1-2. Ana wosopewe mpaka yitukwaye chamti uli yindu yangali chilungamo?

 YESU jwasasile chisyasyo cha jwamkongwe jwamasije jwajwaŵendaga kwa jwakuwelusya kuti amkamuchisye ligongo lyakuti mundu jwine ŵamtendelaga yindu mwangali chilungamo. Ŵakulijiganya ŵa Yesu ŵapikanichisye mwaŵapikanilaga jwamkongweju, ligongo pa ndaŵiji ŵandu ŵajinji ŵatendeledwaga yangali chilungamo. (Luk. 18:​1-5) M’wejisoni masiku agano mpaka tupikanichisye yeleyi, ligongo wosopewe tukusasimanaga ni yindu yangali chilungamo.

² Masiku agano pachilambopa ŵandu ŵajinji ali ŵalusagu, ŵangali chanasa soni ŵa umbombo. Myoyo, ngatukusasimonga ŵane pakututendela yangali chilungamo. (Jwak. 5:8) Komboleka ngatukusajembecheya kuti abale ni alongo mpaka atutendele yindu yangali chilungamo, nambotu yeleyi mpaka yitendekwe. Abale ni alongo ŵetu ŵangasakaga kututendela yangali chilungamo mpela mwakusatendela ŵandu ŵakusatulagasya soni kutusisya. Nambotu mpaka atende yeleyi ligongo ali ŵangali umlama. Mpaka tulijiganye yejinji kutyochela pa yindu yaŵatesile Yesu pandaŵi jele ŵandu ŵakusakala ŵamtendele yangali chilungamo. Naga tukusakombola kuŵa ŵakuwusimana mtima ŵakusisya pakututendela yangali chilungamo, nikuti mpaka yiŵe yangasawusya kutenda yakulandanayo kwa abale ni alongo ŵetu. Ana Yehofa akusapikana uli patutendeledwe yangali chilungamo chinga ni Aklistu achimjetu kapena ŵandu ŵanganaŵa Aklistu? Ana jwalakwe yikusamkwayaga?

3. Ana Yehofa yikusamkwayaga patukusimana ni yindu yangali chilungamo? Ligongo chichi yikusamkwaya?

³ Yehofa yikusamkwaya mnope ŵane patutendele yangali chilungamo. Baibulo jikusasala kuti, “AMBUJE akuchinonyela chilungamo.”  (Sal. 37:28) Yesu jwatusimichisye kuti Yehofa “chachilolechesya kuti chilungamo chitendekwe mwachitema” pandaŵi jakwe. (Luk. 18:​7, 8) Pachangakaŵapa, Yehofa chatyosye yindu yosope yakusakala soni chachajonanga ŵandu wosope ŵakusatenda yangali chilungamo.—Sal. 72:​1, 2.

4. Ana Yehofa akusatukamuchisya chamti uli masiku agano?

⁴ Tukwembecheya kuti Yehofa chamasye yangali chilungamo pachangakaŵapa. Nambope, apano jwalakwe akusatukamuchisya kuti tukombole kupilila ŵane pakututendela yangali chilungamo. (2 Pet. 3:13) Jwalakwe akusatujiganya mwampaka tuŵambalile kutenda yindu mwangali lunda ŵane patutendele yangali chilungamo. Kupitila mwa Mwanache jwakwe, Yehofa ŵatupele chisyasyo chambone cha mwampaka tutendele yindu ŵane patutendele yangali chilungamo. Nambosoni jwalakwe akusatupa malangiso gampaka tukamulichisye masengo ŵane patutendele yangali chilungamo.

TUTENDEJE YINDU MWAKUSAMALA PATUTENDELEDWE YANGALI CHILUNGAMO

5. Ligongo chichi tukusosekwa kutenda yindu mwakusamala ŵane patutendele yangali chilungamo?

⁵ Patutendeledwe yangali chilungamo mpaka yitupweteche mnope mu mtima soni kutulagasya nganisyo. (Jwak. 7:7) Mwelemu ni mwaŵapikanilesoni ŵakutumichila ŵa Mlungu ŵakulupichika ŵakala, mpela Yobu soni Habakuku. (Yob. 6:​2, 3; Hab. 1:​1-3) Atamose kuti kulipikana chamti myoyo kuli kwachipago, nambope tukusosekwa kutenda yindu mwakusamala ni chakulinga chakuti tukatenda yindu mwakupwambwana.

6. Ana yaŵatesile Abisalomu yikutujiganya chichi? (Alolesoni chiwulili.)

⁶ Naga mundu jwine atutendele yindu yangali chilungamo mpaka tusacheje kuwuchisya. Nambo kutenda yeleyi, mpaka kutendekasye kuti yinduyo yisakale mnope. Aganichisye yaŵatesile Abisalomu jwaŵaliji mwanache jwa Mwenye Daudi. Jwalakwe jwatumbile mnope pele Aminoni jwaŵaliji mpwakwe, jwamkamulile Tamala jwaŵaliji mlumbugwawo. Mwakamulana ni Chilamusi cha Mose, Aminoni ŵasosekwaga kuwulajidwa ligongo lya yindu yaŵatesileyi. (Lef. 20:17) Atamose kuti yaliji yakupikanika kuti Abisalomu ŵasosekwaga kutumbila mnope ni nganiji, nambope jwalakwe nganakola udindo wakupeleka jika chilango.—2 Sam. 13:​20-23, 28, 29.

7. Ana jwamasalimo yamkwayiye chamti uli pajwayiweni yangali chilungamo yili mkutendekwa?

⁷ Naga tutandite kuyiwona kuti ŵandu ŵaŵatutendele yangali chilungamo ngakupochela chilango, mpaka tuyiwoneje kuti yili yakuŵajilwa kwamba kupeleka jika chilangocho. Aganichisye ya jwamasalimo, jwalakwe jwayiweni kuti ŵandu  ŵakusakala yindu yikwajendela chenene kulekangana ni ŵandu ŵambone. Mwamti jwalakwe jwatite, “Mwelemu ni mwakuŵela ŵandu ŵakusakala. Ndaŵi syosope ali pambone.” (Sal. 73:12) Jwalakwesoni yamkwayiye mnope paŵayiweni yangali chilungamo yili mkutendekwa. Mwamti jwatandite kuyiwona kuti kumtumichila Yehofa nganikuŵa kwakusosekwa mnope. Jwamasalimoju jwatite, “Nambo pinayiganichisye ni kuyipikanichisya chenene, nayiweni kuti yaliji yindu yakusawusya kuyipikanichisya.” (Sal. 73:​14, 16) Nambo kaneko, jwayikopochele kuti jwaganisyaga mwakulemwecheka. Mwamti jwasasile kuti, “Nambo une, nasigele panandi kukuŵala, sajo syangu syasigele panandi kutelesya.” (Sal. 73:2) Yakulandana ni yeleyi yamtendechelesoni m’bale jwine jwachitugambe kumkolanga kuti Alberto.

8. Ana papali yakuyichisya yamti uli, m’bale jwine payamtendechele yangali chilungamo?

⁸ M’bale Alberto ŵamlambuchisye kuti ajiŵile mbiya syakamulichisya masengo pampingo. Yeleyi yatendekasisye kuti ajimichidwe maudindo gakwe, soni abale ni alongo ŵajinji ŵaŵajimanyilile nganiji ŵalesile kumchimbichisya. Mwamti jwalakwe jwasasile kuti, “Natumbile, soni yandengwisye mnope.” Kaganisye keleka kamtendekasisye kuti awujile munyuma mwausimu, mwamti jwalesile kusongana ni mpingo kwa yaka msano. Chisyasyo chelechi chikutukamuchisya kumanyilila yampaka yitendekwe naga tukulepela kuwusimana  mtima patutendeledwe yindu yangali chilungamo.

TUMSYASYEJE YESU PATUKUPILILA YINDU YANGALI CHILUNGAMO

9. Ana Yesu ŵapilile yindu yapi yangali chilungamo? (Alolesoni chiwulili.)

⁹ Yesu ali chisyasyo chambone mnope pangani jakupilila yindu yangali chilungamo. Jwalakwe ŵatendeledwe yindu yangali chilungamo ni ŵandu ŵajinji, kupwatikapo ŵamwiŵasa mwakwe. Mwamti ŵachibale ŵakwe ŵangakulupilila ŵaŵechetaga kuti jwalakwe awutwiche masoka. Nombe achimlongola ŵa dini ŵasalaga kuti jwalakwe akutenda yindu ni yiŵanda. Nambosoni asilikali ŵa Chiloma ŵamŵechetelaga yachipongwe, ŵamputile soni kaneko ŵamwuleje. (Maliko 3:​21, 22; 14:55; 15:​16-20, 35-37) Nambotu Yesu ŵapilile yindu yangali chilungamoyi, soni jwalakwe nganawuchisya chilichose. Ana tukulijiganya chichi pelepa?

10. Ana Yesu jwamalene chamti uli ni yindu yangali chilungamo? (1 Petulo 2:​21-23)

¹⁰ Aŵalanje 1 Petulo 2:​21-23. a Yesu ali chisyasyo chambone mnope champaka tujigalile patukusaka kumalana ni yangali chilungamo. Jwalakwe jwamanyililaga ndaŵi jambone jampaka ajanje soni jakutama jii. (Mat. 26:​62-64) Nambosoni nganagambaga kwanga ngani jilijose jawunami jakwamba jwalakwe. (Mat. 11:19) Pandaŵi jasachile kuŵecheta, jwalakwe nganiŵanyosyaga kapena kwajogoya ŵandu ŵaŵamjimbaga magambo. Yesu jwakombolaga kulilekasya ligongo lyakuti jwalakwe “ŵajilekaga nganijo mmyala mwa jwakuwelusya jwachilungamo.” Yesu jwamanyililaga kuti Yehofa akuyiwona yindu yangali chilungamo yayikumtendechela. Jwalakwe  jwakulupililaga kuti Yehofa chachimasya yindu yangali chilungamo pandaŵi jakwe.

11. Ana mpaka tulilekasye mu yakuŵecheta yetu mmatala gapi? (Alolesoni chiwulili.)

¹¹ Ŵane patutendele yangali chilungamo, mpaka tumsyasyeje Yesu mwakusamala ni yindu yampaka tuŵechete. Ndaŵi sine mpaka tugambe kusagula ngaŵecheta chilichose ligongo lyakuti yindu yangali chilungamo yayitutendecheleyo nganiyiŵa yekulungwa mnope. Kapena mpaka tusagule ngajanga chilichose ni chakulinga chakuti nganijo jikayika pakusakala mnope. (Jwak. 3:7; Yak. 1:​19, 20) Nambope, ndaŵi sine mpaka tusosekwe kuŵecheta naga tuyiweni kuti mundu jwine atendeledwe yindu yangali chilungamo, kapena tukusaka kuchenjela yindu yayili yisyesyene. (Mase. 6:​1, 2) Naga tukusaka kuŵecheta, mpaka tusosekwe kutenda yampaka tukombole kuti tuŵechete mwakuwusimana mtima soni mwaulemu.—1 Pet. 3:15. b

12. Ana mpaka tujileche chamti uli ngani mmyala mwa “jwakuwelusya jwachilungamo”?

¹² Mpaka tumsyasyesoni Yesu mwakujileka nganijo mmyala mwa “jwakuwelusya jwachilungamo.” Naga ŵane atutendele yindu yangali chilungamo, tukusakulupilila kuti Yehofa akumanyilila yisyesyene yakwe. Yeleyi mpaka yitukamuchisye kupilila yangali chilungamo yatutendeledwe ligongo lyakuti tukumanyilila kuti Yehofa chachiyimasya. Naga tukumdalila Yehofa soni kumjembecheya jwalakwe kuti chachimasya nganijo, nikuti tuchiŵambala kwatumbilila ŵane. Ligongo kwatumbilila ŵane mpaka kututendekasye kutenda yindu yakusakala, kuti tukasangalalaga, soni unasi wetu ni Yehofa mpaka usokonechele.—Sal. 37:8.

13. Ana chichi champaka chitukamuchisye kupilila mwakuwusimana mtima yindu yangali chilungamo?

¹³ Yili yisyene kuti nganituŵa tukombwele kutenda yindu ndendende mpela mwaŵatendelaga Yesu. Mwamti ndaŵi sine mpaka tutende kapena kuŵecheta yindu yampaka tutande kulijimba nayo magambo. (Yak. 3:2) Nambosoni ndaŵi sine yindu yangali chilungamo yatutendele ŵane mpaka yitupweteche kwa umi ŵetu wosope. Naga mwelemu ni mwayiŵelele ni wawojo, akakayichilaga yakuti Yehofa akumanyilila yosope yakusimana nayo. Nambosoni Yesu akumanyilila mwakupikanila, ligongo nombenajo pakwete pajwasimene ni yangali chilungamo. (Aheb. 4:​15, 16) Konjechesya pa chisyasyo chambone mnope chaŵapeleche Yesu, Yehofa ŵatupelesoni Maloŵe gakwe gagakusatukamuchisya mwampaka tutendele yindu pandaŵi jatutendeledwe yangali chilungamo. Kwende tukambilane ndime siŵili sya m’buku ja Aloma syampaka situkamuchisye kutenda yeleyi.

‘AMLECHELE MLUNGU KUTI ALOSYE UKALI WAKWE’

14. Ana ‘kumlechela Mlungu kuti alosye ukali wakwe’ kukusagopolela chichi? (Aloma 12:19)

¹⁴ Aŵalanje Aloma 12:19. Ndumetume Paulo jwaŵendile Aklistu kuti ‘amlechele Mlungu kuti alosye ukali wakwe.’ Tukusamlechela Yehofa kuti alosye ukali wakwe naga tukumkunda jwalakwe kulosya chilungamo pandaŵi jakwe soni mulitala lyakusachila. Panyuma pakuti M’bale John atendeledwe yindu yangali chilungamo jwalakwe jwasasile kuti, “Nasosekwaga kulilekasya kuti ngatumbila ni chakulinga chakuti ngatenda chindu chakusakala, atamose kuti kutenda yeleyi kwaliji kwakusawusya mnope. Nambo lilemba lya Aloma 12:19 lyangamuchisye kuti najileche nganiji myala mwa Yehofa.”

15. Ligongo chichi kumjembecheya Yehofa kuti atukamuchisye kumasya yakusawusya yetu kuli kwambone?

¹⁵ Patukumjembecheya Yehofa kuti amasye yakusawusya yetu yindu yikusatujendela chenene. Kutenda yeleyi kuchitukamuchisya kuti tuŵambale kusimana ni yakusawusya yayikusayika patukulinga kumasya yakusawusya pajika jetu. Yehofa ali jwakoseka kutukamuchisya. Jwalakwe akusatusalila kuti tumjembecheje mwamti chachitukamuchisya  kumalana ni yindu yangali chilungamo. Naga tukusakulupilila maloŵe ga Yehofa gakuti “chinjiwuchisya namsyene” tuchigamba kujileka nganijo tuli tukwete chikulupi chakuti Yehofa chachijimasya mwachilungamo. Yeleyi ni yayamtendechele M’bale John, jwatumkolasile jula. Jwalakwe jwatite, “Naga ngumjembecheya Yehofa, jwalakwe mpaka amasye chenene nganiji kulekangana ni uneji.”

“MCHIGOMECHEJE CHAKUSAKALA MWAKUTENDA YAMBONE”

16-17. Ana lipopelo mpaka litukamuchisye chamti uli ‘kuchigomeka chakusakala mwakutenda yambone’? (Aloma 12:21)

¹⁶ Aŵalanje Aloma 12:21. Paulo jwalimbikasisyesoni Aklistu kuti ‘achigomecheje chakusakala mwakutenda yambone.’ Pa ulaliki wakwe wa petumbi Yesu jwasasile kuti, “Mpitilisye kwanonyela adani ŵenu soni kwapopelela ŵakumlagasya.” (Mat. 5:44) Yeleyitu ni yajwatesile jwalakwe. Tukusamanyilila yajwatite pakulaga Yesu pandaŵi jele asilikali ŵa Chiloma ŵamkomele pachitela chakulagasichila. Kusala yisyene, Yesu jwapilile yangasa yajwatendeledwe mwamti nganituŵa tupikanichisye yajwatite pakulaga ni yindu yangali chilungamoyi.

¹⁷ Yesu nganaleka kuŵa jwakulupichika atamose pajwasimanaga ni yakupweteka. Mmalo mwakuŵenda kuti asilikaliŵa asimane ni yakusawusya, Yesu jwapopesile kuti, “Atati, ŵakululuchile jemanjaji ligongo ngakumanyilila yakutenda.” (Luk. 23:34) Kwapopelela ŵandu ŵatutendele yangali chilungamo, mpaka kutukamuchisye kuti tukasunjila chakulukosi.

18. Ana lipopelo lyamkamuchisye chamti uli M’bale Alberto soni M’bale John kuti apilile yangali chilungamo?

¹⁸ Lipopelo lyakamuchisye abale ŵatwakolasile kundanda kwa nganiji kuti akombole kupilila yindu yangali chilungamo yaŵasimene nayo. M’bale Alberto jwatite, “Napopelelaga abale ŵaŵandendele yindu yangali chilungamoyi. Namŵendaga Yehofa ndaŵi syosope kuti angamuchisye kuliŵalila nganiji.” Yili yakusangalasya kuti M’bale Alberto akumtumichila Yehofa mwakulupichika. M’bale John jwatite, “Ndaŵi syejinji, ngusinampopelela m’bale jwaŵandendele yindu yangali chilungamo. Mapopeloga gangamuchisyaga kuti namwoneje mwakuŵajilwa m’baleju soni kuti ngole mtendele wamumtima.”

19. Ana tukusosekwa kupitilisya kutenda chichi patukutama m’masiku gakumalisyaga? (1 Petulo 3:​8, 9)

¹⁹ Patukutama mchilambo chakusakalachi chitupitilisye kusimana ni yindu yangali chilungamo. Myoyo, chinga tusimene ni yakusawusya yamti uli, kwende ndaŵi syosope tukaleka kupopela kwa Yehofa kuti atukamuchisye. Konjechesya pelepa, tukusosekwasoni kusyasya muŵatendelaga Yesu ŵane pamtendele yangali chilungamo, soni kupitilisya kamulichisya masengo mfundo sya m’Baibulo. Patukutenda yeleyi Yehofa chachitupa upile wekulungwa.—Aŵalanje 1 Petulo 3:​8, 9.