1, 2. ¿Baʼax ken k-il beoraaʼ yéetel baʼaxten?

 WA TSʼOKAʼAN a beeleʼ, ¿bix u bintech yéetel a núup? ¿Jeʼel wa a waʼalik jach kiʼimak a wóoleʼexeʼ? A tuklikeʼ, ¿tsʼoʼok wa u pʼáatal maʼatech a jach biskabaʼex? Wa bey u yúuchultechaʼ, maʼ xaaneʼ maʼ kiʼimak a wóoliʼ tumen ka wilik maʼ jach yaan yaabilaj ichileʼexiʼ. Tsʼoʼoleʼ wa táan a meyajtik Dioseʼ maʼ xaaneʼ ka chiʼichnaktal ken a wil maʼ táan a nojbeʼenkúuntkeʼex Jéeoba yéetel le bix a biskabaʼexoʼ. Baʼaleʼ maʼ u lúubul a wóol tumen jeʼel u páajtal u kaʼa yantalteʼex kiʼimak óolaleʼ.

² Maʼ u tuʼubultoʼoneʼ yaʼab tiʼ le máaxoʼob ku meyajkoʼob Jéeoba tsʼokaʼan u beeloʼoboʼ tu máansoʼob talamiloʼob, baʼaleʼ bejlaʼeʼ kiʼimak u yóoloʼob tumen maʼalob u biskubaʼob. Letiʼobeʼ tu yiloʼob bix jeʼel u biskubaʼob maʼalobeʼ. Teech xaneʼ jeʼel u páajtal a beetik leloʼ. Baʼaleʼ beoraaʼ koʼox ilik baʼax jeʼel u yáantaj utiaʼal ka yanak kiʼimak óolal ichil le máaxoʼob tsʼokaʼan u beeloʼoboʼ.

3, 4. ¿Baʼax kun úuchul wa le atantsil yéetel le íichamtsil ku yilik u maas natsʼkubaʼob tiʼ Diosoʼ? Tsole.

³ Wa le atantsil yéetel le íichamtsil ku natsʼikubaʼob tiʼ Diosoʼ yaan u maas bisikubaʼob maʼalob. Utiaʼal k-naʼatik lelaʼ, tukulteʼ utúul xiib yéetel utúul koʼoleleʼ u kaʼajoʼob naʼakal tiʼ upʼéel pirámide utiaʼal u núuptáantikubaʼob, utúuleʼ tiʼ yaan tiʼ juntséeleʼ uláakʼeʼ tiʼ yaan tuláakʼ u tséeleʼ.  Tu kaʼatúulaloʼob ku káajal u naʼakloʼob. ¿Baʼax kun úuchul? Jeʼex u bin u maas naʼakloʼobeʼ, bey u bin u maas náatsʼloʼob. ¿Baʼax jeʼel u páajtal k-kanik tiʼ le baʼax ku beetkoʼobaʼ?

⁴ Le úuchik u tsʼáaik u yóoloʼob naʼakal teʼ piramideoʼ, ku yeʼesik tuláakal le baʼaxoʼob kʼaʼabéet u beetaʼal utiaʼal u meyajtaʼal Jéeobaoʼ. Maʼ xaaneʼ teech yéetel a núupeʼ jach a yaabilmeʼex Jéeoba yéetel táan a wilik a beetkeʼex tuláakal le baʼax ku kʼáatikoʼ. Baʼaleʼ wa maʼ jach maʼalob a biskabaʼexeʼ, bey ka naʼakak utúul tiʼ teʼex tiʼ yaanal piramideiʼ. Bey túunoʼ wa tu kaʼatúulaleʼex ka wilkeʼex a naʼakleʼex tiʼ upʼéeliliʼ piramideiʼ, kex tu káajbal náach yanileʼexeʼ yaan a núuptáantkabaʼex, lelaʼ u kʼáat u yaʼaleʼ wa ka wilik a maas natsʼkabaʼex tiʼ Dioseʼ yaan a biskabaʼex maas maʼalob xan. Jach beyoʼ, le baʼax ken u yáant le máaxoʼob tsʼokaʼan u beeloʼob utiaʼal ka u  maas bisubaʼobeʼ, letiʼe u natsʼkubaʼob tiʼ Diosoʼ. Baʼaleʼ ¿bix jeʼel u páajtal k-beetikeʼ?

5. 1) Le máaxoʼob tsʼokaʼan u beeloʼoboʼ, ¿bix jeʼel u maas natsʼkubaʼob tiʼ Jéeoba yéetel tiʼ u núupoʼobeʼ? 2) ¿Bix u yilik Jéeoba le tsʼoʼokol beeloʼ?

⁵ Upʼéel bix jeʼel u maas natsʼkubaʼob tiʼ Dios le máaxoʼob tsʼokaʼan u beeloʼoboʼ, letiʼe ken u tsʼaʼob ichil u kuxtaloʼob le baʼax ku yaʼalik le Bibliaoʼ (Salmo 25:4; Isaías 48:17, 18). Upʼéel tiʼ letiʼobeʼ, letiʼe baʼax tu yaʼalaj le apóstol Pabloaʼ: «Tuláakal ka u tsikilt le tsʼoʼokol beeloʼ» (Hebreob 13:4). ¿Baʼax u kʼáat u yaʼal Pablo yéetel le tʼaanoʼobaʼ? Utiaʼal k-núukik le kʼáatchiʼaʼ, yáaxeʼ koʼox ilik baʼax u kʼáat u yaʼal le tʼaan «tsikilt» tu yaʼalajoʼ. Ich griegoeʼ le tʼaanaʼ ku tsʼáaik naʼatbil upʼéel baʼal jach yaabiltaʼan yéetel jach ku kanáantaʼal. Lelaʼ ku yeʼesikeʼ Jéeobaeʼ ku yilik le tsʼoʼokol beel bey upʼéel baʼal jach unaj u kanáantaʼaleʼ.

6. ¿Baʼax ku kʼuchul k-naʼat yéetel le tʼaanoʼob tu yaʼalaj Pablo yoʼolal le tsʼoʼokol beeloʼ, yéetel baʼaxten maʼ unaj u tuʼubultoʼoniʼ?

⁶ Wa teech yéetel a watan ka múul meyajkeʼex Dioseʼ, a wojleʼexeʼ le tsʼoʼokol beeloʼ upʼéel baʼal jach kʼaʼabéet u kanáantaʼal yéetel kiliʼich tu táan Jéeoba, le Máax tsʼaamiloʼ (Mateo 19:4-6). Baʼaleʼ, wa táan a aktáantikeʼex talamiloʼobeʼ, ¿chéen yaan wa yéetel a wojéelkeʼex le tsʼoʼokol beeloʼ upʼéel baʼal jach unaj u kanáantaʼal? Maʼ xaaneʼ yaan baʼax kʼaʼabéet a beetkeʼex utiaʼal ka a bisabaʼex yéetel yaabilaj yéetel ka a weʼeseʼex tsiikil ichileʼex. Utiaʼal k-ilik baʼaxeʼ, koʼox kaʼa ilik le tʼaanoʼob tu yaʼalaj Pablooʼ. Letiʼeʼ maʼ tu yaʼalaj: «Le tsʼoʼokol beeloʼ upʼéel baʼal tsikilbeʼen»; baʼaxeʼ tu yaʼalaj: «Tuláakal ka u tsikilt le tsʼoʼokol beeloʼ». Bey túunoʼ, letiʼeʼ maʼ chéen táan u yaʼalik kaʼach bix le tsʼoʼokol beeloʼ, baʼaxeʼ táan kaʼach u yaʼalik baʼax unaj u beetaʼal. a Maʼ unaj u tuʼubultoʼon lelaʼ, tumen  beyoʼ yaan k-ilik baʼax uláakʼ jeʼel u yáantkoʼon k-eʼes yaabilaj tiʼ k-núupeʼ. ¿Baʼaxten k-aʼalik beyaʼ?

7. 1) ¿Baʼax tsolnuʼukiloʼob u tsʼaamajtoʼon Dios k-ilik beetik, yéetel baʼaxten? 2) ¿Baʼax utsiloʼob k-kʼamik ikil k-beetik?

⁷ Tukult lelaʼ: ¿Bix a wilik le uláakʼ tsolnuʼukoʼob u tsʼaamajtoʼon Dios, jeʼex le k-kaʼansik uláakʼ máakoʼob wa le k-bin teʼ muchʼtáambaloʼoboʼ? (Mateo 28:19; Hebreob 10:24, 25.) ¿Máasaʼ ka wilik a beetik kex ku chan talamtaltech yaan hora? Techeʼ ka jóokʼol kʼaʼaytaj, kex tumen yaʼab máakoʼob maʼ u kʼáat u yuʼuboʼob le baʼax ka kʼaʼaytikoʼ. Yéetel ka wilik a bin tiʼ tuláakal le muchʼtáambaloʼob kex kaʼanaʼanech ken tsʼoʼokok a meyaj. Kex yaan hora yantech talamiloʼobeʼ, maʼ ta pʼatik a jóokʼol kʼaʼaytaj mix a bin teʼ muchʼtáambaloʼoboʼ. Tsʼoʼoleʼ mix Satanás mix uláakʼ máak jeʼel u beetik a xulik le baʼaloʼobaʼ. ¿Baʼaxten? Tumen techeʼ jach a yaabilmaj Jéeoba, le oʼolal ka beetik le baʼaxoʼob ku yaʼalikoʼ (1 Juan 5:3). ¿Baʼax utsiloʼob ka kʼamik ikil a beetik beyaʼ? Ka wuʼuyik yantech jeetsʼelil yéetel jach kiʼimak a wóol, tumen a wojel táan a beetik baʼax u kʼáat Dios (Nehemías 8:10). ¿Baʼax k-kanik tiʼ le baʼaxoʼob tsʼoʼok k-aʼalikaʼ?

8, 9. 1) ¿Baʼax unaj u péekskoʼon k-eʼes tsiikil tiʼ le tsʼoʼokol beeloʼ, yéetel baʼax utsiloʼob ku taasiktoʼon? 2) ¿Baʼax kaʼapʼéel baʼal ken k-il beoraaʼ?

⁸ Jeʼex k-ilkoʼ, letiʼe yaabilaj tiʼ Dios péekskoʼon ka jóoʼkoʼon kʼaʼaytaj yéetel ka xiʼikoʼon teʼ muchʼtáambaloʼoboʼ, kex ka yanaktoʼon talamiloʼob. Le yaabilajaʼ, letiʼ xan unaj u péekskoʼon «tsikilt le tsʼoʼokol beeloʼ» kex yaan hora ku chan talamtal k-beetik (Hebreob 13:4; Salmo 18:29; Eclesiastés 5:4). Tsʼoʼoleʼ jeʼex k-kʼamik yaʼab utsiloʼob ikil k-jóokʼol kʼaʼaytaj yéetel ikil k-bin teʼ muchʼtáambaloʼoboʼ, Jéeobaeʼ yaan xan u tsʼáaiktoʼon yaʼab utsiloʼob ikil k-eʼesik tsiikil tiʼ le tsʼoʼokol beeloʼ (1 Tesalonicailoʼob 1:3; Hebreob 6:10).

⁹ Baʼaleʼ ¿bix jeʼel u yeʼesaʼal tsiikil tiʼ le tsʼoʼokol beeloʼ? Yáaxeʼ, letiʼe maʼ k-aʼalik wa k-beetik baʼaloʼob jeʼel u náachkuntkoʼon tiʼ k-núupeʼ. U kaʼapʼéeleʼ letiʼe k-ilik bix jeʼel u maas muʼukʼaʼantal le yaabilaj yaan ichiloʼonoʼ.

10, 11. 1) Le tsʼokaʼan u beeloʼoboʼ, ¿baʼax maʼ unaj u beetkoʼob utiaʼal ka u yeʼesoʼob tsiikil tiʼ le tsʼoʼokol beeloʼ? 2) ¿Baʼax maʼalob ka u kʼáat máak tiʼ u núup?

¹⁰ Maʼ sen úucheʼ, utúul kiikeʼ tu yaʼalaj: «Kin kʼáatik tiʼ Jéeoba ka u yáanten in aktáante». ¿Baʼax le ken u aktáantoʼ? Letiʼeʼ tu yaʼalaj: «In wíichameʼ jach ku beetik u yaatal in wóol yéetel le baʼaxoʼob ku yaʼaliktenoʼ. Kex tin wíinklil minaʼan cicatrizoʼobeʼ, baʼaleʼ kin wuʼuyik takʼan yaj in puksiʼikʼal ikil u sen aʼalikten: “Chéen talamiloʼob ka taasikten” wa “Mix baʼal a beelal”». Le atantsilaʼ tu yaʼaleʼ le baʼax beetik u jach chiʼichnaktaloʼ letiʼe u yaʼalaʼaltiʼ tumen u yíicham baʼaxoʼob yaakuntik u yóoloʼ.

¹¹ Jeʼex k-ilkoʼ, le máaxoʼob tsʼokaʼan u beeloʼoboʼ maʼ unaj u yaʼalikoʼob tiʼ u núup baʼaloʼob jeʼel u beetik u yaatal u yóoleʼ. Le máaxoʼob beetik beyaʼ maʼatech u yeʼeskoʼob tsiikil tiʼ le tsʼoʼokol beeloʼ. Kux túun teech, ¿bix u bintech yéetel a núup? Utiaʼal a wojéeltikeʼ ken a wil kiʼimak u yóol a núupeʼ kʼáattiʼ: «¿Bix a wuʼuyikaba yoʼolal le baʼaxoʼob kin waʼaliktech yaan horaoʼ?». Wa ku yaʼalik jach ku yaatal u yóoleʼ, unaj u xuʼulul a waʼaliktiʼ baʼaloʼob beyoʼ (Galaciailoʼob 5:15; Efesoiloʼob 4:31).

12. ¿Bix jeʼel u pʼáatal mix baʼal u beelal le adoración k-tsʼáaik tiʼ Diosoʼ?

¹² Unaj u kʼaʼajaltoʼoneʼ wa maʼ maʼalob k-tratartik k-núupeʼ, maʼ ken k-bisba xan maʼalob yéetel Jéeoba. Le Bibliaoʼ ku yaʼalik: «Wa yaan máax táan u tukultik táan u meyajtik Jajal Dioseʼ, baʼaleʼ maʼ tu kanáantik u yaakʼeʼ, letiʼeʼ táan u tusik u puksiʼikʼal, yéetel u yoksaj óolaleʼ mix baʼal u tiaʼal» (Santiago 1:26). Maʼ unaj k-tuklik wa mix baʼal yaan yil yéetel k-meyajtik Dios le baʼaxoʼob k-aʼalikoʼ. Jeʼex u yaʼalik le Bibliaoʼ, chéen táan u tuskuba máak wa ku tuklik tumen táan u meyajtik Dioseʼ jeʼel u páajtal u beetik jeʼel baʼaxak ichil u yotocheʼ. Le baʼax tsʼoʼok k-aʼalikaʼ maʼ unaj u tuʼubultoʼoniʼ tumen jeʼel u  beetik k-náachtal tiʼ Jéeobaeʼ (1 Pedro 3:7). Maʼ xaaneʼ yaan máax ichil le múuchʼuliloʼ ku yilaʼal jach u tsʼaamaj u yóol u meyajt Dios. Baʼaleʼ wa ichil u yotoch ku beetik u yaatal u yóol u núup yoʼolal le baʼaxoʼob ku yaʼalikoʼ, ku chíikbesik maʼ táan u yeʼesik tsiikil tiʼ le tsʼoʼokol beeloʼ yéetel tu táan Dioseʼ mix baʼal u beelal le adoración ku tsʼáaikoʼ.

13. ¿Baʼax uláakʼ jeʼel u beetik u yaatal u yóol u núup máakeʼ?

¹³ Le máaxoʼob tsʼokaʼan u beeloʼoboʼ unaj xan u yilik maʼ u beetkoʼob baʼaloʼob jeʼel u beetik u yaatal u yóol u núupoʼobeʼ. Koʼox ilik kaʼapʼéel bix jeʼel u yúuchul lelaʼ. Utúul taatatsileʼ ku sen tʼaʼanal tumen utúul kiik utiaʼal u kʼáataʼaltiʼ bix jeʼel u tsolnuʼuktik u paalaloʼobeʼ. Uláakʼ utúul kiik tsʼokaʼan u beeleʼ mantatsʼ ku jóokʼol kʼaʼaytaj yéetel utúul sukuʼun maʼ tsʼokaʼan u beeliʼ. Maʼ xaaneʼ le taatatsil bey xan le uláakʼ kiik tsʼokaʼan u beeloʼ minaʼan baʼaloʼob kʼaastak tu tuukuloʼob, baʼaleʼ ¿bix ta tʼaan u yuʼubikuba u núupoʼob? Utúul kiik úuchtiʼ beyaʼ, tu yaʼalaj: «Jach ku yaatal in wóol ken in wil jach yaʼab tiempo ku jóoʼsik in wíicham utiaʼal u yáantik utúul kiik teʼ múuchʼuliloʼ. Ku beetik in wuʼuyik bey mix baʼaleneʼ».

14. 1) Jeʼex u yaʼalik Génesis 2:24, ¿baʼax kʼaʼabéet u beetik le máaxoʼob tsʼokaʼan u beeloʼoboʼ? 2) ¿Tiʼ baʼax kʼáatchiʼiloʼob maʼalob ka tuukulnakoʼon?

¹⁴ Jeʼel u páajtal k-naʼatik baʼaxten bey u yuʼubikuba le kiikaʼ. Yéetel bey xan u yuʼubikuba le máaxoʼob tsʼokaʼan u beeloʼob ken u yiloʼob maʼ táan u beetik u núupoʼob le baʼax ku yaʼalik le Bibliaaʼ: «Xiibeʼ yaan u pʼatik u taata bey xan u maama, utiaʼal u nupikuba tiʼ u yatan» (Génesis 2:24). Lelaʼ, ¿u kʼáat wa u yaʼal maʼ ken u kanáant u taataʼob? Maʼatech. Baʼaxeʼ u kʼáat u yaʼaleʼ, ken tsʼoʼokok u beeleʼ yaan u maas tsʼaatáantik u yutsil u núup. Láayliʼ bey unaj u beetik yéetel le sukuʼunoʼoboʼ, kex jach u yaabiltmoʼobeʼ, unaj u kaxtik táanil u yutsil u núup. Le oʼolaleʼ wa ku máansik maas yaʼab tiempo yéetel uláakʼ máax maʼ u núupeʼ yaan u yantal talamil ichiloʼob. Bey túunoʼ maʼalob ka k-tukult lelaʼ: «¿Letiʼe  wa baʼax táan u beetik u sen yantal talamil ichiloʼonoʼ? ¿Kin máansik wa tiempo yéetel in núup yéetel kin weʼesiktiʼ wa in yaabilmaj?».

15. Jeʼex u yaʼalik Mateo 5:28, ¿baʼaxten le máaxoʼob tsʼokaʼan u beeloʼoboʼ maʼ unaj u máansikoʼob yaʼab tiempo yéetel máaxoʼob maʼ u núupoʼobiʼ?

¹⁵ Le u máansik maas yaʼab tiempo máax tsʼokaʼan u beel  yéetel máax maʼ u núupeʼ, jeʼel u beetik xan u lúubuloʼob tiʼ baʼax kʼaaseʼ. Jujuntúul máaxoʼob meyajtik Dioseʼ, tumen káaj u máansikoʼob yaʼab tiempo yéetel máaxoʼob maʼ u núupoʼobeʼ, káaj u yutstal tu yichubaʼob (Mateo 5:28). Yaʼab utéeneleʼ yoʼolal le baʼax ku beetkoʼobaʼ tsʼoʼok u lúubloʼob tiʼ baʼaloʼob kʼaastak maʼatech u yeʼeskoʼob tsiikil tiʼ le tsʼoʼokol beeloʼ. Koʼox ilik baʼax tu yaʼalaj apóstol Pablo yoʼolal lelaʼ.

16. ¿Baʼax uláakʼ tu yaʼalaj Pablo tiʼ le máaxoʼob tsʼokaʼan u beeloʼoboʼ?

¹⁶ Le ka tsʼoʼok u yaʼalik Pablo «tuláakal ka u tsikilt le tsʼoʼokol beeloʼ», tu yaʼalaj xaneʼ «ka u kanáant u nupikubaʼob ich kiliʼichil le máaxoʼob tsʼokaʼan u beeloʼoboʼ; tumen Jajal Dioseʼ bíin u pʼis óolt le máaxoʼob ku núupkʼebanoʼoboʼ kex tsʼokaʼan u beeloʼob, wa kex maʼ tsʼokaʼan u beeloʼobiʼ» (Hebreob 13:4). Le ken u yaʼal le teksto «u nupikubaʼob[oʼ]» táan u tʼaan tiʼ u núupchital le máaxoʼob tsʼokaʼan u beeloʼoboʼ. Bey túunoʼ utiaʼal «ka u kanáant u nupikubaʼob ich kiliʼichil[eʼ]», maʼ unaj u yantal mix baʼal u yiloʼob yéetel máax maʼ u núupoʼobiʼ. Jeʼex tiʼ le íichamtsiloʼoboʼ le Bibliaoʼ ku yaʼalik: «¡Kiʼimakchajak a wóol yéetel u koʼolelil a táankelmil[!]» (Proverbios 5:18).

17. 1) ¿Baʼaxten maʼ unaj k-tuukul jeʼex u maasil máakoʼob tiʼ baʼax yaan yil yéetel u tusik u núup máakiʼ? 2) ¿Bix jeʼel u beetik máak jeʼex Jobeʼ?

¹⁷ U tusik u núup máak yéetel yaanaleʼ, jach nojoch kʼeban tu táan Dios. Kex ka tuklaʼak maʼ kʼaas lelaʼ, toʼoneʼ maʼatech k-tuukul jeʼex u beetik u maasiloʼ. K-ojleʼ «Jajal Dioseʼ bíin u pʼis óolt le máaxoʼob ku núupkʼebanoʼoboʼ kex tsʼokaʼan u beeloʼob, wa kex maʼ tsʼokaʼan u beeloʼobiʼ», maʼ chéen utúul wíinik kun beetkiʼ (Hebreob 10:31; 12:29). Le oʼolal toʼoneʼ k-beetik le baʼax ku yaʼalik Jéeobaoʼ (Romailoʼob 12:9).Yéetel k-chʼaʼatuklik k-beetik jeʼex Jobeʼ, letiʼeʼ tu yaʼalaj: «Teneʼ tin tsʼáaj tu juunal in wóol maʼ in tsʼíiboltik mix le x-maʼ íichamoʼoboʼ» (Job 31:1). Jeʼex Jobeʼ, k-chʼaʼatukulmaj  maʼ k-tsʼíiboltik máax maʼ k-núupiʼ. Wa k-beetik beyoʼ, yaan k-kanáantikba utiaʼal maʼ k-lúubul tiʼ baʼax jeʼel u beetik k-tusik k-núup yéetel yaanaleʼ (ilawil le tipʼaʼanil «¿Baʼax ku yaʼalik le Biblia yoʼolal le divorcio yéetel u pʼatik u núup máakoʼ?».

18. 1) ¿Jach wa kʼaas tu táan Jéeoba le u tusik u núup máakoʼ? 2) ¿Baʼaxten ku keʼetel u tusik u núup máak yéetel u adorartaʼal yaanal diosoʼob?

¹⁸ ¿Jach wa túun táaj kʼaas tu táan Jéeoba le u tusik u núup máakoʼ? Le Ley tu tsʼáaj tiʼ Moisesoʼ ku yeʼesik bix u yilik kaʼach; le Leyoʼ ku yaʼalikeʼ utúul máax ku tusik u núup yéetel yaanaleʼ bey ka u adorart yaanal diosoʼobeʼ, le oʼolal unaj u kíimsaʼal (Levítico 20:2, 10). ¿Baʼaxten ku keʼetel u tusik u núup máak yéetel u adorartaʼal yaanal diosoʼob? Tumen ken u adorart máak yaanal diosoʼobeʼ bey ka u yaʼal tiʼ Jéeoba maʼ u kʼáat u seguer u bisuba tu yéeteliʼ, ken xan u tus u núup máakeʼ ku yeʼesik maʼ u kʼáat u beet le baʼax tu yaʼalajtiʼ le ka tsʼoʼok u beeloʼoboʼ. Ken u beet máak jeʼel máakalmáak tiʼ le kaʼapʼéel baʼaloʼobaʼ ku yeʼesik maʼ táan u tsʼoʼokbesik le baʼax u yaʼalmaj u beetkoʼ (Éxodo 19:5, 6; Deuteronomio 5:9; Malaquías 2:14). Le oʼolaleʼ wa utúul israelita ku beetik le baʼaloʼobaʼ yaan kaʼach u juzgartaʼal tumen Jéeoba, le Dios ku tsʼoʼokbesik tuláakal baʼax ku yaʼalikoʼ (Salmo 33:4).

19. ¿Baʼax jeʼel u yáantkoʼon utiaʼal maʼ k-tusik núup yéetel yaanal, yéetel baʼaxten?

¹⁹ Kex bejlaʼa minaʼanoʼon yáanal le Ley tsʼaʼab tiʼ Moisesoʼ, jach upuliʼ maʼ unaj u tuʼubultoʼoneʼ teʼ Ley tu tsʼáaj Jéeobaoʼ ku yeʼesik jach u pʼekmaj u tusik u núup máak yéetel yaanal. ¿Baʼaxten maʼ unaj u tuʼubultoʼoniʼ? Tumen jeʼel u yáantkoʼon utiaʼal maʼ k-lúubul tiʼ le kʼebanaʼ. Koʼox ketik beyaʼ, ¿jeʼel wa a xoltal rezar tu táan upʼéel imageneʼ? Maʼ xaaneʼ jeʼel a waʼalikeʼ: «¡Leloʼ jach upuliʼ maʼ tin beetik!». Baʼaleʼ ¿kux túun wa ka aʼalaʼak jeʼel u tsʼaʼabaltech taakʼin utiaʼal ka a beeteʼ? Maʼ xaaneʼ ka waʼalik xan: «Mix beyoʼ». Jach maʼalob ka tuukulnakech beyoʼ tumen toʼon k-meyajtik Dioseʼ k-ilik bey upʼéel baʼal jach kʼaas k-adorartik yaanal diosoʼobeʼ. Láayliʼ bey unaj k-tuukul tiʼ baʼaloʼob yaan yil yéetel k-tusik  k-núup, kex ka k-tukult yaan baʼax túulchʼintoʼon k-beete (Salmo 51:1, 4; Colosailoʼob 3:5). Toʼoneʼ maʼ k-kʼáat kiʼimakkúunt u yóol Satanasiʼ, ka úuchuk tʼaan kʼaas tu yoʼolal Jéeobaiʼ yéetel maʼ k-kʼáat beet mix baʼal maʼatech u yeʼesik tsiikil tiʼ le tsʼoʼokol beeloʼ.

20. ¿Bix jeʼel u páajtal a ketik le baʼax táan u yúuchul ichil u kuxtal le máaxoʼob tsʼokaʼan u beeloʼoboʼ? Tsole.

²⁰ Utiaʼal u maas yaabilkubaʼob le máaxoʼob tsʼokaʼan u beeloʼoboʼ maʼ chéen unaj u paklan eʼeskoʼob tsiikiliʼ. ¿Baʼax uláakʼ unaj u beetaʼal? Utiaʼal k-núukik le kʼáatchiʼaʼ koʼox ketik le bix kuxlik le máaxoʼob tsʼokaʼan u beeloʼob yéetel upʼéel najoʼ. Ichil upʼéel najeʼ yaan baʼaloʼob beetik u jatsʼutstal, ichil le máaxoʼob tsʼokaʼan u beeloʼoboʼ yaan xan baʼaloʼob ku yáantaj utiaʼal u maas yaabiltkubaʼob. ¿Máakalmáak le baʼaloʼobaʼ? Letiʼe u kanáantaʼal bix u yaʼalaʼal wa baʼaxoʼ bey xan u yeʼesik máak tiʼ u núup jach u yaabilmaj yéetel jach kʼaʼanan. Wa jach maʼalob u biskuba le tsʼokaʼan u beeloʼoboʼ jeʼel u páajtal u yaʼalaʼaleʼ yaʼab baʼaloʼob beetik u jatsʼutstal u kuxtaloʼob. Baʼaleʼ wa ku xuʼulul u yaabilkubaʼobeʼ, le baʼaxoʼob beetik u jatsʼutstal u kuxtaloʼoboʼ ku bin u saʼatal. Baʼaleʼ techeʼ maʼ a kʼáat ka úuchuk leloʼ, baʼaxeʼ a kʼáat a weʼes tsiikil tiʼ le tsʼoʼokol beel jeʼex u yaʼalik Diosoʼ. Tsʼoʼoleʼ a wojleʼ le tsʼoʼokol beeloʼ bey upʼéel baʼal jach koʼoj unaj u kanáantaʼaleʼ. Le oʼolaleʼ ken a wil yaan baʼax beetik u xuʼulul a yaabiltkabaʼexeʼ ka wilik a wutskíintik. Le Bibliaoʼ ku yaʼalik: «Yéetel ojéelaj ku beetaʼal naj, yéetel kʼaj óolaleʼ ku tsʼaʼabal u chuumpakʼil; yéetel kʼaj óolaleʼ ku chuʼupul u [...] najiloʼob yéetel jatsʼuts koʼoj baʼaloʼob bey xan yéetel baʼaloʼob utstawich» (Proverbios 24:3, 4). Koʼox ilik bix jeʼel u páajtal k-tsʼáaik ichil k-kuxtal le baʼax ku yaʼalik le tekstoaʼ.

21. Le máaxoʼob tsʼokaʼan u beeloʼoboʼ, ¿bix jeʼel u maas yaabilkubaʼobeʼ? (Ilaʼak xan le cuadro « ¿Bix jeʼel in maas yaabiltik in núupeʼ?».)

²¹ Ichil le baʼaloʼob jatsʼutstak yaan ichil upʼéel familia  tuʼux yaan kiʼimak óolaleʼ tiʼ yaan xan le yaabilajoʼ, le saajkilil tiʼ Diosoʼ yéetel le fejoʼ (Proverbios 15:16, 17; 1 Pedro 1:7). Le baʼaloʼobaʼ ku beetik u maas muʼukʼaʼantal le yaabilaj ichil le máaxoʼob tsʼokaʼan u beeloʼoboʼ. ¿Tsʼoʼok wa a wilik bix u yaʼalik Proverbios 24:4 ku chuʼupul upʼéel naj yéetel baʼaloʼob jatsʼutstakoʼob? Ku yaʼalikeʼ «yéetel kʼaj óolal». Le oʼolaleʼ le máaxoʼob tsʼokaʼan u beeloʼoboʼ wa u kʼáat ka maas yanak yaabilaj ichiloʼobeʼ, unaj u kʼaj óoltikoʼob baʼax ku yaʼalik le Bibliaoʼ yéetel unaj u tsʼáaikoʼob ichil u kuxtaloʼob (Romailoʼob 12:2; Filiposiloʼob 1:9). U xokikoʼob sáamsamal u tekstoi le kʼiin, wa uláakʼ xookoʼob jóoʼsaʼan teʼ revista U Pʼíich Tulumil Kanan wa teʼ ¡Despertad! ku tʼaanoʼob tiʼ le tsʼoʼokol beeloʼ, jeʼel u yáantkoʼob u yiloʼob baʼax unaj u beetkoʼob utiaʼal u maas yaabiltkubaʼobeʼ. Tsʼoʼoleʼ le yaabilaj ku yuʼubikoʼob yoʼolal Jéeobaoʼ unaj u péeksikoʼob u tsʼaʼob ichil u kuxtaloʼob le tsolnuʼukoʼoboʼ. Wa ku beetkoʼob beyaʼ yaan u kaʼa yantaltiʼob kiʼimak óolal jeʼex le táant u tsʼoʼokol u beeloʼoboʼ.

22. Le máaxoʼob tsʼokaʼan u beeloʼoboʼ, ¿baʼaxten jeʼel u kiʼimaktal u yóoloʼob wa ku beetikoʼob le baʼax ku yaʼalik le Bibliaoʼ?

²² U jaajileʼ maʼ chéen upʼíit kʼiin ku bisik u beetaʼal le baʼaxoʼob tsʼoʼok k-ilkaʼ. Baʼaleʼ le máaxoʼob ku meyajtikoʼob Jéeoba ku yilik u beetikoʼob lelaʼ, jach yaan u kiʼimaktal u yóoloʼob tumen u yojloʼobeʼ táan u yeʼeskoʼob tsiikil tiʼ le tsʼoʼokol beel jeʼex u yaʼalik le Bibliaoʼ (Romailoʼob 12:10; Salmo 147:11). Yéetel u maas maʼalobileʼ, ken u beetoʼob beyaʼ táan u yilik u pʼáatloʼob ichil u yaabilaj Dios.