Deuteronomio 32:1-52
32 «Kaʼan, uʼuy a wuʼuy baʼax ken in waʼale,luʼum, uʼuy a wuʼuy le tʼaanoʼob ken in waʼaloʼ.
2 Jeʼex u kʼáaxal le jaʼoʼ bey kun kʼáaxal le baʼax ken in kaʼansoʼ;in tʼaanoʼobeʼ yaan u kʼáaxal jeʼex u kʼáaxal serenoeʼ,yaan u kʼáaxal bey x-tóosjaʼ yóokʼol le xíiwoʼ,yéetel bey jeʼex le kʼaʼamkach jaʼ ku kʼáaxal yóokʼol le cheʼoboʼ.
3 Tumen teneʼ yaan in alabartik u kʼaabaʼ Jéeoba.+
¡Tʼaaneneʼex tiʼ u nojoch poder k-Dios!+
4 Le Nojoch Tuunichoʼ, perfecto baʼax ku beetik,+tumen tuláakal u beeloʼobeʼ tojtak.+
Letiʼeʼ juntúul Dios jeʼel u páajtal u confiar máak tiʼeʼ+, yéetel mix juntéen ken u beet baʼax kʼaas.+
Letiʼeʼ justo yéetel toj baʼax ku beetik.+
5 Letiʼe máakoʼob tsʼoʼok u beetkoʼob baʼax kʼaasoʼ.+
Letiʼobeʼ maʼ u paalaloʼobiʼ, tu juunaloʼob tu kʼaskúuntubaʼob.+
¡Letiʼobeʼ junpʼéel generación terco yéetel kʼasaʼan!+
6 Teʼex, le kaaj jach terco yéetel minaʼan u naʼatoʼ,+¿bey wa unaj a tratarkeʼex Jéeobaaʼ?+
¿Maʼ wa letiʼe a Papá beet a síijiloʼ?+
¿Maʼ wa Letiʼ beet a wantal yéetel beet a pʼáatal bey junpʼéel nojoch nacióneʼ?
7 Kʼaʼajaktech le kʼiinoʼob úuch máankoʼoboʼ,chʼaʼ en cuenta le años tuʼux kuxlaj le generaciónoʼob tsʼoʼok u máanoʼoboʼ.
Kʼáat tiʼ a papá, letiʼeʼ jeʼel u yaʼaliktecheʼ,+kʼáat tiʼ le máaxoʼob tsʼoʼok u yantal u jaʼabiloʼoboʼ, letiʼobeʼ jeʼel u yaʼalikoʼobtecheʼ.
8 Le Maas Nojoch Diosoʼ, le ka tu tʼoxaj tiʼ le naciónoʼob u herenciaʼoboʼ,+le ka tu jatsaj u paalal Adáneʼ,*+letiʼeʼ tu tsʼáaj u fronterail le kaajoʼoboʼ,+utiaʼal lelaʼ tu chʼaʼaj en cuenta bukaʼaj u yaʼabil u paalal Israel.+
9 Tumen u kaajal Jéeobaeʼ u tiaʼal letiʼ,+Jacobeʼ u tiaʼal.*+
10 Letiʼeʼ tu kaxtaj teʼ desiertooʼ,+junpʼéel lugar tuʼux mix baʼal yaniʼ yéetel ku yuʼubaʼal u yawat tsʼíitsʼik baʼalcheʼobiʼ.+
Letiʼeʼ máan tu baʼpach utiaʼal u kanáantik,+tu kanáantaj jeʼex u kanáantik u neekʼ u yicheʼ.+
11 Jeʼex juntúul águila ku kaʼansik xikʼnal u mejniloʼob,ku xikʼnal tu yóokʼoloʼob,ku xitʼik u xiikʼoʼob, ku chʼaʼikoʼobyéetel ku biskoʼob yóokʼol u nukuch kʼuʼukʼmeloʼobeʼ,+
12 bey xan tu beetil Jéeoba tu yéetel Jacoboʼ, letiʼeʼ maʼ xuʼul u nuʼuktikiʼ.+
Tsʼoʼoleʼ mix juntúul tiʼ u diosoʼob le uláakʼ kaajoʼob yanchaj tu yéeteloʼ.+
13 Letiʼeʼ tu beetaj u ganartik le máaxoʼob yanoʼob teʼ kaʼanal lugaroʼob*+ yanoʼob teʼ luʼumoʼ,beyoʼ páajchaj u jaantik u yich le luʼumoʼ.+
Tu tséentaj yéetel kaab jóokʼ tiʼ junpʼéel nuxiʼ tuunichbey xan yéetel aceite jóokʼ tiʼ junpʼéel chichich tuunich,
14 tu tséentaj yéetel mantequilla bey xan yéetel u leche u yalakʼ baʼalcheʼob,tu tsʼáaj u jaant le u maas maʼalobil* tiʼ le tamanoʼoboʼ,u xibil tamaniloʼob Basán bey xan chivoʼob,tu tsʼáaj le trigo maas maʼalob tiʼoʼ,*+yéetel techeʼ ta wukʼaj le vino ku taal tiʼ le uvaʼoboʼ.*
15 Le ka polokchaj Jesurúneʼ* tu beetaj u tercoileʼ ka kóochaʼnaji.
Tsʼoʼok a poloktal, tsʼoʼok a muʼukʼaʼantal, tsʼoʼok a siʼipʼil.+
Le oʼolaleʼ letiʼeʼ tu xúumpʼattaj Dios, le máax beetmiloʼ,+tu mixbaʼalkúuntaj le Nojoch Tuunich salvarkoʼ.
16 Tu beetoʼob u pʼuʼujul ikil u adorarkoʼob u diosoʼob uláakʼ naciónoʼob,+tu ofendertoʼob yéetel le baʼaloʼob kʼaastak tu beetoʼoboʼ.+
17 Letiʼobeʼ tu beetoʼob sacrificioʼob tiʼ demonioʼob maʼ tiʼ Diosiʼ,+tiʼ diosoʼob maʼ u kʼaj óoloʼob kaʼachiʼ,tiʼ túumben diosoʼob maʼ úuch kʼuchkoʼobiʼ,diosoʼob maʼ kʼaj óolaʼan kaʼach tumen u yúuchben láakʼtsiloʼobiʼ.
18 Ta tuʼubsaj le Nojoch Tuunich+ tu tsʼáaj a kuxtaloʼ,maʼ kʼaʼajtech le Dios beet a síijiloʼ.+
19 Le ka tu yilaj Jéeoba le jeʼeloʼ tu rechazartoʼob,+tumen ofendertaʼab tumen u hijoʼob yéetel u hijaʼob.
20 Letiʼeʼ tu yaʼalaj: ‹Maʼ ken in beet u cuentailoʼob,+yaan in páaʼtik in wilik bix kun tsʼoʼokoltiʼob.
Tumen letiʼobeʼ junpʼéel generación jach kʼaschajaʼan,+paalaloʼob maʼ tu páajtal u confiar máak tiʼob.+
21 Letiʼobeʼ tsʼoʼok u beetkoʼob in pʼuʼujul* yéetel junpʼéel baʼal maʼ diosiʼ,+tsʼoʼok u ofenderkenoʼob yéetel u imagenoʼob mix baʼal u biilaloʼoboʼ.+
Teen xaneʼ utiaʼal in beetik u celosotaloʼobeʼ yaan u meyajten junpʼéel kaaj maʼ kaajiʼ,+utiaʼal in ofenderkoʼobeʼ yaan u meyajten junpʼéel kaaj minaʼan u naʼat.+
22 Tumen in pʼujaʼanileʼ tsʼoʼok u beetik u tʼaʼabal junpʼéel kʼáakʼ+yaan u tóochʼbal tak tu taamil le Muknaloʼ,*+yaan u láaj tóokik le luʼumoʼ bey xan le ich ku tsʼáaikoʼ,yéetel yaan xan u tóokik u chuun le montañaʼoboʼ.
23 Yaan in beetik u maas taal tu yóokʼoloʼob baʼaloʼob kʼaastak,yaan in chʼinikoʼob yéetel in flechaʼob.
24 Letiʼobeʼ jach yaan u kaʼanaloʼob yoʼolal le wiʼijiloʼ,+yaan u xuʼulsaʼaloʼob yéetel yaayaj chokwil, yéetel jach yaj bix kun xuʼulsbiltiʼob.+
Yaan in túuxtik tsʼíitsʼik baʼalcheʼob tu contraʼob+bey xan baʼalcheʼob jach venenosoʼob ku jíiltikubaʼob.
25 Teʼ táankaboʼ junpʼéel espada kun luʼsiktiʼob u paalaloʼob,+ichil u yotochoʼobeʼ yaan baʼax kun beetik u sajaktal+le xiʼipal bey xan le x-chʼúupaloʼ,le mejen paalal bey xan le tsʼoʼok u saktal u pooloʼoboʼ.+
26 Teneʼ jeʼel in waʼalik kaʼacheʼ: «Yaan in kʼiʼitbeskoʼob,yaan in beetik u tuʼubsaʼaloʼob tumen le máakoʼoboʼ»,
27 chéen baʼaleʼ tin chʼaʼaj saajkil tiʼ le baʼax jeʼel u yaʼalik le enemigooʼ,+tumen le máaxoʼob pʼekmiloʼoboʼ jeʼel u tuukuloʼob kʼaas wa ka úuchkeʼ.+
Letiʼobeʼ maʼ xaaneʼ jeʼel u yaʼalikoʼobeʼ: «Lelaʼ toʼon beet yéetel le páajtalil yaantoʼonoʼ,+maʼ Jéeoba beet u yúuchliʼ».
28 U kaajil Israeleʼ junpʼéel kaaj minaʼan u naʼat,*mix máak ichiloʼob yaan u naʼat.+
29 ¡Wa ka yanak u naʼatoʼobeʼ+ jeʼel u tuukuloʼob tiʼ le jeʼelaʼ!+
Jeʼel u tuukuloʼob tiʼ baʼax jeʼel u yúuchleʼ.+
30 ¿Bix jeʼel u chʼaʼpachtaʼal 1,000 máakoʼob chéen tumen juntúuliliʼ máakeʼ?
¿Bix jeʼel u yáalkabaansaʼal 10,000 máakoʼob chéen tumen kaʼatúul máakeʼ?+
Lelaʼ chéen jeʼel u páajtal wa tsʼoʼok u koʼonoloʼob tumen le Nojoch Tuunichoʼ+yéetel wa tsʼoʼok u kʼuʼubloʼob tumen Jéeobaeʼ.
31 Tumen le nojoch tuunich yaantiʼoboʼ maʼ bey jeʼex le Nojoch Tuunich yaantoʼonoʼ,+lelaʼ tsʼoʼok u naʼataʼal tak tumen k-enemigoʼob.+
32 Tumen u yoʼoch vinoʼobeʼ ku taal tiʼ Sodomayéetel teʼ tuʼux pakʼaʼan uva tu luʼumil Gomorraoʼ.+
U yoʼoch uvaʼobeʼ venenosoʼob,u pʼóopʼochaloʼobeʼ kʼáajtak.+
33 U yoʼoch vinoʼobeʼ u veneno chiʼibal kaanoʼob,u veneno cobra ku kíimsik máak.
34 Tuláakal le baʼaloʼobaʼ, tsʼoʼok in sellarkoʼobyéetel tsʼoʼok in tsʼáaikoʼob tin almacén.+
35 Teen kin vengartik le baʼax ku beetkoʼoboʼ, teen ken in sut u jeel+le kéen kʼuchuk u kʼiinil, le kéen jakchajak u yookoʼob.+
Naatsʼ yanil u kʼiinil u xuʼulsaʼaltiʼob,le baʼax ku páaʼtkoʼoboʼ séeb kun taal tu yóokʼoloʼob›.
36 Jéeobaeʼ yaan u juzgartik u kaajal,+yaan u chʼaʼik óotsilil tiʼ le máaxoʼob meyajtik+kéen u yil tsʼoʼok u pʼáatal minaʼan u muukʼoʼoboʼyéetel le kéen u yil chéen le débiloʼob pʼaatal yéetel le máaxoʼob maʼ tu páajtal u beetkoʼob mix baʼaloʼ.
37 Letiʼ túuneʼ yaan u yaʼalik: ‹¿Tuʼux yaan le a dioseʼexoʼ,+le nojoch tuunich tuʼux ka bineʼex utiaʼal ka kanáantaʼakeʼexoʼ?
38 ¿Tuʼux yaan le a dioseʼex suuk kaʼach u jaantikoʼob u tsaatsel le sacrificioʼob* ka beetkeʼex,yéetel suuk kaʼach u yukʼikoʼob le vino ka kʼubkeʼexoʼ?+
Líiʼkoʼob utiaʼal u yáantkeʼexoʼob.
U beetubaʼob junpʼéel lugar utiaʼal a taʼakikabaʼex.
39 Beoraaʼ ilawileʼex, teneʼ Diosen,+yéetel minaʼan uláakʼ diosoʼob aparte tiʼ teen.+
Teen luʼsik le kuxtaloʼ, teen xan tsʼáaik.+
Teen beetik loob tiʼ máak,+ teen xan tsʼakik,+yéetel mix máak jeʼel u páajtal u tokik le baʼax yaan tin kʼaboʼ.+
40 Tumen kin líiʼsik in kʼab kaʼanyéetel kin waʼalik: «Kin jurartik yoʼolal in kuxtal minaʼan u xuuloʼ»,+
41 wa kin jóoʼsik u yej in espada,yéetel kin líiʼsik in kʼab utiaʼal juzgareʼ,+teneʼ yaan in vengarkinba tiʼ in enemigoʼob+yéetel yaan in sutik u jeel tiʼ le máaxoʼob pʼekmilenoʼ.
42 Yaan in beetik u káaltal in flechaʼob yéetel kʼiʼikʼ,yéetel in espadaeʼ yaan u jaantik bakʼ,yéetel u kʼiʼikʼel le kimenoʼoboʼ bey xan yéetel le máaxoʼob cháachaʼab bisbiloʼoboʼ,yéetel u pooloʼob u nuuktakil le enemigooʼ›.
43 Nacióneʼex, kiʼimakchajak a wóoleʼex junmúuchʼ yéetel u kaajal,+tumen letiʼeʼ yaan u vengartik u kʼiʼikʼel le máaxoʼob meyajtikoʼ,+yaan u vengarkuba tiʼ le máaxoʼob pʼekmiloʼ,+yéetel yaan u limpiartik le luʼum u tiaʼal u kaajaloʼ».
44 Moisés túuneʼ taaleʼ ka tu yaʼalaj tu táan le kaaj tuláakal le kʼaayaʼ,+ tu yéeteleʼ tiaʼan kaʼach Osea*+ u hijo Nun.
45 Le ka tsʼoʼok u yaʼalik Moisés tu táan u kaajil Israel tuláakal le tʼaanoʼobaʼ,
46 tu yaʼalajtiʼob: «Jach ilawil a chʼaʼikeʼex en cuenta tuláakal le baʼaxoʼob tsʼoʼok in waʼalikteʼex bejlaʼoʼ+ utiaʼal ka a waʼaleʼex tiʼ a paalaleʼex ka u yil u jach tsʼoʼokbeskoʼob tuláakal baʼax ku yaʼalik le Leyaʼ.+
47 Tumen le tʼaanoʼobaʼ maʼ chéen tʼaanoʼob minaʼan u biilaloʼobiʼ, baʼaxeʼ le tʼaanoʼobaʼ yaan u tsʼáaikteʼex kuxtal,+ yéetel tu yoʼolaloʼobeʼ yaan u páajtal a kuxtaleʼex yaʼab tiempo teʼ luʼum kan okol a chʼaʼex le kéen a kʼáatmáanseʼex le Jordánoʼ».
48 Teʼ kʼiin jeʼeloʼ Jéeobaeʼ tu tʼanaj Moiséseʼ ka tu yaʼalajtiʼ:
49 «Naʼaken tu montañailoʼob Abarim,+ teʼ Montaña Nebooʼ,+ le yaan tu luʼumil Moaboʼ, le yaan aktáan tiʼ Jericóoʼ, teʼeloʼ ilawil u luʼumil Canaán, le luʼum táan in tsʼáaik tiʼ le israelitaʼob utiaʼal u kajtaloʼoboʼ.+
50 Tiʼ kan kíimil teʼ montaña tuʼux kan naʼakloʼ yéetel yaan a kíimil jeʼex úuchik u kíimil Aarón teʼ Montaña Horoʼ,+
51 tumen teʼex kaʼatúuleʼexeʼ kʼebanchajeʼex tin táan le tiaʼaneʼex chúumuk tiʼ le israelitaʼoboʼ. Lelaʼ úuch le tiaʼaneʼex teʼ tu jaʼiloʼob Meribáoʼ,+ teʼ Cadésoʼ, teʼ tu desiertoil Zinoʼ, tumen teʼexeʼ maʼ ta weʼeseʼex tu táan u kaajil Israeleʼ+ teneʼ santoen.
52 Desde náach ken a wil le luʼum táan in tsʼáaik tiʼ u kaajil Israeloʼ, pero maʼ kan ookliʼ».+
Notas
^ Uláakʼ bix u traducirtaʼaleʼ «le wíinikoʼoboʼ».
^ Wa «Jacobeʼ u herencia».
^ Ilawil «Kaʼanal lugar», página 2567.
^ Ich hebreoeʼ ku yaʼalaʼal kaʼach «polkil».
^ Ich hebreoeʼ ku yaʼalaʼal kaʼach «u tsaatsel le riñónoʼoboʼ».
^ Ich hebreoeʼ ku yaʼalaʼal kaʼach «tiʼ u kʼiʼikʼel le uvaʼoboʼ».
^ U kʼáat u yaʼal «Juntúul Máak Beetik Baʼax Toj», lelaʼ junpʼéel kʼaabaʼ ku tsʼaʼabal tiʼ Israel utiaʼal u yeʼesaʼal respeto tiʼ.
^ Wa «in celosotal».
^ Ilawil página 2572.
^ Uláakʼ bix u traducirtaʼaleʼ «kóok utiaʼal u yuʼubik baʼax ku yaʼalaʼaltiʼ».
^ Wa «u maas maʼalobil tiʼ le sacrificioʼob».
^ Bey u kʼaabaʼ kaʼach Josuéoʼ. Le kʼaabaʼ Oseaoʼ u abreviaciónil le kʼaabaʼ Osayaoʼ, lelaʼ u kʼáat u yaʼal «Jah Salvarmil; Jaheʼ Tsʼoʼok u Salvar».
