ᲝᲒᲣᲠᲐᲤᲐᲚ ᲡᲢᲐᲢᲘᲐ 14
„არძა ქიგეგენს, ნამდა ჩქიმ მოწაფეეფ რეთ“
„ართიან შქას ჸოროფა ქუგაღვენუნან-და, არძა ქიგეგენს, ნამდა ჩქიმ მოწაფეეფ რეთ“ (ᲘᲝᲐᲜ. 13:35).
ᲝᲑᲘᲠᲔᲨᲘ 106 მიბრდათ ჸოროფას
ᲨᲘᲜᲐᲐᲠᲡ a
1. მუ მოუოლნა თოლშა თი ადამიანეფს, მით პირველო ოსწრუნა ჩქინ შეხვალამეფს? (ქოძირით სურათ).
ᲬᲔᲠᲛᲘᲓᲒᲘᲜᲘᲗ ჩილ დო ქომონჯ, ნამუთ პირველო ოსწრჷ კრებაშ შეხვალამას იეჰოვაშ მოწმეეფიშ დარბაზის. თინეფშა მანგარო მოქმედენს მოწმეეფიშ გემუან დოხვალამა დო თი ჸოროფაშ ძირაფა, ნამუთ თე ხალხის ართიან შქას უღჷ. ჸუდეშა ირთუნან, ოსურ ქომონჯის ურაგად: „იეჰოვაშ მოწმეეფ მართალო არძაშე განსხვავებულ ხალხ რენა, ოღონდ ჯგირ გაგებათ“.
2. მუშენ იბრკოლებ ნამთინე?
2 იეჰოვაშ მოწმეეფს ართიან შქას მართალო სარკო ჸოროფა უღნა. მარა მუშო ოკო რაგად, თინეფ სრულყოფილეფ ვა რენა (1 იოან. 1:8). მუთ უმოსო იფჩინებაფუანთ კრებას ართიანს, თით უმოსო ვორწყეთ ართიანიშ კილს (რომ. 3:23). სანარღოთ, თეშ გურშენ ნამთინექ დებრკოლ დო მიოტუ იეჰოვაშ მსახურება.
3. მუთ გიშეჩინებნა იესოშ ჭეშმარიტ მიმაჸუნალეფ? (იოან. 13:34, 35)
3 ხოლო ართშა გეგნაჯინით თე სტატიაშ მთავარ მუხლის (წეკითხით იოანეშ 13:34, 35). მუთ გიშეგორნა ქრისტეშ ნამდვილ მიმაჸუნალეფ? ჸოროფათ დო ვართ ხოლო სრულყოფილებათ. ყურადღება ქიმიაქცით თის ხოლო, ნამდა იესოს ვა უთქუალ: „თქვა ქიგეგენთ, ნამდა ჩქიმ მოწაფეეფ რეთ“. თიქ თქუ: „არძა ქიგეგენს, ნამდა ჩქიმ მოწაფეეფ რეთ“. იესოქ თეთ ჯგირო ოძირუ, ნამდა ხვალე მუშ მიმაჸუნალეფ ვარინ, შხვეფ ხოლო ქოძირუნდეს, ნამდა ჭეშმარიტ ქრისტიანეფ გიშეჩინებნა ნამდვილ ჸოროფათ, ნამუთ ართიან შქას უღნა.
4. მუ კითხვეფქ შილებე გურჩქინდას ნამთინეს?
4 ნამთინეს, მით ვა რე იეჰოვაშ მოწმე, შილებე თეცალ კითხვეფქ გურჩქინდას: „მუჭო მიმოხვამლუანს ჸოროფა, მი რენა იესოშ ჭეშმარიტ მიმაჸუნალეფ? მუჭო გიმირჩქინანდჷ იესო ჸოროფას მოციქულეფიშ მიმართ? მუჭო რე შეიოლებერ იესოშ მაგალითიშ მეჸუნა ამდღა?“. ჩქი, მოწმეეფქ ხოლო ოკო დეფიფქრათ თე კითხვეფშე. თეშნერო მოქმედება მიმეხვარებნა, უმოსო გიმიფრჩქინათ ჸოროფა, განსაკუთრებულო თიმწკუმა, მუჟამსით ართიანიშ კილს ვორწყეთ (ეფეს. 5:2).
ᲛᲣᲨᲔᲜ ᲠᲔ ᲸᲝᲠᲝᲤᲐ ᲘᲔᲡᲝᲨ ᲭᲔᲨᲛᲐᲠᲘᲢ ᲛᲘᲛᲐᲸᲣᲜᲐᲚᲔᲤᲘᲨ ᲒᲘᲨᲐᲩᲘᲜᲔᲑᲔᲚ ᲛᲗᲐᲕᲐᲠ ᲜᲘᲨᲐᲜ?
5. გენწყით, მუს ნიშნენს იოანეშ 15:12, 13-ს მოჩამილ იესოშ სიტყვეფ.
5 იესოქ არგამათ ოძირუ, ნამდა მუშ მიმაჸუნალეფ შხვეფშე განსაკუთრებულ ჸოროფათ იჸუაფდეს გიშართილ (წეკითხით იოანეშ 15:12, 13). ყურადღება ქიმიაქცით, მუ მითითება მეჩჷ თიქ მუშ მიმაჸუნალეფს: „თეშ გიჸორდან ართიან, მუჭოთ მა გიჸოროფეთ“. მუს ნიშნენს თენა? იესო გულისხმენდჷ დუდგინოდვალირ ჸოროფას, ნამუთ ქრისტიანს აღძრენს, საჭიროქ ქიჸუ-და, თანაქრისტიანიშ გურშენ მუშ სიცოცხლე ხოლო დათმას. b
6. მუჭო იძირე ღორონთიშ სიტყვაშე, მუსხით მნიშვნელოვან რე ჸოროფა?
6 ღორონთიშ სიტყვას ბრელშა რე ხაზ გოსუმალირ, მუსხით მნიშვნელოვან რე ჸოროფა. ბრელ ადამიანს უჸორს თე ბიბლიურ მუხლეფ: „ღორონთ ჸოროფა რე“ (1 იოან. 4:8); „მოყვას სქან დუდცალო გიჸორდას“ (მათ. 22:39); „ჸოროფა ბრელ ცოდვას გინოფორუნს“ (1 პეტ. 4:8); „ჸოროფა დღას ვეთებ“ (1 კორ. 13:8). თე დო შხვა ბიბლიურ მუხლეფ ჯგირ ოძირანს, მუსხით მნიშვნელოვან რე თე ძვირფას თვისებაშ გავითარება დო თიშ გიმორჩქინა.
7. მუშენ ვეშიალებე სატანას ნამდვილ ჸოროფათ გაერთიანას ხალხ?
7 ბრელქ შილებე იკითხას: „მუჭო მეფხვადა ნამ რე ჭეშმარიტ რელიგია? არძა რელიგია თის ამტკიცენს, ნამდა ჭეშმარიტებას ოგურუანს, მარა თინეფიშ გურაფეფ ღორონთიშ გურშენ, ართიანშე განსხვავებულ რე“. სატანაქ ირფელ თეშ მანწყუ, ნამდა მსოფლიოს ქიანაშ ტყურა რელიგია რე, მუთ ხალხის ოცილ, ქიმიოგორუას ჭეშმარიტ რელიგიას. მარა მუჭოდგა ვემინდომასინ, თის დღას ვეშიალებე მთელ მსოფლიოშე ადამიანეფ ართ საჯიმალოს, დიდ ჸოროფათ გაერთიანას. თეშ კეთება ხვალე იეჰოვას შეულებ, მუშენდა თიშე მოურს ნამდვილ ჸოროფა. ხვალე იეჰოვაშ წმინდა შურიშ დო კურთხევაშ ჭყოლოფათ რე შეიოლებერ ნამდვილ ჸოროფაშ გიმორჩქინა ართმაჟიაშ მიმართ (1 იოან. 4:7). ათეშენ, გასაკვირ ვა რე, მუშენ თქუ იესოქ, ნამდა მუშ ჭეშმარიტ მიმაჸუნალეფ ნამდვილ ჸოროფათ გიშეგორუდესკონ იჸიდ შხვეფშე.
8, 9. მუჭო იმოქმედ ნამთინეშა თი ჸოროფაშ ძირაფაქ, ნამუთ იეჰოვაშ მოწმეეფ შქას ძირჷ?
8 მუჭოთ იესოქ იწინასწარმეტყველ, ბრელ ადამიანქ თიშ ჭეშმარიტ მიმაჸუნალეფ ნამდვილ ჸოროფათ გიშეჩინ. მაგალთო, ართ ჯიმა სახელო იან იშინანს პირველ კონგრესის, ნამდგას დესწრჷ სტადიონს, ნამუთ მუშ ჸუდეშ ხოლოს რდჷ. იან მუსხირენ თუთათ ადრე თე სტადიონშა ფეხბურთიშ ლაჸაფიშ ოჯინშა რდჷ მეულირ. თინა იჩიებ: „ფეხბურთის რდუნ დო კონგრესის რდუნ თი სიტუაციას შქას ზღვა დო გვალა რდჷ. მოწმეეფ თავაზიანეფ რდეს დო მოკრძალებურო მიკაქუნდეს, ბაღანეფ ხოლო მანგარ ჯგირო იქციებდეს. თე ხალხის კმაყოფილებაშ გრძნობა დო შინაგან სიმშვიდე უღუდ, მუთ მა მანგარო მორკუდ. თიმ კონგრესის რაგადებულ ნამთინ მოხსენება ვა ფშჷ, მარა იეჰოვაშ მოწმეეფიშ საქციელ დღას ვაგმოჭყორდუ“. c მუშო ოკო რაგად, იეჰოვაშ მოწმეეფიშ თეცალ საქციელ თიშ ჭყოლოფა რე, ნამდა ართიან შქას ნამდვილ ჸოროფა უღნა. ჩქი მიჸორა და დო ჯიმალეფ, ათეშენ სიკეთეს გიმიფრჩქინანთ თინეფიშ მიმართ დო ართმაჟიას პატიცემათ ვოქცუთ.
9 ართ ჯიმაქ, ჯონქ ხოლო იანცალო იგინ დუდ, მუჟამსით პირველო დესწრჷ იეჰოვაშ მოწმეეფიშ შეხვალამას. თინა იჩიებ: „მანგარო გუმაკვირ თიშ ძირაფაქ, მუნერ მეგობრულეფ რდეს მოწმეეფ. თინეფ წმინდანეფცალო რდეს. თინეფიშ ნამდვილ ჸოროფაქ დუმარწმუნ, ნამდა ჭეშმარიტ რელიგიას ქიმვოგორე“. d თე დო შხვა შემთხვევეფ ჯგირო ოძირანს, ნამდა იეჰოვაშ ხალხ ნამდვილო ჭეშმარიტ ქრისტიანეფ რენა.
10. განსაკუთრებულო მუ დროს მიღნა შესაძლებლობა გიმიფრჩქინათ ქრისტიანულ ჸოროფა? (ქოძირით სქოლიო).
10 მუჭოთ დაჭყაფუს მიფშინეთ, იეჰოვაშ მოწმეეფ ვა ვორეთ სრულყოფილეფ. ათეშენ, მინშა შილებე ართიანს სიტყვათ დოვარ საქმეეფით გურ ქელვოჭუათ e (იაკ. 3:2). განსაკუთრებულო თეცალ შემთხვევეფს მიღნა შესაძლებლობა, ჩქინ სიტყვეფით დო საქმეეფით ვოძირათ, ნამდა მიჸორა და დო ჯიმალეფ. საინტერესო რე, მუ მაგალით დომტეს იესოქ დო მუშ გურაფა შემლებნა თიშე? (იოან. 13:15).
ᲛᲣᲭᲝ ᲒᲘᲛᲘᲠᲩᲥᲘᲜᲐᲜᲓᲷ ᲘᲔᲡᲝ ᲸᲝᲠᲝᲤᲐᲡ ᲛᲝᲬᲐᲤᲔᲔᲤᲘᲨ ᲛᲘᲛᲐᲠᲗ?
11. ნამ გლახა თვისებეფ გიმირჩქინეს იაკობ დო იოანექ? (ქოძირით სურათ).
11 იესო სრულყოფილებას ვეთხინდჷ მუშ მიმაჸუნალეფშე. თეშ გინაწონს, თინა ჸოროფათ ოხვარუდ, ჩეთხინუესკო გლახა თვისებეფ, გეგშესწორესკო დო იეჰოვაშ მოსაწონეფო გინირთესკო. ართშა იესოშ ჟირ მოწაფექ, იაკობ დო იოანექ, დიამუშ ქიმუშქვეს თის, ნამდა ზეციერ სამეფოს საპატიო ადგილ ქოთხუკო თინეფშო (მათ. 20:20, 21). იაკობ დო იოანეშ თეცალ საქციელშე არგამათ ქიძირ, ნამდა თინეფ ამაყეფ დო ამბიციურეფ რდეს (იგავ. 16:18).
12. ხვალე იაკობ დო იოანექ გიმირჩქინესო გლახა თვისებეფ? გენწყით.
12 ხვალე იაკობ დო იოანე ვა ჸოფენა თინეფ, მიდგაქ თე სიტუაციას გლახა თვისებეფ გიმირჩქინეს. ყურადღება ქიმიაქცით, მუნერ რეაქცია უღდეს შხვა მოციქულეფს. ბიბლიას ბკითხულენთ: „თენა დანარჩენ ვითიქ ქიგეგუნ, გურქ მურთეს თე ჟირ ჯიმაშე“ (მათ. 20:24). შემლებნა წერმიბდგინათ, მუნერ დაძაბულ ჩიება აღვენუდეს ართიან შქას იაკობ, იოანეს დო შხვა მოციქულეფს. შილებე გარისხებულ მოწაფეეფქ თინეფს თეცალ სიტყვეფ ქუწისკო: „მი მიგორჩქნა თქვა დუდ, ზეციერ სამეფოს საპატიო ადგილ მითხითინ?! იესოწკუმა ართო ჩქი ხოლო ბრელს ფხანდენთ დო თქვანდე ნაკლებ მუთ ვორეთ?!“. მუჭოდგა ვა ჸოფედკო, თე სიტუაციას მოწაფეეფქ გვალო გიჭყოლიდეს, ნამდა ირიათო ოკო გიმირჩქინესკო ართმაჟიაშ მიმართ ჯიმალურ ჸოროფა.
13. მუნერ რეაქცია უღუდ იესოს მოციქულეფიშ შეცდომეფშენ? (მათ. 20:25—28)
13 მუჭო მიქცუ იესოქ თე სიტუაციას? თის გურ ვა მორთუმ დო ვა უთქუალ, ნამდა თინეფიშ მანგიორო მოციქულეფო შხვა ქომოლკათას გეგშაგორუნდჷ, მით უმოს თანდაბალეფ იჸუაფდეს დო ირო გეგმირჩქინანდეს ართიანიშ მიმართ ჸოროფას. თეშ მანგიორო, იესოქ მოთვინება გიმირჩქინ დო გემუანო დურაგადუ მოციქულეფს, მუშენდა უჩქუდ, ნამდა ალალ გურიშ რდეს (წეკითხით მათეშ 20:25—28). იესოს გურ ველაფ მოციქულეფშა დო ირიათო ჸოროფათ ოქცუდ თინეფს. თიშ უმკუჯინუო, ნამდა თენა ვართ პირველ დო ვართ უკანასკნელ შემთხვევა რდჷ, მუჟამსით მოციქულეფ თიშე ნირზენდეს, მი რდჷ თინეფ შქას არძაშ უდიდაშ (მარ. 9:34; ლუკ. 22:24).
14. მუნერ გარემოს ირდეს იესოშ მოციქულეფქ?
14 მუშო ოკო რაგად, იესო ითვალისწინენდჷ მუნერ გარემოს ირდეს მოციქულეფქ დო მუჭო იმოქმედ თექ თინეფშა (იოან. 2:24, 25). მოციქულეფქ თიცალ გარემოს ირდეს, სოდეთ იუდეველ მწიგნობარეფ დო ფარისეველეფ ხალხის ოგურუანდეს, ნამდა საპატიო ადგილ ქაღვენუდეს-და, თე შემთხვევას დაფასებულ იჸუაფდეს (მათ. 23:6; ქეშუდარით 2010 წანაშ 1 აპრილიშ „გინაჯინალ კოშკის“ მოჩამილ სტატია „სინაგოგა, სოდეთ იესო დო თიშ მოწაფეეფ ქადაგენდეს“, გვ. 16—18 [ქორთ.]). თე რელიგიურ ლიდერეფს ჯერდეს, ნამდა მუდგას ოგურუანდეს სიმართლე რდჷ f (ლუკ. 18:9—12). იესოს ჯგირო არჩქილედ, ნამდა თეცალ გარემო იმოქმედენდჷ მოციქულეფიშ დამოკიდებულებაშა, მუჭოთ მუნეფიშ დუდიშ, თეშ შხვეფიშ მიმართ ხოლო (იგავ. 19:11). თინა მუშ მოციქულეფშე სრულყოფილებას ველუდ დო ვა ფიქრენდჷ, ნამდა დღას ვემეჩირთუდეს დო თეწკუმა ართო, მოთვინებას გიმირჩქინანდჷ თინეფიშ მიმართ. იესოს უჩქუდ, ნამდა მოციქულეფს ჯგირ გურ უღდეს, ათეშენ ირიათო ოხვარუდ თინეფს გიორგჯინესკო სიამაყეს დო ამბიციას დო შხვეფიშ მიმართ ჸოროფა გიმირჩქინესკო.
ᲛᲣᲭᲝ ᲨᲔᲛᲚᲔᲑᲜᲐ ᲛᲘᲕᲐᲸᲣᲜᲐᲗ ᲘᲔᲡᲝᲨ ᲛᲐᲒᲐᲚᲘᲗᲘᲡ?
15. მუშ გურაფა შემლებნა იაკობ დო იოანეშ შემთხვევაშე?
15 იაკობიშ დო იოანეშ შემთხვევაშე ბრელ მუდგარენიშ გურაფა შემლებნა. მართალ რე, თინეფქ არასწორო მიქცის, მუჟამსით სამეფოს საპატიო ადგილ მითხის, მარა ვართ დანარჩენ მოციქულეფ მოქციებენა სწორას. თინეფს ართობა ვადინუესკო თიშენ, მუთუნ ვა უკეთებნა. მარა თე ირფელიშ უმკუჯინუო, იესო მუშ 12 მოციქულს ჯგირო ოქცუდ დო ჸოროფას გიმირჩქინანდჷ თინეფიშ მიმართ. მუშ გურაფა შემლებნა თავრეშე? მთავარ ხვალე თინა ვა რე, მუჭო იქციებნა შხვეფ, მთავარ რე, ჩქი მუნერ რეაქცია მიღნა თინეფიშ შეცდომეფშე დო კილშე. მუ მიმეხვარებნა სწორას მოქციებას? მუჟამსით თანაქრისტიანშე ნაწყენ ვორეთ შემლებნა ჩქინ დუდის ბკითხათ: „მუშენ ვორექ თეშმანწარას გურმულირ? თენა ხომ ვა მოძირანს ჩქიმ უარყოფით მხარეს, ნამუთ გიშასწორებელ მაფჷ? მუდგაინ პრობლემა ვარდა სირთულე ხომ ვა უღჷ თის, მიდგაქ მოწყინებაფუ? გურიშმულაშ მიზეზ მიღდასინ ხოლო, ქეშემლებუნო ნამდვილ ჸოროფათ გეგნოფობრე თიშ შეცდომა დო ქუვაპატუე?“. მუთ უმოს ჸოროფათ ვოქცუთ შხვეფს, თით უმოსო ვამტკიცენთ, ნამდა ქრისტეშ ჭეშმარიტ მიმაჸუნალეფ ვორეთ.
16. ხოლო მუშ გურაფა შემლებნა იესოშ მაგალითშე?
16 იესოშ მაგალითშე თის ხოლო ბგურაფლენთ, ნამდა ირნერო ოკო ვეცადათ, ქუგუგათ და დო ჯიმალეფს (იგავ. 20:5). მართალ რე, იესოშ გინაწონს, ჩქი გურიშ ძირაფა ვეშემლებნა, მარა შემლებნა მოთვინება გიმიფრჩქინათ თანაქრისტიანეფიშ მიმართ, მუჟამსით მოწყინებაფუანა (ეფეს. 4:1, 2; 1 პეტ. 3:8). თეშ კეთება ადვილ მაჸინა, მუჟამსით უმოსო გეფჩინებაფუანთ თინეფს. გუვარჩუათ თეშ მაგალით.
17. მუ ჯგირობუა მოუღ ართ ზედამხედველს თანაქრისტიანიშ უჯგუშო გაჩინებაფაქ?
17 ართ რაიონულ ზედამხედველ იშინანს დროს, მუჟამსით აღმოსავლეთ აფრიკას მსახურენდჷ. თექიან კრებას რდჷ ართ ჯიმა, ნამდგაშ ხასიათ აღიზიანენდჷ. ყურადღება ქიმიაქცით, მუ აკეთ თე ზედამხედველქ, თინა იჩიებ: „თიშ მანგიორო, ნამდა თე ჯიმაწკუმა ურთიერთობას დუდ აურიდკო, გინობჭყვიდ, უჯგუშო გეფჩინებაფეკო თინა“. თაშ მოქმედებაშ შედეგო, ზედამხედველქ თი ჯიმაშ გურშენ ბრელ მუდგარენ გეგჷ დო ქიმეხვად, ნამდა ულირ ცხოვრებაქ იმოქმედ თიშ ხასიათშა. თინა იჩიებ: „მუჟამსით ქიგებგჷ, მუზმას ნოხანდებუე თე ჯიმა, ნამდა მუშ დუდის ებრძოლკო დო მუჟამსით ქობძირ, მუსხი მუდგარენ აფუდ თირელ, უმოსო დუვაფას თინა. შედეგო, ჯგირ მეგობრეფო გინიფრთით“. ნამდვილო თაშ რე, მუჟამსით ირნერო ვოცადუთ, ქუგუგათ ჩქინ და დო ჯიმალეფს ხშირ შემთხვევას უმოს ადვილ მაფნა, ჸოროფა გეგმიფრჩქინათ თინეფიშ მიმართ.
18. მუ ოკო ბკითხათ ჩქინ დუდის, მუჟამსით თანაქრისტიან მოწყინებაფუანა? (იგავ. 26:20)
18 მინშა შილებე ფიფქრენდათ, ნამდა საჭირო რე, ქუდურაგადუათ თი თანაქრისტიანს, მიდგაქ მოწყინებაფეს. მარა ონდო თეს ვაკეთენდათ, ჯგირ იჸუაფ, ჩქინ დუდის ქობკითხათ: „ბოლოშა ქუმარჩქილენო თექ მუშენ მოხვად?“ (იგავ. 18:13), „ეგება შურო ვაკოდ, მოწყინებაფუკო?“ (ეკლ. 7:20), „მა ვაბღოლამნო დღას თეცალ მუდგარენ?“ (ეკლ. 7:21, 22), „თი პიროვნებაშა მეულათ დო დორაგადაფათ უმოსო ხომ ვაგვაუფრაშენქ სიტუაციას?“ (წეკითხით იგავეფიშ 26:20). მუჟამსით თე კითხვეფშე დეფიფქრებუთ შილებე თი დასკვნაშა მეფრთათ, ნამდა უჯგუშ იჸუაფ, ვეფიფქრათ მოხვალამირშე დო და დო ჯიმალეფიშ ჸოროფათ გიბჭყოლიდუათ წყენა.
19. მუშ კეთება გაფნა გინოჭყვიდილ?
19 იეჰოვაშ მოწმეეფ, მუჭოთ ჯგუფ, ჸოროფას გიმიფრჩქინანთ ართიანიშ მიმართ, მუდგათ ვოძირანთ, ნამდა იესოშ ჭეშმარიტ მიმაჸუნალეფ ვორეთ. მარა ინდივიდუალურო ხოლო შემლებნა დუვამტკიცათ, ნამდა ქრისტეშ ჭეშმარიტ მიმაჸუნალეფ ვორეთ, მუჟამსით და დო ჯიმალეფიშ არასრულყოფილებაშ უმკუჯინუო ჸოროფას გეგმიფრჩქინანთ თინეფიშ მიმართ. თაშ მოქციებაშ შედეგო შხვეფ ქოძირნა, ნამ რე ჭეშმარიტ რელიგია დო შილებე სურვილქ გურჩქინდან, ჩქინწკუმა ართო ემსახურან იეჰოვას, ჸოროფაშ ღორონთის. მორთ გინოჭყვიდილ მაფდან, ირიათო გიმიფრჩქინათ ჸოროფა, ნამუთ ჭეშმარიტ ქრისტიანეფს შხვეფშე გიშართუნს.
ᲝᲑᲘᲠᲔᲨᲘ 17 მზათ ვორექ
a ბრელ ადამიანს ჭეშმარიტებაშ გაგებაშ სურვილ თიშ უკულ ურჩქინდუ, მუთ ქოძირუნს თი ალალ ჸოროფას, ნამუთ ართიან შქას მიღნა. ჩქი სრულყოფილეფ ვა ვორეთ, ათეშენ ირიათო ვა რე ადვილ თანაქრისტიანეფიშ მიმართ ჸოროფაშ გიმორჩქინა. მორთ გუვარჩუათ, მუშენ რე ჸოროფაშ გიმორჩქინა მნიშვნელოვან დო მუჭო შემლებნა მივაჸუნათ იესოშ მაგალითის, მუჟამსით შხვეფიშ არასრულყოფილება ირჩქინანს დუდის.
b ქოძირით წიგნ „ქუმორთ დო ქეკმაჸუნ“, დუდ 17, აბზ. 10, 11 [ქორთ.].
c ქოძირით 2012 წანაშ 1 ნოემბერიშ „გინაჯინალ კოშკის“ მოჩამილ სტატია „ცხოვრებაშ აზრის ქიმვოგორე“, გვ. 13, 14 [ქორთ.].
d ქოძირით 2012 წანაშ 1 მესიშ „გინაჯინალ კოშკის“ მოჩამილ სტატია „ართ მეჯინათ ირფელ ჯგირო რდჷ“, გვ. 18, 19 [ქორთ.].
e თე სტატიას ჩიება ვემურს თიცალ ცოდვეფშე, ნამუთ უხუცესეფს ოკო უჩქუდან. მაგალთო, მუნერით გიმოკოროცხილ რე 1 კორინთელეფიშ 6:9 ,10-ის.
f ბრელ ხანიშ უკულ ართ რაბიქ თეცალ სიტყვეფ თქუ: „მთელ ქიანას, გეკოშაყარენ არძაშ უჭიჭაშ 30 კოჩ იჸუაფ აბრაამცალ მართალ. მართალო თაშ ქორენ-და, თი ეჩდოვით შქას ჟირ მა დო ჩქიმ ქომოლსქუა ვორეთ; ვით ქორენ-და, თინეფშე ჟირ მა დო ჩქიმ ქომოლსქუა ვორეთ; ხუთ ქორენ-და, თინეფშე ჟირ მა დო ჩქიმ ქომოლსქუა ვორეთ; ჟირ ქორენ-და, მა დო ჩქიმ ქომოლსქუა ვორეთ; ართ ქორენ-და, მა ვორექ“.