“ ʼE liliu anai te kau matāpule ko hakotou hahaʼi gāue kele pea mo hakotou hahaʼi tō fuʼu vite. Pea kiā koutou, ʼe fakahigoaʼi anai koutou ko te kau pelepitelō ʼa Sehova.”—ISA. 61:5, 6, MN.

ʼE KOTOU TALI FEAFEAʼI ANAI?

Koteā te manatu ʼa ʼihi ʼo ʼuhiga mo te kau matāpule? Kae koteā te manatu ʼa te Tohi-Tapu?

Koteā te fakaafe ʼe tala ki te hahaʼi ʼo te ʼu fenua fuli?

He koʼē ʼe mole ʼi ai he matāpule ʼi te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova?

1. Koteā te manatu ʼa ʼihi ʼo ʼuhiga mo te kau matāpule? He koʼē ʼe kovi te taʼi manatu ʼaia?

 OHAGĒ ko tatatou talanoa kiai ʼi te ʼalatike ʼaenī kua ʼosi atu, ko ʼihi ʼe natou fēhihiʼa ki te kau matāpule, peʼe ko te hahaʼi ʼo te tahi age ʼu fenua. ʼE lagi natou manatu ʼe lelei age nātou ʼi te kau matāpule. Kae ʼe kovi te taʼi manatu ʼaia, koteʼuhi ʼe mole he tahi ʼe lelei age ʼi he tahi age. ʼE ʼui ʼi te tohi (The Races of Mankind) ko te ʼu lanu fuli ʼe natou tautēhina, ohagē pē ko tona akoʼi mai ʼi te Tohi-Tapu. ʼE lahi te ʼu faʼahi ʼe kehekehe ai te ʼu tehina, kae ʼe natou tautēhina pē.

2, 3. Neʼe koteā te manatu ʼa Sehova ʼo ʼuhiga mo te kau matāpule ʼaē neʼe māʼuʼuli ʼi te Iselaele ʼo te temi muʼa?

² ʼI te temi muʼa, neʼe fai e Sehova ʼAtua te fuakava, peʼe ko he fakapapau, ke ina fakaliliu te kau Iselaele ko tana hahaʼi neʼe ina filifili. Logolā neʼe makehe te ʼu felōgoi ʼa te kau Iselaele mo Sehova ʼAtua, kae neʼe ina fakatotonu ʼi te Lao ke natou fakaʼapaʼapa pea mo aga fakatatau kiā nātou ʼae neʼe mole ko he kau Iselaele. ʼE ko te faʼahi ʼaia ʼe tonu ke tou toe fai mo tātou iā ʼaho nei. Koia ʼe mole tonu ke fakapalatahi te kau Kilisitiano ki te kau matāpule. Koteā tona tupuʼaga? Heʼe ʼui fēnei e te ʼapositolo ko Petelo: “E mole fai e te Atua he fakakehekehe ki he tahi, kae i te puleaga fuli, ko ae e ofa kia ia mo haele i te maonioni, e lelei ia ki ona mata.”—Gaue 10:34, 35.

³ Neʼe maʼu e te kau matāpule ni lelei ʼi tanatou māʼuʼuli ʼi te Iselaele ʼo te temi muʼa. Koteā tona tupuʼaga? He neʼe tali e Sehova te kau matāpule. Ki muli age, neʼe ʼui fēnei e te ʼapositolo ko Paulo ʼo ʼuhiga mo Sehova: “Ko te Atua, pe ko te Atua pe ia o te kau Sutea? Pe e mole ko te Atua foki ia o te kau pagani? Io, ko te Atua foki ia o te kau pagani.”—Loma 3:29; Soe. 2:32.

4. He koʼē ʼe mole he tahi ʼe hagē ko he matāpule ʼi “te Iselaele a te Atua”?

 ⁴ ʼI te ʼosi fai e te ʼAtua he fuakava foʼou mo te kōkelekāsio ʼa te kau Kilisitiano fakanofo, neʼe gata ai te ʼu felōgoi makehe ʼa te puleʼaga ʼo Iselaele mo Sehova. Neʼe liliu te kōkelekāsio ʼa te kau Kilisitiano fakanofo ko “te Iselaele a te Atua.” (Kal. 6:16) Neʼe fakamahino e Paulo, ʼi te puleʼaga foʼou ʼaia, “e mole i ai he Keleka . . . pee ko he Sutea, mo he tagata silikosisio pee ko he hee silikosisio, mo he matapule pee ko he Site, mo he tagata popula pee ko he tagata ateaina; kae ko Kilisito pe i te tagata fuli pe.” (Kol. 3:11) ʼE mole ʼi ai anai he tahi ʼe hagē ko he matāpule ʼi te kōkelekāsio ʼo te kau Kilisitiano fakanofo.

5, 6. (1) He koʼē ʼe lagi fia mahino ʼihi ki te fakaʼuhiga ʼo Isaia 61:5, 6, MN? (2) Ko ai “te kau pelepitelō ʼa Sehova” pea mo “te kau matāpule” ʼaē ʼe talanoa kiai Isaia? (3) ʼE feafeaʼi te gāue fakatahi ʼa “te kau pelepitelō ʼa Sehova” pea mo “te kau matāpule”?

⁵ ʼE lagi fia mahino ʼihi ki te kāpite 61 ʼo Isaia (MN), ʼaē ʼe maʼu ai te lea fakapolofetā ʼe lolotoga hoko nei ʼi te kōkelekāsio Fakakilisitiano. ʼI te vaega 6 ʼo te kāpite ʼaia, ʼe ʼui ai ko ʼihi ʼe natou tauhi anai ohagē ko he “kau pelepitelō ʼa Sehova.” Kae ʼe talanoa ʼi te vaega 5 ki “te kau matāpule” kā natou tokoni anai pea mo kaugā gāue mo “te kau pelepitelō” ʼaia. He koʼē ʼe palalau ʼi henī ʼo ʼuhiga mo he “kau matāpule”?

⁶ Ko “te kau pelepitelō ʼa Sehova” ʼaia ʼe ko te kau Kilisitiano fakanofo ʼaē ʼe natou kau ki “te uluaki . . . tuuake” pea mo liliu anai “ko te kau tagata faisakilifisio [te kau pelepitelō] a te Atua mo Kilisito, pea e natou hau anai mo ia ia tau e afe.” (Apk. 20:6) Pea ʼe tokolahi te tahi atu ʼu Kilisitiano agatonu ʼe natou ʼamanaki ki te maʼuli ʼi te Palatiso ʼi te kele. Ko nātou ʼaia ʼe natou kaugā gāue pea mo fakatahi lelei mo nātou ʼaē kā ʼolo anai ki selō. ʼE mole natou kau ki “te Iselaele a te Atua,” kae ʼe natou hagē pē ko he kau matāpule. ʼE natou gāue fakafiafia mo “te kau pelepitelō ʼa Sehova” ohagē ko hanatou “hahaʼi gāue kele” pea mo “tō fuʼu vite” ʼi te temi ʼo te taʼukai. ʼE natou tokoni ki te kau fakanofo ke fakakolōliaʼi te ʼAtua ʼaki tanatou fakamafola pea mo akoʼi te moʼoni ki te hahaʼi. Ko te kau fakanofo pea mo “ni ihi ovi” peʼe ko te tahi ʼu ovi, ʼe natou akoʼi te moʼoni ki te hahaʼi pea mo tokoni kiā nātou ʼaki te ʼofa ke natou mulimuli kiai.—Soa. 10:16.

 ʼE NATOU NONOFO FAKATEMI OHAGĒ KO APALAHAMO

7. ʼE tatau feafeaʼi te kau Kilisitiano iā ʼaho nei mo Apalahamo pea mo te tahi atu hahaʼi agatonu ʼo te temi muʼa?

⁷ Ohagē ko tatatou ako ʼi te ʼalatike ʼaenī kua ʼosi atu, ko te kau Kilisitiano moʼoni ʼe natou hagē ko “ni tagata fagona” peʼe nonofo fakatemi ʼi te mālama agakovi ʼa Satana. ʼE natou hagē ko Apalahamo pea mo te tahi atu hahaʼi agatonu ʼo te temi muʼa, ʼaē neʼe mole natou fia kau ki te mālama ʼa Satana pea natou hagē ko he kau “matapule mo faifagona [peʼe nonofo fakatemi] i te kele.” (Hep. 11:13) Peʼe tou ʼamanaki ki te maʼuli ʼi selō peʼe ʼi te kele, kae ʼe feala ke tou toe maʼu mo tātou te faʼahiga felōgoi makehe ʼaē neʼe maʼu e Apalahamo mo Sehova. ʼE ʼui e te tagata faitohi ko Sakopo ʼi te Tohi-Tapu, “nee tui ia Apalahamo ki te Atua, pea nee lau te mea aena kia ia ko he faitotonu; pea nee fakahigoa ia ko te kaumea o te Atua.”—Sakp. 2:23.

8. Koteā ʼaē neʼe fakapapau e Sehova kiā Apalahamo? Neʼe feafeaʼi Apalahamo ʼo ʼuhiga mo te fakapapau ʼaia?

⁸ Neʼe fakapapau e te ʼAtua ʼe ina tapuakina anai te ʼu fāmili fuli ʼo te kele ʼaki ia Apalahamo pea mo tona hākoga, kae mole ko he fenua pē e tahi. (Lau ia Senesi 22:15-18.) Neʼe falala ia Apalahamo ʼe hoko moʼoni anai te fakapapau ʼaia, logolā ʼe hoko anai kae kua ʼosi mate. Koia, lolotoga taʼu e 100, ko Apalahamo mo tona fāmili neʼe natou mavae mai te tahi potu ki te tahi age potu, pea neʼe kaumeʼa tuʼumaʼu pē ia mo Sehova.

9, 10. (1) ʼE feafeaʼi hatatou faʼifaʼitakiʼi ia Apalahamo? (2) Koteā te fakaafe ʼe tou tala ki te hahaʼi?

⁹ Logolā neʼe mole ʼiloʼi e Apalahamo te temi ʼaē kā hoko ai anai te fakapapau ʼa Sehova, kae neʼe ʼofa mo tauhi tuʼumaʼu pē ia kiā Sehova. Neʼe manatuʼi tuʼumaʼu e Apalahamo ʼe nofo fakatemi pē ia ʼi he fenua, koia neʼe mole tatau tona maʼuli mo te hahaʼi ʼaē ʼe nonofo ʼo talu ai ʼi he fenua. (Hep. 11:14, 15) ʼE tonu ke tou mulimuli ki te faʼifaʼitaki ʼa Apalahamo ʼo tou maʼuli fakafeʼauga. ʼE mole tonu ke tou kamata manatu ʼe maʼuhiga age ʼi totatou maʼuli te maʼu koloa, peʼe ko te liliu ʼo ʼiloa ʼi te fenua, peʼe ko te maʼu tuʼulaga ʼi te mālamanei. Koteā te ʼaoga ʼo hatatou faiga ke tatau totatou maʼuli mo te hahaʼi fuli pē ʼi te mālama ʼaenī kua vave pulihi? He koʼē ʼe tou ʼoʼofa anai ki he mālama ʼe fakatemi pē ia? Ohagē ko tona fai e Apalahamo, ʼe tou ʼatalitali ki he mālama ʼe lelei age ʼi te mālama ʼaenī. ʼE tou kātaki fualoa anai pea mo ʼatalitali ʼo aʼu ki te fakahoko ʼo te ʼu fakapapau ʼa te ʼAtua.—Lau ia Loma 8:25.

¹⁰ Ko te ʼu tapuakina ʼaē neʼe fakapapau e te ʼAtua ke ina foaki ʼaki ia Apalahamo pea mo tona hākoga, ʼe kei feala pē ke maʼu iā ʼaho nei e te hahaʼi ʼo te ʼu fenua fuli. Ko “te kau pelepitelō ʼa Sehova” ʼaē kua fakanofo pea mo “te kau matāpule,” peʼe ko te tahi ʼu ovi, ʼe natou tala ki te hahaʼi ʼi te mālamanei kātoa iā lea e 600 tupu te fakaafe ʼo nātou e te ʼAtua ke natou maʼu te ʼu tapuakina ʼaia.

TOU ʼOʼOFA KI TE HAHAʼI ʼO TE ʼU FENUA FULI

11. Koteā ʼaē neʼe kole e Salomone ke fai e te hahaʼi ʼo te ʼu fenua?

¹¹ ʼI te fakatapu e Salomone te fale lotu maʼa Sehova ʼi te taʼu 1026 ʼi muʼa ʼo te temi ʼo Sesu, neʼe ina fai he kole ʼe lava tokoni mai ke tou ʼiloʼi te manatu ʼa Sehova ʼo ʼuhiga mo te hahaʼi ʼo te ʼu fenua fuli. Neʼe kole e Salomone kiā Sehova ke fagono ki te ʼu faikole ʼa te hahaʼi ʼo te ʼu fenua fuli. Neʼe feala ai hanatou maʼu te ʼu tapuakina ʼaē neʼe fakapapau e Sehova kiā Apalahamo. Neʼe faikole fēnei ia Salomone: “Kapau e hau anai mai he fenua kehe te matapule, ae e mole kau i tau hahai ko Iselaele, o tupu ko tou huafa, koteuhi e iloi anai te logologona o tou huafa lahi, mo tou nima malohi, pea mo tou nima mafao, io ka hau anai  ia ia o faikole i te fale aeni, ke ke tali ia ia mai te atu lagi, mai te kogamea o tou nofoaga, pea ke ke tuku ki te matapule aena te u mea fuli ae e ina kole atu anai kia koe, o tupu ke iloi e te hahai fuli o te kele tou huafa pea ke natou matataku kia koe, o hage ko tau hahai ko Iselaele.”—1 Hau 8:41-43.

12. He koʼē ʼe hagē te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova ko ni matāpule ʼi te ʼu fenua ʼaē ʼe natou māʼuʼuli ai?

¹² Ko he matāpule ʼe ko he tahi ʼe ʼalu ki he fenua peʼe maʼuli ai kae mole ko hona fenua. ʼE hagē te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova ko ni matāpule. Logolā ʼe natou māʼuʼuli ʼi te ʼu fenua kehekehe, kae ʼe natou lagolago pē ki te Puleʼaga ʼo te ʼAtua ʼaē ʼi selō pea mo tona Hau, ia Sesu Kilisito. Koia ʼe mole natou kau ai ki te politike ʼi te ʼu fenua ʼaē ʼe natou māʼuʼuli ai, tatau aipē peʼe manatu e ʼihi ʼe tonu ke natou kau kiai.

13. (1) ʼE feafeaʼi hatatou ako ke mole tou sio ki he tahi ohagē ko he matāpule? (2) ʼI te kamataʼaga, neʼe loto e Sehova ke feafeaʼi te felōgoi ʼa te hahaʼi fuli?

¹³ ʼI ʼihi temi, ʼe feala ke tou ʼiloʼi te kau matāpule ʼuhi ko tanatou faʼahiga palalau, tonatou agaʼi fenua, tanatou agaaga, peʼe ko tanatou faʼahiga teu. Kae ko te ʼu faʼahi ʼaē ʼe tatau ai te hahaʼi ʼo te ʼu fenua fuli, ʼe maʼuhiga age ia ʼi te ʼu faʼahi ʼaia ʼaē ʼe natou kehekehe ai. Koia kā tou ako ke mole tou tokagaʼi te ʼu faʼahi ʼaē ʼe kehekehe ai he tahi mo tātou, pea ʼe mahino ia ʼe mole tou manatu anai ʼe ko he matāpule. Kanapaulā neʼe ko he puleʼaga pē e tahi ʼi te kele peʼe ko he fenua pē e tahi, pea ʼe mole ʼi ai anai he matāpule. ʼI te kamataʼaga, neʼe loto e Sehova ke liliu te hahaʼi fuli ko he foʼi fāmili e tahi ʼe fakalogo ki tana pule. ʼE feala anai koa ki te hahaʼi ʼo te ʼu fenua fuli ke mole kei natou sio ki ʼihi ohagē ko he kau matāpule?

14, 15. Koteā ʼaē kua lava fai e te kau Fakamoʼoni fuli ʼa Sehova?

¹⁴ ʼI te mālamanei, ʼe manatu pē te hahaʼi kiā nātou pea mo ʼui ʼe ko tonatou fenua ʼaē ʼe lelei tokotahi. Kae ʼe fakafiafia tatatou ʼiloʼi ʼe ʼi ai ʼihi ʼe natou ʼoʼofa ki te hahaʼi ʼo te ʼu fenua fuli. ʼE moʼoni, ʼe lagi tonu ke tou faiga lahi moʼo fetogi tatatou faʼahiga sio ki ʼihi. Ko te tagata neʼe ina kamata te polokalama televisio Amelika ʼiloa, neʼe gāue mo te hahaʼi faiva mai te ʼu fenua kehekehe. Neʼe ina ʼui fēnei: “Neʼe mole au fakaʼuhiga te hahaʼi ʼo te tahi ʼu fenua ohagē ko he kau matāpule kae ohagē ko he hahaʼi ʼe matou fenua tahi.” Neʼe ina fakatotonu ki ʼana kau gāue ke mole natou fakaʼaoga te kupu “matāpule,” kae ke natou ʼui ko te ʼu hahaʼi mai te tahi ʼu fenua.

¹⁵ ʼI te mālamanei kātoa, ʼe gata pē ki te kau Fakamoʼoni fuli ʼa Sehova ʼe natou faʼifaʼitakiʼi te manatu ʼa te ʼAtua ʼo ʼuhiga mo te hahaʼi ʼo te ʼu puleʼaga fuli. Neʼe natou ako ke natou sio ki te hahaʼi ohagē ko Sehova,  ʼo natou fetogi ai ʼanatou manatu. ʼE mole natou fēhihiʼa ki te hahaʼi ʼo te tahi ʼu fenua peʼe natou manatu ʼe mole natou tuha mo te falala. ʼE leleiʼia e te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova te ʼu hahaʼi kehekehe ʼaki ni fealagia kehekehe. Neʼe kua kotou fakakaukauʼi koa te lava fai e te kau Fakamoʼoni fuli ʼa Sehova te faʼahi ʼaia, pea mo te ʼu fua lelei kiā tātou fuli ʼi tatatou fetogi tatatou manatu?

HE MĀLAMA ʼE MOLE TOE ʼI AI HE MATĀPULE

16, 17. ʼE feafeaʼi anai tokotou maʼuli mokā hoko te ʼu fakakikite ʼaē iā Apokalipisi 16:16 pea mo Taniela 2:44?

¹⁶ Kua vave pē te fakafeagai ʼa te ʼu puleʼaga fuli ki te pule ʼa te ʼAtua ʼi te tau ʼo Alemaketone, peʼe ko Halamaketone. (Apk. 16:14, 16; 19:11-16) Kua hili kiai taʼu e 2 500 tupu, neʼe fakakikite e te polofetā ko Taniela te meʼa ʼaē kā hoko ki te ʼu puleʼaga fakatagata. Neʼe ina tohi fēnei: “I te temi o te u hau aia, e fakatupu anai e te Atua o te atu lagi he puleaga ae e mole toe maumaui anai i he aho, pea e mole toe tuku anai ki te pule a he tahi age puleaga; e ina fasifasii anai, pea e ina maumaui anai te u puleaga fuli ake ae, kae e tuu anai ia ia totonu, o heegata.”—Tan. 2:44.

¹⁷ Kotou fakakaukauʼi age muʼa tokotou maʼuli ʼi te temi ʼaia. Iā ʼaho nei, ʼe ʼi ai te ʼu tuʼakoi moʼo vaevae te ʼu fenua, koia ʼe tou hagē fuli ai ko ni matāpule. Kae hili ia Halamaketone, ʼe pulihi anai te ʼu tuʼakoi ʼaia. ʼE ʼi ai pē anai he ʼu faʼahi ʼe kei kehekehe ai te hahaʼi, kae ʼe ko te mataleleiʼaga ʼaia ʼo te fakatupu ʼa te ʼAtua. Ko te ʼamanaki fakafiafia ʼaia ʼe ina uga tātou ke tou haga faiga ʼo fakavikiviki pea mo fakamaʼuhigaʼi totatou Tupuʼaga.

18. Koteā ʼaē ʼe hā ai ʼe mole ʼi ai he matāpule ʼi te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova?

¹⁸ ʼE feala moʼoni koa ki te hahaʼi ʼi te kele kātoa ke mole natou sio ki ʼihi ohagē ko he kau matāpule? ʼE feala ke tou falala ʼe hoko anai te faʼahi ʼaia. Māʼia ʼi te temi nei, ʼe mole ʼi ai he matāpule ʼi te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova. Ohagē lā, ko te ʼu filiale veliveli neʼe fakatahiʼi leva ki te ʼu filiale ʼo te tahi ʼu fenua, ke faigafua te tokaga lelei ki te gāue fai fakamafola. (Mat. 24:14) Neʼe mole fai te fakatahiʼi ʼaia ʼo mulimuli ki te ʼu lanu, gata pē mokā ʼe fakamaʼua e te lao te faʼahi ʼaia. Ko Sesu Kilisito, te Hau ʼo te Puleʼaga ʼo te ʼAtua, ʼe tokoni ki te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova ke mole natou mavetevete ʼuhi heʼe natou māʼuʼuli ʼi he ʼu fenua kehekehe. Kua tau ovi pē te haga ʼa Sesu ʼo pulihi te ʼu tuʼakoi fakafenua, mokā kātoa tana “malo.”—Apk. 6:2.

19. Koteā ʼaē kua lava fai e te hahaʼi ʼa Sehova ʼuhi ko te moʼoni?

¹⁹ ʼE ʼomai te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova mai te ʼu fenua kehekehe pea mo palalau ni lea kehekehe. Kae ʼe natou logotahi ʼuhi ko te moʼoni pea ʼe mole natou mavetevete anai ʼi he temi. (Lau ia Sofoni 3:9.) ʼE natou faʼufaʼu he foʼi fāmili e tahi ʼi te mālamanei kātoa. Logolā ʼe tonu ke natou māʼuʼuli ʼi te temi nei ʼi he mālama agakovi, kae ʼe mole natou kau kiai. Ko te logotahi ʼo te foʼi fāmili ʼaia iā ʼaho nei, ʼe ko he fakamoʼoni ia ʼe mole toe ʼi ai anai he matāpule ʼi te mālama foʼou. ʼI te temi ʼaia, ʼe fiafia anai te hahaʼi fuli heʼe natou felōgoi anai mo te hahaʼi lanu kehekehe ohagē ko ʼonatou tehina.

[ʼU fehuʼi ʼo te ako]

[Fakamatala ʼo te pāsina 28]

ʼE kotou tokagaʼi tuʼumaʼu pē anai koa te fakahoko ʼo te ʼu fakapapau ʼa te ʼAtua ohagē ko tona fai e Apalahamo?

[Paki ʼo te pāsina 31]

ʼE kotou fakaʼamu koa ki he mālama ʼe pulihi anai te ʼu tuʼakoi fakafenua pea mo te fakapalatahi ki te kau “matapule”?

[Paki ʼo te pāsina 30]

ʼE mole he matāpule kiā mata ʼo Sehova