Ajawule pa ndandanda

Ajawule pa ndandanda wa yindu

ANA APALI JUŴAYIPANGANYISYE?

Mbamba Syakupilila Lyuŵa

Mbamba Syakupilila Lyuŵa

M’CIPULULU ca Sahara mwana mbamba sine syakupilila mnope lyuŵa. Musi m’cipululumu, yinyama yejinji yikusaja kuuŵa ligongo lya lyuŵa. Nambo pa ndaŵi jeleji, mbambasi ni pasikusakopoka m’tumasimbo mwakwe kuja kulokotanya yakulya. Yine mwa yakulyayo yikusaŵa tulombo twatuwile ni lyuŵa.

[50] μm

Aganicisye ayi: Mbambasi sikwete tuwumbo twinetwakwe pacilu cosope, kulekapo kulutumbo kwakwe. Ligongo lya yeleyi sikusapakombola kupilila lyuŵa. Mbambasi sikusawoneka syakunyesimila ligongo lya mtundu wa tuwumbotu, (1, 2). Tuwumbo twakwetu tukwete mbali sitatu (3). Mbali siŵili sya tuwumbotu sikwete tumisele, nambo mbali jinejo jangali. Yeleyi yikusasikamucisya mbambasi m’matala gaŵili. Candanda, kuti silicenjeleje ku lyuŵa, soni caŵili kuti cilu cakwe cisisimileje. Nambosoni ligongo lyakuti kulutumbo kwa mbambasi kwangali tuwumbo, yeleyi yikusasikamucisya kuti sikapikanaga citukuta cakutyocela pasi. *

[10] μm

Yosopeyi yikusasikamucisya mbambasi kuti citukuta ca m’cilu mwakwe cikakwela mnope mpaka kupunda pa 53.6°C. Pakujigalila ni kupilila kwa mbambasi ku lyuŵa, ŵasayansi akuganisya yakulinganya penti jakuti papacile kusa kapena mkati mwa nyumba, jikamucisyeje kuti m’nyumbamo musisimileje, m’malo mwakamulicisya masengo fani ni yine.

Wawojo akuganisya wuli? Ana yagambile kutendekwa jika kuti mbambasi sipilileje lyuŵa? Kapena apali juŵasipanganyisye?

^ ndime 4 Yine yayikusasikamucisya mbambasi yili tuyindu twine twa m’cilu mwakwe twele twangasungunukuka mwacitema ni lyuŵa, atamose liŵale mwamacili. Mbambasi sikwetesoni ngongolo syelewulewu. Yeleyi yikusasikamucisya kuti cilu cakwe citalicilaneje mnope ni msanga, nambosoni kuti sijendeje mwacitema. Mbambasi sikusakombolasoni kuwujila m’tumasimbo twakwe mwangasawusya pakamulicisya masengo matala gakata.