Mu Dugliy Ban’en U Fithik’ E Gonop
“Mu pagan’um ngak Somol u polo’ i lanin’um, ma ri dab mu tor ko tin ni ga be finey ni ga manang.”—PROV. 3:5.
1, 2. Ga baadag ni ngam dugliy ban’en, fa? Uw rogon u wan’um e pi n’en ni kam dugliy?
BOOR ban’en ni gad ma dugliy ni gubin e rran. Uw rogon u wan’um e pi n’en ni ga ma dugliy? Boch e girdi’ e yad baadag ni yad e ngar dugliyed e n’en ni ngar rin’ed. Yad be lemnag ni yad e ba milfan ngorad ni ngar dugliyed e n’en ni ngar rin’ed, ma dab ra paged boch e girdi’ ni ngar rin’ed e re n’ey. Machane, bay boch e girdi’ ndabiyog ni ngar dugliyed e n’en ni ngar rin’ed ni faanra kaygi mo’maw’. Ma boch e girdi’ e yad ma gay e ayuw u lan yu ken e babyor ara yad ma yan ngak boch e girdi’ ni ma pi’ e fonow ma boor e salpiy ni yad ma n’ag ni fan e ngan ayuwegrad ni ngar dugliyed e n’en ni ngar rin’ed.
2 Boor i gadad e ba par u mathilin. Gad manang ni bay boch ban’en ndabiyog ni ngad dugliyed ma dariy ban’en nrayog ni ngad rin’ed ngay; machane, gad ba felfelan’ ya bay boch ban’en nrayog ni ngad dugliyed nrogon ni gad baadag. (Gal. 6:5) Yugu aram rogon, ma gad manang ni gathi gubin ban’en ni gad ma dugliy mab fel’ ara bay angin ngodad.
3. Mang boch e fonow nra ayuwegdad u rogon ni ngad dugliyed boch ban’en, ma mang fan ni gathi gubin ngiyal’ mab mom ni ngad dugliyed e n’en ni ngad rin’ed?
3 Gadad e pi tapigpig rok Jehovah e gad ba felfelan’ ya ke pi’ e fonow ngodad u rogon ni ngad dugliyed boch ban’en nib ga’ fan ngodad. Gad manang ni faan gad ra fol ko pi fonow ney, ma ra ayuwegdad ni ngad dugliyed boch ban’en nra felfelan’nag Jehovah me yib angin ngodad. Yugu aram rogon, ma sana ka gad ra mada’nag boch ban’en ni gathi ri be tamilangnag e Thin rok Got e n’en ni ngad rin’ed ngay. Ere, uw rogon ni ngad dugliyed e n’en ni ngad rin’ed ko re n’ey? Bod ni, gad manang nsusun e dab da moro’ro’gad. (Efe. 4:28) Machane, ra uw rogon ma aram e kam moro’ro’? Gur, be yan u tolngin puluwon e n’en ni kam iring, ara fan ni kam iring fare n’em? Uw rogon ni ngad dugliyed e n’en ni ngad rin’ed nga boch ban’en ni ke yog boch e girdi’ ni gathi rib tamilang e n’en nsusun ni ngan rin’ ngay? Mang e rayog ni nge pow’iydad?
MU DUGLIY BAN’EN U FITHIK’ E TAMILANGAN’
4. Mang e ba ga’ ni yima yog ngodad u nap’an nib t’uf ni ngad dugliyed ban’en?
4 Nap’an ni gad ra yog ngak reb e Kristiano nib t’uf ni ngad dugliyed ban’en nib ga’ fan, ma sana ra yog ngodad nib t’uf ni ngad rin’ed nib tamilang lanin’dad. Ireray e fonow nib fel’. Be fonownagdad e Bible ndab ud gurgad ngaud rin’ed boch ban’en ni gaar: “Faan ga ra ab ab ma dariy e ngiyal’ ni ga ra gaman.” (Prov. 21:5, BT) Machane, mang e be yip’ fan ni ngad dugliyed ban’en u fithik’ e tamilangan’? Gur, be yip’ fan ni ngad pared ngad fal’eged i lemnag fare n’em, ma gad guy rogon ni nge puluw e n’en ni gad be lemnag, ma gad gay rogon ni ngad nanged fan fare n’em nib fel’ rogon u m’on ni ngad dugliyed ban’en? Gubin e pi n’ey nra ayuwegdad ni ngad dugliyed ban’en nib fel’ rogon, machane ka bay boch ban’en nib muun ko re n’ey.—Rom. 12:3; 1 Pet. 4:7.
5. Mang fan nib mo’maw’ rodad ni ngad dugliyed ban’en u fithik’ e tamilangan’?
5 Dariy bagadad ni kan gargeleg nrib tamilangan’ ni gubin ban’en nrayog ni nge dugliy nrib fel’ rogon. Mang fan ni aram rogon? Bochan ni gad gubin ni kan gargelegdad nga fithik’ e denen ma aram fan ndabiyog ni nge par nrib tamilangan’dad. (Ps. 51:5; Rom. 3:23) Maku reb e boor i gadad e immoy u fithik’ e piin ni ke ‘ta’ Satan lanin’rad u fithik’ e lumor;’ ma dar nanged Jehovah nge pi motochiyel rok. (2 Kor. 4:4; Titus 3:3) Ere, faan gad ra dugliy boch ban’en nrogon ni gad be lemnag nib fel’ mab puluw, ma demtrug n’umngin nap’an ni gad ra lem maku rayog ni ngad dugliyed ban’en nde puluw.—Prov. 14:12.
6. Mang e ra ayuwegdad ni nge tamilangan’dad?
6 Yugu aram rogon ndawor da flontgad, machane Jehovah ni Chitamangidad ni bay u tharmiy e rib yal’uw mab mat’aw gubin ban’en ni ma rin’. (Deut. 32:4) Machane ke bing e kanawo’ ngodad nrayog ni ngad pilyeged lanin’dad ni polo’ ma gad fil rogon ni nge tamilangan’dad. (Mu beeg e 2 Korinth 5:13.) Gadad e piin Kristiano e gad baadag ni ngad lemnaged, ma gad dugliy boch ban’en, ma gad ngongol nrogon nib puluw ko n’en ni kad dugliyed. Thingar da gonopiyed rogon ni gad ma lem ma gad gay rogon ni ngad folwokgad ko lem nge ngongol rok Jehovah.
7, 8. Mu weliy ban’en ni ke buch ni be dag nrayog ni nge dugliy be’ ban’en u fithik’ e tamilangan’ ni yugu aram rogon ni yibe towasariy ni nge rin’ boch ban’en ara be mada’nag boch e magawon.
7 Am lemnag ban’en ni ma buch. Boch e girdi’ u boch e nam ni ka ranod ra pared nga reb e nam e nap’an ni yad ra gargelnag reb e bitir mi yad pi’ nge sul nga taferad ni ngan chuguliy u rom ni bochan e nge yag ni ngkur ululgad ko maruwel ni ngar yagnaged boch e salpiy. * Immoy reb e ppin ni i par u reb e nam ni gathi nam rok me gargeleg bochi tir nib pagel. Ba ngiyal’ nga tomuren, me un ko fol Bible ma aram me tabab ni nge mon’og ko tin riyul’. Ma aram me tabab e pi fager rok nge girdi’ rok i towasariyrow e pumoon rok ni ngar piew fakrow nga tafen e gallabthir ko pumoon rok ngan chuguliy u rom. Machane, fare matin e ke fil ni bochan e ir reb e gallabthir, mab milfan ngak ni nge chuguliy fak. (Ps. 127:3; Efe. 6:4) Ere gur, nge fol ko n’en ni be lemnag boor e girdi’ ni aram e n’en nib fel’ ni nge rin’? Fa nge fol ko n’en ni ke fil u Bible ni yugu aram rogon nra buchuuw e salpiy ni nge yag ngak maku boor e girdi’ nra gathibthibnag ko n’en ni ke rin’? Faan gomanga gur, ma mang e ga ra rin’?
8 Bochan ni ke magafan’ fare pin, ma aram me weliy e magawon rok ngak Jehovah u daken e meybil, me wenig ngak ni nge pow’iy. Nap’an ni weliy e magawon rok ko en ni yow be fil e Bible nge boch e girdi’ u lan e ulung, ma aram me tabab ni nge nang rogon laniyan’ Jehovah riy. Ki fal’eg i lemnag e n’en ni ma buch ko bitir ni kan chuweg ko gallabthir rok u nap’an ni kab achig. Tomuren ni ke fal’eg i lemnag e n’en ni nge rin’ nrogon nib puluw ko Bible, ma aram me nang nde fel’ ni nge pi’ fare tir nga tafen. Ke guy e pumoon rok fare pin rogon e ayuw ni ke pi’ e girdi’ u lan e ulung ngak nge rogon ni be ilal fare tir nib fel’ rogon mab felfelan’, ma aram me adag ni nge un ko fol Bible me tabab ni nge un ko ppin rok ko muulung.
9, 10. Mang e be yip’ fan ni ngad dugliyed ban’en u fithik’ e tamilangan’, ma uw rogon nrayog ni ngad rin’ed e re n’ey?
9 Reb riy eray ni kad weliyed, ma be tamilangnag ni faanra ngad dugliyed ban’en u fithik’ e tamilangan’ ma der yip’ fan ni ngad folgad ko n’en ni gad be lemnag ara be lemnag boch e girdi’ nib puluw ara ba mom ni ngan rin’. Lem rodad nge gum’ircha’dad ndawori flont e bod rogon ba kolok nrayog ni nge papey ara sagaal e tayim riy. Faan gad ra pag ni nge pow’iydad ma rayog ni nge bannagdad. (Jer. 17:9) Ba t’uf ni ngad puluwnaged lanin’dad nge gum’ircha’dad ko pi motochiyel rok Got.—Mu beeg e Isaiah 55:8, 9.
10 Rib puluw fare fonow u Bible ni gaar: “Mu pagan’um ngak Somol u polo’ i lanin’um, ma ri dab mu tor ko tin ni ga be finey ni ga manang. Nguum lemnag Somol u fithik’ urngin ban’en ni ga be rin’, me dag ngom e bin nib mat’aw e kanawo’.” (Prov. 3:5, 6) Mu tay fanam i yan ko fapi thin ni gaar, “dab mu tor ko tin ni ga be finey ni ga manang.” Pi thin ney e bay nga m’on ko fapi thin ni gaar, “nguum lemnag Somol.” Kemus ni yigoo Jehovah e ba tamilangan’. Ere, gubin ngiyal’ ni ngad dugliyed ban’en, mab t’uf ni ngad sapgad ko Bible ya ngad nanged e n’en ni be lemnag. Ngemu’, ma gad dugliy e n’en ni ngad rin’ed nrogon nib puluw ngay. Aram rogon ni ngan dugliy ban’en u fithik’ e tamilangan’.
MU FIL ROGON NI NGAM NANG E TIN NIB FEL’ KO TIN NIB KIREB
11. Mang e ba t’uf ni nge rin’ be’ ya nge yag ni nge nang rogon ni nge dugliy ban’en u fithik’ e gonop?
11 De mom ni ngan fil rogon ni ngan dugliy boch ban’en min rin’. Rayog ni nge mo’maw’ e re n’ey ngak e piin ni ka fin ra filed e tin riyul’ ara piin ni fin yad be mon’og ko tirok Got ban’en. Machane, rayog ni ngar mon’oggad. Ireray e piin ni be yog e Bible ni yad bod e bitir. Am lemnag rogon ni ma fil reb e bitir rogon ni nge yan ndabi dol’. Som’on e ra fil rogon ni nge furuy ay ni buchuuw ma buchuuw. Re n’ey e taareb rogon ngak be’ ni fin be mon’og ko tirok Got ban’en u nap’an nra dugliy ban’en. Mu tay fanam i yan riy ni yog apostal Paul ni piin ni kar ilalgad ko tirok Got ban’en e yad e piin ni kar “filed rogon ni ngar nanged e tin nib fel’ ko tin nib kireb.” Fare bugithin ni “filed rogon” e be yip’ fan ni ngaun athamgil, ma aram e n’en nib t’uf ni nge rin’ e piin ni fin yad be mon’og ko tirok Got ban’en.—Mu beeg e Hebrews 5:13, 14.
12. Uw rogon ni ngad filed rogon ni ngad dugliyed ban’en u fithik’ e gonop?
12 Kad weliyed kafram ni boor ban’en ni gad ma dugliy ni gubin e rran. Boch ko pi n’ey e ba mom ni ngan dugliy ma boch e ba mo’maw’. Boch e girdi’ ni kar fal’eged i gay murung’agen rogon ni ma dugliy e girdi’ boch ban’en e ka rogned ni boor ko 40 pasent ko pi n’en ni gad ma dugliy e be yan u rogon e pi n’en ni kad mechamgad ngay ma gathi pi n’en ni gad ma fal’eg i lemnag. Bod ni sana gubin e kadbul ma ngam dugliy ko mang mad e ngam chuw ngay. Sana gathi rib ga’ fan e re n’ey u wan’um, ma sana de t’uf ni ngam par ngam fal’eg i lemnag rogon ni ngam rin’ nib ga’ ni faanra ga be gurgur ni ngam man nga bang. Machane, rib ga’ fan ni ngam lemnag ko ra m’ug u rogon e munmad rom ni gur reb e tapigpig rok Jehovah fa danga’. (2 Kor. 6:3, 4) Nap’an ni ga ra yan ni ngam chuway’ mad ma sana ga ra lemnag ni ngam chuw’iy e tin ni boor e girdi’ ni be chuw ngay, machane uw rogon e pi mad nem, ba yalen ni ngan chuw ngay, fa? Ma uw rogon puluwon? Faan gad ra dugliy rogon ni ngad rin’ed e re n’ey nib fel’ rogon, ma aram e ra ayuwegdad ni ngad nanged e tin nib fel’ ko tin nib kireb, ma re n’ey e ra ayuwegdad u nap’an nra t’uf ni ngad dugliyed boch ban’en nib mo’maw’.—Luke 16:10; 1 Kor. 10:31.
MU ADAG NI NGAM RIN’ E TIN NIB FEL’
13. Mang e ra ayuwegdad ni ngad rin’ed e n’en ni kad dugliyed?
13 Gad gubin ma gad manang nib mom ni ngan dugliy ban’en, machane ba mo’maw’ ni ngan rin’. Boch e girdi’ e yad ma guy rogon ni ngar talgad ko tamagow, machane bayi n’en mu kur sulod ngay bayay ni bochan e dariy ban’en u lanin’rad ni be k’aringrad ni ngar athamgilgad. Ere, n’en nib t’uf e ngar dugliyed u wan’rad ni ngar rin’ed e n’en ni kar dugliyed. Boch e girdi’ e yad ma yog nrayog ni ngad gelnaged lanin’dad ni ngad rin’ed e re n’ey ni bod rogon ni gad be guy rogon ni ngad gelnaged e muscle u dowdad. Ra ud maruwelgad ko muscle u dowdad ni gubin ngiyal’ ma aram e rayog ni nge gel. Machane, faanra dab ud maruwelgad ngay ma ra war. Ere, mang e ra pi’ gelngin lanin’dad ni ngad athamgilgad ni ngad rin’ed e n’en ni kad dugliyed? Faan gad ra sap ngak Jehovah, ma ra ayuwegdad.—Mu beeg e Filippi 2:13.
14. Uw e ke yib gelngin Paul riy ni nge rin’ e n’en ni manang nsusun e nge rin’?
14 Manang Paul e re n’ey ni bochan e n’en ni buch rok. I yog ni gaar: “Yugu ra gu be yim’ ni bochan ni nggu rin’ e tin nib fel’, ma dabiyog rog ni gu rin’.” Manang e n’en ni baadag ni nge rin’ ara n’en nsusun e nge rin’, machane immoy ban’en ni i taleg yu ngiyal’ ndabi rin’ e re n’ey. I yog ni gaar: “Lanin’ug e ri ba adag fare motochiyel rok Got. Machane reb e motochiyel nib thil ko biney e gu be guy ni be maruwel u fithik’ i dowag reb e motochiyel ni be togopluw ko bin baaram e motochiyel ni ba adag lanin’ug. Ir e ke tiyeg ni gag e kalbus ko tin ni ba adag e denen ni ir e be maruwel u fithik’ i dowag.” Ere, gur dariy ban’en nrayog ni nge rin’ ko re n’ey? Ba’, ya yog ni gaar: “Ke magar Got u daken e Somol rodad i Jesus Kristus!” (Rom. 7:18, 22-25) Ki yog ni ke yag rok ni nge rin’ e re n’ey ni bochan fare ‘gelngin ni ir e ba th’abi gel’ ni yib rok Got.—2 Kor. 4:7.
15. Mang fan nib t’uf ni ngad dugliyed ni ngad rin’ed e tin nib fel’?
15 Ra ngad felfelan’naged Got, mab t’uf ni ngad dugliyed e n’en nib fel’ ni ngad rin’ed, ngemu’ ma gad rin’. Dab mu pagtalin e n’en ni yog Elijah ngak e piin ni ur liyorgad ngak Baal nge girdi’ nu Israel ni kar digeyed e bin riyul’ e liyor u daken fare Burey ni Carmel. I yog ni gaar: “Uw n’umngin nap’an ni ngam pired mfin gimed dugliy lanin’med! Faanra Somol e ir Got, mi gimed fol rok; ma faanra Baal e ir e Got, mi gimed fol rok!” (1 Kings 18:21) Manang piyu Israel e n’en nsusun e ngar rin’ed, machane ba mo’maw’ ni ngar ‘dugliyed lanin’rad.’ Ba thil e n’en ni rin’ Joshua boch e duw u m’on riy u nap’an ni yog ngak piyu Israel ni gaar: “Faanra der m’agan’med ngay ni ngam pigpiggad ngak Somol, me ere mu dugliyed e daba’ e re kan ni nguum pigpiggad ngak . . . Machane, gag nge girdi’ ko birog e tabinaw e nguug pigpiggad ngak Somol.” (Josh. 24:15) Mang angin ni ke yib riy? Kan tow’athnag Joshua nge piin nra folgad rok ni aram e kar thapgad nga lan fare Nam ni Kan Micheg, nreb e “nam nib fel’ rogon ma ba yong’ol e but’ riy.”—Josh. 5:6.
MU DUGLIY BAN’EN U FITHIK’ E GONOP MIN TOW’ATHNAGEM
16, 17. Mu weliy angin nra yib ni faan gad ra dugliy boch ban’en nrogon nib puluw ko tin nib m’agan’ Got ngay.
16 Am lemnag ban’en ni ke buch. Bay reb e walag ni pumoon ni ka fini un ko taufe, ma dalip e bitir rorow e ppin rok. Reb e rran me yog be’ ngak ni yow ma maruwel u taabang ni nga ranow ra unew nga yugu reb e maruwel ni kab tolang puluwon ma boor ban’en riy nib fel’ ni yima pi’ ngak chon e maruwel. I fal’eg i lemnag e re n’ey me yibilay murung’agen. Ya bin riyul’ riy e aram fan ni dugliy ni nge un ko bin baaram e maruwel ni be un ngay ni yugu aram rogon ni gathi rib tolang puluwon, me yag ni tal ko maruwel ko Sabado nge Madnom ya ngar uned chon e tabinaw rok ko muulung nge machib. Manang ni faanra un ko bin baaram e maruwel ni kan ognag ngak, ma kab n’uw nap’an mfini yag ni nge tal ko Sabado nge Madnom. Faan gomanga gur, ma mang e ga rin’?
17 Tomuren ni ke lemnag e n’en nra rin’ e re n’ey ko tha’ u thilrow Jehovah, ma aram me dugliy ndabi un ko re maruwel nem. Ga be lemnag ma ke kalngan’ ko n’en ni ke dugliy? Danga’. Ke nang ni kab fel’ e tow’ath nra yag riy ngorad chon e tabinaw rok ni fan ko tirok Got ban’en ko bin ni nge un nga reb e maruwel ni kab tolang puluwon. Kari felfelan’ e re walag ney nge ppin rok u nap’an ni yog e bin nib ilal e buliyel ni fakrow ni ragag e duw rok ngorow ni yow ba t’uf rok, mab t’uf e pi walag u lan e ulung rok, ma rib t’uf Jehovah rok. I yog ni baadag ni nge ognag e yafas rok ngak Jehovah nge un ko taufe. Dabisiy ni kari felfelan’ ko n’en ni ke rin’ e chitamangin nib fel’ ni aram e ke m’oneg u wan’ e pigpig ni be tay ngak Jehovah!
18. Mang nib ga’ fan ni ngaud dugliyed ban’en u fithik’ e gonop ni gubin e rran?
18 Faen ni Kab Ga’ ngak Moses, ni aram Jesus Kristus e kab kafram i yib ni be pow’iy e tin riyul’ e tapigpig rok Jehovah u lan e re fayleng rok Satan ney. Jesus e ku ir e en ni Kab Ga’ ngak Joshua, ma ke chugur ni nge thang e re m’ag nib kireb ney me pow’iy pi gachalpen nga lan e bin nib beech e fayleng ni tin nib mat’aw e bay riy. (2 Pet. 3:13) Ere, gathi ireray e ngiyal’ ni ngad sulod nga rogon e lem ni ud ted kafram, nge pi n’en ni ud rin’ed ni kad mechamgad ngay, nge pi n’en ni ud nameged. Ya ireray e ngiyal’ ni ngad gayed rogon ni nge tamilang u wan’dad e n’en nib m’agan’ Got ngay ni fan ngodad. (Rom. 12:2; 2 Kor. 13:5) Ere, mu athamgil ngaum dugliy ban’en u fithik’ e gonop, ma ga bod e piin nra tow’athnagrad Got ndariy n’umngin nap’an.—Mu beeg e Hebrews 10:38, 39.
^ Ku reb i fan ni yima rin’ e re n’ey e bochan ni nge ufanthinnag e gallabthir rok bagayow fa wu’ i mabgol fare tir ko pi fager nge girdi’ rorad.