SOLOMONI jwaŵele mwenye jwa Aisalaeli ali jwacinyamata. Kundanda kwa ulamusi wakwe, Yehofa jwawonecele kwa jwalakwe mu sagamisi ni jwatite, “Mŵende cindu cilicose cimkusosa kuti nampe.” Solomoni jwajanjile kuti, ‘Ndili mwanace soni jwangapakombola kamula kwakwe kwa gele masengoga. . . . M’yoyo, Ambuje ngwaŵenda kuti ambe une lunda kapena kuti mtima wakupikanila kuti nalamulile cenene ŵandu ŵawo.’ (1 Ayi. 3:5-10) Celecitu caliji cisyasyo cambone mnope. Ni ligongo lyakwe Mlungu ŵamnonyelaga Solomoni. (2 Sam. 12:24) Mlungu jwetu jwasangalele mnope ni muŵajanjile mwenye Solomoni, mwamti ŵampele ‘umanyilisi ni lunda lwejinji.’—1 Ayi. 3:12.

1-3. (a) Ligongo cici Yehofa ŵamnonyelaga Solomoni, soni jwapocele majali gapi? (b) Ana ngani ajino cijijanje yiwusyo yapi?

² Ligongo lyakuti jwaliji jwakulupicika, Solomoni jwapocele majali gejinji. Jwalakwe jwapocele masengo gakutaŵa nyumba ja Mlungu “jakwapopelela Ambuje Mlungu jwa Aisalaeli.” (1 Ayi. 8:20) Jwalakwe jwaŵele jwakumanyika ligongo lya lunda luŵapocele kutyocela kwa Mlungu. Soni yindu yaŵaŵecete mwakusalilidwa ni Mlungu, yalembedwe m’mabuku gatatu ga m’Baibulo. Jimo mwa mabukuga jili buku ja Misyungu.

³ Buku ja Misyungu jikusasala ya mtima mawulendo gejinji. Mwambone, pa Misyungu 4:23, tukusaŵalanga kuti, “Mwujangate kapena kuti m’wucenjele cenene mtima wenuwo mwakupundanganya pa yosope yamkuyisunga.” Pa lilembali, ana liloŵe lyakuti “mtima” likugopolela cici? Nganiji cijijanje ciwusyo celeci. Citulolesoni kwanga kwa yiwusyo yine yiŵili yakuti, Ana Satana akusawusokonasya camtuli mtima wetu? Soni ana mpaka tutende cici kuti tuwucenjeleje? Kuti tujendelecele kuŵa ŵakulupicika kwa Mlungu, tukusosekwa kupikanicisya kwanga kwa yiwusyo yakusosekwa mnopeyi.

4-5. (a) Ana lilemba lya Salimo 51:6 likutukamucisya camtuli kupikanicisya ngopolelo ja “mtima”? (b) Ana yatukusati pakusamalila cilu cetu yikusatukamucisya camtuli kupikanicisya kusosekwa kwakuwusamalila mtima wetu wakuwanicisya?

⁴ Pa Misyungu 4:23, liloŵe lyakuti “mtima” akusalikamulicisya masengo pakusala ya “mundu jwamkati.” (Aŵalanje Misyungu 51:6.) Kuŵeceta kwine, “mtima” ukusagopolela nganisyo syetu, mwatukusapikanila mumtima, yakulinga yetu soni yatukusakumbila. Mtimawu wuli mwatuŵelele mkati, ngaŵaga kawonece ketu kakusa.

⁵ Aganicisye mwayikusaŵela ni cilu cetu. Candanda, kuti tukole cilu cambone tukusosekwa kulyaga yakulya yambone soni kutendaga mang’asi gakulimbisya cilu. M’yoyosoni, kuti mtima wetu wakuwanicisya uŵe wambone tukusosekwa kulyaga cakulya causimu soni kulimbisyaga cikulupi cetu mwa Yehofa. Tukusalosya kuti tukusamkulupilila Yehofa, naga tukusakamulicisyaga masengo yatulijiganyisye soni kuŵeceta yakwamba cikulupi cetu. (Alo. 10:8-10; Yak. 2:26) Caŵili, kawonece ketu kakusa mpaka kalosyeje kuti tuli cenene, nambo tuli tukwete ulwele mkati. Mwakulandana ni yeleyi, pakujigalila ni mwatukusatendela yindu mwausimu, mpaka tuganisyeje kuti cikulupi cetu cili cakulimba, nambo mkati mwetu muli mwana yakumbila yakusakala. (1 Akoli. 10:12; Yak. 1:14, 15) Tukusosekwa tukumbucileje kuti Satana akusasaka kutusokonasya ni nganisyo syakwe. Ana jwalakwe mpaka atendeje yeleyi camtuli? Soni ana mpaka tulicenjele camtuli?

6. Ana cakulinga ca Satana cili cici, soni akusalingalinga kucikwanilisya camtuli?

⁶ Satana ali jwakwimucila jwangakusasaka kupikanila malamusi ga Yehofa soni akusatendaga yindu mwakulinonyela. M’yoyo, akusasaka kuti tuŵeje mpela jwalakwe. Satana nganaŵa atukanganicisye kuti tutendeje yindu yakusasaka jwalakwe. Nambo akusalingalinga kuti akwanilisye cakulinga cakweci m’matala gane. Mwambone, jwalakwe atendekasisye kuti tusyungulilidwe ni ŵandu ŵakwete ndamo syakulandana ni sya jwalakwe. (1 Yoh. 5:19) Satana akusaganisya kuti citumalileje ndaŵi jejinji kunguluka ni jemanjaji, atamose tuli mkumanyilila kuti kukunguluka nawo mpaka kusokonasye kaganisye ketu soni yitendo yetu. (1 Akoli. 15:33) Litala lyeleli  lyakamwile masengo pa Mwenye Solomoni. Jwalakwe jwalombele acakongwe ŵajinji ŵacikusa, soni pambesi pakwe acakongweŵa ŵamsokonasisye Solomoni soni “mwapanandipanandi ŵasokonasisye mtima wakwe” ni kumleka Yehofa.—1 Ayi. 11:3, NW.

7. Ana Satana akusakamulicisya masengo litala line lyapi pakuwandisya nganisyo syakwe, soni ana ligongo cici tukusosekwa kuŵa ŵakalamuka?

⁷ Satana akukamulicisya masengo mafilimu soni ma TV pakusaka kuwandisya nganisyo syakwe. Jwalakwe akusamanyilila kuti ngani syampaka tupikanile kutyocela kwa mundu jwine jwakwe ngasikusagamba kutusangalasyape, nambo sikusatujiganya kaganisye, kapikane ketu mumtima, soni katende ketu ka yindu. Yesu jwakamulicisyaga masengo litala lyeleli pakwiganya. Mwacisyasyo, aganicisye ya citagu ca Msamaliya jwa canasa soni mwanace jwamlume juŵatyosile kumangwakwe ni konanga cipanje cakwe cosope. (Mat. 13:34; Luk. 10:29-37; 15:11-32) Ŵandu ŵakwete nganisyo sya Satana mpaka akamulicisye masengo ngani mpela syelesi pakusaka kutusokonasya. Tukusosekwa kuŵa ŵaganisya cenene. Mafilimu soni ma TV mpaka tusangalale nago soni kutujiganya mwangatusokonasya nganisyo syetu. Nambo tukusosekwa kuŵa ŵakusamala. Patukusagula yakusangalasya, mpaka tutende cenene kuliwusya kuti, ‘Ana filimuji kapena TV jeleji jikunjiganya kuti nganikuŵa kulemwa kola yakumbila yakucilu?’ (Aga. 5:19-21; Aef. 2:1-3) Ana akusosekwa kutenda cici naga amanyilile kuti yakulolelayo yikulimbikasya nganisyo sya Satana? Mwacitema akusosekwa kuleka.

8. Ana acinangolo mpaka ŵakamucisye camtuli ŵanace ŵawo kuwucenjela mtima wawo?

⁸ Acinangolo akwete ukumu wapajika wakwacenjela ŵanace ŵawo kwa Satana kuti akasokonasya mitima jawo. Ngatukukayicila kuti akutenda yiliyose yakomboleka pakusaka kwacenjela ŵanace ŵawo ku yilwele. Akusasamalila pamlango, soni akusajasa cilicose campaka catendekasye wawojo soni ŵanace ŵawo kulwala. Mwakulandana ni yeleyi, akusosekwa kwacenjela ŵanace ŵawo kuti akalolelaga mafilimu,  ma TV, mang’asi ga pakompyuta, soni mawebusayiti gagakusalimbikasya nganisyo sya Satana. Yehofa apelece ukumu kwa acinangolo wakwasamalila ŵanace ŵawo mwausimu. (Mis. 1:8; Aef. 6:1, 4) M’yoyo, akajogopaga kuŵika malamusi mwiŵasa mwawo gakamulana ni yiwundo ya m’Baibulo. Ŵasalileje ŵanace ŵawo yindu yakusosekwa kulolela soni yangakusosekwa kulolela. Ŵakamucisyejesoni kupikanicisya magongo gakwe gatendele yeleyo. (Mat. 5:37) Ŵanace ŵawo pakukula, ŵajiganyeje kulekanganya cindu cambone ni cakusakala mwakamulana ni malamusi ga Yehofa. (Aheb. 5:14) Atamose kuti ŵanace ŵawo akusalijiganya yindu yejinji kutyocela pa yakusaŵeceta wawojo, nambo akumbucileje kuti akusalijiganya yejinji mnope kutyocela pa yitendo yawo.—Det. 6:6, 7; Alo. 2:21.

9. Ana Satana akusalimbikasya nganisyo sine syapi, soni ligongo cici sili syakogoya?

⁹ Satana akusalingalinga kusokonasya mtima wetu mwakututendekasya kuti tukulupilileje lunda lwa ŵandu m’malo mwakulupilila nganisyo sya Yehofa. (Akolo. 2:8) Satana akusalimbikasya nganisyo syakuti kuŵa jwakusicila kuli cindu cakusosekwa mnope paumi wetu. Ŵandu ŵakusaganisyaga m’yiyi mpaka aŵe ŵakusicila kapena iyayi. Jemanjaji akusaŵa pangosi. Ligongo cici? Ligongo lyakuti pakusaka kwanilisya yakulinga yawo, nganisyo syawo sikusaŵa pakusosasosa mbiya. Yeleyi yikusatendekasya kuti cilu cawo, maŵasa gawo soni unasi wawo ni Mlungu usokonecele. (1 Tim. 6:10) Tukusayamicila kuti Atati ŵetu ŵakwinani ŵali ŵalunda akusatukamucisya kuti tusiwoneje mbiya mwakuŵajilwa.—Jwak. 7:12; Luk. 12:15.

10-11. (a) Ana tukusosekwa kutenda cici kuti tulicenjele? (b) Ana kalakala, acilonda ŵatendaga cici, soni ana cikumbumtima cetu mpaka citende yindu mwamtuli mpela mlonda?

¹⁰ Naga tukusaka kuti yindu yitujendeleje cenene patukuwucenjela mtima wetu, tukusosekwa tumanyilileje yakogoya soni tuyiŵambaleje mwacitema. Liloŵe liŵaligopolele kuti ‘kuwucenjela,’ lyalikusimanikwa pa Misyungu 4:23 likusatukumbusya ya masengo gakusatenda mlonda. Mu ndaŵi ja Mwenye Solomoni, alonda ŵajimaga penani pa lipupa lya msinda soni naga aciweni cakogoya ŵagumilaga kuti ŵamanyisye ŵandu. Kuyiwona yeleyi munganisyo mwetu mpaka yitukamucisye kupikanicisya yatukusosekwa kutenda pakumkana Satana kuti akasokonasya nganisyo syetu.

¹¹ Kalakala, alonda ŵakamulaga masengo yimpepe ni ŵandu ŵaŵajimaga pa yipata. (2 Sam. 18:24-26) Pandaŵi jaŵandicile acimmagongo ŵawo, wosopeŵa ŵakamusyanganaga pakuwucenjela msinda. Ŵatendaga yeleyi pakulolecesya kuti yipata yosope yili yewugale. (Neh. 7:1-3) Cikumbumtima cetu cejiganyidwe cenene ni Baibulo * mpaka citende yindu mpela mlonda soni mpaka citukalamusye pandaŵi jakusaka Satana kuwusokonasya mtima wetu, kapena kuti kulinga kusokonasya nganisyo syetu, yakulinga yetu, soni yakumbila yetu. Pandaŵiji cikumbumtima cetu cikutukalamusya ya cindu cakogoya, tukusosekwa kucipikanila soni tuwugaleje yipata yetu kapena kuti tuciŵambaleje cakogoyaco.

12-13. Ana mpaka tulinjidwe kutenda cici, nambo tukusosekwa kutenda wuli?

¹² Kwende tulole yampaka tutende pakulicenjela ku nganisyo sya Satana. Yehofa akusatujiganya kuti tukatendaga ‘cikululu kapena yakunyalaya yikasiyikolanjidwa kose yosopeyi pasikati petu.’ (Aef. 5:3) Nambo ana mpaka tutende wuli naga acimjetu ŵakumasengo kapena ŵakusukulu atandite kuŵeceta ngani syakwamba cikululu? Tukumanyilila kuti  tukusosekwa “kuleka umi wangamcimbicisya Mlungu nambo soni yilakolako ya pa cilambo capasi.” (Tit. 2:12) Cikumbumtima cetu cacili mpela mlonda, mpaka citukalamusyeje pa cindu cakogoya. (Alo. 2:15) Nambo ana tucicipikanila? Mwine mpaka tulinjidwe, mwakwapikanila acimjetu kapena kulola nawo yiwulili yampaka atumicisyaneje. Nambo tukusosekwa kuŵambala cakogoya mwakucenga nganijo kapena kwamba kutyoka pamalopo.

¹³ Yikusasosekwa kulimba mtima kuti tuŵambale nganisyo syakulemweceka sya acimjetu kapena kutenda yakusakala. Mpaka tuŵe ŵakusimicisya kuti Yehofa akusakuwona kulimbicila kwetu, soni cacitupa macili ni lunda lwatukusosecela kuti tuŵambale nganisyo sya Satana. (2 Mbi. 16:9; Yes. 40:29; Yak. 1:5) Nambo ana mpaka tutende wuli kuti tujendelecele kutenda mbali jetu pakusaka kuwucenjela mtima wetu?

14-15. (a) Ana tukusosekwa kuwugula mitima jetu ku cici, soni ana mpaka tutende camtuli yeleyi? (b) Ana lilemba lya Misyungu 4:20-22 likutukamucisya camtuli kuti tupinduleje patukuŵalanga Baibulo? (Alole libokosi lyakuti “Yampaka Atende Pakuganicisya mwakusokoka.”)

¹⁴ Kuti tuwucenjeleje mtima wetu ngatukusosekwa kwambaga kukana yakusakalape, nambo tukusosekwasoni kupocela yindu yambone. Aganicisyesoni ya cisyasyo cakwamba mapupa ga msinda. Mundu juŵajimaga pa cipata jwawugalaga cipata naga mmagongo jwawo akwisa. Nambo ndaŵi sine jwawugulaga cipata pakusaka kuti yakulya soni yindu yine yijinjile mu msindamo. Yikaŵe kuti yipatayo nganawugulaga nikuti ŵandu ŵa mumsindamo akalagaga ni sala. Mwakulandana ni yeleyi, tukusosekwa kuwugulaga mitima jetu ndaŵi ni katema kuti tugumbidweje ni nganisyo sya Mlungu.

¹⁵ M’Baibulo mwana nganisyo sya Mlungu. M’yoyo, ndaŵi jilijose patukujiŵalanga tukusaŵa tuli mkukunda kuti nganisyo sya Yehofa sigumbe kaganisye ketu, mwatukusapikanila mumtima soni yitendo yetu. Ana mpaka tutende cici kuti tipindule mnope patukuŵalanga Baibulo? Lipopelo lili lyakusosekwa mnope. Mlongo jwine jwatite, “Mkanindande kuŵalanga Baibulo, ngusapopela kaje kwa Yehofa, kumŵenda kuti angamucisye ‘kuyiwona yindu yakusimonjesya’ m’maloŵe gakwe.” (Sal. 119:18) M’wejisoni, tukusosekwa kuganicisyaga mwakusokoka yatukuŵalangayo. Patukupopela, kuŵalanga soni kuganicisya mwakusokoka yatukuŵalangayo, Maloŵe ga Mlungu gakusajinjila “mumtima [mwetu],” kaneko tukusatanda kunonyela mnope nganisyo sya Yehofa.—Aŵalanje Misyungu 4:20-22; Sal. 119:97.

16. Ana JW Broadcasting jakamucisye camtuli ŵandu ŵajinji?

¹⁶ Litala line lyatukusakunda nganisyo sya Yehofa kamula masengo mwa m’weji lili kulolela yindu yayikusasimanikwa pa JW Broadcasting^®. Liŵasa line lyatite, “Mapologalamu ga mwesi wuliwose gaŵele mkwanga mapopelo getu. “ Pandaŵi jatulasileje nganisyo soni lipowo, mapologalamuga gatulimbikasisyeje mnope. Ndaŵi syejinji tukusapikanilaga nyimbo sya m’mapologalamuga patuli kunyumba. Tukusapikanilaga nyimbosi, patukuteleka, patukuswejesya, kapena patukumwa tiyi.” Mapologalamuga gakusatukamucisya kuwucenjela mtima wetu. Gakusatujiganya kuti tuganisyeje mpela mwakusaganicisya Yehofa soni kuti tuŵambaleje kujigalila nganisyo sya Satana.

17-18. (a) Ana cikusatendekwa cici naga tukukamulicisya masengo yindu yatukusalijiganya kutyocela kwa Yehofa, mwakamulana ni lilemba lya 1 Ayimwene 8:61? (b) Ana tukulijiganya cici kutyocela ku cisyasyo ca Mwenye Hesekiya? (c) Mwakamulana ni lipopelo lya Daudi lyalili pa Salimo 139:23, 24, ana mpaka tupopeleleje cici?

¹⁷ Ndaŵi jilijose jatukusawuwona umbone wakutenda yindu yambone, cikulupi cetu cikusalimba. (Yak. 1:2, 3) Tukusasangalala ligongo lyakuti tukusamtendekasya Yehofa kutuwona kuti tuli ŵanace ŵakwe, soni tukusasacilila mnope kumsangalasya jwalakwe. (Mis. 27:11) Cakulingwa  cilicose catukusasimana naco cikusatupa upile wakulosya kuti nganituŵa ŵa paŵili patukwatumicila Atati ŵetu ŵakusatusamalilaga. (Sal. 119:113) Ukusaŵasoni umboni wakuti tukusamnonyela Yehofa ni mtima wosope, wakusacilila kupikanila malamusi gakwe soni kutenda lisosa lyakwe.—Aŵalanje 1 Ayimwene 8:61.

¹⁸ Ana ndaŵi sine mpaka tulemwesye? Elo, ligongo tuli ŵangali umlama. Patulemwisye, tukumbucileje cisyasyo ca Mwenye Hesekiya. Jwalakwe jwalemwisye. Nambo jwapitikwice mtima soni jwajendelecele kumtumicila Yehofa “mwakulupicika ni mwakulipeleka.” (Yes. 38:3-6; 2 Mbi. 29:1, 2; 32:25, 26) Kwende wosope tukaneje nganisyo sya Satana. Kwende tupopeleje kuti tukusye “lunda kapena kuti mtima wakupikanila.” (1 Ayi. 3:9; aŵalanje Salimo 139:23, 24.) Mpaka tujendelecele kuŵa ŵakulupicika kwa Yehofa naga tukusawucenjela mtima wetu kupunda cilicose.