1, 2. (1) Kotea ʼae neʼe hoko ʼi te kokelekasio ʼo Kolose? (2) Ko te tokoni fea ʼae neʼe foaki ki te ʼu tehina ʼo Kolose ke natou haga fakakaumeʼa mo te ʼAtua?

NEʼE ʼi ai he ʼu aluʼaga fakatupu maveuveu neʼe hoko ʼi te lotolotoiga ʼo te ʼu ʼuluaki Kilisitiano ʼo te kokelekasio ʼo Kolose. Ko ʼihi neʼe natou ui ʼe tonu ke natou fakalogo fuli ki te Lao ʼa Moisese. Kaʼe ko ʼihi atu neʼe natou ui ʼe mole tonu ke natou maʼu he ʼu fakafiafia ʼo te maʼuli. Koia, neʼe foaki ai e Paulo ia he fakatokaga ʼo ʼuhiga mo te ʼu faʼahiga manatu ʼaia, ʼi tana ui fenei: “Koutou tokaga naa hele koutou e he tahi aki te filosofia pea mo he kaka alunoa, o falala ki te talatisio a te u tagata, pea ki te u malohi fakalaumalie o te malamanei, kae mole kei fai kia Kilisito.”—Kolose 2:8.

² Kapau neʼe mulimuli ia te ʼu Kilisitiano fakanofo ki te ʼu manatu fakatagata ʼaia, neʼe feala ke puli ʼonatou pilivilesio ʼae ke natou liliu ko he ʼu foha ʼo te ʼAtua. (Kolose 2:20-23) Ke feala hanatou taupau ʼanatou felogoʼi ʼae mo te ʼAtua, neʼe ui fenei age e Paulo: “Koutou manatu tuʼumaʼu ki te ʼu meʼa ʼae ʼi ʼoluga, kaʼe mole ki te ’u meʼa ʼae ʼi te kele.” (Kolose 3:2, MN)  Neʼe ʼaoga ke manatuʼi e te kau Kilisitiano ʼaia ia tanatou ʼamanaki makehe ʼae ke natou maʼuʼuli ʼo heʼe gata ʼi te lagi.—Kolose 1:4, 5.

3. (1) Ko te ʼamanaki fea ʼe maʼu e te kau Kilisitiano fakanofo? (2) Kotea te ʼu fehuʼi ʼae ka tou vakaʼi anai ʼi te alatike ʼaeni?

³ Ia ʼaho nei, ʼe tonu ke manatu tuʼumaʼu ia te kau Kilisitiano fakanofo ki te Puleʼaga ʼo te ʼAtua pea mo tanatou ʼamanaki ʼae ke natou “mau tofiga fakatahi mo Kilisito” ʼi te lagi. (Loma 8:14-17) Kaʼe ʼe feafeaʼi kia natou ʼae ʼe natou maʼu ia te ʼamanaki ʼae ke natou maʼuʼuli ʼi te kele? ʼE fakaʼuhiga feafeaʼi ia te ʼu palalau ʼa Paulo kia natou? ʼE natou lava taupau feafeaʼi ia tanatou manatu tuʼumaʼu ki ‘te ʼu meʼa ʼae ʼi ʼoluga’? (Soane 10:16) Neʼe manatu tuʼumaʼu ia Apalahamo mo Moisese ki te ʼu meʼa ʼae ʼi ʼoluga maʼia mo te ʼu temi faigataʼa. ʼE tou lava faʼifaʼitakiʼi feafeaʼi ia naua?

4. ʼE taupau feafeaʼi e te kau Kilisitiano ʼae ka ʼamanaki maʼuʼuli ʼi te kele, ia tanatou manatu tuʼumaʼu ki te ʼu meʼa ʼae ʼi ʼoluga?

⁴ Ko natou ʼae ʼe natou maʼu ia te ʼamanaki ke natou maʼuʼuli ʼi te kele ʼe tonu ke natou manatu tuʼumaʼu ki te ʼu meʼa ʼae ʼi ʼoluga. Pea ʼe natou fai ia te faʼahi ʼaia mo kapau ʼe natou fakamuʼamuʼa ia Sehova mo tona Puleʼaga ʼi tonatou maʼuli. (Luka 10:25-27) Neʼe ko te faʼahi ʼaia neʼe fai e Kilisito pea ʼe tonu ke tou toe fai feia mo tatou. (1 Petelo 2:21) ʼI te temi ʼo te ʼu ʼuluaki Kilisitiano, neʼe mafola ai ia he ʼu akonaki loi, mo he ʼu filosofia ʼo te malamanei pea mo te fia maʼu koloa. ʼE tou maʼu ia te ʼu faʼahi fuli ʼaia ʼi te tuʼu ʼaeni ʼa Satana. (Lau ia 2 Kolinito 10:5.) ʼE tonu ke tou faʼifaʼitakiʼi ia Sesu pea mo tokakaga ki te ʼu meʼa fuli ʼe feala ke ina maumauʼi ʼatatou felogoʼi ʼae mo Sehova.

5. Ko te ʼu fehuʼi fea ʼe feala ke tou fai kia tatou totonu?

⁵ ʼE kotou maʼu koa ia te faʼahiga manatu ʼa te malamanei ʼo ʼuhiga mo te paʼaga pea mo te ʼu koloa? ʼE tou fakaha ʼi ʼatatou manatu pea mo ʼatatou gaue ia te meʼa ʼae ʼe tou ʼofa moʼoni ki ai. Neʼe fakamahino e Sesu te faʼahi ʼaia ʼi tana ui fenei: “Ko te kogamea ae e tuku ai tou koloa, e tuku ai foki tou loto.” (Mateo 6:21) ʼE tonu ke tou feʼekeʼaki pe ʼe kotea ʼae ʼe maʼuhiga kia tatou? ʼE au hoha fau koa ki te paʼaga, mo kumi haku gaue lelei ke au maʼu he maʼuli ʼe fimalie age? Pe ʼe au faiga koa ki he maʼuli fakafeauga pea mo fakamuʼamuʼa ʼaku felogoʼi ʼae mo Sehova? (Mateo 6:22) Neʼe ui e Sesu, kapau ʼe tou faiga ke tou tanaki “ni koloa i te kele,” ʼe feala ke puli ai ʼatatou felogoʼi mo Sehova.—Mateo 6:19, 20, 24.

6. ʼE tou lava tauʼi feafeaʼi ʼotatou vaivaiʼaga?

⁶ ʼI totatou ʼuhiga agahala, ʼe faigafua tatatou fai te meʼa ʼae ʼe kovi. (Lau ia Loma 7:21-25.) Kapau ʼe mole tou falala ki te laumalie maʼoniʼoni ʼo te ʼAtua, ʼe tou fai anai he ʼu aga ohage la ko “te kai fakavale, mo te kona,” mo te faifeʼauʼaki pea mo te ʼu “aga fakalialia ʼo mole tou fakaʼapaʼapa ai ki ʼana Lao. (Loma 13:12, 13) ʼE  tonu ke tou tauʼi ʼotatou vaivaiʼaga. Pea ʼe tou lava tauʼi te faʼahi ʼaia mo kapau ʼe tou manatu tuʼumaʼu ki te ʼu meʼa ʼae ʼi ʼoluga. Kaʼe ʼe mole ko he meʼa faigafua. Koia ʼae ʼe ui fenei ai e Paulo: “E au hoka tamateʼi toku sino pea ʼe au taki ia ia ohage he tahi ʼe popula.” (1 Kolinito 9:27, MN) ʼO toe feia pe mo tatou, ʼe tonu ke tou faiga malohi ʼo tauʼi ʼotatou vaivaiʼaga. Tou vakaʼi ia te ʼu faʼifaʼitaki ʼo he ʼu tagata agatonu ʼe toko lua, neʼe nā fai ia meʼa fuli ke leleiʼia naua e te ʼAtua.—Hepeleo 11:6.

7, 8. (1) Kotea te ʼu fihifihia neʼe tau mo Apalahamo pea mo Sala? (2) Kotea ʼae neʼe manatu tuʼumaʼu ki ai ia Apalahamo?

⁷ ʼI te kole age e Sehova kia Apalahamo ke alu mo tona famili ki te fenua ko Kanaane, neʼe fakalogo lelei ia Apalahamo. Neʼe fakapale e Sehova ia Apalahamo ʼuhi ko tana tui pea mo tana fakalogo, ʼaki tana fai he fuakava mo ia. Neʼe ui fenei age e Sehova: “E au fakatupu anai ia koe ia he puleaga lahi, pea e au tapuaki anai kia koe.” (Senesi 12:2) Kua fakalaka ki ai he ʼu tau kaʼe neʼe mole heʼeki maʼu e Apalahamo mo Sala hanā fanau. Neʼe feʼuiʼaki koa e Apalahamo neʼe kua galoʼi e Sehova ia tana fakapapau? ʼI te temi ʼaia, neʼe faigataʼa te maʼuli ʼo Apalahamo. Neʼe ina tuku ia tona maʼuli fimalie ʼi te kolo koloaʼia ko Ulu pea neʼe faifagona ia kilometa ʼe 1 600 ki Kanaane. Neʼe maʼuli mo tona famili ʼi he ʼu fale la, neʼe mole feʼauga tanatou meʼa kai pea neʼe natou maʼuli hoha ʼuhi ko te kau kaihaʼa. (Senesi 12:5, 10; 13:18; 14:10-16) Kaʼe neʼe mole kei fia liliu ia Apalahamo mo tona famili ki tonatou kolo ko Ulu.—Lau ia Hepeleo 11:8-12, 15.

⁸ Neʼe ‘tui ia Apalahamo kia Sehova’ pea neʼe mole tokaga ia “ki te ʼu meʼa ʼae ʼi te kele.” (Senesi 15:6) Neʼe manatu tuʼumaʼu ia ki te ʼu fakapapau ʼae neʼe fai age ʼe te ʼAtua. ʼI te sio ʼa Sehova ki te tui ʼa Apalahamo, neʼe ina ui fenei age: “Sio ki te lagi, pea ke lau te u fetuu, mo kapau e ke ma lau natou. Pea nee ina ui leva kia ia: E fena anai tou hakoga.” (Senesi 15:5) ʼI te logo ʼa Apalahamo ki te faʼahi ʼaia, neʼe ina iloʼi ai neʼe mole galoʼi ia ia e Sehova. ʼI te ʼu temi ʼae neʼe ina sioʼi ai te ʼu fetuʼu, neʼe ina manatuʼi te fakapapau ʼa Sehova ʼae ʼe ina foaki age anai hona hologa. Pea ʼi tona temi totonu, neʼe maʼu ai e Apalahamo hona foha ohage pe ko tona fakapapauʼi age e Sehova.—Senesi 21:1, 2.

9. ʼE tou lava faʼifaʼitakiʼi feafeaʼi ia Apalahamo?

⁹ Ohage ko Apalahamo, ʼe tou toe fakatalitali ki te fakahoko e Sehova ʼana fakapapau. (2 Petelo 3:13) Kapau ʼe mole tou manatu tuʼumaʼu ki te ʼu meʼa ʼae ʼi ʼoluga, ʼe feala ke tou manatu ʼe tuai ʼana fakapapau pea ʼe feala ke mole kei tatau tatatou faʼafai ʼi te gaue ʼae kia Sehova. Lagi neʼe tou fai he ʼu sakilifisio ke feala ai hatatou pionie peʼe ko he tahi age ʼu selevisi gaue maʼa Sehova. Kaʼe kotea ʼe kotou fai ia ʼaho nei? ʼE kotou hage koa ko Apalahamo ʼae neʼe ina fai ia meʼa fuli neʼe ina lavaʼi maʼa Sehova, pea mo manatuʼi tuʼumaʼu ia te ʼu tapuakina ʼi te ka haʼu?  (Hepeleo 11:10) Neʼe ‘tui ia Apalahamo kia Sehova’ pea neʼe liliu ai ko te kaumeʼa ʼo te ʼAtua.—Loma 4:3.

10. Kotea te ako neʼe maʼu e Moisese?

¹⁰ ʼO toe feia pe mo Moisese, neʼe manatu tuʼumaʼu ki te ʼu meʼa ʼae ʼi ʼoluga. Neʼe lahilahi ake ʼi he famili ʼaliki ʼi Esipito pea ʼi te temi ʼaia neʼe ko te ʼuluaki malohi fakamalamanei. ʼE ui ʼi te Tohi-Tapu neʼe “ako leva Moisese i te poto katoa o te kau Esipito.” Pea ʼuhi ko te ako ʼaia, “nee malohi ia i ana palalau mo ana gaue.” (Gaue 7:22) Koia ʼae neʼe feala ai ke liliu ko he tagata maʼuhiga ʼi Esipito. Kaʼe neʼe ʼi ai he tahi age ako neʼe maʼuhiga age kia Moisese.

11, 12. Kotea te ako ʼae neʼe maʼuhiga age kia Moisese? Pea ʼe tou iloʼi feafeaʼi ia te faʼahi ʼaia?

¹¹ ʼI te kei veliveli ʼa Moisese, neʼe akoʼi age e tana faʼe ko Sokepete, ʼo ʼuhiga mo te ʼAtua ʼo te kau Hepeleo. Pea ko te ʼu faʼahi ʼae neʼe ina ako ʼo ʼuhiga mo Sehova, neʼe maʼuhiga age ia ʼi te ʼu meʼa fuli. Neʼe fiafia ʼi tana situʼa ki te ʼu koloa pea mo te ʼu tuʼulaga ke feala hana fai te finegalo ʼo te ʼAtua. (Lau ia Hepeleo 11:24-27.) Ko te faʼahi ʼae neʼe tokoni kia Moisese ke manatu tuʼumaʼu ki te ʼu meʼa ʼae ʼi ʼoluga, neʼe ko te ʼuluaki ako ʼae neʼe ina maʼu pea mo tana tui ʼae kia Sehova.

¹² Logo la neʼe maʼu e Moisese ia te ako ʼae neʼe maʼoluga tokotahi ʼi Esipito, kaʼe neʼe mole ina fakaʼaogaʼi ke liliu ko he tagata ʼe maʼu tuʼulaga, mo iloa pea mo maʼu koloa. ʼE ui fenei ʼi te Tohi-Tapu: “Nee fakafisi ai leva ia Moisese, i tona lahi, ke fakahigoa ia ko te tama a te ofafine o Falaone nee ina filifili leva tona fakatagai mo te hahai a te Atua i tana mau fakatemi te fiafia o te agahala.” Ki muli age, neʼe fakaʼaogaʼi e Moisese te ʼu faʼahi ʼae neʼe ina ako mai ia Sehova moʼo takitaki Tana hahaʼi.

13, 14. (1) ʼI muʼa ʼo te fakaʼateaina e Moisese ia te hahaʼi ʼa Sehova, kotea ʼae neʼe tonu muʼa ke ina ako? (2) Pea kotea ʼae ʼe feala mo tatou ke tou ako?

¹³ Neʼe ʼofa ia Moisese kia Sehova pea mo Tana hahaʼi ʼae neʼe nonofo popula ʼi Esipito ʼi te temi ʼaia. ʼI te taʼu 40 ʼo Moisese, neʼe manatu ai leva ko te temi lelei ʼaia ke fakaʼateaina mai ai natou. (Gaue 7:23-25) Kaʼe neʼe iloʼi e Sehova neʼe mole heʼeki lava fakahoko e Moisese ia te faʼahi ʼaia. Neʼe kei tonu ke ina ako ia te  agavaivai, mo te kataki fualoa, mo te agamalu, pea mo te loto lolomi. (Taaga Lea 15:33) Neʼe ʼaoga kia Moisese ke teuteu ki te ʼu faigataʼaia ʼae ka felaveʼi anai mo ia. Ko te ʼu taʼu ʼe 40 ʼae neʼe tauhi ovi ai ia Moisese, neʼe tokoni kia ia ke ina gaueʼi te ʼu kalitate ʼaia.

¹⁴ Neʼe ʼaoga koa kia Moisese ia te ako ʼaia? ʼEi, he ʼe ui ʼi te Tohi-Tapu ‘neʼe ko te tagata ʼae neʼe lahi tokotahi tana agavaivai ʼi te ʼu tagata fuli ʼae ʼi te kele.’ (Numelo 12:3) Koteʼuhi neʼe ina ako te agavaivai koia ʼae neʼe ina fakaha ai he faʼa kataki ki te faʼahiga hahaʼi kehekehe pea mo ʼonatou fihifihia. (Ekesote 18:26) ʼO toe feia pe mo tatou, ʼe tonu ke tou maʼu he ʼu kalitate ke feala hatatou hao mai “te mamahi lahi” pea ke tou hu ki te malama foʼou ʼa te ʼAtua. (Apokalipisi 7:14) ʼE tou felogoʼi lelei anai koa mo te hahaʼi ʼo feia mo natou ʼae ʼe hoko iita? ʼE feala ke tokoni mai kia tatou ia te ʼu palalau ʼaeni ʼa te apositolo ko Petelo: “Kotou fakaapaapa ki te u tagata fuli, kotou oofa ki te u tehina.”—1 Petelo 2:17.

15, 16. (1) He koʼe ʼe tonu ke tou manatu ki te ʼu meʼa ʼae ʼe lelei? (b) He koʼe ʼe tonu ke maʼu e te kau Kilisitiano ia he aga ʼe lelei?

¹⁵ ʼE tou maʼuʼuli ʼi “he u temi faigataa.” (2 Timoteo 3:1) Koia ʼae ʼe tonu ke tou manatu ki te ʼu meʼa ʼae ʼe lelei, ke tou nonofo ovi ai kia Sehova. (1 Tesalonika 5:6-9) Tou vakaʼi ia faʼahi ʼe tolu ʼe feala ke tou fai.

¹⁶ Tatatou aga: Neʼe fakamahino e Petelo ko he aga ʼe lelei ʼe maʼuhiga ʼi tana ui fenei: “Kotou mau i te lotolotoga o te kau pagani he mauli lelei, o tupu, i te mea ae e laukovii ai koutou o hage ko ni tagata kovi, ke natou sisio ki akotou gaue lelei, pea ke natou fakafetai ki te Atua.” (1 Petelo 2:12) ʼE tonu ke tou fai ia meʼa fuli moʼo fakakololiaʼi ia Sehova ʼaki ʼatatou aga, peʼe ʼi te loto fale, mo te fale gaue, mo te fale ako, mo te faigaoʼi peʼe ko te faifakamafola. ʼE moʼoni ʼe tou agahala pea ʼe tou lakahala fuli. (Loma 3:23) ʼE mole tonu ke tou lotovaivai ai. ʼAki te tokoni ʼa Sehova ʼe feala ke tou “tau te tau lelei o te tui.”—1 Timoteo 6:12.

17. ʼE tou lava faʼifaʼitakiʼi feafeaʼi ia te faʼahiga manatu ʼa Sesu? (Vakaʼi te ʼuluaki pakī.)

¹⁷ Tatatou faʼahiga manatu: Ke feala hatatou taupau he ’u aga ʼe lelei ʼe tonu ke tou taupau he faʼahiga manatu ʼe lelei. Neʼe ui fenei e te apositolo ko Paulo: “Ke kotou mau te u manatu loto [peʼe faʼahiga manatu] nee mau e Sesu-Kilisito.” (Filipe 2:5) Kotea te faʼahiga manatu neʼe maʼu e Sesu? Neʼe fiamalalo, koia ʼae neʼe ina fia foaki ia meʼa fuli kia Sehova. Neʼe manatu tuʼumaʼu ke ina fakamafola ia te logo lelei ʼo ʼuhiga mo te Puleʼaga ʼo te ʼAtua. (Maleko 1:38; 13:10) Kia Sesu, ko te Folafola ’a te ’Atua ko he takitaki ma’uhiga. (Soane 7:16; 8:28) Neʼe feala ke ina lau fakaʼatamai ia te ’u tohi Fakatohi-tapu mo tauʼi pea mo fakamahino, koteʼuhi neʼe ina ako lelei ia te ’u tohi Fakatohi-tapu. Kapau ʼe tou maʼu ia te faʼahiga manatu ʼa Kilisito, ʼe tou fiamalalo anai pea mo faʼafai ʼi te faifakamafola, pea mo tou ako tuʼumaʼu ia te Tohi-Tapu.

18. ʼE tou lava fakaha feafeaʼi ʼe tou lagolago ki te gaue ʼa Sehova?

¹⁸ Tatatou lagolago: Neʼe ko te fakatuʼutuʼu ʼa te ʼAtua ke fakalogo ia natou ʼae “i te lagi, mo te kele” kia Sesu. (Filipe 2:9-11) Maʼia mo Sesu ʼae neʼe ina maʼu ia te tuʼulaga maʼuhiga, neʼe fakalogo ki tana Tamai ʼaki he agavaivai. ʼE tonu ke tou fai feia mo tatou. (1 Kolinito 15:28) Ka tou “fai ni tisipulo i te u puleaga fuli,” ʼe tou gaue fakatahi mo Sehova. (Mateo 28:19) ʼE tou “fai te mea e lelei ki te u tagata fuli” moka ʼe tou fai ia te ’u aga ʼae ʼe lelei ki ʼotatou vahaʼa fale pea mo ʼotatou tehina.—Kalate 6:10.

19. Kotea ʼae ʼe tou fakatotonu ke tou fai?

¹⁹ ʼE tou lotofakafetaʼi koteʼuhi neʼe ui mai e Sehova ke tou manatu tuʼumaʼu ki te ’u meʼa ʼae ʼi ʼoluga. Koia ʼe ʼaoga ke “tou lele mo te kataki,” pea mo haga manatu tuʼumaʼu ki te ’u meʼa ʼae ʼe lelei. (Hepeleo 12:1) Koia tou fakatotonu ke tou gaue malohi ʼaki he loto katoa maʼa Sehova, he tou iloʼi ʼe tapuakinaʼi lahi anai tatou ʼe tatatou Tamai ʼae ʼe ʼi Selo.—Kolose 3:23, 24.