1-2. Mang fan nsusun e nge adag e pi Kristiano e ngiyal’ ney ni ngar filed e n’en ni bay ko fare babyor ni Levitikus?

I PUGURAN apostal Paul ngak Timothy ni fager rok ni “urngin e thin ni bay u lan e babyor nib thothup e Got e yib i pi’ nga laniyan’ e girdi’ ngar yoloyed nga babyor, me ir e ba ga’ fan.” (2 Tim. 3:16) Re n’ey e ba muun ngay fare babyor ni Levitikus. Uw rogon e re babyor ko Bible ney u wan’um? Boch e girdi’ e yad ma lemnag ni kemus ni ba ke babyor ni boor e motochiyel riy ndaki m’ag ngodad e ngiyal’ ney. Machane tin riyul’ e Kristiano e ba thil rogon ni yad ma lemnag e re n’ey.

² Ni yoloy fare babyor ni Levitikus sogonap’an 3,500 e duw ni ke yan, machane ke ayuweg Jehovah e thin riy ke mada’ ko ngiyal’ ney ni fan e “nge fonownagdad.” (Rom. 15:4) Fare babyor ni Levitikus e be ayuwegdad u rogon ni ngad nanged rogon laniyan’ Jehovah u boch ban’en. Ere susun e ngad adaged ni ngad filed e pi n’en ni bay riy. Bin riyul’ riy e, boor ban’en nrayog ni ngad filed ko re ke babyor ney ni kan thagthagnag e thin riy. Ngad weliyed aningeg ko pi n’ey.

3. Mang fan ni yima ognag boch e maligach u nap’an fare Rran ko Biyul ni yima tay u gubin e duw?

³ Bin som’on e n’en yira fil riy: Faanra nge m’agan’ Jehovah ko maligach rodad mab t’uf ni ngad fel’gad u wan’. Gubin e duw u nap’an fare Rran ko Biyul, ma girdien fare nam nu Israel e yad ma muulung nga taabang me ognag e en nib tolang ko prist boch e gamanman ni maligach. Pi maligach nem e ma puguran ngak piyu Israel nib t’uf ni ngar beechgad ko denen rorad! Machane, u m’on ni nge fek faen nib tolang ko prist boch rachaen e gamanman ni ngan pi’ ni maligach nga lan e Gin Th’abi Thothup e rofen nem, ma bay ban’en nthingari rin’ nsom’on. Re n’em e kab ga’ fan ko denen ko girdi’ ko re nam nem ni ngan n’ag fan.

4. Mang e ma rin’ e en nib tolang ko prist ko yay nsom’on nra yan nga lan e Gin Th’abi Thothup u nap’an fare Rran ko Biyul nrogon ni bay ko Levitikus 16:12, 13? (Mu guy e sasing ni bay u wuru’ e re ke babyor ney.)

 ⁴ Mu beeg e Levitikus 16:12, 13. Am susunnag u lanin’um e n’en ma buch u nap’an fare Rran ko Biyul: Faen nib tolang ko prist e ra yan nga lan e tabernacle. Dalip yay nra yan nga lan e Gin Th’abi Thothup e rofen nem, ma ireray e yay nsom’on riy. Ere som’on nra yan e ngaram, ma aram e ke fek barba’ i ban’en nga barba’ i pa’ nib sug ko incense nib fel’ bon, ma barba’ i pa’ e bay riy barba’ i ban’en nib sug ko kol ni be yik’. Nap’an nra taw ko fagi kateng ni be upunguy e Gin Th’abi Thothup ma aram me tal buchuuw, ngemu’ mfini yan nga lan e Gin Th’abi Thothup nge yan i sak’iy nga mit fare kahol ko m’ag nre n’ey e ban’en nri be rin’ u fithik’ e tayfan. Re n’ey e gowa bod ni aram e ke yan i sak’iy nga p’eowchen Jehovah Got! Ma aram me tabab fare prist ni nge puog fapi incense nib thothup nga daken fapi kol ni be yik’ nri be kol ayuw ngay, ma aram me sug lan e gin’em nga bon fare incense nrib fel’ bon. * Boch nga tomuren, ma aram e ku ra sul bayay nga lan e Gin Th’abi Thothup ni ke fek fapi rachaen e gamanman ni ngan ognag ni fan ko denen. Mu tay fanam i yan riy ni ke urfiy fapi incense u m’on ni nge ognag fapi rachaen e gamanman ni fan ko denen.

5. Mang e rayog ni ngad filed ko fare incense ni yima fanay u nap’an fare Rran ko Biyul?

⁵ Mang e rayog ni ngad filed ko fare incense ni yima fanay u nap’an fare Rran ko Biyul? Be yog e Bible ni meybil ni ma tay e pi tapigpig rok Jehovah nib fel’ u wan’ e kan taarebrogonnag ko incense. (Ps. 141:2; Rev. 5:8) Dab mu pagtalin ni ke fek faen nib tolang ko prist fapi incense i yan nga p’eowchen Jehovah u fithik’ e tayfan. Ere ku arrogon nnap’an ni gad ra meybil ngak Jehovah, ma gad ma rin’ u fithik’ e tayfan. Ri gad be pining e magar ni ke pagdad e En Ke Sunmiy urngin ban’en u palpalth’ib ni ngad nonad ngak u daken e meybil, ma gad chugur ngak ni bod rogon e n’en ni ma rin’ reb e bitir ngak e chitamangin. (Jas. 4:8) Ke m’agan’ ngay ni ngad manged fager rok! (Ps. 25:14) Bochan nrib ga’ fan e re tow’ath ney u wan’dad, ma aram fan ni dubdad ni ngad kirebnaged laniyan’.

6. Mang e rayog ni ngad filed ko n’en ma rin’ e en nib tolang ko prist ni aram e ma urfiy fare incense u m’on ni nge ognag fapi maligach?

⁶ Dab mu pagtalin ni faen nib tolang ko prist e thingari urfiy fare incense u m’on ni nge ognag fapi maligach. Faanra rin’ ni aray rogon, ma aram e be guy rogon ni nge felfelan’ Got ngak u m’on ni nge ognag fapi maligach. Mang e rayog ni ngad filed ko re n’ey? Nap’an ni immoy Jesus u fayleng, ma bay ban’en nib ga’ fan nthingari rin’ u m’on ni nge ognag e yafos rok nib maligach. Re n’em e kab ga’ fan ko yafos ko girdi’ ni nge ayuweg. Mang e re n’em? Thingari fol rok Jehovah u fithik’ e yul’yul’ u n’umngin nap’an e yafos rok u fayleng, ya nge yag ni m’agan’ Jehovah ko maligach nra pi’. Faanra rin’ Jesus ni aram rogon, ma aram e be micheg ni birok Jehovah e kanawo’ u rogon ni ngan rin’ ban’en e aram e bin nib mat’aw e kanawo’. Ra micheg Jesus nib puluw mab mat’aw kanawoen e gagiyeg rok e Chitamangin.

7. Mang fan ni urngin ban’en ni i rin’ Jesus u n’umngin nap’an e yafos rok u fayleng nib fel’ u wan’ e Chitamangin?

⁷ Rib fel’ rogon ni i fol Jesus rok Jehovah u n’umngin nap’an e yafos rok u fayleng. Yugu aram rogon ni i mada’nag boch ban’en nrayog ni nge waliy ko denen, nge boch e magawon nrib gel e mo’maw’ riy, maku manang nrib gel e amith ko yam’ nra tay, machane ke dugliy u wan’ ni nge micheg ni gagiyeg rok e Chitamangin e aram e bin th’abi fel’ e gagiyeg. (Fil. 2:8) Nap’an ni mada’nag boch e skeng nrib gel e mo’maw’ riy, me meybil “ni ba ga’ laman u fithik’ e lu’.” (Heb. 5:7) Meybil ni i tay u polo’ i gum’irchaen e be dag nib yul’yul’ ngak Jehovah, maku aram e n’en ni ayuweg ni nge dugliy u wan’ ni nge par nib yul’yul’. Meybil ni i  tay Jesus e bod rogon e incense nrib fel’ bon u wan’ Jehovah. Urngin ban’en ni i rin’ Jesus u lan e yafos rok e rib fel’ u wan’ e Chitamangin, maku aram e n’en ni micheg ni gagiyeg rok e Chitamangin e aram e bin th’abi fel’.

8. Uw rogon ni ngad folwokgad ko pi n’en ni i rin’ Jesus?

⁸ Rayog ni ngad folwokgad rok Jesus ni aram e ngad athamgilgad u rogon nrayog rodad ni ngad folgad rok Jehovah ma gad yul’yul’ ngak. Nap’an ni gad ra mada’nag e skeng, ma gad meybil ngak Jehovah u polo’ i gum’ircha’dad ni nge ayuwegdad ni bochan e gad baadag ni ngad rin’ed e tin nib m’agan’ ngay. Faan gad ra rin’ ni aray rogon, ma aram e gad be dag ni gad be un i tay tanggin e birok Jehovah e gagiyeg. Gad manang ndabi motoyil Jehovah ko meybil rodad ni faanra gad be un nga boch e ngongol nib fanenikan. Machane faan gad ra fol ko pi motochiyel rok, ma rayog ni nge pagan’dad nra m’agan’ ko meybil ni gad be tay ngak ni bod rogon fare incense nib fel’ bon. Ku rayog ni nge pagan’dad ni yul’yul’ rodad nge fol ni gad be tay e ban’en nib fel’ u wan’ e Chitamangidad ni bay u tharmiy.​—Prov. 27:11.

9. Mang fan ni ma ognag piyu Israel e maligach ni nge gapaseg thilin Got nge girdi’?

⁹ Bin l’agruw e n’en yira fil riy: Gad be pigpig ngak Jehovah ni bochan e gad be pining e magar ngak. Gad ra fil e re n’ey u nap’an ni gad ra weliy murung’agen fapi maligach ni ma ognag piyu Israel ni nge gapaseg thilin Got nge girdi’, ni ku aram ban’en nib ga’ fan ni yima rin’ u Israel kakrom ni fan ko bin riyul’ e liyor. * Gad ra fil u lan fare babyor ni Levitikus nrayog ni nge ognag be’ nu Israel e maligach ni nge gapaseg thilin Got nge  girdi’ ni nge “og [e] magar ngak Got.” (Lev. 7:11-13, 16-18, BT) Ke ognag e re maligach ney ni gathi bochan e ban’en nthingari rin’, ya bochan e ban’en ni baadag ni nge rin’. Ere biney e maligach e ban’en ni ma ognag be’ ni ir rok ni bochan e ba t’uf Jehovah Got rok. Faen ke pi’ fare maligach, nge chon e tabinaw rok, nge fapi prist e yad ra kay ufin fare gamanman ni kan pi’ ni maligach. Machane, bay yu yang ko fare gamanman nra par ni yigoo Jehovah e fan ngak. Kun yang riy?

10. Uw rogon ni fapi maligach ni yima ognag ni nge gapaseg thilin Got nge girdi’ ni bay murung’agen ko Levitikus 3:6, 12, 14-16 e taareb rogon ko pigpig ni i tay Jesus ngak Jehovah?

¹⁰ Bin dalip e n’en yira fil riy: Gad be pi’ e tin th’abi fel’ rodad ngak Jehovah ni bochan e ba t’uf rodad. Mam e aram e gin th’abi fel’ ko gamanman u wan’ Jehovah. Ki yog ni ku bay yu yang ko gamanman ni kub ga’ fan u wan’ ni kub muun fa gal buoy ngay. (Mu beeg e Levitikus 3:6, 12, 14-16.) Ere ri ma felfelan’ Jehovah u nap’an nra ognag be’ nu Israel e yungi n’em ko gamanman ngak ni kub muun e mam ngay ni ir rok e ke dugliy ni nge rin’. Faanra rin’ be’ nu Israel e re n’ey, ma aram e be dag nri baadag ni nge pi’ e tin th’abi fel’ ban’en ngak Got. Ere ku arrogon Jesus nib m’agan’ ngay ni nge pi’ e tin th’abi fel’ rok ngak Jehovah, ni aram e nge pigpig ngak u polo’ i gum’irchaen ni bochan e ba t’uf rok. (John 14:31) Rib felfelan’ Jesus ngay ni nge rin’ e tin nib m’agan’ Got ngay, ma kub ga’ fan u wan’ e pi motochiyel rok Got. (Ps. 40:8) Dariy e maruwar riy ni i felfelan’ Jehovah u nap’an ni be guy Jesus ni be pigpig ngak nib m’agan’ ngay!

11. Uw rogon ni pigpig rodad e taareb rogon ko fapi maligach ni yima ognag ni nge gapaseg thilin Got nge girdi’? Uw rogon nrayog ni nge fal’eg e re n’ey lanin’dad?

¹¹ Pigpig rodad ngak Jehovah e bod fapi maligach ni yima ognag ni nge gapaseg thilin Got nge girdi’ ni bochan e aram rogon ni gad ma dag ngak Jehovah rogon ni gad ma lemnag. Gad ma pi’ e tin th’abi fel’ rodad ngak ni bochan e rib t’uf rodad u polo’ i gum’ircha’dad. Dariy e maruwar riy nri ma felfelan’ Jehovah u nap’an nra guy bokum milyon e tapigpig rok ni yad be pigpig ngak nib m’agan’rad ngay ni bochan e ba t’uf Got rorad nge pi kanawo’ rok! Gathi yigoo tin gad ma rin’ e ma guy Jehovah mab ga’ fan u wan’, ya ku manang fan ni gad ma rin’ e pi n’em ma kub ga’ fan e re n’ey u wan’. Re n’ey e rayog ni ngari fal’eg lanin’dad. Bod ni, faanra kam pilibthir ndabkiyog ni ngam rin’ boch ban’en ni bod rogon ni ga baadag ni ngam rin’, ma nge pagan’um ngay ni manang Jehovah e tin dabiyog rom. Sana rayog ni ga be lemnag nri buchuuw ban’en nrayog ni ngam ognag ngak, machane be guy rogon e t’ufeg rom ngak ni aram e n’en ni be k’aringem ni ngam rin’ e tin rayog rom ni fan ngak. Ba fel’ u wan’ e tin rayog rom ni ngam pi’ ngak.

12. Uw rogon u wan’ Jehovah fapi maligach ni yima ognag ngak ni nge gapaseg thilin Got nge girdi’? Uw rogon ni be pi’ e re n’ey e athamgil nga lanin’dad?

¹² Mang e rayog ni ngad filed ko fapi maligach ni yima ognag ni nge gapaseg thilin Got nge girdi’? Nap’an nra mooruf e yungin th’abi fel’ ko fare gamanman, ma aram me yan e ath riy nga lang mi ri felfelan’ Jehovah. Ere rayog ni nge pagan’um ngay nib felfelan’ Jehovah ko pigpig ni ga be tay ngak u polo’ i gum’irchaem nib m’agan’um ngay. (Kol. 3:23) Am lemnag rogon ni ga be par ni gab fel’ u wan’ ni bochan e tin ga be rin’. Tin ga be rin’ ni fan ko pigpig rom ngak ndemtrug ko buchuuw fa boor e ban’en nrib ga’ fan u wan’, ma ra par u laniyan’ ni manemus.​—Matt. 6:20; Heb. 6:10.

13. Uw rogon ni dag Jehovah nib fel’ u wan’ e piin nni mel’egrad ni ngar manged prist nrogon ni bay ko Levitikus 9:23, 24?

¹³ Bin aningeg e n’en yira fil riy: Be tow’athnag Jehovah e ulung rok u fayleng. Am lemnag e n’en ni buch ko duw ni 1512 B.C.E. u nap’an ni m’ay fare tabernacle ni kan ngongliy u enggin fare Burey ni Sinai. (Ex. 40:17) I ngongliy Moses reb e madnom ni fan ngak Aron nge fapi pumoon ni fak ni kan dugliyrad ni ngar manged prist. I muulung girdien fare nam nu Israel ni ngar guyed e pi prist nem ni ngar ognaged e tin som’on e gamanman ni  kar pied ni maligach. (Lev. 9:1-5) Ere uw rogon ni dag Jehovah nib fel’ u wan’ e pi prist nem ni ka fin ni mel’egrad? Nap’an ni be fal’eg Aron nge Moses waathan e girdi’, me pi’ Jehovah e nifiy u tharmiy nge yib i aw ko yungin ni ke magey ko fare maligach ni bay u daken e altar nge mooruf ni ga’ngin.​—Mu beeg e Levitikus 9:23, 24.

14. Mang nib ga’ fan u wan’dad rogon ni dag Jehovah nib m’agan’ ngay ni nge mang Aron nge fapi pumoon ni fak e prist?

¹⁴ Mang e be dag fare nifiy ni yib u tharmiy nga but’ u nap’an e rofen nni mel’eg e en nge mang prist nib tolang? Re n’ey e be dag nib m’agan’ Jehovah ngay ni nge mang Aron nge fapi pumoon ni fak e prist. Nap’an ni guy piyu Israel nib m’agan’ Jehovah ko piin kan mel’egrad, ma aram me tamilang u wan’rad nib t’uf ni ngar folgad ko pi prist nem. Bay rogon e re n’ey ngodad, fa? Arrogon! Fapi prist u Israel e be dag yaan ba ulung i prist nra yib nga tomurrad ni kab ga’ fan. Jesus e ir e en be yip’ fan fare Prist Nth’abi Tolang, ma bay 144,000 e girdi’ ni yad ra un ngak ko gagiyeg u tharmiy ni ku yad boch e prist nge pilung.​—Heb. 4:14; 8:3-5; 10:1.

15-16. Uw rogon ni ke dag Jehovah nib fel’ u wan’ “fare tapigpig nib yul’yul’ ma ba gonop”?

¹⁵ Nap’an e duw ni 1919, me mel’eg Jesus bochi ulung i walag ni kan dugliyrad ni ngar manged “fare tapigpig nib yul’yul’ ma ba gonop.” Re tapigpig nem e ir e be yarmiy rogon fare maruwel ni machib, maku ir e be pi’ gan pi gachalpen Kristus “ko ngiyal’ ni yima pi’ riy.” (Matt. 24:45) Gur, gad be guy e mich riy nre tapigpig ney nib yul’yul’ mab gonop e ba fel’ u wan’ Got, fa?

¹⁶ Be guy Satan nge piin yad ba muun ngak rogon ni ngar taleged e maruwel ko fare tapigpig nib yul’yul’. Faanra der ayuweg Jehovah e re tapigpig ney, ma dabiyog ni ngan rin’ e re maruwel ney. L’agruw e mahl ni kan tay u fayleng, ma kub gel e magawon ko salpiy ni be mada’nag e pi nam, maku boor ban’en nde mat’aw ni yibe rin’ ko girdi’ rok Got, ma kub gel e gafgow ni yibe tay ngorad, machane ka be  ulul fare tapigpig nib yul’yul’ mab gonop ni ngar pied e ggan ni fan ko tirok Got ban’en ngak pi gachalpen Kristus u fayleng. A kum lemnag urngin ken e babyor ni kan ngongliy e ngiyal’ ney ndariy puluwon, ma kan pilyeg nga boor ko 900 mit e thin! Re n’ey e be micheg ni be ayuweg Got e re tapigpig ney. Fare maruwel ni machib e ku aram yugu reb e kanawo’ ni be m’ug riy ni be tow’athnagdad Jehovah. Rriyul’ ni yibe machibnag fare thin nib fel’ u “gubin yang u fayleng.” (Matt. 24:14) Ere dariy e maruwar riy ni be pow’iy Jehovah e ulung rok e ngiyal’ ney ma be tow’athnag.

17. Uw rogon ni ngad daged ni gad be ayuweg fare ulung ni be fanay Jehovah?

¹⁷ Ba fel’ ni nge bagadad me fith ir ni nge gaar, ‘Gub felfelan’ ngay ni gag bang ko ulung rok Jehovah u roy u fayleng, fa?’ Ke dag Jehovah e mich riy ni be fanay e ulung rok e ngiyal’ ney ni bod rogon fare nifiy ni pag u tharmiy nge yib nga but’ u nap’an Moses nge Aron. Ere riyul’ ni boor ban’en nthingar da pininged e magar riy ngak. (1 Thess. 5:18, 19) Uw rogon ni ngad ayuweged e re ulung ney ni be fanay Jehovah? Aram e ngaud folgad ko pi fonow ni yibe pi’ u daken e pi babyor rodad, nge muulung, nge assembly, nge convention. Maku reb e, rayog ni ngad daged ni gad be ayuweg e ulung rok Got ni aram e ngad athamgilgad ngad uned ko fare maruwel ni machib ma gad be fil e tin riyul’ ko girdi’ u rogon nrayog rodad.​—1 Kor. 15:58.

18. Mang e kam dugliy u wan’um ni ngam rin’?

¹⁸ Ere ngad dugliyed u wan’dad ni ngad folgad ko pi n’en ni kad filed ko fare babyor ni Levitikus. Manga yugu da fel’gad u wan’ Jehovah ya nge yag ni fel’ e maligach rodad u wan’. Manga yugu da pigpiggad ngak ni bochan e gad be pining e magar ngak. Manga yugu da ululgad i pi’ e tin th’abi fel’ rodad ngak ni bochan e ba t’uf rodad u polo’ i gum’ircha’dad. Ma manga yugu da rin’ed urngin e tin rayog rodad ni ngad ayuweged fare ulung ni be fanay e ngiyal’ ney. Faan gad ra rin’ e pi n’ey, ma aram e gad be dag nib ga’ fan u wan’dad fare tow’ath ni bay rodad ni aram e gad be pigpig ngak ni gad boch e Pi Mich rok!