼak tumen tuláakal máak chéen Jéeoba le jaajil Diosoʼ? Le salmoaʼ, ¿baʼax ku tsʼáaik u yojéelt u máakiloʼob le yóokʼol kaabaʼ? Le kʼáatchiʼobaʼ yaan k-núukikoʼob teʼ xookaʼ. *
Tu chʼaʼatukloʼob u xuʼulskoʼob tiʼ u kaajal Jéeoba
3, 4. ¿Máax tsʼíibt le Salmo 83, yéetel tiʼ baʼax ku tʼaan?
3 Le Salmo 83, maʼ xaaneʼ tsʼíibtaʼab tumen utúul u láakʼtsil Asaf. Asafeʼ utúul levita jach u yojel paax yéetel kuxlaj tu kʼiiniloʼob rey David; le oʼolaleʼ ich hebreoeʼ le salmoaʼ ku kʼaabaʼintaʼal «u kʼaay Asaf». Le salmistaaʼ tu sen kʼáat óoltaj tiʼ Jéeoba ka u yeʼes chéen letiʼ unaj u adorartaʼal yéetel ka u tsʼáa ojéeltbil u kʼaabaʼ. Le salmoaʼ maʼ xaaneʼ tsʼíibtaʼab le maʼ sen úuch kíimik Salomonoʼ. ¿Baʼaxten bey k-aʼalikoʼ? Tumen tu kʼiiniloʼob táan u gobernar David yéetel Salomoneʼ, u reyil Tiroeʼ maʼalob u bisikuba kaʼach yéetel le israelitaʼoboʼ. Baʼaleʼ, le ka tsʼíibtaʼab le Salmo 83, u kajnáaliloʼob Tiroeʼ tsʼoʼok u joʼopʼol u pʼektikoʼob u kaajil Israel yéetel tsʼoʼok u káajal u biskubaʼob yéetel le uláakʼ kʼasaʼan kaajoʼoboʼ.
4 Le salmistaoʼ ku tʼaan tiʼ diez kaajoʼob u kʼáat u xuʼulsoʼob tiʼ u kaajil Israel, letiʼeʼ tu yaʼalaj: «Edom yéetel Ismaeloʼ, le u chʼiʼibaloʼob Agar yéetel Moaboʼ, Gebal, Amón yéetel Amalec, le filisteoboʼ, le máaxoʼob kajaʼanoʼob Tirooʼ, yéetel bey xan le asirioboʼ tsʼoʼok u nupikubaʼob tu yéeteloʼob» (Sal. 83:6-8). ¿Tiʼ baʼax táan kaʼach u tʼaan le salmoaʼ? Yaan máaxeʼ ku yaʼalikeʼ táan u tʼaan tiʼ le ka bin baʼatelbil Israel tu kʼiiniloʼob Jehosafat tumen u kajnáaliloʼob Amón, Moab yéetel u kajnáaliloʼob u puʼukil Seír (2 Cró. 20:1-26). Yaan máaxoʼob xaneʼ ku yaʼalikoʼobeʼ táan u tʼaan tiʼ tuláakal le kʼiinoʼob óotaʼab beetbil kʼaas tiʼ u kaajil Israel tumen le kaajoʼob yanoʼob tu baʼpachoʼ.
5. Le Salmo 83, ¿bix u yáantik le máaxoʼob meyajtik Dios bejlaʼoʼ?
5 Kex maʼ k-jach ojel baʼax kʼiin ka tsʼíibtaʼab le salmoaʼ, baʼax maas kʼaʼananeʼ letiʼe k-ojéeltik Jéeoba beet u tsʼíibtaʼal tu kʼiinil taak u beetaʼal loob tiʼ u kaajaloʼ. Le salmoaʼ jach ku líiʼsik u yóol xan le máaxoʼob meyajtik Dios bejlaʼoʼ, tumen mantatsʼ ku yilaʼal u xuʼulsaʼaltiʼob. Yéetel jach yaan u líiʼsik u yóoloʼob ken óotaʼak xuʼulsbiltiʼob tumen Gog tiʼ Magog yéetel le máaxoʼob yanoʼob yáanal u páajtaliloʼ (xokaʼak Ezequiel 38:2, 8, 9, 16).
Le baʼax maas jach kʼaʼananoʼ
6, 7. 1) ¿Baʼax ku kʼáatik le salmista tu káajbal le Salmo 83? 2) ¿Baʼax oʼolal jach chiʼichnak kaʼach le salmistaoʼ?
6 Tuukulnen tiʼ le baʼax tu kʼáataj le salmistaaʼ: «In [Dios], ¡maʼ u pʼáatal [...] maakal a chiʼ! ¡Maʼ a pʼáatal x-maʼ péekil mix maʼ tʼaanil! Ile a j-pʼeekoʼobeʼ, le máaxoʼob pʼekmailechoʼ ku pʼuʼujsajoʼob yéetel ku binoʼob ta wóokʼol. Tsʼoʼok u jokʼ joʼoltikoʼob baʼaloʼob tu yóokʼol a kaajal, [...] tsʼoʼok u beetikoʼob jumpʼéel núuptʼaan ta wóokʼol, tsʼoʼok u ketchajal u tuukuloʼob bey juntúuliliʼ máakeʼ» (Sal. 83:1-3, 5).
7 ¿Baʼax jach chiʼichnakkúuntik kaʼach le salmistaoʼ? U jaajileʼ chiʼichnak xan kaʼach yoʼolal baʼax kun úuchultiʼ bey xan tiʼ u familiaoʼ. Baʼaleʼ baʼax beetik u maas chiʼichnaktaleʼ letiʼe u pʼaʼatal ich subtsilil u kʼaabaʼ Dios tumen taak u beetaʼal loob tiʼ u kaajaloʼ. Le maʼ xuʼulsaʼak tiʼ le kʼasaʼan yóokʼol kaabaʼ, jach maʼalob xan ka k-beet jeʼex le salmistaoʼ (xokaʼak Mateo 6:9, 10).
8. Le kʼasaʼan kaajoʼoboʼ, ¿baʼaxten u kʼáatoʼob kaʼach u xuʼulsoʼob tiʼ Israel?
8 Le salmistaoʼ ku tʼaan tiʼ le baʼax tu yaʼalaj le máaxoʼob pʼekmil Israeloʼ, letiʼeʼ tu yaʼalaj: «Tsʼoʼok u tukultikoʼob u taaloʼob u xuʼulsoʼonoʼob bey múuchʼ kaajeʼ utiaʼal maʼ u kʼaʼajsaʼal mix bikʼin u kʼaabaʼ Israel» (Sal. 83:4). Le kaajoʼobaʼ maʼ chéen tumen u jach pʼekmoʼob Israel u kʼáat u xuʼulsoʼob tiʼiʼ, baʼaxeʼ u kʼáat utiaʼalintoʼob u luʼumoʼob tsʼoʼoleʼ bey xan úuchik u yaʼalikoʼob, le oʼolal le salmistaoʼ tu yaʼaleʼ letiʼobeʼ «tu yóoltajoʼob u tok tiaʼalintoʼob le luʼum utiaʼal Jajal Diosoʼ» (Sal. 83:12, LSM). Teʼ kʼiinoʼob xanaʼ bey tsʼoʼok u yúuchuloʼ.
«Ta kiliʼich najil»
9, 10. 1) Úuchileʼ, ¿máakalmáak le u «kiliʼich najil» Diosoʼ? 2) ¿Baʼax utsiloʼob ku kʼamik le yéeyaʼanoʼob yéetel le «uláakʼ j-tamanoʼob[oʼ]»?
9 Úuchjeakileʼ, le luʼum aʼalaʼab u tsʼaʼabal tiʼ le israelitaʼoboʼ kʼaj óoltaʼab bey u kiliʼich najil Dioseʼ. Kʼaʼajaktoʼon le baʼax tu kʼayaj le israelitaʼob ka tsʼoʼok u kʼáatmáanoʼob teʼ Chak kʼáaʼnáaboʼ: «Yéetel yaakunaj bin u bin a nuʼuktik u beel le kaaj ta tokajoʼ; yéetel a páajtalil ka bisik ta kiliʼich najil» (Éxo. 15:13). Ka tsʼoʼokeʼ, teʼ «kiliʼich najil» tsʼaʼab le templooʼ, tiʼ kajlaj le sacerdoteʼoboʼ yéetel tiʼ líiʼsaʼab u kaajil Jerusalén, tuʼux ku gobernar kaʼach le reyoʼob tsʼaʼan tumen Dios ku taaloʼob tiʼ u chiʼibal Davidoʼ (1 Cró. 29: 23). Le oʼolal jach maʼalob úuchik u yaʼalik Jesús, Jerusaleneʼ «u kaajal nojoch [Rey]» (Mat. 5:35).
10 ¿Kux túun bejlaʼeʼ? Tu jaʼabil 33 tiʼ le yáax siglooʼ yéeyaʼab upʼéel túumben kaaj, «u Israel Jajal Dios» (Gál. 6:16, LTN). Le túumben kaaj wa tuláakal le máaxoʼob yéeyaʼanoʼob utiaʼal u binoʼob kaʼanoʼ, maʼ tu beetoʼob jeʼex u úuchben kaajil Israeleʼ, baʼaxeʼ tu yóotaj u bisoʼob u kʼaabaʼ Dios (Isa. 43:10; 1 Ped. 2:9). Jeʼex tiʼ u úuchben kaajil Israeleʼ, Jéeobaeʼ tu yaʼalaj xan yoʼolal le túumben kaajaʼ: «Teen bíin u [Diosintenoʼob], letiʼobeʼ bíin in kaajiltoʼob» (2 Cor. 6:16; Lev. 26:12). Tu jaʼabil 1919, «u Israel Jajal Dios[eʼ]» kʼaʼam tumen Jéeoba. Teʼ jaʼab túunoʼ le máaxoʼob yéeyaʼanoʼob utiaʼal u binoʼob kaʼanoʼ káaj u múuchʼ meyajtikoʼob Jéeoba ich jeetsʼelil yéetel uláakʼ sukuʼunoʼob (Isa. 66:8). Desde tu jaʼabil 1930 tak bejlaʼeʼ, u millonesi máakoʼob ku keʼetloʼob yéetel «uláakʼ j-tamanoʼob[eʼ]» tsʼoʼok xan u joʼopʼol u meyajtikoʼob Dios tu yéeteloʼob (Juan 10:16). Le kiʼimak óolal yantiʼob yéetel le bix tsʼoʼok u bin u nojochtal u kaajal Dios teʼ kʼiinoʼobaʼ ku yeʼesik jach maʼalob ka u tsʼáauba máak yáanal u nuʼuktaj Jéeoba (xokaʼak Salmo 91:1, 2). Lelaʼ ku beetik u jach pʼuʼujul Satanás.
11. Le máaxoʼob pʼekmil u kaajal Diosoʼ, ¿baʼax táan u yilik u beetkoʼob tak bejlaʼeʼ?
11 Teʼ tsʼook kʼiinoʼobaʼ, Satanaseʼ láayliʼ táan u péeksik le máaxoʼob meyajtik way Luʼum utiaʼal ka u chʼaʼapachtoʼob le máaxoʼob yéeyaʼanoʼob utiaʼal u binoʼob kaʼan bey xan le uláakʼ tamanoʼoboʼ. Bey úuchik tu chikʼinil Europa yáanal u gobierno le naziʼoboʼ yéetel tu lakʼinil Europa yáanal u gobierno le comunistaʼob tu luʼumil le Unión Soviéticaoʼ. Bey xan úuchik tiʼ uláakʼ luʼumiloʼob, yéetel bey xan kun kaʼa úuchul ken u yóot Gog tiʼ Magog u xuʼuls tiʼ u kaajal Jéeoba. Ken úuchuk lelaʼ, maʼ xaaneʼ le kʼasaʼan máakoʼoboʼ yaan u tokikoʼob le baʼaxoʼob utiaʼal u kaajal Jéeoba, jeʼex beetaʼabik úuchjeakiloʼ. Desde úuchileʼ Satanaseʼ táan u kaxtik u xuʼulsik tiʼ le kaaj ku bisik u kʼaabaʼ Diosoʼ. Baʼaleʼ ¿baʼax túun ken u beet Jéeoba utiaʼal u nojbeʼenkúuntik u kʼaabaʼ? Koʼox ilik baʼax uláakʼ tu yaʼalaj le salmistaoʼ.
Jéeobaeʼ tu xuʼulsaj tiʼ le máaxoʼob pʼekmil u kaajaloʼ
12-14. ¿Baʼax kaʼapʼéel baʼateʼel anchajoʼob naatsʼ tiʼ u kaajil Meguido tu chʼaʼachiʼitaj le salmistaoʼ?
12 Koʼox ilik baʼaxten le salmistaoʼ jach u yojel Jéeobaeʼ yaan u xuʼulsik tiʼ le máaxoʼob pʼekmil u kaajaloʼ. Le salmooʼ ku chʼaʼachiʼitik kaʼapʼéel baʼateʼel tuʼux salvartaʼab le israelitaʼob tiʼ le máaxoʼob pʼekmiloʼoboʼ. Le kaʼapʼéel baʼateloʼobaʼ úuch tiʼ upʼéel táax luʼum yaan kaʼach naatsʼ tiʼ u kaajil Meguido. U áalkab jaʼi Cisoneʼ ku kʼáatmáansik le luʼumaʼ, yéetel utiaʼal yáax kʼiineʼ tikin yéetel chíikaʼan u beel le jaʼoʼ. Baʼaleʼ, ken kʼáaxak upʼéel kʼaʼamkach jaʼ tu kʼiinil keʼeleʼ le áalkab jaʼoʼ ku bulik le táax luʼumoʼ, le beetik ku kʼaabaʼintaʼal xan «u jaʼiloʼob Meguido» (Jue. 4:13; 5:19).
13 Kex quince kilómetros tiʼ Meguidoeʼ tiʼ yaan u puʼukil Moreiʼ. Tu kʼiiniloʼob le juez Gedeonoʼ, tiʼ tu muchʼuba u ejército le madianitaʼoboʼ, le amalequitaʼoboʼ yéetel le lakʼin u taaloʼoboʼ utiaʼal ka baʼatelnakoʼob tu contra le israelitaʼoboʼ (Jue. 7:1, 12). Gedeón yéetel u 300 soldadoʼobeʼ áantaʼaboʼob tumen Jéeoba utiaʼal ka u ganartoʼob le baʼateloʼ. ¿Bix úuchik? Jeʼex aʼalaʼabiktiʼob tumen Dioseʼ tiʼ upʼéel áakʼabeʼ tu baʼpachtoʼob tuʼux ku jeʼelel u enemigoʼoboʼ yéetel cada utúuleʼ u chʼaʼamaj upʼéel pʼúul tuʼux u taʼakmoʼob upʼéel táajcheʼ. Le ka kʼuch u yoraileʼ Gedeoneʼ tu yaʼalajtiʼob ka u paʼob le pʼúuloʼob utiaʼal ka u chʼaʼob le táajcheʼoboʼ, ka u yustoʼob le baakoʼoboʼ yéetel ka u yawtoʼob: «¡Baʼateʼel! ¡Tu yoʼolal [Jéeoba] yéetel tu yoʼolal Gedeón!». Lelaʼ tu beetaj u saʼatal u yóol u enemigoʼob ka joʼopʼ u paklan kíimskubaʼob ichiloʼob. Le máaxoʼob maʼ kíimsaʼaboʼoboʼ, utiaʼal u púutsʼloʼobeʼ tu kʼáatmáansoʼob u áalkab jaʼi Jordán. Ka túuxtaʼab túun aʼalbil tiʼ u maasil le israelitaʼob ka xiʼik u chʼaʼapachtoʼob le máaxoʼob púutsʼoʼoboʼ. Tuláakal le soldadoʼob kíimsaʼaboʼoboʼ 120,000 utúulaloʼob (Jueces 7:19-25; 8:10).
14 Tuláakʼ juntséel u táax luʼumil Meguidoeʼ, kex seis kilómetros tiʼ u puʼukil Moreeʼ, tiʼ yaan u puʼukil Taboriʼ. Táanil tiʼ le baʼateʼel anchaj tu kʼiiniloʼob Gedeonoʼ, le juez Baracoʼ tu muchʼkíintaj 10,000 soldadoʼob israelitaʼob utiaʼal ka baʼatelnakoʼob tu contra le ejército nuʼuktaʼan tumen Sísara, le máax túuxtaʼab tumen Jabín u reyil Hazoroʼ. Le 900 carros yantiʼoboʼ jach maʼalob beetaʼaniloʼob utiaʼal baʼateʼel. Baʼaleʼ le israelitaʼob yanoʼob kaʼach tu puʼukil Taboroʼ óoliʼ mix upʼéel u nuʼukulil baʼateʼel yantiʼob, le oʼolal Sisaraeʼ éem tu táax luʼumil Meguido utiaʼal u baʼateʼel tu contraʼob. Chéen pʼelak kʼuchkoʼobeʼ Jéeobaeʼ «tu beetaj u sen sajaktal u j-baʼateloʼob Sísara». Maʼ xaaneʼ le u carroʼoboʼ, láaj tsʼóopoʼob teʼ luukʼ úuchik u tuul u áalkab jaʼi Cisón le ka jáan kʼáax upʼéel cháakoʼ. Le israelitaʼoboʼ tu xuʼulsoʼob tiʼ tuláakal u soldadoʼob Sísara (Jueces 4:13-16; 5:19-21).
15. 1) Le salmistaoʼ, ¿baʼax tu kʼáataj tiʼ Jéeoba ka u beete? 2)¿Baʼax ku kʼaʼajsiktoʼon le kʼaabaʼ Armagedonoʼ?
15 Le salmistaoʼ tu kʼáataj tiʼ Jéeoba ka u beet xan bey tiʼ le máaxoʼob taak u xuʼulskoʼob tiʼ u kaajal tiʼ u kʼiiniloʼ. Tu kʼáatajtiʼ: «Beet tiʼ letiʼobeʼ jeʼel bix ta beetaj yéetel Madianeʼ, jeʼel bix ta beetaj yéetel Sisaraeʼ, jeʼel bix ta beetaj yéetel Jabín teʼ tu chan áalkab jaʼil Cisonoʼ, le máaxoʼob xuʼulsaʼaboʼob Endoroʼ, ¡le máaxoʼob [suʼut] u wíinkliloʼob luʼum!» (Sal. 83:9, 10). Le oʼolal maʼalob xan ka kʼaabaʼintaʼak Armagedón (u kʼáat u yaʼal «U puʼukil Meguidó») le u nojoch baʼateʼel Dios tuʼux ken u xuʼuls tiʼ u kʼasaʼan yóokʼol kaab Satanasoʼ. Le kʼaabaʼaʼ ku kʼaʼajsiktoʼon le baʼateloʼob anchaj naatsʼ tiʼ u kaajil Meguidooʼ. Le bix úuchik u xuʼulsik Jéeoba tiʼ le kʼasaʼan máakoʼob teʼ kʼiinoʼoboʼ, ku yeʼesiktoʼon bey xan ken u beetil teʼ Armagedonoʼ (xokaʼak Apocalipsis 16:13-16).
Unaj k-kʼáat óoltik ka nojbeʼenkúuntaʼak u kʼaabaʼ Jéeoba
16. ¿Bix tsʼoʼok u paʼajal u subtal le máaxoʼob pʼekmil u kaajal Jéeoba bejlaʼoʼ?
16 Teʼ «tsʼook jaʼaboʼob[aʼ]», Jéeobaeʼ maʼ u chaʼa u xuʼulsaʼal tiʼ u kaajaliʼ (2 Tim. 3:1). Tsʼoʼok u pajik u subtal le máaxoʼob pʼekmil u kaajaloʼ. Salmo 83:16 tu yaʼalaj baʼax kun úuchul: «¡Beet u chʼaʼikoʼob subtal, Yuumtsil, utiaʼal ka u [kaxtechoʼob]!». Tiʼ yaʼab luʼumiloʼobeʼ le máaxoʼob pʼekmil u kaajal Jéeobaoʼ maʼ u beetoʼob u xuʼulul u kʼaʼaytkoʼob u kʼaabaʼ Diosiʼ. Le sukuʼunoʼob tsʼoʼok u chúukpajal u yóol u aktáantoʼob le chʼaʼapachtajiloʼ tsʼoʼok u beetkoʼob u kaxtaʼal Jéeoba tumen yaʼab máakoʼob uts u puksiʼikʼaloʼob. Tsʼoʼoleʼ teʼ tuʼuxoʼob jach chʼaʼapachtaʼab le sukuʼunoʼoboʼ, bejlaʼeʼ yaʼab máakoʼob táan u meyajtkoʼob Jéeoba yéetel kiʼimak óolaliʼ. ¿Máasaʼ lelaʼ tsʼoʼok u nojbeʼenkúuntik u kʼaabaʼ Jéeoba yéetel tsʼoʼok u pʼatik ich subtsilil le máaxoʼob pʼekmil u kaajaloʼ? (Xokaʼak Jeremías 1:19.)
17. ¿Baʼax jach kʼaʼabéet u beetik le máaxoʼob pʼekmil u kaajal Diosoʼ, yéetel baʼax payalchiʼi ken k-kʼaʼajs maʼ kun xáantal?
17 Baʼaleʼ k-ojleʼ, le chʼaʼapachtajiloʼoboʼ maʼ tsʼoʼokokiʼ. Le oʼolal mantatsʼ k-ilik kʼaʼaytik le maʼalob péektsil tak tiʼ le máaxoʼob pʼekmailoʼonoʼ (Mat. 24:14, 21). Baʼaleʼ, maʼ yaʼab u bin utiaʼal u xuʼulul u tsʼaʼabal u páajtalil u salvarkuba le máaxoʼob pʼekmil u kaajal Jéeoba wa ku arrepentiroʼoboʼ. U jaajileʼ le baʼax maas kʼaʼananoʼ maʼ letiʼe u salvarkuba wíinikoʼ, baʼaxeʼ letiʼe ka kiliʼichkúuntaʼak u kʼaabaʼ Jéeobaoʼ (xokaʼak Ezequiel 38:23). Jeʼex aʼalaʼaniloʼ, ken u muchʼuba tuláakal le kʼasaʼan máakoʼob utiaʼal u xuʼulskoʼob tiʼ u kaajal Diosoʼ, yaan k-kʼaʼajsik le payalchiʼ tu beetaj le salmistaaʼ: «Ka paʼajak u subtaloʼob yéetel ka chiʼichnakkúunsaʼakoʼob mantatsʼ; ka sublakkúunsaʼakoʼob yéetel ka kíimikoʼob» (Sal. 83:17, NM).
18, 19. 1) ¿Baʼax kun úuchul tiʼ le máaxoʼob ku tsʼáaikubaʼob tu contra u gobernación Jéeobaoʼ? 2) ¿Baʼax unaj u péeksikech a beet le a wojéeltik maʼ kun xáantal ken xuʼulsaʼak tiʼ le kʼasaʼan máakoʼoboʼ?
18 Le máaxoʼob ku tsʼáaikubaʼob tu contra u gobernación Diosoʼ yaan u xuʼulsaʼaltiʼob. Le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ le máaxoʼob «maʼ [...] tu yuʼubikoʼob u maʼalob péektsil k-Yuumtsil Jesucristo[oʼ]» «bíin jaʼatsʼakoʼob yéetel saʼatalil minaʼan u xuul» teʼ Armagedonoʼ (2 Tes. 1:7-9). U xuʼulsik Jéeoba tiʼ le kʼasaʼan máakoʼob yéetel u salvartik le máaxoʼob meyajtikoʼ yaan u yeʼesik chéen letiʼ le jaajil Diosoʼ. Lelaʼ mantatsʼ kun kʼaʼajsbil teʼ túumben yóokʼol kaaboʼ. Le máaxoʼob kun «kaʼapúut kuxtal[oʼ]», «le utstakoʼoboʼ bey xan le kʼasaʼanoʼoboʼ» yaan u yojéeltkoʼob le baʼax tu beetaj Jéeobaoʼ (Hch. 24:15). Yaan xan u tsʼáaikoʼob cuenta maas maʼalob ka u tsʼáauba máak yáanal u gobernación. Yéetel le máaxoʼob uts u puksiʼikʼaloʼoboʼ tu séebaʼanil ken u tsʼaʼob cuenta Jéeobaeʼ letiʼ le jaajil Diosoʼ.
19 Jéeobaeʼ u yaʼalmaj yaan u tsʼáaik upʼéel maʼalob kuxtal tiʼ le máaxoʼob meyajtikoʼ. U jaajileʼ ¿máasaʼ k-kʼáat ka u séeb beet Jéeoba le baʼax tu kʼáat óoltaj le salmistaoʼ? Letiʼeʼ tu kʼáataj: «Ka paʼajak u subtaloʼob yéetel ka chiʼichnakkúunsaʼakoʼob mantatsʼ; ka sublakkúunsaʼakoʼob yéetel ka kíimikoʼob. Utiaʼal ka ojéeltaʼak tumen le máakoʼoboʼ teech, a kʼaabaʼeʼ Jéeoba, chéen teech u Sen Kaʼanlil yóokʼol tuláakal le luʼumaʼ» (Sal. 83:17, 18, NM).
[Tsolajiloʼob]
^ xóot’ol 2 Táanil tiʼ a xakʼaltik le xookaʼ, maʼalob ka a xok tuláakal le Salmo 83.
¿A wojel wa u núukil?
• ¿Baʼax talamil táan kaʼach u aktáantik le israelitaʼob le ka tsʼíibtaʼab le Salmo 83?
• ¿Baʼax beet u maas chiʼichnaktal le máax tsʼíibt le Salmo 83?
• ¿Máaxoʼob jach pʼektaʼanoʼob tumen Satanás bejlaʼeʼ?
• ¿Bix ken u núukil Jéeoba le kʼáat óolal yaan teʼ Salmo 83:18?
[U kʼáatchiʼiloʼob le xookoʼ]
[U tsolajil le oochel teʼ táan juʼun 12]
¿Baʼax péeks utúul salmista ka sen kʼáat óolnak tiʼ Jéeoba?
[U tsolajil le oochel teʼ táan juʼun 15]
¿Baʼax yaan yil yéetel k-kuxtal le baʼateloʼob anchaj naatsʼ tiʼ u kaajil Meguidooʼ?
[U tsolajil le oochel teʼ táan juʼun 15]
U áalkab jaʼi Cisón
[U tsolajil le oochel teʼ táan juʼun 15]
Haróset
[U tsolajil le oochel teʼ táan juʼun 15]
U puʼukil Carmelo
[U tsolajil le oochel teʼ táan juʼun 15]
U táax luʼumil Jezreel
[U tsolajil le oochel teʼ táan juʼun 15]
Meguido
[U tsolajil le oochel teʼ táan juʼun 15]
Taanac
[U tsolajil le oochel teʼ táan juʼun 15]
U puʼukil Guilboa
[U tsolajil le oochel teʼ táan juʼun 15]
U chʼeʼenil Harod
[U tsolajil le oochel teʼ táan juʼun 15]
Moré
[U tsolajil le oochel teʼ táan juʼun 15]
En-dor
[U tsolajil le oochel teʼ táan juʼun 15]
U puʼukil Tabor
[U tsolajil le oochel teʼ táan juʼun 15]
U kʼáaʼnáabil Galilea
[U tsolajil le oochel teʼ táan juʼun 15]
U áalkab jaʼi Jordán