Bix unaj u beetaʼal upʼéel tsʼoʼokol beel utiaʼal ka u taas kiʼimak óolal yéetel tsiikil

GORDON, utúul máax tsʼoʼok sesenta jaʼaboʼob tsʼoʼokok u beeleʼ tu yaʼalaj: «Le kʼiin ka tsʼoʼok in beeleʼ jach anchaj ten kiʼimak óolal, le oʼolal mix bikʼin ken in tuʼubseʼ». ¿Baʼaxten le cristianoʼoboʼ ku yilkoʼob u kʼiinil le tsʼoʼokol beel bey upʼéel kʼiin jach jatsʼuts yéetel maʼ unaj u tuʼubsaʼaloʼ? Tumen teʼ kʼiin jeʼeloʼ le máaxoʼob ku tsʼoʼokol u beeloʼoboʼ ku beetkoʼob upʼéel promesa tiʼ kaʼatúul máax jach u yaabiltmoʼob: tiʼ le máax yéetel ku tsʼoʼokol u beeloʼoboʼ yéetel tiʼ Jéeoba (Mateo 22:37; Efesoiloʼob 5:22-29). Maʼ jelaʼan ka u tsʼíibolt le noviotsiloʼob upʼéel tsʼoʼokol beel jach jatsʼutsoʼ, baʼaleʼ u kʼáatoʼob xan u beetoʼob jeʼex utstutʼaan Jéeoba, le máax tsʼáa le tsʼoʼokol beeloʼ (Génesis 2:18-24; Mateo 19:5, 6).

¿Baʼax unaj u beetik le noviotsil utiaʼal ka u beet upʼéel tsʼoʼokol beel ka u taas kiʼimak óolal yéetel tsiikiloʼ? ¿Baʼax unaj u beetik le noviatsil utiaʼal u yeʼesik tsiikil tiʼ le máax yéetel ku tsʼoʼokol u beel yéetel tiʼ Jéeobaoʼ? ¿Bix jeʼel u yáantaj le máaxoʼob kun binoʼob teʼ tsʼoʼokol beel utiaʼal ka yanak kiʼimak óolaloʼ? Utiaʼal k-núukik le kʼáatchiʼobaʼ, koʼoneʼex ilik baʼax ku yaʼalik jujumpʼéel tekstoʼob jeʼel u yáantaj utiaʼal ka beetaʼak tuláakal jeʼex unajeʼ.

¿Máax unaj u yilik baʼaxoʼob kun beetbil?

Tiʼ yaʼab luʼumiloʼobeʼ, le gobiernoʼoboʼ u tsʼaamoʼob u páajtalil tiʼ jujuntúul j-jaajkunajoʼob tiʼ Jéeoba utiaʼal u tsʼoʼoksoʼob u beel máak. Teʼ tuʼuxoʼob xan ku yaʼalaʼal tumen le gobierno ka tsʼoʼoksaʼak u beel máak tumen le registro civiloʼ, u suukaʼanileʼ le noviotsiloʼoboʼ ku kʼáatkoʼob ka máansaʼak xan u discursoi. Teʼ discursoaʼ, ku yáantaʼal le noviotsil utiaʼal ka tuukulnak tiʼ le túumben meyaj tsʼoʼok u tsʼaʼabal tiʼ tumen Diosoʼ: u nuʼuktik u yotoch (1 Corintoiloʼob 11:3). Le oʼolaleʼ, letiʼe noviotsil maases unaj u yilik tuláakal le baʼax kun beetbil utiaʼal le tsʼoʼokol beeloʼ. Utiaʼal le discurso yéetel utiaʼal le kʼiimbesajiloʼ yaʼab baʼaloʼob unaj u beetaʼal, leloʼobaʼ u suukaʼanileʼ ku yilaʼal u beetaʼaloʼob yaʼab kʼiinoʼob táanil tiʼ le tsʼoʼokol beeloʼ. Baʼaleʼ ¿baʼaxten yaan oraeʼ ku talamtal u beetaʼaloʼob?

Yaʼab baʼax oʼolal ku talamtal. Maʼ xaaneʼ yaan tiʼ u láakʼtsiloʼob le máaxoʼob kun tsʼoʼokol u beeloʼoboʼ u kʼáatoʼob ka beetaʼak jach jeʼex u kʼáatoʼobeʼ. Rodolfo, utúul sukuʼun tsʼoʼok u tsʼoʼoksik u beel yaʼab sukuʼunoʼobeʼ, ku yaʼalik: «Yaan kʼiineʼ, le láakʼtsiloʼoboʼ ku sen aʼalikoʼob tiʼeʼ noviotsil bix u kʼáatoʼob ka u beetoʼ, lelaʼ maases ku beetkoʼob wa ku yáantajoʼob utiaʼal u boʼotaʼal le baʼaxoʼob kun kʼaʼabéettal utiaʼal le tsʼoʼokol beeloʼ. Maʼ xaaneʼ, letiʼobeʼ u kʼáatoʼob ka beetaʼak le tsʼoʼokol beel jeʼex suuk u yilkoʼob u beetaʼaleʼ wa jeʼex u tuklikoʼob maas maʼalob ka beetaʼakeʼ, yéetel kex le Biblia ku yaʼalik letiʼe noviotsil unaj u yaʼalik bix kun beetbiloʼ, maʼ tu chaʼikoʼob tiʼ u beetik».

Max, uláakʼ utúul sukuʼun tsʼoʼok maas tiʼ treinta y cinco jaʼaboʼob joʼopʼok u tsʼoʼoksik u beel yaʼab sukuʼunoʼobeʼ ku yaʼalik: «Tsʼoʼok in wilikeʼ maases letiʼeʼ noviatsil ilik tuláakal baʼax kun beetbil utiaʼal le tsʼoʼokol beeloʼ, maʼ letiʼe noviotsiloʼ». David, uláakʼ sukuʼun tsʼoʼok u tsʼoʼoksik u beel yaʼab sukuʼunoʼobeʼ, ku yaʼalik: «Maʼ xaaneʼ le noviotsiloʼ maʼ suuk u beetik wa baʼax chéen tu juunaliʼ, le oʼolal maʼ tu jach táakpajal utiaʼal u yilik baʼaxoʼob kʼaʼabéet u beetaʼal ken tsʼoʼokok u beel». ¿Baʼax jeʼel u yáantik le noviotsil utiaʼal ka u yil baʼaxoʼob kun beetbiloʼ?

 Utiaʼal ka yanak kiʼimak óolaleʼ le noviotsiloʼ kʼaʼabéet u kʼáatik tiʼ u maasil ka áantaʼak u yil bix unaj u beetik

Utiaʼal u beetik le noviotsil tuláakal baʼax kʼaʼabéet utiaʼal le tsʼoʼokol beeloʼ, kʼaʼabéet u kʼáatik tiʼ u maasil bix maas maʼalob jeʼel u beetkeʼ. Le Bibliaoʼ ku yaʼalik: «Tuʼux maʼ [kʼáatchiʼitaʼan] kaajeʼ, le meyajoʼob tukultaʼanoʼobeʼ maʼ tu béeytal» (Proverbios 15:22). Wa le noviotsil ku kʼáatik tiʼ u novia bix u yilik le baʼaxoʼob ku tuklik u beetik utiaʼal le tsʼoʼokol beel, yéetel ku kʼáatik tiʼ u láakʼtsiloʼob bey xan tiʼ uláakʼ máakoʼob jeʼel u páajtal u tsʼáaikoʼob maʼalob tsolnuʼuk tiʼeʼ, yaan u láaj jóokʼol maʼalobil le baʼax ken u chʼaʼatukult u beetkoʼ.

¿Baʼaxten tu kaʼatulaloʼob le noviotsiloʼob unaj u chʼaʼatuklikoʼob baʼax ken u beetoʼob? Koʼoneʼex ilik baʼax ku yaʼalik jujuntúul máaxoʼob tsʼokaʼan u beeloʼob. Ivan yéetel Delwyneʼ, cada utúuleʼ táanxel luʼumil u taaloʼob baʼaleʼ tsʼoʼok yaʼab jaʼaboʼob tsʼoʼokok u beeloʼob yéetel jach kiʼimak u yóoloʼob. Ivaneʼ, ku yaʼalik: «Teneʼ in kʼáat kaʼach ka tsʼoʼokok in beel jeʼex suukaʼanil in wilik u beetaʼaleʼ, ka xiʼik tuláakal in amigoʼob tu kʼiimbesajil, ka yanak u pastelil yéetel ka u tsʼáa Delwyn upʼéel nookʼ jeʼex suuk u tsʼáaik le noviatsiloʼoboʼ. Baʼaleʼ Delwyneʼ maʼ u kʼáat kaʼach upʼéel kʼiimbesaj jach nojchiʼ yéetel maʼ u kʼáat kaʼach ka yanak u pasteliliʼ, mix xan u tukulmaj kaʼach u tsʼáaik upʼéel nookʼ jeʼex suuk u tsʼáaik le noviatsiloʼoboʼ».

¿Baʼax túun tu beetaj Ivan yéetel Delwyn? Letiʼobeʼ tsikbalnajoʼob, baʼaleʼ tu beetoʼob yéetel yaabilaj yéetel cada utúuleʼ tu yaʼalaj jach baʼax u kʼáat kaʼachi (Proverbios 12:18). Ivaneʼ tu yaʼalaj xan: «Ka t-xakʼaltaj le xookoʼob ku tʼaanoʼob tiʼ le tsʼoʼokol beel jeʼex le jóoʼsaʼab teʼ La Atalaya 15 tiʼ abril tiʼ 1984, t-ilaj baʼax ku yaʼalik Jéeoba yoʼolal bix unaj u beetaʼal le tsʼoʼokol beeloʼ. * Tumen cada utúul tiʼ toʼon yaanal luʼumil k-taaleʼ, cada utúul tiʼ toʼoneʼ anchaj u kʼamik jujumpʼéel tiʼ le baʼaxoʼob ku yaʼalik uláakʼoʼ».

Aret yéetel Pennieʼ tu beetoʼob xan jeʼex tu beetaj Ivan yéetel Delwynoʼ. Areteʼ ku yaʼalik: «Teen yéetel Pennieʼ t-tsikbaltaj bix k-kʼáat ka tsʼoʼokok k-beel yéetel tu kaʼatulaloʼon t-chʼaʼatuklaj baʼax ken k-beete. T-kʼáataj u yáantaj Jéeoba utiaʼal ka jóokʼok maʼalobil tuláakal baʼax ken k-beet utiaʼal le kʼiin jeʼeloʼ yéetel t-kʼáataj xan u yáantaj k-taataʼob bey xan u yáantaj uláakʼ sukuʼunoʼob teʼ múuchʼulil úuch tsʼoʼokok u beeloʼoboʼ. Le baʼaxoʼob tu yaʼaloʼob tiʼ toʼonoʼ jach tu yáantoʼon. Jóokʼ maʼalobil tuláakal le baʼax t-chʼaʼatukultoʼ yéetel jach jatsʼuts bix úuchik le tsʼoʼokol beeloʼ».

Bix jeʼel u yeʼesaʼal tsiikil yéetel le nookʼ kun tsʼaabiloʼ

U suukaʼanileʼ le máaxoʼob ku tsʼoʼokol u beeloʼoboʼ u kʼáatoʼob u tsʼaʼob upʼéel jatsʼuts nookʼ utiaʼal le kʼiin jeʼeloʼ (Salmo 45:8-15). Utiaʼal u beetkoʼob lelaʼ maʼ xaaneʼ ku jóoʼskoʼob yaʼab tiempo, yéetel ku xupkoʼob yaʼab taakʼin utiaʼal u manikoʼob le nookʼ u kʼáat u tsʼaʼoboʼ. ¿Baʼax tekstosil jeʼel u yáantikoʼob utiaʼal u yéeykoʼob upʼéel nookʼ jatsʼuts yéetel maʼalob utiaʼal utúul cristianoeʼ?

Koʼoneʼex tʼaan tiʼ bix le nookʼ unaj u tsʼáaik le noviatsiloʼ. Kex cada utúul yaanal bix le nookʼ jatsʼuts u yilik yéetel kex tiʼ cada Luʼum yaanal bix le nookʼ suuk u takaʼaloʼ, le tsolnuʼukoʼob ku taasik le Biblia tiʼ bix le nookʼ unaj u tsʼaʼabloʼ upʼéeliliʼeʼ. Jeʼex ken u yaʼal le Biblia tiʼ le cristianaʼob «ka u búukintoʼob kʼambeʼen nookʼoʼob, yéetel chʼaʼa subtalil bey xan yéetel kabal óolal[oʼ]», ku tsʼáaik naʼatbileʼ bey kʼaʼabéet u vestirkubaʼob mantatsʼoʼ bey xan tu kʼiinil u tsʼoʼokol u beeloʼob. U jaajileʼ, maʼ kʼaʼabéet u tsʼaʼabal upʼéel «koʼokoj nookʼ» utiaʼal ka yanak kiʼimak óolal teʼ tsʼoʼokol beeloʼ (1 Timoteo 2:9; 1 Pedro 3:3, 4). Wa ku chʼaʼabal en cuentai le tsolnuʼukoʼob ku tsʼáaik le Bibliaoʼ leloʼ ku yáantaj utiaʼal ka jóokʼok maʼalobil le tsʼoʼokol beeloʼ.

David, le máax tiʼ tsʼoʼok k-yáax tʼaanoʼ, ku yaʼalik: «Óoliʼ tuláakal le máaxoʼob meyajtik Dios tsʼoʼok in wilik u tsʼoʼokol u beeloʼoboʼ, ku chʼaʼikoʼob en cuentai le baʼaxoʼob ku yaʼalik le Bibliaoʼ, lelaʼ jach ku beetik u kiʼimaktal k-óol. Baʼaleʼ yaan kʼiineʼ le nookʼ ku takik le novia  yéetel le damasoʼ maʼ jach maʼalob u yilaʼaliʼ tumen yaan oraeʼ jach kabal u kaalil wa jach saaskʼaleʼen». Uláakʼ utúul sukuʼun úuch joʼopʼok u beetik u ancianoileʼ, ku yaʼalikeʼ ken u muchʼuba yéetel le máaxoʼob kun tsʼoʼokol u beeloʼoboʼ, ku yáantikoʼob u yiloʼob baʼax ku yaʼalik le Biblia yoʼolal bix le nookʼ unaj u tsʼáaikoʼoboʼ. Le sukuʼunaʼ ku kʼáatiktiʼob wa le nookʼ ken u tsʼaʼoboʼ maʼalob u yilaʼal jeʼex upʼéel nookʼ ku tsʼaʼabal utiaʼal u bin máak tiʼ upʼéel muchʼtáambaleʼ. Baʼaleʼ le sukuʼunaʼ maʼ táan u yaʼalik tiʼob wa le nookʼ ken u tsʼaʼoboʼ wa jach bey jeʼex le ku takikoʼob ken xiʼikoʼob teʼ muchʼtáambaloʼoboʼ. Maʼ xaaneʼ, letiʼobeʼ yaan u tsʼáaikoʼob upʼéel nookʼ jeʼex le suuk u takaʼal utiaʼal upʼéel tsʼoʼokol beel teʼ tuʼux kajaʼanoʼoboʼ. Baʼaleʼ le nookʼ ken u yéeyoʼoboʼ kʼaʼabéet maʼalob u yilaʼal, jeʼex u yaʼalik le Biblia unaj u vestirkuba le máaxoʼob meyajtik Diosoʼ. Kex u maasil máakoʼob ka u yaʼaloʼob jach maʼatech u chaʼik le Biblia u vestirkuba máak jeʼel bixakeʼ, le cristianoʼoboʼ maʼatech u chaʼikoʼob u yoksaʼal tu tuukuloʼob ka u vestirtubaʼob jeʼex u vestirkuba le máaxoʼob maʼatech u meyajtikoʼob Diosoʼ (Romailoʼob 12:2; 1 Pedro 4:4).

Pennieʼ ku yaʼalik xan: «Teen yéetel Areteʼ, maʼ t-ilaj le nookʼ mix le kʼiimbesaj, bey baʼaloʼob maas kʼaʼananoʼ, baʼaxeʼ t-ilaj maas kʼaʼanan le discursooʼ. Baʼax maas kʼajaʼanten tiʼ le kʼiin ka tsʼoʼok in beeloʼ maʼ letiʼe nookʼ tin tsʼáajoʼ mix xan letiʼe baʼax tin jaantoʼ, baʼaxeʼ maas ku kʼaʼajalten le máaxoʼob binoʼoboʼ yéetel le kiʼimak óolal tin wuʼuyaj úuchik u tsʼoʼokol in beel yéetel le máax jach in yaabiltmoʼ.» Le sukuʼunoʼob táan u tuklikoʼob u tsʼoʼokol u beeloʼoboʼ jach maʼalob xan ka u chaʼob en cuentai le tsolnuʼukoʼobaʼ.

Bix jeʼel u yeʼesaʼal tsiikil teʼ tu Najil Reinooʼ

Yaʼab tiʼ le máaxoʼob ku tsʼoʼokol u beeloʼoboʼ, u kʼáatoʼob, wa ku páajtaleʼ, ka máansaʼak tiʼob u discursoi tiʼ upʼéel u Najil Reino. ¿Baʼaxten? Utúul sukuʼun yéetel u yataneʼ tu yaʼaloʼob: «Tak táanil tiʼ u tsʼoʼokol k-beeleʼ k-ojleʼ le tsʼoʼokol beeloʼ Jéeoba tsʼaamil. Ka máansaʼab u discursoi teʼ Najil Reino, tuʼux k-adorartik Jéeobaoʼ, jach pʼáat t-tuukul u kʼaʼabéetil k-chʼaʼik en cuentai Jéeoba tiʼ tuláakal baʼax ken k-beete. Úuchik k-beetik beyoʼ tu tsʼáaj xan tuʼux u yilaʼal tumen k-láakʼtsiloʼob jach kʼaʼanan k-tiaʼal k-adorartik Jéeoba».

Wa le ancianoʼob ilik le Najil Reino ku yaʼalikoʼob jeʼel u páajtal u máansaʼal le discurso teʼeloʼ, le máaxoʼob kun tsʼoʼokol u beeloʼoboʼ kʼaʼabéet u séeb aʼalikoʼob tiʼob bix tsʼoʼok u chʼaʼatuklikoʼob u beetkoʼob. Le noviotsiloʼoboʼ unaj u yilkoʼob u kʼuchloʼob tu pʼiis ora teʼ Najil Reinooʼ beyoʼ yaan u yeʼeskoʼob tsiikil tiʼ le máaxoʼob u invitartmoʼoboʼ. Tsʼoʼoleʼ kʼaʼabéet xan u yiloʼob ka beetaʼak tuláakal jeʼex utstutʼaan Dioseʼ (1 Corintoiloʼob 14:40). * Le oʼolaleʼ yaan u yilkoʼob maʼ u beetkoʼob jeʼex suukaʼanil u tsʼoʼokol u beel le máaxoʼob maʼatech u meyajtikoʼob Diosoʼ (1 Juan 2:15, 16).

Le máaxoʼob ku invitartaʼaloʼob xanoʼ kʼaʼabéet u yeʼeskoʼob ku yilkoʼob le tsʼoʼokol beel jeʼex u yilik Jéeobaoʼ. Letiʼobeʼ maʼ unaj u ketikoʼob le tsʼoʼokol beel yéetel bix tsʼoʼokik u beel uláakʼ sukuʼunoʼob utiaʼal u yilkoʼob máakalmáak maas jatsʼuts úuchik u beetaʼaloʼ. Le cristianoʼoboʼ unaj u yilkoʼobeʼ u binoʼob teʼ Najil Reino utiaʼal u chʼenxikintoʼob le discursooʼ letiʼe baʼax maas kʼaʼabéet u tsʼáaikoʼob táanil ke u binoʼob teʼ kʼiimbesajiloʼ. Wa utúul sukuʼun ku kʼaʼabéettal u yéeyik u bin teʼ discurso wa u bin teʼ kʼiimbesajiloʼ, kʼaʼabéet u tuklikeʼ maas maʼalob ka u yéey u bin teʼ discursooʼ. William, utúul ancianoeʼ, ku yaʼalik: «Le máaxoʼob invitartaʼanoʼob maʼatech u binoʼob teʼ discurso baʼaleʼ ku binoʼob chéen teʼ kʼiimbesajiloʼ, ku yeʼeskoʼob maʼatech u yilkoʼob le tsʼoʼokol beel jeʼex u yilik Jéeobaoʼ. Le oʼolaleʼ, wa maʼ invitartaʼab máak utiaʼal ka xiʼik tu kʼiimbesajil le tsʼoʼokol beeloʼ, baʼaleʼ ku invitartaʼal utiaʼal ka xiʼik teʼ discursooʼ, ken xiʼikeʼ ku yeʼesik tiʼ le máaxoʼob ku tsʼoʼokol u beeloʼoboʼ jach kiʼimak u yóol ikil u tsʼoʼokol u beeloʼob yéetel ku tsʼáaik tuʼux u yúuchul maʼalob tʼaan tumen u maasil máakoʼob maʼ j-jaajkunajoʼob yanoʼoboʼ».

 Yaan u yantal kiʼimak óolal tiʼob tuláakal u kʼiinil u kuxtaloʼob

Bejlaʼeʼ jach yaʼab baʼaloʼob koʼojtak ku konaʼal utiaʼal u beetaʼal upʼéel tsʼoʼokol beel. Ku yaʼalaʼaleʼ, tu luʼumil Estados Unidoseʼ, upʼéel tsʼoʼokol beel maʼ jach nojocheʼ «ku tojoltik 22.000 dólares, lelaʼ u kʼáat u yaʼaleʼ, u táanchumuk tiʼ le bukaʼaj ku náajaltik ichil upʼéel jaʼab upʼéel familia maʼ jach ayikʼaliʼ yéetel mix xan jach óotsiliʼ». Yaʼab tuʼuxoʼobeʼ, le noviotsiloʼob wa u láakʼtsiloʼobeʼ ku chaʼik u yoksaʼal tu tuukuloʼob ka u manoʼob yaʼab baʼaloʼob utiaʼal le tsʼoʼokol beeloʼ, ken tsʼoʼokok túuneʼ ku pʼaxkubaʼob yéetel ku máan jaʼaboʼob táan u boʼotikoʼob u pʼaaxoʼob. ¿Máasaʼ maʼ letiʼeʼ bix maas maʼalob utiaʼal u káajsik u kuxtal le máaxoʼob ku tsʼoʼokol u beeloʼoboʼ? Le u sen xupaʼal jach yaʼab taakʼin utiaʼal upʼéel tsʼoʼokol beeloʼ, upʼéel baʼal suuk u beetaʼal tumen máaxoʼob maʼ u yojloʼob baʼax ku yaʼalik le Bibliaoʼ. Baʼaleʼ le máaxoʼob meyajtik Jéeobaoʼ maʼ bey u beetkoʼobiʼ.

Yaʼab sukuʼunoʼobeʼ ken tsʼoʼokok u beeloʼobeʼ maʼ yaʼab máaxoʼob ku invitarkoʼobiʼ yéetel maas ku tsʼáaikoʼob táanil u discursoi, u beetikoʼob beyaʼ ku tsʼáaik xan u páajtalil tiʼob utiaʼal u maas tsʼáaik u tiempoʼob yéetel uláakʼ baʼaxoʼob yantiʼob utiaʼal u maas meyajtikoʼob Dios (Mateo 6:33). Koʼoneʼex ilik baʼax tu beetaj Lloyd yéetel Alexandra, letiʼobeʼ tsʼoʼok u máan diecisiete jaʼaboʼob tsʼoʼokok u beeloʼob yéetel maʼ xuʼuluk u beetik u precursoriloʼobiʼ. Lloydeʼ ku yaʼalik: «Maʼ xaaneʼ tu táan uláakʼ máakoʼobeʼ le kʼiimbesajil t-beetaj ka tsʼoʼok k-beeloʼ jach chichan, baʼaleʼ toʼoneʼ jach jatsʼuts t-ilij. Maʼ k-kʼáat kaʼach k-pʼaxba utiaʼal k-beetik upʼéel nojoch kʼiimbesajiliʼ, chéen k-kʼáat kaʼach k-beet upʼéel chan kʼiimbesaj utiaʼal k-eʼesik jach kiʼimak k-óol yoʼolal le tsʼoʼokol beel u tsʼaamaj Diosoʼ».

Alexandraeʼ ku yaʼalik: «Táanil tiʼ u tsʼoʼokol in beeleʼ teneʼ precursoraen, yéetel maʼ in kʼáat kaʼach in pʼat in beetik in precursorai utiaʼal in náajaltik taakʼin utiaʼal in beetik upʼéel nojoch kʼiimbesaj utiaʼal u tsʼoʼokol in beeliʼ. U kʼiinil le tsʼoʼokol beeloʼ upʼéel kʼiin jach jatsʼuts k-tiaʼal, baʼaleʼ leloʼ chéen u káajbal tiʼ tuláakal le kʼiinoʼob ken k-múul máans tu kaʼatúulaloʼonoʼ. T-chʼaʼaj en cuentai tuláakal le tsolnuʼukoʼob tsʼaʼabtoʼonoʼ, maʼ chʼíikoʼon tuukul chéen tiʼ u kʼiinil le tsʼoʼokol beeloʼ, maas tuukulnajoʼon tiʼ le bix ken k-máansil k-kuxtal ken tsʼoʼokokoʼ. Toʼoneʼ mantatsʼ k-kaxtik u yáantaj Jéeoba utiaʼal ka u nuʼukt k-kuxtal, yéetel letiʼeʼ jach tsʼoʼok u beetik u bintoʼon utsil». *

U kʼiinil u tsʼoʼokol a beeleʼexeʼ, upʼéel kʼiin jach jatsʼuts yéetel maʼ unaj a tuʼubskeʼexiʼ. Kʼaʼajakteʼexeʼ le baʼaxoʼob ken a beeteʼex yéetel le modos ken a weʼeseʼex le kʼiin jeʼeloʼ jeʼel u beetik a wuʼuyikabaʼex maʼalobil wa maʼ maʼalobil tuláakal u kʼiinil a kuxtaleʼexeʼ, le oʼolal jach maʼalob ka a nuʼuktabaʼex yéetel le baʼaxoʼob ku yaʼalik Jéeobaoʼ (Proverbios 3:5, 6). Ilawil a beetkeʼex tuláakal jeʼex utstutʼaan Jéeobaeʼ. Paklan áantabaʼex, beyoʼ cada utúuleʼ jeʼel u páajtal u beetik le baʼax ku kʼáatik Dios tiʼ le máaxoʼob tsʼokaʼan u beeloʼoboʼ. Wa ka beetikeʼex beyoʼ, yaan u yantalteʼex kiʼimak óolal, maʼ chéen tu kʼiinil u tsʼoʼokol a beeleʼexiʼ tak tuláakal u kʼiinil a kuxtaleʼex (Proverbios 18:22).

[Tsolajiloʼob]

[U tsolajil le oochel teʼ táan juʼun 21]

Ilawil a beetkeʼex tuláakal jeʼex utstutʼaan Jéeobaeʼ