1, 2. Ligongo cici Yesu ŵasasile citagu ca mbiya sya matalente?

YESU ŵasasile mwakupikanika cenene ukumu wakwete ŵakumkuya ŵakwe ŵasagulwe kupitila mu citagu ca mbiya sya matalente. Tukusosekwa kupikanicisya cenene gopolela kwa citaguci ligongo cikwakwaya Aklistu ŵasyesyene wosope, cinga akwete cembeceyo cakuja kutama kwinani kapena cakutama pacilambo capasi.

² Yesu ŵasasile citaguci pakwajanga ŵakumkuya ŵakwe ciwusyo caŵam’wusisye cakwamba ‘yayicitendekwa pakulosya kuti ndaŵi jikwanile jakwikasoni kwa Yesu nambosoni mbesi ja cilambo capasi.’ (Mat. 24:3) M’yoyo, citaguci cikwanilicikwa m’masiku getu gano, soni cili mbali ja yayikutendekwa yakulosya kuŵapo kwa Yesu, soni kuti jwalakwe akulamulila mpela Mwenye.

3. Ana tukulijiganya cici m’yitagu yayikusimanikwa pa Matayo mtwe 24 mpaka mtwe 25?

³ Citagu ca mbiya sya matalente cili cimo mwa yitagu mcece yaŵasasile Yesu yayikusimanikwa pa Matayo 24:45 mpaka Matayo 25:46. Yitagu yine yitatu yili yakwamba kapolo jwakulupicika ni jwalunda, ŵali likumi, soni citagu ca ngondolo ni mbusi. Yitagu yeleyisoni yili kwanga kwa Yesu pakwamba ya yakutendekwa yakulosya kuŵapo kwakwe. Mu yitagu yosope mceceyi, Yesu akusala yampaka yitukamucisye  kumanyilila ŵakumkuya ŵakwe ŵasyesyene m’moŵa gambesi gano. Yitagu ya kapolo jwakulupicika ni jwalunda, ŵali likumi, soni ca mbiya sya matalente yili yakwayana ni ŵakumkuya Yesu ŵasagulwe. M’citagu ca kapolo jwakulupicika, Yesu akugombelecesya kuti kakuga ka ŵasagulwe kakusosekwa kuŵa kakulupicika, soni kalunda ligongo kakwete ukumu wakulisya ŵamasengo ŵa Yesu m’moŵa gambesi gano. M’citagu ca ŵali likumi, Yesu akugombelecesya kuti ŵakumkuya ŵakwe ŵasagulwe wosope akusosekwa kuŵa ŵakoseka soni mesope, acimanyililaga kuti Yesu akwika, nambo ngakumanyilila lisiku kapena ndaŵi jakwika kwakwe. M’citagu ca mbiya sya matalente, Yesu akulosya kuti ŵasagulwe akusosekwa kamula masengo gawo ga Ciklistu mwalunda. Pakumalisya, Yesu akusala citagu ca ngondolo ni mbusi pakwamba ya wosope ŵakwete cembeceyo cakutama pacilambo capasi. Jwalakwe akugombelecesya kuti jemanjaji akusosekwa kuŵa ŵakulupicika, soni kwakamucisya mnope acalongo acimjakwe ŵa Yesu ŵasagulwe ŵali pacilambo capasi. * Kwende sambano tutagulilane ya citagu ca mbiya sya matalente.

4, 5. Ana Ambuje ŵa m’citagu ca matalente akwimila ŵani, soni ana talente jimo jakwete macili gatuli?

⁴ Aŵalanje Matayo 25:14-30. Kwa yaka yejinji tuŵele tuli mkutagulila m’mabuku getu kuti mundu, kapena Ambuje ŵa m’citaguci ali Yesu, soni kuti ŵajesile ulendo welewu paŵajawile kwinani mu 33 C.E. M’citagu cakwe candanda, Yesu ŵasasile cakulinga ca ulendo wakwe welewuwo kuti caliji ‘cakuti akam’wece ucimwene.’ (Luk. 19:12) Yesu nganam’weka Ucimwene paŵagambile kwika kwene kwinaniko. * M’malo mwakwe, jwalakwe ‘ŵatemi kumkono wamlyo wa Mlungu kwembecela kuti Mlungu ŵatende amagongo ŵakwe kuŵa mpela cakuliŵalitila sajo syakwe.’—Ahe. 10:12, 13.

⁵ Mundu jwa m’citaguci ŵakwete mbiya sya matalente syakwana msano ni sitatu. Pandaŵijo mbiya syelesi syaliji syejinji mnope. * Mkananyakuce paulendo wakwe, ŵapele ŵamasengo ŵakwe mbiyasyo, acijembeceyaga kuti jemanjajo catendele malonda. Mpela mundu jwelejo, Yesu mkanajawule kwinani ŵakwete cindu cinecakwe cakusosekwa mnope. Ana cindu celeco caliji cici? Kwanga kwa ciwusyo celeci kukamulana ni masengo gaŵatendaga Yesu paumi wakwe.

6, 7. Ana matalente gakwimila cici?

⁶ Yesu ŵagawonaga masengo gakwe gakwiganya soni kulalicila kuŵa gakusosekwa mnope. (Aŵalanje Luka 4:43) Mwakamula masengoga, jwalakwe ŵawugwile mgunda waŵawuweni kuti mpaka ukole yagowola yejinji. Pandaŵi jine, jwalakwe ŵasalile ŵakumkuya ŵakwe kuti, “Alolecesye cenene ku migunda, mbeju sikomele ni sili cile kuti asigowole.” (Yoh. 4:35-38) Jwalakwe ŵaganisyaga yakwasonganganya ŵandu ŵajinji ŵamitima jambone kuti aŵe ŵakumkuya ŵakwe. Mwakulandana ni namalima jwambone, Yesu ngamkanagamba kuleka ngagowola mbeju sya mu mgunda wakwe syasyaliji sili sikomele. Ni ligongo lyakwe ali agambile kwimuka kwene kuŵawe, soni mkanajawule kwinani ŵapele ŵakumkuya ŵakwe lilamusi lyakusosekwa mnope lyakuti, “Mjawule, mkajiganye ŵandu ŵangosyo syosope.” (Mat. 28:18-20) Yesu ŵapele jemanjaji cipanje capenani cacili undumetume wa Ciklistu.—2 Akoli. 4:7.

⁷ Mwakamulana ni yeleyi, ana mpaka tujile  kuti wuli? Pakwapa ŵakumkuya ŵakwe lilamusi lyakuti akajiganye ŵandu, nikuti Yesu ŵapele “cipanje cakwe” kapena kuti matalente gakwe. (Mat. 25:14) Mwakata mpaka tujile kuti matalente gagopolela masengo gakulalicila ni kutenda ŵakulijiganya.

8. Atamose kuti jwamasengo jwalijose ŵapocele mbiya syakulekangana ni mjakwe, ana Ambuje ŵajembeceyaga cici kwa ŵamasengowo?

⁸ Citagu ca matalente cikulosya kuti Ambuje ŵampele jwamasengo jumo matalente msano, jwine ŵampele gaŵili, soni jwine ŵampele talente jimo. (Mat. 25:15) Atamose kuti jwalijose ŵapocele mbiya syakulekangana ni mjakwe, nambo wosopewo ŵasosekwaga kola mtawu pakamulicisya masengo matalentego, kapena kuti kutenda yiliyose yampaka akombole pakutumicila. (Mat. 22:37; Akolo. 3:23) Ŵakumkuya Klistu ŵatandite kutendela malonda matalentega mu yaka 100 ya Aklistu ŵandanda, kutandila pa Pentekote mu 33 C.E. Mtawu wa jemanjaji pamasengo gakulalicila ni kutenda ŵakulijiganya awukolasile cenene m’Baibulo, m’buku ja Masengo. *—Mase. 6:7; 12:24; 19:20.

KUTENDELA MALONDA MATALENTE MU NDAŴI JAMBESI

9. (a) Ana ŵamasengo ŵaŵili ŵatesile wuli ni matalente gaŵapocele, soni ana yeleyi yikulosya cici? (b) Ana ‘ŵangondolo sine’ akamula masengo gatuli?

⁹ Aklistu ŵasagulwe ŵakulupicika ŵali  pacilambo capasi aŵele ali mkutendela malonda matalente ga Ambuje mundaŵi jambesiji, mnopemnope kutandila mu 1919. Mwakulandana ni ŵamasengo ŵaŵili ŵandanda ŵala, Aklistu ŵasagulweŵa atesile yiliyose yampaka akombole pakamulicisya masengo mbiya sya Ambuje ŵawo. Ngapakusosekwa kusala kuti ŵani ŵaŵapocele mbiya msano kapena ŵaŵapocele mbiya sya matalente siŵili. M’citagu cila, ŵamasengo ŵaŵiliwo ali atesile malonda ŵapatile mbiya syakulandana ni syaŵapocele, m’yoyo jwalijose ŵaliji jwamtawu. Ana sano ŵakwete cembeceyo cakutama pacilambo capasi akusakamula masengo gatuli? Jemanjaji akusakamula masengo gakusosekwa mnope. Citagu ca Yesu cakwamba ngondolo ni mbusi cikusalosya kuti ŵakwete cembeceyo cakutama pacilambo capasi akusakamucisya mwakulupicika acalongo acimjakwe ŵa Yesu pamasengo gawo gakulalicila. M’masiku gambesi gano, makuga gosope gaŵiliga gakamula mwamtawu masengo gakutenda ŵakulijiganya mpela “likuga limo.”—Yoh. 10:16.

10. Ana cimanyilo cakuwonecela mnope ca kuŵapo kwa Yesu cili capi?

¹⁰ Ambuje akwembeceya yacatende ŵamasengo ŵawo. Mpela mwatusalile kala, ŵakumkuya ŵakwe ŵakulupicika ŵa mu yaka 100 yandanda ŵajonjecesye cipanje ca Ambujewo. Nambi wuli pakwamba ya mundaŵi jambesi jino jele citaguci cikukwanilicikwa? Ŵakutumicila Yesu ŵakulupicika, akukamula masengo mwamtawu pakulalicila ni kutenda ŵakulijiganya kupunda kala kose. Kamulana kwawo pakamula masengoga, kukamucisya kuti caka cilicose paŵeje ŵakumkuya ŵa Yesu ŵasambano ŵajinji, ŵakulalicila nawo ya Ucimwene. Yeleyi yikutendekasya kuti masengo gakulalicila ni kutenda ŵakulijiganya gaŵe cimanyilo cakuwonecela mnope ca kuŵapo kwa Yesu mu Ucimwene wakwe. Mwangakayicila, yeleyi yikutendekasya kuti Ambuje ŵawo aŵe ŵakusangalala mnope.

11. Ligongo cici tukusala kuti Yesu caciyika kukuŵalanjila mbiya mkati mwa yisawusyo yakogoya?

¹¹ Yesu caciyika kukuŵalanjila mbiya sya ŵamasengo ŵakwe cakumbesi kwa yisawusyo yakogoya yayikwika pacangakaŵapa. Ana yeleyi yigopolela cici? Mu yakulocesya yakwe yayikusimanikwa pa Matayo mtwe 24 ni 25, Yesu ŵasasile mwakuwilisyawilisya ya kwika kwakwe. Pakwamba ya ndaŵi jakulamula mkati mwa yisawusyo yakogoya, jwalakwejo ŵasasile kuti ŵandu “tacim’wona Mwanace jwa Mundu ali  mkwisa m’mawunde.” Ŵasalilesoni ŵakumkuya ŵakwe ŵa m’masiku gambesi kuti akusosekwa kuŵa mesope. Jwalakwe ŵatite, “Ngamkumanyilila lisiku litaciyika Ambuje ŵenu,” soni “Mwanace jwa Mundu taciyika pandaŵi jingamkwembeceya jemanja kuti tayice.” (Mat. 24:30, 42, 44) M’yoyo, Yesu paŵasalaga kuti ‘mbujegwe jula ŵawusile ni ŵaŵilasile ŵamasengo ŵakwe ŵala kuti amsalile yiŵatesile nasyo mbiya sila,’ jwalakwe ŵagopolelaga ya ndaŵi jele caciyika kukulamula pambesi pacilambo. *—Mat. 25:19.

12, 13. (a) Ana Ambuje ŵasalile cici ŵamasengo ŵaŵili ŵala, soni ligongo cici? (b) Ana ŵasagulwe akusapocela cakaci cidindo cawo cakumalisya? (Alole libokosi lyakuti “ Kuŵalanjila Mbiya sya Matalente Paciwa.”) (c) Ana ŵandu ŵacacalamula kuti ali mpela ngondolo cacipocela mbote jatuli?

¹² M’citagu cila, Ambuje ŵala ali awusile, ŵasimene kuti jwamasengo juŵapocele mbiya msano ni juŵapocele mbiya siŵili, ŵaliji ŵakulupicika ligongo ali atesile malonda ni mbiya sila ŵapatile sine syakulandana ni syaŵapocele. Kwa ŵamasengo ŵaŵiliwo, jwalijose ŵamsalile kuti, “Mtesile cenene kwabasi, mcanda jwangu jwambone ni jwakulupicika. Sambano pakuŵa mwakulupicice pa yindu yamnono, tinjim’ŵika kuti mloleleje yindu yejinji.” (Mat. 25:21, 23) Ana sambano tujembeceyeje cici pacaciyika Ambuje Yesu ŵawucimbicimbi kukulamula?

¹³ Ŵakwimila ŵamasengo ŵandanda ŵaŵili, ŵali ŵakumkuya Yesu ŵasagulwe, ŵakusakamula masengo mwamtawu caciŵa ali apocele kala cidindo cakumalisya yisawusyo yakogoya mkaniyitande. (Ciu. 7:1-3) Alamagedo mkanijitande, Yesu cacapa jemanjaji mbote jawo jakuja kutama kwinani. Ŵakwete cembeceyo cakutama pacilambo capasi ŵaŵele ali mkwakamucisya acalongo acimjakwe ŵa Klistu pamasengo gakulalicila, cacalamula kuti ali ngondolo ni cacitama pacilambo capasi mu Ucimwenewo.—Mat. 25:34.

14, 15. Ana citagu ca Yesu ca mbiya sya matalente cikulosya kuti ŵasagulwe ŵane caciŵa ŵangalumbana soni ŵaulesi? Alondesye.

¹⁴ M’citagu cila, jwamasengo jwatatu jula ŵajisolele pasi mbiya jakwe jila m’malo mwakujitendela malonda kapena kujiŵika ku banki. Jwamasengojo ŵalosisye mtima wakusakala, ligongo ŵatesile mwamele yindu yakulekangana ni yaŵasakaga Ambujegwe. Ni ligongo lyakwe Ambujegwewo ŵamsalile kuti ali jwamasengo “jwangalumbana ni jwaulesi.” Ambujewo ŵamsumwile mbiya jaŵampele jila ni ŵajipelece kwa juŵakwete mbiya sya matalente likumi jula. Jwamasengo jwangalumbanajo ‘ŵamponyisye kusa ku cipi.’ ‘Kweleko ŵalilaga ni kulumanya meno.’—Mat. 25:24-30; Luk. 19:22, 23.

¹⁵ Pakuŵa jumo mwa ŵamasengo ŵatatu ŵa Ambuje ŵasisile mbiya jakwe, ana nikuti Yesu ŵagopolelaga kuti jwamsagulwe jumo mwa ŵasagulwe ŵatatu ŵaliwose caciŵa ŵangalumbana  ni ŵawulesi? Iyayi. Aganicisye ya ngani josope. Mu citagu ca kapolo jwakulupicika ni jwalunda, Yesu ŵasasile ya kapolo jwakusakala jwakusaputa ŵamasengo ŵakwe. Pelepa Yesu nganagopolelaga kuti pacipagwa kapolo jwakusakala. M’malo mwakwe, jwalakwe ŵamkalamusyaga kapolo jwakulupicika kuti akatenda yindu mpela kapolo jwakusakala. Yikulandanasoni ni citagu ca ŵali likumi. Yesu nganalosyaga kuti hafu ja ŵakumkuya ŵakwe ŵasagulwe caciŵa mpela ŵali msano ŵakuloŵela. M’malo mwakwe, ŵakalamusyaga acalongo acimjakwe ŵausimu ya yayicatendecela naga akuleka kuŵa mesope ni kulepela kuŵa ŵakoseka. * Mwakamulana ni yatuyiweni m’yitagu yineyi, citagu ca matalente ngacikulosya kuti Yesu ŵagopolelaga kuti ŵandu ŵane mwa ŵakumkuya ŵakwe ŵasagulwe ŵa m’moŵa gambesi caciŵa ŵangalumbana ni ŵaulesi. Nambo Yesu ŵakalamusyaga ŵakumkuya ŵakwe ŵasagulwe kuti akusosekwa kwendelecela kuŵa ŵamtawu ‘pakutendela malonda’ matalente gawo, soni kuŵambala nganisyo ni yitendo mpela ya jwamasengo jwangalumbana.—Mat. 25:16.

16. (a) Ana tukulijiganya cici m’citagu ca mbiya sya matalente? (b) Ana nganiji jilosisye catuli kucenga pa kapikanicisye ketu ka citagu ca mbiya sya matalente? (Alole libokosi lyakuti “ Kupikanicisya Citagu ca Mbiya sya Matalente.”)

¹⁶ Ana tukulijiganya yindu yiŵili yapi m’citagu ca mbiya sya matalente? Candanda, Ambuje kapena kuti Klistu, ŵapele ŵakumkuya ŵakwe ŵasagulwe cindu cakusosekwa mnope, cacili lilamusi lyakuti alalicileje ni kutenda ŵakulijiganya. Caŵili, Klistu akusasaka kuti tuŵeje ŵamtawu pamasengo gakulalicila. Naga tukamula masengoga mwamtawu, tuciŵa ŵakusimicisya kuti Ambuje cacitujaliwa ligongo lya kuŵa kwetu mesope, soni kulupicika.—Mat. 25:21, 23, 34.