1-2. (1) Kotea te ʼu manatu fakalotolotolua ʼe feala ke maʼu e te ʼu kaugana ʼa Sehova? (2) Kotea ka tou vakaʼi ʼi te alatike ʼaeni?

 ʼI ʼIHI temi ʼe tou maʼu fuli he ʼu manatu fakalotolotolua, a tatau aipe pe ʼe tou taʼu fia. Ohage la, ʼe feala ke feuiʼaki e he tupulaga pe ʼe tokaga moʼoni koa ia Sehova kia ia, ʼo lotolotolua ai ke papitema. Ko he tehina kei malohi neʼe ina fakatuʼutuʼu ʼi tona temi tupulaga ke ina fakamuʼamuʼa te Puleʼaga ʼi hana kumi hana gaue ʼe totogi lelei. Pea ʼi te temi nei, ʼe feala ke fakahemala he ʼe mole kei lahi te foʼi falā moʼo taupau tona kiʼi famili. Pea ko he tuagaʼane kua finematuʼa, mole kei tatau te malohi, ʼe feala ke lotovaivai he ʼe mole kei lahi te ʼu gaue ʼe ina fai ohage ko te temi muʼa. Neʼe kua ke feuiʼaki fenei koa: ‘ ʼE au maʼuhiga koa kia Sehova? ʼE maʼuhiga koa te ʼu sakilifisio ʼae neʼe au fai maʼa ia? ʼE kei ʼi ai koa hoku ʼaoga kia te ia?’

² Kapau ʼe mole tou kumi te ʼu tali ki te ʼu fehuʼi ʼaia, ʼe feala pe ke vaivai ai tatatou tui kia Sehova pea mo liʼaki tatatou tauhi kia te ia. ʼI te alatike ʼaeni, ʼe tou vakaʼi anai pe ʼe tokoni feafeaʼi mai te ʼu pelesepeto Fakatohi-tapu mo kapau ʼe tou manatu (1) ʼe mole tokaga mai ia Sehova kia tatou,  (2) neʼe mole lelei te ʼu tonu ʼae neʼe tou toʼo ʼi muʼa atu, pea (3) ʼe mole kei hotatou ʼaoga kia Sehova.

ʼE FEAFEAʼI HAU LIʼAKI TE ʼU MANATU FAKALOTOLOTOLUA?

3. ʼE feafeaʼi hatatou liʼaki ʼatatou manatu fakalotolotolua?

³ Kapau ʼe tou fia liʼaki te ʼu manatu fakalotolotolua, pea ʼe tonu ke tou kumi ʼi te Folafola ʼa te ʼAtua te ʼu tali ki ʼatatou fehuʼi. Kapau ʼe tou fai te aluʼaga ʼaia, ʼe malohi anai tatatou tui, mo tou tuputupu anai ʼi te faʼahi fakalaumalie, pea ʼe tou ‘tutuʼu malohi anai ʼi te tui.​—1 Ko. 16:13.

4. Kotea ʼe tonu ke tou fai ke tou ‘vakavakaʼi fakalelei ai ia meʼa fuli’? (1 Tesalonika 5:21)

⁴ Lau ia 1 Tesalonika 5:21. Kotou tokagaʼi ʼe fakalotomalohiʼi tatou ʼi te Tohi-Tapu ke tou “vakavakaʼi fakalelei ia meʼa fuli.” ʼO feafeaʼi? ʼO tou vakaʼi ʼatatou manatu mo ʼae ʼa te Tohi-Tapu. Tou toe talanoa ki te tupulaga ʼae ʼe ina feuiʼaki pe ʼe maʼuhiga ki te ʼAtua. ʼE tonu pe koa ke nofo mo te manatu ʼaia? Kailoa. Kae ʼe tonu ke ina “vakavakaʼi fakalelei ia meʼa fuli,” ʼo faiga ke ina iloʼi te manatu ʼa Sehova.

5. ʼE feafeaʼi hatatou tuku ia Sehova ke palalau?

⁵ Ka tou lau te Tohi-Tapu, ʼe hage pe ʼe tou tuku ia Sehova ke palalau mai. Kae kapau ʼe tou fia mahino ki tana faʼahiga manatu ʼo ʼuhiga mo he aluʼaga, pea ʼe tonu ke tou fai he ʼu faiga. ʼE tonu ke tou maʼu he ʼu vaega ʼe alu tahi mo te aluʼaga ʼe tou tuʼania ki ai pea mo tou haga ʼo fakaloloto. Koia, tou fai he ʼu fekumi ʼaki te ʼu meʼa gaue ʼe foaki mai e te kautahi ʼa Sehova ki te ako ʼo te Tohi-Tapu. (Taag. 2:3-6) Tou kole kia Sehova ke tokoni mai ki ʼatatou fekumi pea ke tou mahino ki tana faʼahiga manatu. Tou kumi he ʼu pelesepeto ʼe alu tahi mo totatou aluʼaga, pea tou fakalogo ki te ʼu tokoni ʼe ʼaoga mai ki tatou. Pea ʼe toe fua lelei kia tatou moka tou ako te ʼu hisitolia ʼo natou ʼae ʼi te Tohi-Tapu, ʼae neʼe natou toe maʼu pe te ʼu manatu ʼe tou maʼu.

6. ʼE tokoni feafeaʼi mai ʼatatou fono ke tou liʼaki ʼatatou manatu fakalotolotolua?

⁶ ʼE toe palalau mai ia Sehova ʼi ʼatatou fono. Koia, ʼe tonu ke tou kau tuʼumaʼu ki ai. ʼE feala ke tou logo ai ʼi he akonaki peʼe moka faitali he tahi, he ʼe tou maʼu ai he manatu ʼe tokoni moʼoni mai ke tou liʼaki ʼatatou manatu fakalotolotolua. (Taag. 27:17) Tou vakaʼi leva pe ʼe feafeaʼi hatatou liʼaki ʼihi manatu fakalotolotolua.

ʼE KE MANATU ʼE MOLE TOKAGA IA SEHOVA KIA KOE

7. Kotea ʼae ʼe feala ke feuiʼaki e ʼihi?

⁷ Neʼe kua ke feuiʼaki koa pe ‘ ʼe ke maʼuhiga kia Sehova?’ Kapau ʼe ke manatu ʼe mole hou ʼuhiga, pea ʼe feala pe ke ke ui ʼe mole feala ke ke kaumeʼa mo Ia ʼae neʼe ina fakatupu te ʼatulaulau. Neʼe lagi toe maʼu e te Hau ko Tavite te manatu ʼaia. Neʼe malave kia Tavite te tokagaʼi ʼae e Sehova he ʼu tagata ohage ko tatou. Koia, neʼe ina fai ai te fehuʼi ʼaeni: “Sehova e, kotea te ʼuhiga ʼo te tagata ke ke iloʼi ia ia, mo te foha ʼo te tagata ke ke tokaga ki ai?” (Pes. 144:3) ʼE ke lava maʼu ʼifea te tali ki te fehuʼi ʼaia?

8. Ka tou lau ia 1 Samuele 16:6, 7, 10-12, kotea ʼae ʼe sio ki ai ia Sehova ia tatou?

⁸ ʼE fakaha lelei ʼi te Tohi-Tapu, ʼe tokagaʼi e Sehova ia natou ʼae ʼe natou manatu ʼe mole honatou ʼuhiga. Ke ke manatuʼi te aluʼaga ʼae neʼe hoko, ʼi te ui age e Sehova kia Samuele, ke alu kio Sese ʼo fakanofo he tahi ʼi ʼona foha ko he hau ʼo Iselaele. ʼI te ʼu foha ʼaia ʼo Sese ʼe valu, neʼe ina fakaha age pe ʼona foha ʼe fitu kia Samuele. Kae neʼe mole ina fekauʼi ia  Tavite ke haʼu, te muli ʼo te fanau. b Kae, neʼe ko Tavite ʼae neʼe filifili e Sehova. (Lau ia 1 Samuele 16:6, 7, 10-12.) Neʼe sio ia Sehova pe neʼe ko ai moʼoni ia Tavite. Neʼe ko he tupulaga neʼe maʼuhiga ʼaupito kia ia te ʼu meʼa fakalaumalie.

9. He koʼe ʼe ke tui papau ʼe tokaga ia Sehova kia koe? (Vakaʼi mo te pāki.)

⁹ Neʼe kua fakaha atu e Sehova ʼe tokaga kia koe. ʼO feafeaʼi? Neʼe ina foaki atu he ʼu tokoni lelei ʼo mulimuli ki tou aluʼaga. (Pes. 32:8) ʼE mole ko he fakamoʼoni koa la ʼaia ʼe ina iloʼi lelei koe? (Pes. 139:1) Kae kapau ʼe ke fakalogo ki ʼana tokoni, ʼe fua lelei anai kia koe, pea ʼe ke tui papau anai ʼe tokaga moʼoni kia koe. (1 Klk. 28:9; Gaue 17:26, 27) ʼE tokagaʼi e Sehova ʼau faiga. ʼE ina iloʼi pe ko ai ia koe, ʼo feia pe mo ʼou kalitate. (Sel. 17:10) ʼE fia Kaumeʼa Sehova mo koe pea ʼe ina loto ke kolua kaumeʼa.​—1 Soa. 4:19.

ʼE KE MANATU NEʼE MOLE KE TOʼO NI TONU LELEI ʼI MUʼA ATU

10. Ka tou toe fakakaukauʼi te ʼu tonu ʼae neʼe tou fai ʼi muʼa atu, kotea te ʼu fehuʼi ʼe feala ke tou fai?

¹⁰ ʼE feala ke feuiʼaki e ʼihi pe neʼe lelei koa te ʼu tonu ʼae neʼe natou toʼo ʼi tanatou kei tupulaga. ʼE lagi neʼe natou fakatuʼutuʼu ke natou liʼaki he gaue totogi lelei, peʼe ko he matani gaue neʼe haele lelei ke feala hanatou tauhi temi katoa kia Sehova. Kae ʼi te kua fakalaka leva ʼo te temi, ʼe natou tokagaʼi ʼihi ʼo ʼonatou kaumeʼa, ʼae neʼe natou filifili ke natou taupau tanatou gaue lelei ʼaia, ʼe natou maʼuli lelei pea mo fimalie. Koia, ʼe feala leva ke natou feuiʼaki fenei: ‘Neʼe maʼuhiga koa kia Sehova ia te ʼu sakilifisio ʼae neʼe au fai kia te ia? Neʼe tonu koa ke au hoko atu taku gaue ke lahi age taku foʼi falā?’

11. Kotea te ʼu manatu lotolotolua neʼe maʼu e te tagata faipesalemo, ʼae neʼe ina tohi ia Pesalemo 73?

 ¹¹ Kapau neʼe kua ke fai he ʼu fehuʼi feia, ke ke vakaʼi pe kotea ʼae neʼe logoʼi e te tagata faipesalemo, ʼae neʼe ina tohi ia Pesalemo 73. Neʼe sio ʼe maʼuli lelei ʼihi, mo maʼu koloa pea mole natou hoha. (Pes. 73:3-5, 12) ʼI tana sioʼi ʼaia natou, neʼe ina logoʼi neʼe mole he ʼuhiga ʼo tana ʼu faiga ʼae ʼi tana tauhi kia Sehova. Koia, neʼe lotovaivai ai pea ‘ ʼi te ʼaho katoa neʼe lototuʼania.’ (Pes. 73:13, 14) Kotea ʼae neʼe ina fai moʼo liʼaki te ʼu manatu fakalotovaivai ʼaia?

12. Ka tou lau ia Pesalemo 73:16-18, neʼe lava liʼaki feafeaʼi e te tagata faipesalemo ʼana manatu fakalotovaivai?

¹² Lau ia Pesalemo 73:16-18. Neʼe alu te tagata faipesalemo ki te sagatualio ʼo Sehova. ʼI te koga meʼa ʼaia, neʼe lava fakakaukau lelei ai. Neʼe mahino kia ia, logo la neʼe maʼuli fimalie ʼihi kae neʼe mole honatou ʼamanaki ki te ka haʼu. Koia, neʼe tui papau ai ka kita fakamuʼamuʼa ia te ʼu gaue fakalaumalie, pea neʼe ko he tonu lelei ʼaia neʼe kita fai. Neʼe mole kei hoha ai pea neʼe ina fakatotonu ke hoko atu pe tana tauhi kia Sehova.​—Pes. 73:23-28.

13. Kotea ʼae ʼe tokoni atu ke mole ke hoha mo kapau ʼe ke manatu neʼe mole lelei te ʼu tonu ʼae neʼe ke fai ʼi muʼa atu? (Vakaʼi mo te pāki.)

¹³ ʼE toe feala pe ke tokoni atu te Folafola ʼa te ʼAtua ke mole ke hoha. ʼO feafeaʼi? Ke ke fakakaukauʼi te ʼu meʼa lelei ʼae ʼe ke maʼu, ʼo kau ai te ʼu tapuakina mai ia Sehova, pea ke fakatatau tou aluʼaga mo natou ʼae ʼe mole tauhi kia Sehova pea mole natou maʼu tana tokoni. Kapau ʼe maʼuhiga age kia natou tonatou maʼuli fimalie ʼaia koteʼuhi ʼe mole honatou ʼamanaki ki te ka haʼu. Kae ʼe  fakapapau atu e Sehova ʼe ina tapuakinaʼi anai koe, ʼo laka age ʼi te ʼu meʼa ʼae neʼe ke ʼamanaki ki ai. (Pes. 145:16) Ke ke toe fakakaukauʼi mo te aluʼaga ʼaeni: ʼE mole feala ke ke iloʼi papau pe feafeaʼi anai tou maʼuli ʼi te ʼaho nei mo kapau neʼe ke fai ʼihi atu tonu. Kae ʼe tou tui papau ko natou ʼae ʼe natou fakatafito ʼanatou tonu ki tonatou ʼofa ki te ʼAtua pea mo tonatou tatau, ʼe lahi age anai tonatou maʼuli fiafia.

ʼE KE MANATU ʼE MOLE KEI HOU ʼAOGA KIA SEHOVA

14. Kotea te ʼu aluʼaga ʼe tau mo ʼihi? Pea kotea te fehuʼi ʼe natou fai?

¹⁴ Ko ʼihi kaugana ʼa Sehova kua hifo tonatou vaivai, mo mahamahaki peʼe maʼimoa. Pea ʼe natou manatu ai ʼe mole natou maʼuhiga kia Sehova. ʼE feala pe ke natou feuiʼaki fenei: ‘ ʼE kei ʼi ai koa hoku ʼaoga kia te ia?’

15. Kotea ʼae neʼe tui papau ki ai te tagata faipesalemo, ʼae neʼe ina tohi ia Pesalemo 71?

¹⁵ Neʼe toe tuʼania feia pe te tagata faipesalemo, ʼae neʼe ina tohi ia Pesalemo 71. Neʼe ina ui fenei ʼi tana faikole kia Sehova: “ ʼAua naʼa ke siʼaki au ʼi te temi ʼae ʼe hifo ai toku vaivai.” (Pes. 71:9, 18) Kae neʼe tui papau, kapau ʼe hoko atu tana tauhi agatonu kia te ia, ʼe takitaki mo tokoni age anai ia Sehova. Neʼe mahino kia ia ʼe fiafia ia Sehova ʼo ʼuhiga mo natou ʼae ʼe faiga ke natou tauhi kia te Ia, logo la ʼonatou tuʼakoi.​—Pes. 37:23-25.

16. He koʼe ʼe feala ke tui papau ia te ʼu tehina mo tuagaʼane kua vaivavai ʼe kei ʼi ai pe tonatou ʼaoga kia Sehova? (Pesalemo 92:12-15)

¹⁶ Naʼi tehina mo tuagaʼane kua vaivavai, kotou faiga ke kotou maʼu te faʼahiga sio ʼa Sehova ʼo ʼuhiga mo tokotou aluʼaga. ʼE feala ke tokoni atu ke kotou malolohi ʼi te faʼahi fakalaumalie, logo la kua kotou vaivai ʼi te faʼahi fakasino. (Lau ia Pesalemo  92:12-15.) Kotou fai pe te meʼa ʼae ʼe kotou lavaʼi kae mole ko te meʼa ʼae ʼe mole kotou fealagia. ʼE feala hakotou fakalotomalohiʼi ʼihi ʼaki pe takotou nofo agatonu kia Sehova pea mo takotou tokagaʼi ʼae ia natou. Kotou fakamatala age pe neʼe tokoni feafeaʼi atu ia Sehova ʼi tokotou maʼuli. Pea kotou fakaha age ʼe kotou tui papau ʼe hoko moʼoni anai ʼana fakapapau. Pea tahi, ʼaua naʼa kotou meʼa noaʼi te malohi ʼo ʼakotou faikole ʼae ʼo ʼuhiga mo ʼihi. (1 Pet. 3:12) Tatau aipe pe kotea totatou aluʼaga, kae ʼe feala pe ke tou fai fuli ia he gaue maʼa Sehova pea mo ʼihi.

17. He koʼe ʼe mole tonu ke tou fakatatau ʼatatou gaue mo ʼae ʼa ʼihi?

¹⁷ Kapau ʼe ke lotomamahi ʼuhi ʼae ʼe mole kei lahi ʼau gaue maʼa Sehova, ke ke tui papau ʼe maʼuhiga kia te ia te gaue ʼae ʼe ke lava fai. ʼE lagi ʼi ʼihi temi ʼe ke fakatatau ʼau gaue mo ʼae ʼa ʼihi. Ke ke liʼaki te manatu ʼaia! Kotea tona tupuʼaga? Koteʼuhi ʼe mole fai feia ia Sehova. (Kal. 6:4) Ke ke manatuʼi neʼe fai e Malia he meʼa ʼofa kia Sesu. Neʼe ko he moʼi lolo neʼe totogi kovi ʼaupito. (Soa. 12:3-5) Kae, neʼe foaki e te fafine vituʼa masiva hana meʼa ʼofa ʼi te fale lotu. Neʼe ko kiʼi foʼi piesi ʼe lua mole faʼa maʼuhiga. (Luka 21:1-4) Neʼe iloʼi e Sesu, ko te ʼu meʼa ʼofa ʼaia neʼe nā fai, neʼe ko tanā fakaha ʼaia tanā tui. Pea ʼe maʼuhiga ʼaupito ki Tana Tamai ko Sehova ia meʼa fuli ʼe ke fai ʼuhi ko tau fia nofo agatonu, pea mo ʼofa kia te ia, logo la ʼe hage kia koe ʼe mole maʼuhiga.

18. Kotea ʼe tokoni mai anai ke tou liʼaki te ʼu manatu fakalotolotolua? (Vakaʼi mo te ʼa takai “  ʼE Tokoni Atu Te Folafola ʼa Sehova Ke Ke Liʼaki ʼAu Manatu Fakalotolotolua.”)

¹⁸ Ko tatou fuli ʼe feala ke tou maʼu he ʼu manatu fakalotolotolua. Kae neʼe tou vakaʼi, ko te Tohi-Tapu ʼe tuha mo te falala. Pea ʼe feala ke tokoni mai ke tou liʼaki te ʼu manatu ʼaia. Koia, ke ke faiga ke ke maʼu te ʼu tali kia fehuʼi fuli ʼe ke tuʼania ki ai. Pea ʼe ke lotofalala anai kae ʼe mole ke lotovaivai. Ke ke tui papau ʼe tokaga moʼoni ia Sehova kia koe. ʼE maʼuhiga kia te ia ʼau sakilifisio pea ʼe ina fia fakapale anai koe. Manatuʼi ʼe ʼofa mo tokaga lelei ia Sehova ki ʼana kaugana agatonu fuli.