1. ¿Baʼaxoʼob táan u yúuchul teʼ kʼiinoʼobaʼ?

 TEʼ KʼIINOʼOBAʼ yaʼab baʼax táan k-ilik u yúuchul. Táan k-ilik bix u cumplir le profecíaʼob yaan teʼ Bibliaoʼ. Por ejemploeʼ táan k-ilik bix u baʼateʼel «u reyil noojol» yéetel «u reyil xaman» utiaʼal u controlarkoʼob le yóokʼol kaabaʼ (Dan. 11:​40, nota). Tsʼoʼoleʼ táan u kʼaʼaytaʼal le baʼaloʼob maʼalobtak ken u beet le Reino tuláakal tuʼuxoʼ yéetel u millonesil máakoʼob táan u yookloʼob ichil u kaajal Jéeoba (Isa. 60:22; Mat. 24:14). Táan xan u tsʼaʼabaltoʼon yaʼab janal espiritual «jach tu yorail» (Mat. 24:​45-47).

2. ¿Baʼax kun úuchul kéen káajak le nojoch muʼyajiloʼ, yéetel baʼax kʼaʼabéet k-reconocertik?

² Jéeobaeʼ ku yáantkoʼon k-naʼat tubeel le baʼaxoʼob ku taal u kʼiinil u yúuchloʼ (Pro. 4:18; Dan. 2:28). Le oʼolal k-ojleʼ antes tiʼ u káajal le nojoch muʼyajiloʼ yaan u yaʼalaʼaltoʼon baʼax unaj k-beetik utiaʼal maʼ k-náachtal tiʼ Dios yéetel utiaʼal k-múuchʼ meyaj yéetel le sukuʼunoʼoboʼ. Chéen baʼaleʼ k-reconocertik xan yaʼab baʼaxoʼob maʼ k-ojel tiʼ le baʼaxoʼob ku taal u kʼiinil u yúuchloʼ. Teʼ xookaʼ yáaxeʼ yaan k-kanik baʼaxten kʼeʼex bix u naʼataʼal jujunpʼéel tiʼ le baʼaxoʼob ku taal u kʼiin u yúuchloʼ. Le kéen tsʼoʼokkeʼ yaan k-xakʼaltik jujunpʼéel tiʼ le baʼaxoʼob k-ojel ku taal u kʼiinoʼ bey xan baʼaxoʼob ken u beet Jéeoba.

LE BAʼAXOʼOB MAʼ K-OJLOʼ

3. Kaʼacheʼ ¿baʼax ku tuklaʼal kun úuchul le kéen káajak le nojoch muʼyajiloʼ, yéetel baʼaxten bey u naʼataʼal kaʼachoʼ?

³ Kaʼacheʼ ku tuklaʼaleʼ le kéen káajak le nojoch muʼyajiloʼ le máakoʼoboʼ maʼ kun yantal u oportunidadil tiʼob u tsʼáaik u fejoʼob tiʼ Jéeoba yéetel yaan u xuʼulsaʼaltiʼob teʼ Armagedónoʼ. Leloʼ bey u naʼataʼal kaʼachoʼ tumen ku tuklaʼaleʼ le baʼaxoʼob úuch tu kʼiiniloʼob le Búulkabaloʼ ku chíikbeskoʼob tuláakal le baʼaxoʼob ku taal u kʼiinil u yúuchloʼ. Por ejemploeʼ ku yaʼalaʼaleʼ  jeʼex úuchik u kʼalik Jéeoba u joonajil le arca antes tiʼ u káajal le Búulkabaloʼ bey xan ken u kʼalil tiʼ le máakoʼob u oportunidadil u salvarkubaʼob le kéen káajak le nojoch muʼyajiloʼ (Mat. 24:​37-39).

4. ¿Baʼaxten bejlaʼeʼ maʼatech u yaʼalaʼaleʼ le baʼaxoʼob úuch tu kʼiiniloʼob le Búulkabaloʼ ku chíikbeskoʼob le baʼaxoʼob natsʼaʼan u kʼiinil u yúuchloʼ?

⁴ ¿Baʼaxten maʼ unaj k-tuklik wa le baʼaxoʼob úuch tu kʼiinil le Búulkabaloʼ ku chíikbeskoʼob le baʼaxoʼob ku taal u kʼiinoʼ? a Tumen le Bibliaoʼ maʼatech u yaʼalik wa bey unaj u naʼataʼaloʼ. Jesúseʼ juntéenjeakeʼ tu comparartaj «u kʼiiniloʼob Noé» yéetel le kʼiinoʼob way yaan letiʼoʼ. Chéen baʼaleʼ maʼ tu tsʼáaj naʼatbileʼ wa tuláakal le baʼaxoʼob úuch tu kʼiiniloʼob le Búulkabal, jeʼex le ka kʼaʼal u joonajil le arcaoʼ, ku chíikbeskoʼob le baʼaxoʼob natsʼaʼan u kʼiinil u yúuchloʼoboʼ. Kex beyoʼ yaʼab baʼaxoʼob jeʼel k-kanik tiʼ u tsikbalil le Búulkabaloʼ.

5. 1) ¿Baʼax tu beetaj Noé antes tiʼ le Búulkabaloʼ? (Hebreos 11:7; 1 Pedro 3:20). 2) ¿Tiʼ baʼax chíikaʼan le kʼaʼaytaj tu beetaj Noé tiʼ le ku beetaʼal teʼ kʼiinoʼobaʼ?

⁵ Le ka aʼalaʼab tiʼ Noé tumen Jéeoba yaan u taasik junpʼéel Búulkabaleʼ tu yeʼesaj yaan u fe tumen tu beetaj junpʼéel arca (xok Hebreos 11:7; 1 Pedro 3:20). Teʼ kʼiinoʼobaʼ le kéen u yuʼub le máakoʼob le baʼaloʼob maʼalobtak ken u beet u Reino Diosoʼ unaj u yeʼeskoʼob xan yaan u fejoʼob (Hech. 3:​17-20). Pedroeʼ tu yaʼaleʼ Noéeʼ «tu tsʼáaj ojéeltbil unaj u bisik máak junpʼéel toj kuxtal» (2 Ped. 2:5). Chéen baʼaleʼ  jeʼex t-ilaj teʼ xook máanikoʼ maʼ k-ojel wa Noéiʼ páajchaj u yaʼalik tiʼ cada juntúul máak yaan way Luʼum táan u taal junpʼéel Búulkabaloʼ. Teʼ kʼiinoʼob xanaʼ toʼoneʼ k-ilik k-kʼaʼaytaj tiʼ le bukaʼaj máakoʼob ku páajtaloʼ, pero k-ojel maʼ kun páajtal k-kʼaʼaytaj tiʼ tuláakal le máakoʼob yanoʼob way Luʼum antes tiʼ u káajal le xuʼulsajiloʼ. ¿Baʼaxten k-aʼalik leloʼ?

6, 7. ¿Baʼaxten maʼ kun béeytal k-kʼaʼaytaj tiʼ cada juntúul tiʼ le máakoʼob antes tiʼ u taal le xuʼulsajiloʼ?

⁶ Koʼoneʼex ilik tak tuʼux tu yaʼalaj Jesús kun náakal le kʼaʼaytajoʼ. Tu yaʼalaj: «Le baʼaloʼob maʼalobtak ken u beet le Reinooʼ yaan u tsikbaltaʼal tiʼ tuláakal yóokʼol kaab utiaʼal ka ojéeltaʼak tumen u kajnáaliloʼob tuláakal kaajoʼob» (Mat. 24:14). Leloʼ jach táan u béeytal teʼ kʼiinoʼobaʼ. Tumen le baʼaloʼob maʼalobtak ken u beet le Reinooʼ táan u kʼaʼaytaʼal ichil maas tiʼ 1,000 idiomaʼob. Tsʼoʼoleʼ yoʼolal le sitio jw.org yaantoʼon ichil Internetoʼ óoliʼ tuláakal máak jeʼel u béeytal u yokol u yil le baʼaxoʼob ku kaʼansik le Bibliaoʼ.

⁷ Juntéenjeakeʼ Jesúseʼ tu yaʼalaj tiʼ u discípuloʼob maʼ ken u láaj xíimbaltoʼob tuláakal le kaajoʼoboʼ. Lelaʼ u kʼáat u yaʼaleʼ maʼ kun béeytal u kʼaʼaytajoʼob tiʼ tuláakal le máakoʼob antes tiʼ u taal u juzgart u kajnáaliloʼob le Luʼumaʼ (Mat. 10:23; 25:​31-33). Leloʼ letiʼeʼ baʼax ku yúuchul xan teʼ kʼiinoʼobaʼ, u millonesil máakoʼob kajaʼanoʼob tuʼux maʼatech u chaʼabal u yúuchul kʼaʼaytaj. Tsʼoʼoleʼ cada minuto ku máaneʼ táan u síijil yaʼab mejen paalaloʼob. Le oʼolaleʼ kex jeʼel bukaʼaj ka k-tsʼáa k-óol kʼaʼaytaj «tiʼ tuláakal luʼumoʼob, tribuʼob, idiomaʼob yéetel kaajoʼob[eʼ]» maʼ kun béeytal k-kʼaʼaytaj tiʼ cada juntúul tiʼ le máakoʼob kajaʼanoʼob way Luʼum antes tiʼ u taal le xuʼulsajiloʼ (Apo. 14:6).

8. Maʼ xaaneʼ, ¿baʼax jeʼel k-tuklikeʼ? (Ilawil xan le fotooʼ).

⁸ Yoʼolal leloʼ maʼ xaaneʼ jeʼel k-tuklikeʼ: «¿Baʼax kun úuchul yéetel le máaxoʼob maʼ yanchajtiʼob u oportunidadil u yuʼubikoʼob le baʼax k-kʼaʼaytik antes tiʼ u káajal le nojoch muʼyajiloʼ? ¿Bix kun juzgarbiloʼob tumen Jéeoba yéetel Jesús, le máax tsʼaʼan autoridad tiʼ utiaʼal u juzgaroʼ?» (Juan 5:​19, 22, 27; Hech. 17:31). U tekstoil le xookaʼ ku kʼaʼajsiktoʼoneʼ Jéeobaeʼ «maʼ u kʼáat ka xuʼulsaʼak tiʼ mix máakiʼ, baʼaxeʼ u kʼáat ka u kʼex u tuukul tuláakal máak» (2 Ped. 3:9; 1 Tim. 2:4). Chéen baʼaleʼ k-reconocerkeʼ Jéeobaeʼ maʼ u yaʼal tiʼ toʼon bix ken u juzgartil le máakoʼobaʼ, kex u jaajileʼ maʼ jach kʼaʼabéet u yaʼaliktoʼoniʼ.

9. ¿Baʼax tsʼoʼok u yaʼalik Jéeoba ken u beete?

⁹ Teʼ Bibliaoʼ Jéeobaeʼ tsʼoʼok u yaʼaliktoʼon jujunpʼéel tiʼ le baʼaxoʼob ken u beetoʼ. Por ejemploeʼ tsʼoʼok u yaʼalikeʼ yaan u kaʼa kuxkíintik «le kʼasaʼan» máakoʼob maʼ yanchaj u oportunidadil tiʼob u yuʼubikoʼob baʼax ku kaʼansik le Biblia utiaʼal ka u kʼex u kuxtaloʼoboʼ (Hech. 24:15; Luc. 23:​42, 43). Yoʼolal leloʼ maʼ xaaneʼ ku taal t-tuukul uláakʼ preguntaʼob jach importanteʼob.

10. ¿Baʼax uláakʼ jeʼel u taaktal k-ojéeltikeʼ?

¹⁰ ¿Maʼ wa kun kaʼa kuxkíintbil tuláakal le máaxoʼob kun kíimloʼob le táan le nojoch muʼyajiloʼ? Le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ le máaxoʼob maʼ kun kaʼa kuxkíintbiloʼoboʼ letiʼe máakoʼob ken u tsʼáaubaʼob tu contra Jéeobaoʼ, letiʼobeʼ yaan u xuʼulsaʼaloʼob teʼ Armagedónoʼ (2 Tes. 1:​6-10). ¿Kux túun le máakoʼob kíimoʼob yoʼolal junpʼéel accidente, yoʼolal junpʼéel kʼojaʼanil wa kíimsaʼaboʼob le táan le nojoch muʼyajiloʼ? ¿Yaan wa u kaʼa kuxkíintaʼaloʼob? (Ecl. 9:11; Zac. 14:13). ¿Táakaʼanoʼob wa ichil «le kʼasaʼan» máakoʼob kun kaʼa kuxkíintbiloʼob teʼ túumben Luʼumoʼ? Leloʼ maʼ k-ojliʼ.

LE BAʼAX K-OJLOʼ

11. ¿Baʼax kun chʼaʼabil en cuenta utiaʼal u juzgartaʼal le máakoʼob tu kʼiinil Armagedónoʼ?

¹¹ U jaajileʼ yaʼab baʼax k-ojel tiʼ le baʼaxoʼob ku  taal u kʼiin u yúuchloʼ. Por ejemploeʼ k-ojleʼ teʼ Armagedónoʼ le máakoʼoboʼ yaan u juzgartaʼaloʼob según bix tu tratartiloʼob u sukuʼunoʼob Cristo (Mat. 25:40). Le máaxoʼob tu tsʼáajubaʼob tu tséel Cristo bey xan tu tséel le máaxoʼob yéeyaʼanoʼoboʼ yaan u yilaʼaloʼob bey ‹tamanoʼobeʼ›. K-ojel xaneʼ jujuntúul tiʼ le máaxoʼob yéeyaʼanoʼoboʼ yaan u pʼáatloʼob way Luʼum le táan le nojoch muʼyajiloʼ yéetel yaan u bisaʼaloʼob teʼ kaʼan junpʼíit antes tiʼ u káajal le Armagedónoʼ. Le oʼolaleʼ mientras yaan tiʼ letiʼob pʼaatal way Luʼumeʼ yaan u yantal u oportunidadil tiʼ le máakoʼob uts u puksiʼikʼaloʼob u tsʼáaikubaʼob tu tséeloʼoboʼ bey xan u múul meyajoʼob tu yéeteloʼob (Mat. 25:​31, 32; Apo. 12:17). ¿Baʼaxten jach importante tuláakal lelaʼ?

12, 13. Maʼ xaaneʼ, ¿baʼax ken u beet jujuntúul máakoʼob kéen u yiloʼob tsʼoʼok u xuʼulsaʼal tiʼ le Nojoch Babiloniaoʼ? (Ilawil xan le fotoʼoboʼ).

¹² Le tsʼoʼok u káajal le nojoch muʼyajiloʼ maʼ xaaneʼ jujuntúul tiʼ le máaxoʼob ken u yiloʼob u xuʼulsaʼal tiʼ «le Nojoch Babiloniaoʼ» yaan u kʼaʼajaltiʼobeʼ le Testigoʼoboʼ tsʼokaʼaniliʼ u yaʼalikoʼob yaan u yúuchul le baʼaloʼobaʼ. Le kéen u yiloʼob le baʼax kun úuchloʼ, ¿yaan wa tiʼ letiʼob ken u tsʼáa u fejoʼob tiʼ Jéeobaiʼ? (Apo. 17:5; Eze. 33:33).

¹³ Koʼoneʼex tuukul tiʼ le baʼax úuch tu kʼiiniloʼob Moisésoʼ. Le ka jóokʼ le israelitaʼob tu luʼumil Egiptooʼ «tu yéeteloʼobeʼ bin yaʼab máakoʼob jejeláas tuʼux u taaloʼob». Maʼ xaaneʼ jujuntúul tiʼ letiʼobeʼ káaj u tsʼáaik u fejoʼob tiʼ Jéeoba le ka tu yiloʼob táan u béeytal le diez plagaʼob tu yaʼalaj Moisésoʼ (Éxo. 12:38). Wa ka úuchuk junpʼéel baʼal bey le kéen xuʼulsaʼak tiʼ «le Nojoch Babiloniaoʼ», ¿yaan wa k-tuklik maʼ unaj u kʼaʼamal uláakʼ máakoʼob ichil u kaajal Jéeoba le jach nukaʼaj káajal le xuʼulsajiloʼ? ¿Máasaʼ maʼatan? Tumen toʼoneʼ k-kʼáat tuukul jeʼex Jéeobaeʼ, letiʼeʼ «juntúul Dios ku chʼaʼik óotsilil yéetel jach uts, maʼatech u séeb pʼuʼujul yéetel nojoch u yaabilaj, tsʼoʼoleʼ mantatsʼ ku beetik baʼax ku yaʼalik» (Éxo. 34:6). b

14, 15. Utiaʼal ka kuxlak máak utiaʼal mantatsʼeʼ, ¿baʼaxten maʼatech u depender tiʼ baʼax tiempoil ka kíimi mix tuʼux kajaʼan kaʼachi? (Salmo 33:​4, 5).

 ¹⁴ Maʼ xaaneʼ yaan sukuʼunoʼob maʼ Testigoʼob u láakʼtsiloʼobeʼ ku yaʼalikoʼob: «In tuklikeʼ maas maʼalob ka kíimik antes u káajal le nojoch muʼyajiloʼ, beyoʼ jeʼel u kaʼa kuxkíintaʼaleʼ». Le máaxoʼob aʼalik beyoʼ maʼ táan u yaʼalikoʼob tumen kʼasaʼanoʼobiʼ. Chéen baʼaleʼ u jaajileʼ le máaxoʼob kun kuxtaloʼob utiaʼal mantatsʼoʼ maʼ kun depender tiʼ baʼax tiempoil ka kíimoʼob. Kʼaʼajaktoʼoneʼ Jéeobaeʼ juntúul jach maʼalob Juez, yéetel le decisiónoʼob ku chʼaʼikoʼ mantatsʼ maʼalobtak yéetel tojtak (xok Salmo 33:​4, 5). Le oʼolal jeʼel u páajtal k-pʼáatal seguroileʼ «u Juezil tuláakal yóokʼol kaabeʼ» yaan u beetik baʼax toj (Gén. 18:25).

¹⁵ Utiaʼal u kuxtal juntúul máak utiaʼal mantatsʼeʼ maʼatech u depender tiʼ le lugar tuʼux kajaʼan bejlaʼoʼ. Jéeobaeʼ junpuliʼ maʼ ken u yil bey «chivoʼob» le u millonesil máakoʼob kajaʼanoʼob tuʼux junpuliʼ maʼ tu páajtal u kʼuchul máak kʼaʼaytajoʼ (Mat. 25:46). Wa toʼon k-yaabiltmaj le máakoʼobaʼ seguro maas yaabiltaʼanoʼob tumen Jéeoba, u Juezil tuláakal yóokʼol kaab. U jaajileʼ maʼ k-ojel baʼaxoʼob ken u beet Jéeoba yoʼolal le máakoʼob tu kʼiinil le nojoch muʼyajiloʼ. Chéen baʼaleʼ maʼ xaaneʼ jujuntúul tiʼ letiʼobeʼ yaan u kʼaj óoltikoʼob Jéeoba yéetel yaan u tsʼáaik u fejoʼob tiʼ letiʼ le kéen u santificartuba tu táan tuláakal le kaajoʼoboʼ (Eze. 38:16).

16. ¿Baʼaxoʼob k-ojel yoʼolal Jéeoba? (Ilawil xan le dibujooʼ).

¹⁶ Teʼ Bibliaoʼ tsʼoʼok k-kanikeʼ Jéeobaeʼ jach u yaabiltmaj u kuxtal máak. Le oʼolal tu kʼubaj  u kuxtal u Hijo utiaʼal ka yanaktoʼon kuxtal utiaʼal mantatsʼ (Juan 3:16). Maʼ xaaneʼ yoʼolal junpʼéel baʼax tsʼoʼok u yúuchul ichil k-kuxtaleʼ t-tsʼáaj cuentaeʼ Jéeobaeʼ jach u yaabiltmoʼon yéetel ku chʼaʼiktoʼon óotsilil (Isa. 49:15). Letiʼeʼ u yojel bix u kʼaabaʼ cada juntúul tiʼ toʼon. Tsʼoʼoleʼ como jach u kʼaj óoloʼon tubeeleʼ wa k-kíimileʼ jeʼel u páajtal u kaʼa beetikoʼon jach jeʼexoʼon beoraaʼ. Jéeobaeʼ jeʼel u páajtal u kaʼa líiʼskoʼon yéetel u páajtalil k-kʼaʼajsik le baʼaxoʼob uchaʼantak ichil k-kuxtal antes k-kíimiloʼ (Mat. 10:​29-31). Jeʼex k-ilkoʼ jach yaan baʼax oʼolal k-confiar tiʼ Jéeoba, letiʼeʼ jach maʼalob bix ken u juzgartil cada juntúul máak tumen jach yaan u naʼat, toj baʼax ku beetik yéetel ku chʼaʼik óotsilil (Sant. 2:13).

17. ¿Baʼax ken k-il teʼ tuláakʼ xookoʼ?

¹⁷ Beoraaʼ tsʼoʼok k-ilik bix unaj u naʼataʼal jujunpʼéel tiʼ le baʼaxoʼob ku taal u kʼiin u yúuchloʼ. Le oʼolal k-tsʼáaik cuentaeʼ maas jach kʼaʼabéet k-tsʼáaik k-óol kʼaʼaytaj. ¿Baʼaxten k-aʼalik beyoʼ?¿Baʼax kun áantkoʼon utiaʼal ka seguernak k-kʼaʼaytik le baʼaloʼob maʼalobtak ken u beet u Reino Diosoʼ? Le preguntaʼobaʼ yaan u núukaʼal teʼ tuláakʼ xookoʼ.