Isaías 37:1-38

  • Ezequíaseʼ ku kaxtik u yáantaj Dios (1-7)

  • Senaqueribeʼ ku amenazartik Jerusalén (8-13)

  • U oración Ezequías (14-20)

  • Isaíaseʼ ku tsʼáaik ojéeltbil baʼax ku yaʼalik Dios (21-35)

  • Juntúul ángeleʼ ku kíimsik 185,000 asirioʼob (36-38)

37  Chéen pʼelak tu yuʼubil le rey Ezequías le baʼax aʼalaʼabtiʼoʼ tu jataj u nookʼeʼ ka tu tsʼáaj junpʼéel toʼotoch nookʼ, le ka tsʼoʼokeʼ bin tu yotoch Jéeoba.+ 2  Ezequías túuneʼ tu tʼanaj Eliaquim, le máax tsʼaʼan u nuʼukt u yotoch* le reyoʼ, tu tʼanaj Sebná le secretariooʼ bey xan u nuuktakil le sacerdoteʼoboʼ. Letiʼeʼ tu yaʼalajtiʼob ka u tsʼáaʼob toʼotoch nookʼoʼob yéetel ka xiʼik u yiloʼob le profeta Isaías+ u paal Amozoʼ. 3  Le máakoʼob túuxtaʼaboʼobaʼ tu yaʼaloʼob tiʼ le profetaoʼ: «Lelaʼ letiʼe baʼax ku yaʼalik Ezequíasaʼ: ‹Le kʼiinaʼ u kʼiinil u sen muʼyaj máak, u kʼiinil u kʼeʼeyel* máak yéetel u kʼiinil u pʼaʼatal máak ich suʼtsilil, tumen bejlaʼeʼ toʼoneʼ beyoʼon juntúul koʼolel nukaʼaj síijil u chaambaleʼ, chéen baʼaleʼ minaʼan u muukʼil tiʼ utiaʼal u síijsik.+ 4  Kexiʼ ka u yuʼub Jéeoba a Dios tuláakal le baʼaxoʼob tu yaʼalaj le Rabsaquéoʼ, le máax túuxtaʼab tumen u reyil Asiria utiaʼal u yaʼalik baʼal tiʼ le Dios kuxaʼanoʼ.+ Beyoʼ Jéeoba a Dioseʼ yaan u kʼáatik cuenta tiʼ letiʼ yoʼolal le baʼax tsʼoʼok u yaʼalikoʼ. Le oʼolaleʼ orarnen+ tu favor le junpʼíit máakoʼob pʼaatloʼob way luʼumeʼ›».+ 5  Le máaxoʼob túuxtaʼaboʼob tumen le rey Ezequíasoʼ bin u yiloʼob Isaías,+ 6  Isaías túuneʼ tu yaʼalajtiʼob: «Lelaʼ letiʼe baʼax unaj a waʼalikeʼex tiʼ a yuumeʼexaʼ: ‹Lelaʼ letiʼe baʼax ku yaʼalik Jéeobaaʼ: «Maʼ a chʼaʼik saajkil+ yoʼolal le baʼaxoʼob ta wuʼuyaj u yaʼalaʼaloʼ, le baʼaxoʼob tu yaʼalaj le máaxoʼob túuxtaʼaboʼob tumen u reyil Asiria+ utiaʼal u pochʼkenoʼ. 7  Ilawile, teneʼ yaan in beetik u tuklik junpʼéel baʼal, yéetel yaan u yuʼubik u tsikbalil wa baʼax, yoʼolal leloʼ yaan u suut tu luʼum.+ Teen túuneʼ yaan in beetik u kíimsaʼal yéetel espada teʼ tu luʼumoʼ»›».+ 8  Le ka tu yojéeltaj le Rabsaqué tsʼoʼok u lukʼul u reyil Asiria tu kaajil Lakísoʼ, suunaj tu yiknal, le ka kʼucheʼ tu yilaj táan u baʼateʼel le rey tu contra u kaajil Libnáoʼ.+ 9  U reyil Asiria túuneʼ tu yuʼubaj u yaʼalaʼal tu yoʼolal Tiraká u reyil Etiopía: «Le reyoʼ táan u taal baʼateʼel ta contra». Le ka tu yuʼubaj leloʼ, letiʼeʼ tu kaʼa túuxtaj aʼalbil tiʼ Ezequías:+ 10  «Lelaʼ letiʼe baʼax unaj a waʼalikeʼex tiʼ Ezequías u reyil Judáoʼ: ‹Maʼ a chaʼik a tuʼusul tumen a Dios, le máax tiʼ ka confiar yéetel le máax aʼalik: «Jerusaléneʼ maʼ kun kʼubbil tu kʼab u reyil Asiria».+ 11  ¡Ilawile! Techeʼ a wuʼuymaj u yaʼalaʼal bix úuchik u láaj xuʼulsaʼal tiʼ tuláakal le luʼumoʼob tumen u reyiloʼob Asiriaoʼ.+ A tuklikeʼ, ¿techeʼ yaan a salvartaʼal? 12  Le luʼumoʼob xuʼulsaʼabtiʼob tumen in úuchben láakʼtsiloʼoboʼ, ¿salvartaʼaboʼob wa tumen u diosoʼob?+ ¿Tuʼux yaan Gozán, Arán,+ Rézef yéetel u kajnáaliloʼob Edén, le kajaʼanoʼob kaʼach Tel-asaroʼ? 13  ¿Tuʼux yaan u reyil Amat, u reyil Arpad yéetel u reyil u kaajiloʼob Sefarvaim,+ Ená yéetel Ivá?›». 14  Ezequíaseʼ tu chʼaʼaj le cartaʼob tu kʼab le máaxoʼob taasoʼ ka tu láaj xokaj. Le ka tsʼoʼokeʼ naʼak tu yotoch Jéeobaeʼ ka tu láaj jayaj tu táan Jéeoba.+ 15  Ezequías túuneʼ káaj u orar tu táan Jéeobaeʼ+ ka joʼopʼ u yaʼalik: 16  «Kiʼichkelem Yuum Jéeoba, teech le máax gobernartik le ángeloʼoboʼ,+ teech u Dios u kaajil Israel, teech le máax kulukbal tu trono tu yóokʼol* le querubínoʼoboʼ,* chéen teech u jaajil Dios, le máax yaan yóokʼol tuláakal le reyoʼob yanoʼob way yóokʼol kaaboʼ. Teech beet le kaʼanoʼ bey xan le luʼumaʼ. 17  ¡Kiʼichkelem Yuum Jéeoba, chʼenxikinteniʼ+ yéetel uʼuy le baʼax ku yaʼalaʼaloʼ! ¡Kiʼichkelem Yuum Jéeoba, pʼil a wichoʼob utiaʼal ka a wil baʼax ku yúuchul!+ Uʼuy a wuʼuy tuláakal le baʼaxoʼob tu túuxtaj aʼalbil Senaquerib utiaʼal u yaʼalik baʼal tiʼ le kuxaʼan Diosoʼ.+ 18  U jaajileʼ, Kiʼichkelem Yuum Jéeoba, u reyiloʼob Asiriaeʼ tsʼoʼok u xuʼulskoʼob tiʼ le kaajoʼoboʼ+ bey xan tiʼ u luʼumoʼob letiʼob. 19  Tsʼoʼoleʼ letiʼobeʼ tu píikchʼintoʼob ich kʼáakʼ u diosoʼob le kaajoʼoboʼ,+ tumen maʼ diosoʼobiʼ, chéen u kʼab máak beetmiloʼob,+ chéen cheʼob yéetel tuunichoʼob. Le oʼolal u reyiloʼob Asiriaeʼ páajchaj u xuʼulskoʼobtiʼob. 20  Chéen baʼaleʼ beoraaʼ, Kiʼichkelem Yuum Jéeoba k-Dios, salvartoʼon tu kʼab u reyil Asiria. Beyoʼ Kiʼichkelem Yuum Jéeoba, tuláakal le reyoʼob yanoʼob way yóokʼol kaabeʼ yaan u yojéeltikoʼob chéen teech Diosech».+ 21  Isaías u paal Amoz túuneʼ tu túuxtaj aʼalbil tiʼ Ezequías: «Lelaʼ letiʼe baʼax ku yaʼalik Jéeoba u Dios u kaajil Israelaʼ: ‹Tumen orarnajech tiʼ teen le ka ta wuʼuyaj le baʼax tu túuxtaj aʼalbil Senaquerib, u reyil Asiriaeʼ,+ 22  teen Jéeobaeʼ letiʼe baʼax kin waʼalik tu contraaʼ: «Le x-chʼúupal, u hija Siónoʼ ku taaskech bey mix baʼaleʼ, ku burlarkuba tiʼ teech. U hija Jerusaléneʼ ku piʼikʼtiktech u pool. 23  ¿Máax le tsʼoʼok a burlartik+ yéetel tsʼoʼok a pochʼkoʼ? ¿Máax le tsʼoʼok a kʼaʼam kʼeykoʼ?+ ¿Máax le tsʼoʼok a léeʼpaktikoʼ? ¡Letiʼe Máax Santooʼ, u Dios Israel!+ 24  Techeʼ tsʼoʼok a túuxtik le máaxoʼob meyajtikech utiaʼal u yaʼalikoʼob baʼal tiʼ Jéeobaoʼ+ yéetel tsʼoʼok a waʼalik: ‹Yéetel in yaʼabkach carroʼob utiaʼal baʼateleʼyaan in naʼakal tu kaʼanlil le montañaʼoboʼ,+tu maas taamil le Líbanooʼ. Yaan in chʼakik le kaʼanal cedroʼoboʼ, yaan in chʼakik u maas jatsʼutsil tiʼ u cheʼiloʼob le enebrooʼ. Yaan in naʼakal tak teʼ maas kaʼanal lugaroʼoboʼ, tak tu tsʼuʼ le kaʼanal kʼáaxoʼoboʼ. 25  Yaan in páanik chʼeʼenoʼob yéetel yaan in wukʼik yaʼab jaʼ. Yéetel u táan in wookeʼ yaan in beetik u tijil u áalkab jaʼiloʼob Egipto›.* 26  ¿Maʼ wa a wuʼuymaj u yaʼalaʼaliʼ? Leloʼ junpʼéel baʼal úuch chʼaʼtuklaʼak.* Leloʼ desde úuch in chʼaʼtukult bix ken in beetil.+ Beoraaʼ yaan in béeykuntik.+ Techeʼ yaan a jutik u pakʼiloʼob le kaajoʼob kaʼanal u baʼpakʼiloʼoboʼ.+ 27  U kajnáaliloʼobeʼ maʼ kun páajtal u beetkoʼob mix baʼal. Yaan u beetaʼal u sen sajaktaloʼob yéetel u pʼáatloʼob ich suʼtsilil. Yaan u pʼáatloʼob jeʼex le xíiwoʼob yanoʼob teʼ kʼáaxoʼ yéetel jeʼex le yaʼax suʼukoʼ. Yaan u pʼáatloʼob bey jeʼex le suʼuk yaan yóoʼ techo ku tóokaʼal tumen le choko iikʼ ku taal lakʼinoʼ. 28  Chéen baʼaleʼ teneʼ jach in wojel tubeel tiʼ baʼax súutukil ka kutal, tiʼ baʼax súutukil ka jóokʼol, tiʼ baʼax súutukil ka wokol,+yéetel tiʼ baʼax súutukil pʼujaʼanech tin contra,+ 29  tsʼoʼok u kʼuchul tin xikin es ke pʼujaʼanech+ yéetel táan a jéenkal tin contra.+ Le oʼolaleʼ yaan in tsʼáaik junpʼéel gancho ta niʼ yéetel yaan in tsʼáaik junpʼéel freno ta chiʼ,+yéetel yaan in beetik a suut teʼ bej tuʼux taalechoʼ». 30  Ezequías, bey ken a wojéeltil jach tu jaajil yaan u yúuchul le baʼaxoʼob tsʼoʼok in waʼaliktechaʼ: teʼ año ku taalaʼ yaan a jaantikeʼex le baʼaxoʼob kun jóokʼol tu juunal teʼ luʼumoʼ.* Tu kaʼapʼéel añoeʼ yaan a jaantikeʼex u yich le trigo kun jóokʼol tu juunal teʼ luʼumoʼ. Chéen baʼaleʼ tu yóoxpʼéel añoeʼ yaan a paakʼaleʼex yéetel yaan a cosechareʼex. Tsʼoʼoleʼ yaan a pakʼkeʼex uva yéetel yaan a jaantikeʼex u yich.+ 31  U kajnáaliloʼob Judá kun pʼáatloʼob kuxaʼaniloʼ+ yaan u táabal u mootsoʼob bey jeʼex junkúul cheʼeʼ yéetel yaan u tsʼáaik u yichoʼob. 32  Lelaʼ yaan u yúuchul tumen tu kaajil Jerusaléneʼ yaan tiʼ letiʼob kun pʼáatloʼobiʼ yéetel teʼ Montaña Siónoʼ yaan tiʼ letiʼob kun pʼáatloʼob kuxaʼaniliʼ.+ Jéeobaeʼ* yaan u beetik tumen jach ku tsʼíiboltik u beetik.+ 33  Le oʼolaleʼ Jéeobaeʼ ku yaʼalik tu yoʼolal u reyil Asiria:+ «Letiʼeʼ maʼ kun okol teʼ kaajaʼ,+maʼ ken u chʼin mix junpʼéel flecha tu contra,maʼ kun taal yéetel u escudo utiaʼal u baʼateʼel tu contra,yéetel maʼ ken u beet junpʼéel kaʼanal buutʼ utiaʼal u baʼateʼel tu contra le kaajoʼ»›.+ 34  ‹Teʼ bej tuʼux taaloʼ tiʼ kun suutiʼ. Maʼ kun okol teʼ kaajaʼ›, bey u yaʼalik Jéeobaoʼ. 35  ‹Le kaajaʼ yaan in defendertik+ yéetel yaan in salvartik tu yoʼolal in kʼaabaʼ+bey xan tu yoʼolal David le máax meyajtenoʼ›».+ 36  U ángel Jéeobaeʼ jóokʼeʼ ka tu kíimsaj 185,000 soldadoʼob asirioʼob teʼ tuʼux jelekbaloʼoboʼ. Le ka líikʼ túun jujuntúul máakoʼob jach tempranoeʼ tu yiloʼob u wíinklil tuláakal le soldadoʼob kimenoʼoboʼ.+ 37  Senaquerib, u reyil Asiria túuneʼ, tu chʼaʼaj u beeleʼ ka suunaj tu kaajil Nínive+ yéetel tiʼ pʼáatiʼ.+ 38  Juntéenjeakeʼ Senaqueribeʼ tiaʼan kaʼach tu templo Nisrok, u dioseʼ, yéetel táan kaʼach u chintal u adorarte. Teʼ súutuk túunoʼ kíimsaʼab yéetel espada+ tumen Adramélek yéetel Sarézer. Ka tsʼoʼokeʼ le u paalaloʼobaʼ púutsʼoʼobeʼ ka binoʼob tu luʼumil Ararat.+ Esar-adón,+ u paaleʼ, kʼuch túun u beetuba reyil tu lugar.

Notas

Wa «palacio».
Wa «poʼochʼol».
Uláakʼ bix u traducirtaʼaleʼ «chúumuk».
Wa «u canalesil le Río Nilo yaan Egiptooʼ».
Ich hebreoeʼ ku yaʼalaʼal kaʼach «beetaʼak».
Wa «u yich le semilla jóokʼ úuchik u lúubul teʼ luʼumoʼ».
Wa «Jéeoba, le máax gobernartik le ángeloʼoboʼ».