1-2. He koʼe ʼe feala ke tou manatu ʼe mole tali e Sehova ki ʼatatou faikole?

 “KE KE fiafia lahi ia Sehova, pea ʼe ina fakahoko anai te ʼu fakaʼamu ʼo tou loto.” (Pes. 37:4) ʼI fakapapau taulekaleka leva! Kae ʼe tonu koa ke tou fakaʼamu ʼe foimo foaki mai anai e Sehova te ʼu meʼa fuli ʼae ʼe tou kole age? He koʼe ʼe ko he fehuʼi maʼuhiga ʼaia? Tokagaʼi te ʼu aluʼaga ʼaeni ʼe feala ke hoko: Ko he tuagaʼane selipatea ʼe faikole ke feala hana kau ki te Ako ʼo Te Kau Faifakamafola ʼo Te Puleʼaga. Kae hili ni taʼu, heʼeki fakaafe ia ia ke kau ki ai. Ko he tehina tupulaga ʼe ina kole kia Sehova ke ina pulihi te mahaki faigataʼa ʼae ʼe tau mo ia, ke feala hana tokoni lahi ki te kokelekasio. Kae ʼe mole ina maʼu hona malolo. ʼE faikole e he ʼu matuʼā ʼe tauhi kia Sehova ke nofo tuʼumaʼu tana tamasiʼi ʼi te moʼoni. Kae ʼe filifili leva e tana tamasiʼi ke mavae ʼi te moʼoni.

² Neʼe lagi ke kole mo koe he meʼa kia Sehova, kae neʼe mole tali atu. ʼE lagi ke manatu ai ʼe tali pe Sehova ki ʼihi faikole kae ʼe mole tali ia ki ʼaʼau. Peʼe ke ui neʼe lagi ke fai he meʼa ʼe kovi ʼo tupu ai tana mole tali atu. Neʼe manatu feia te tuagaʼane ko Janice. b Ko ia mo tona ʼohoana neʼe nā fakaha ʼi ʼanā faikole tanā fia gaue ʼi te Petele. ʼE ui fenei e Janice: “Neʼe au manatu ʼe mole ma talitali fualoa anai, pea ma gaue leva ʼi te Petele.” Kae hili ni taʼu, neʼe heʼeki fakaafe te taumatuʼa ki te Petele. ʼE ui e te tuagaʼane: “Neʼe au lotomamahi ʼosi pea mo au feʼekeʼaki pe kotea la tona tupuʼaga ʼo te mole heʼeki tali mai. Neʼe au manatu ai neʼe lagi au fai he meʼa neʼe mole leleiʼia e Sehova. Kae neʼe au fakaha lelei age kia te ia tamā fia  gaue ʼae ʼi te Petele. He koʼe neʼe mole tali e Sehova taku faikole?”

3. Kotea ʼae ka tou vakaʼi anai ʼi te alatike ʼaeni?

³ ʼI ʼihi temi, ʼe lagi tou feʼekeʼaki pe ʼe fakalogo koa ia Sehova ki ʼatatou faikole. Neʼe toe manatu feia pe la ʼihi tagata ʼo te temi muʼa. (Sopo 30:20; Pes. 22:2; Hap. 1:2) He koʼe ʼe feala ke ke tui papau ʼe tali ia Sehova ki ʼau faikole? (Pes. 65:2) ʼI muʼa ʼo hatatou tali ki ai, tou vakaʼi te ʼu tali ki te ʼu fehuʼi ʼaeni: (1) Kotea ʼae ʼe fai anai e Sehova? (2) Kotea ʼae ʼe loto e Sehova ke tou fai? (3) He koʼe ʼe tonu anai ke tou fetogi te ʼu meʼa ʼae ʼe tou kole kia Sehova?

4. ʼO mulimuli kia Selemia 29:​12, kotea ʼae ʼe fakapapau mai e Sehova ʼe ina fai anai?

⁴ ʼE fakapapau mai e Sehova ʼe fagono ki ʼatatou faikole. (Lau ia Selemia 29:12.) ʼE ʼofa ia Sehova ia tatou he ʼe tou tauhi agatonu kia te ia. Koia ʼe fagono tuʼumaʼu ai ki ʼatatou faikole. (Pes. 10:17; 37:28) Kae ʼe mole fakaʼuhiga leva ʼe ina foaki mai te ʼu meʼa fuli ʼae ʼe tou kole age. ʼE lagi tali mai anai ʼi te malama foʼou ki ʼihi faʼahi ʼe tou kole age.

5. Kotea ʼae ʼe manatuʼi e Sehova moka fagono ki ʼatatou faikole? Fakamahino.

⁵ ʼE manatuʼi e Sehova tana fakatuʼutuʼu moka fagono ki ʼatatou faikole. (Esa. 55:​8, 9) ʼE kau ki tana fakatuʼutuʼu te fakahahaʼi ʼo te kele ʼaki ni tagata mo fafine ʼe fiafia mo logo tahi, ʼe natou fakalogo ki tana pule. Kae neʼe ui ia e Satana ʼe maʼuli fiafia age anai te tagata mo kapau ʼe pule pe e ia totonu. (Sen. 3:​1-5) Neʼe tuku ai e te ʼAtua ke haga pule te tagata ke fakamoʼoni ai te gutuloi ʼa te Tevolo. ʼE lahi te ʼu fihifihia ʼe tou tau mo ia ia ʼaho nei ʼe tupu mai te pule ʼa te tagata. (Ekl. 8:9) Kae ʼe tou iloʼi kua fakatuʼutuʼu e Sehova he temi ke ina pulihi ai te ʼu fihifihia fuli ʼaia. Kapau ʼe ina pulihi nei, ʼe feala anai ke manatu ʼihi ʼe lelei pe ia te pule ʼa te tagata, ʼe feala ke ina fakatokatoka ʼatatou fihifihia.

6. He koʼe ʼe tonu ke tou tui papau ʼe ʼofa Sehova ia tatou pea ko meʼa fuli ʼae ʼe ina fai ʼe faitotonu tuʼumaʼu?

⁶ Kapau ʼe tou faikole takitokotahi ki he faʼahi ʼe tahi, ʼe feala ke mole tatau te tali ʼa Sehova ki ai. Ohage la ko te Hau ko Esekiasi, neʼe kovi ʼosi tona mahaki. Neʼe kole mamahi kia Sehova ke ina pulihi tona mahaki. Pea neʼe tali ia Sehova, ʼo ina fakamalolo ia ia. (2 Hau 20:​1-6) ʼI te tahi age faʼahi, ko te apositolo ko Paulo neʼe ina kolekole kia Sehova ke ina toʼo “te tala [ʼae neʼe ʼi tona] kakano,” neʼe lagi ko hona mahaki. Kae neʼe mole pulihi e Sehova te faʼahi ʼaia. (2 Ko. 12:​7-9) Tou toe tokagaʼi te aluʼaga ʼae neʼe hoko ki te ʼu apositolo ko Sakopo mo Petelo. Neʼe loto e te Hau ko Helote ke ina matehi ia naua tokolua. Neʼe hufakiʼi e te kokelekasio ia Petelo ʼo lagi toe feia mo Sakopo. Kae neʼe matehi ia Sakopo kae haofaki fakamilakulo ia Petelo. (Gaue 12:​1-11) ʼE feala ke tou feʼekeʼaki ai pe koʼe neʼe haofaki e Sehova ia Petelo, kae mole ina haofaki ia Sakopo? ʼE mole fakaha mai ʼi te Tohi-Tapu tona tupuʼaga. c Kae ʼe feala ke tou falala ko meʼa fuli ʼae ʼe fai e Sehova “ ʼe faitotonu.” (Tet. 32:4) Pea ʼe tou iloʼi neʼe ʼofa tatau Sehova kia Petelo mo Sakopo. (Fkha. 21:14) ʼI ʼihi temi, ʼe mole tali mai e Sehova ki ʼatatou kole ʼo mulimuli ki te meʼa ʼae ʼe tou loto ki ai. Kae ʼe tou tui papau ʼe ʼofa Sehova ia tatou pea ko te ʼu meʼa fuli ʼae ʼe ina fai ʼe faitotonu tuʼumaʼu pe ia. Koia ʼe mole tou meo anai ʼo ʼuhiga mo tana faʼahiga tali mai ki ʼatatou faikole.—Sopo 33:13.

7. Kotea ʼae ʼe mole tonu ke tou fai, pea kotea tona tupuʼaga?

 ⁷ ʼAua naʼa tou fakatatau totatou aluʼaga mo ʼae ʼo ʼatatou tehina mo tuagaʼane. Ohage la, ʼe tou kole kia Sehova ke tokoni mai ʼi he aluʼaga ʼe tou tau mo ia. Kae ʼe mole ina tali mai. Ki muli age, ʼe tou logo neʼe tau he tahi mo te aluʼaga ʼae ʼe tou tau mo ia pea neʼe faikole kia Sehova. Pea hage ia neʼe tali e Sehova ki ai. Ko te aluʼaga ʼaia neʼe hoko ki te tuagaʼane ko Anna. Neʼe ina kole kia Sehova ke ina fakamalolo tona ʼohoana ko Matthew ʼae neʼe tau mo he kosea. Neʼe toe ʼi ai mo he ʼu tuagaʼane ʼe toko lua kua vaivai matuʼa, neʼe nā maʼu te kosea. Neʼe hufakiʼi e Anna tona ʼohoana mo te ʼu tuagaʼane ʼaia. Neʼe lelei te mahaki ʼo te ʼu tuagaʼane, kae neʼe mate ia Matthew. ʼI te kamata, neʼe manatu e Anna kapau neʼe haga ia Sehova ʼo fakamalolo te ʼu tuagaʼane, he koʼe leva neʼe mole ina fai feia maʼa tona ʼohoana. ʼE moʼoni ʼe mole tou iloʼi pe koʼe neʼe toe lelei te ʼu tuagaʼane. Kae ʼe tou tui papau ʼe pulihi anai e Sehova ʼo talu te ʼu mamahi fuli, pea ʼe fakaʼamu ke ina fakatuʼuake ʼona kaumeʼa ʼae kua mamate.—Sopo 14:15.

8. (1) ʼO mulimuli kia Esaia 43:​2, ʼe lagolago feafeaʼi mai ia Sehova? (2) ʼE tokoni feafeaʼi mai te faikole moka tou tau mo he faigataʼaʼia? (Vakaʼi te ʼata viteo ʼE Tokoni Mai Te Faikole Ke Tou Tauʼi.)

⁸ ʼE lagolago tuʼumaʼu mai pe anai ia Sehova. Ko Sehova ʼe ko tatatou Tamai ʼofa. Koia ʼe mole ina loto ai ke tou mamahi. (Esa. 63:9) Kae ʼe mole ina haofaki anai tatou mai te ʼu fihifihia fuli, ʼae ʼe feala ke hage ko ni vai tafe peʼe ko he ʼu afi. (Lau ia Esaia 43:2.) ʼE ina fakapapau mai ʼe tokoni mai anai ke tou “fakalaka” ai, peʼe ke tou lava tauʼi. Pea ʼe toe tokoni mai ke malohi tuʼumaʼu pe ʼatatou felogoi mo ia logo la te ʼu faigataʼaʼia. Tahi ʼae, ʼe ina foaki mai tona laumalie maʼoniʼoni ʼae ʼe malohi ke tou faʼa kataki. (Luka 11:13; Flp. 4:13) Koia, ʼe feala ke tou falala ʼe foaki tuʼumaʼu mai pe e Sehova te meʼa ʼae ʼe ʼaoga kia tatou ke tou faʼa kataki pea mo nonofo agatonu kia te ia. d

9. ʼO mulimuli kia Sakopo 1:​6, 7, he koʼe ʼe tonu ke tou tui papau ʼe tokoni mai anai ia Sehova?

⁹ ʼE loto e Sehova ke tou falala kia te ia. (Hep. 11:6) ʼI ʼihi temi, ʼe lagi tou manatu ʼe mole tou lava tauʼi anai he faigataʼaʼia. Pea ʼe lagi mole kei tou loko tui ʼe tokoni mai anai ia Sehova. Kae ʼe fakapapau mai ʼi te Tohi-Tapu, ʼe foaki mai anai e te ʼAtua te malohi ʼae ka tokoni mai ke tou “kake ʼi he foʼi kaupa.” (Pes. 18:29) Koia, ʼaua naʼa tou lotolotolua kae tou faikole mo tui ʼe tali mai anai Sehova ki ʼatatou faikole.—Lau ia Sakopo 1:​6, 7.

10. Fakamahino mai ʼaki he faʼifaʼitaki pe kotea ʼae ʼe feala ke tou fai ke tou mulimuli ai ki te meʼa ʼae neʼe tou kole.

¹⁰ ʼE loto e Sehova ke tou fai ʼo mulimuli ki ʼatatou faikole. Tou toʼo he faʼifaʼitaki. ʼE faikole he tehina kia Sehova ke tali tana kole ʼae he ʼu ʼaho malolo ke feala hana kau ki te fakatahi fakafenua. ʼE tali feafeaʼi anai ia Sehova ki tana faikole? ʼE feala ke ina foaki age ki te tehina te lototoʼa ke ina fai tana kole. Kae ʼe tonu leva ki te tehina ke fai ʼo mulimuli ki tana kole, ʼo alu ki tona patolo ʼo kole tana ʼu ʼaho malolo. ʼE lagi tonu anai ke ina kole liuliuga. ʼE feala pe la ke ina kole ki tona patolo ke fetogi tana ʼu ʼaho gaue mo he tahi age tagata gaue. Pea kapau leva ʼe ʼaoga, ʼe feala ke ina kole hana ʼu ʼaho malolo kae mole totogi.

11. He koʼe ʼe tonu ke tou faikole tuʼumaʼu kia Sehova ʼo ʼuhiga mo he faʼahi ʼe maʼuhiga kia tatou?

¹¹ ʼE loto e Sehova ke tou faikole tuʼumaʼu  ʼo ʼuhiga mo he faʼahi ʼe maʼuhiga kia tatou. (1 Tes. 5:17) Neʼe ui e Sesu ʼe ʼi ai anai ni kole ʼe mole tali fakavilivili anai ki ai ia Sehova. (Luka 11:9) Koia ʼaua naʼa tou lotovaivai! Kae tou faikole fakamalotoloto pea mo fai tuʼumaʼu. (Luka 18:​1-7) Ka tou faikole tuʼumaʼu kia Sehova ʼo ʼuhiga mo he faʼahi, ʼe tou fakaha ai ʼe maʼuhiga kia tatou te faʼahi ʼaia. ʼE tou toe fakaha ai tatatou falala ʼae ʼe lava tokoni mai anai.

12. (1) Ko te fehuʼi fea ʼe feala ke tou fai ʼo ʼuhiga mo te ʼu faʼahi ʼae ʼe tou kole kia Sehova, pea kotea tona tupuʼaga? (2) ʼE ha feafeaʼi tatatou fakaʼapaʼapa ʼi ʼatatou faikole? (Vakaʼi te fakamatala ʼae ʼe ʼa takai “  ʼE Ha Koa Taku Fakaʼapaʼapa Kia Sehova ʼi ʼAku Faikole?”)

¹² Kapau ʼe mole tali mai Sehova ki tatatou faikole, ʼe feala ke tou fai te ʼu fehuʼi ʼaeni ʼe tolu. ʼUluaki: “ ʼE fua lelei koa kia au te meʼa ʼaeni ʼe au kole kia Sehova?” ʼI ʼihi temi ʼe tou manatu ʼe tou iloʼi te meʼa ʼae ʼe lelei maʼa tatou. Kae ko te faʼahi ʼae ʼe tou kole ʼe lagi mole fua lelei anai kia tatou. ʼE lagi tou fakaha age kia Sehova tatatou manatu moʼo fakatokatoka ʼo he fihifihia. Kae ʼe lagi ʼi ai he tahi age puleʼaki ʼe lelei age. Pea ko ʼihi faʼahi ʼae ʼe tou kole kia Sehova ʼe mole alu tahi mo te finegalo ʼo Sehova. (1 Soa. 5:14) Ohage la ko te ʼu matuʼā ʼae ʼi te kamata. ʼE nā kole ke ʼofa age Sehova ʼo taupau tanā tamasiʼi ʼi te moʼoni. ʼE mole kovi tanā kole ʼaia. Kae ʼe mole feala ke fakakinauʼi e Sehova he tahi ke tauhi kia te ia. ʼE loto ia ke tou filifili ke tou tauhi kia te ia, ʼo feia pe mo ʼotatou fanau. (Tet. 10:​12, 13; 30:​19, 20) Koia, ʼe lelei age ke kole e te ʼu matuʼā kia Sehova ke tokoni age ke malave tanatou ako ki te loto ʼo ʼanatou fanau. ʼE feala anai ke ʼoʼofa ʼanatou fanau kia Sehova  pea mo natou kaumeʼa mo ia.—Taag. 22:6; Efe. 6:4.

13. ʼO mulimuli kia Hepeleo 4:​16, ʼe ko te temi fea ʼae ʼe tokoni mai ai ia Sehova? Fakamahino.

¹³ Ko te lua fehuʼi ʼaeni ʼe feala ke tou fai: “ ʼE ko te temi totonu koa ʼaeni ke tali mai ai Sehova ki taku kole?” ʼE lagi tou manatu ʼe tonu ke foimo tali mai ia Sehova ki tatatou kole. Kae ʼe iloʼi lelei age e Sehova te temi totonu ʼae ke tokoni mai. (Lau ia Hepeleo 4:16.) Kapau ʼe mole tali fakavilivili mai Sehova, ʼe lagi tou manatu ʼe mole loto ia ki ai. Kae ʼi tona ʼuhiga moʼoni, ʼe lagi loto e Sehova ke tou talitali muʼa. Manatuʼi te tehina tupulaga ʼae neʼe faikole ke pulihi e Sehova tona mahaki. Kapau neʼe fai e Sehova he milakulo ʼo ina fakamalolo ia ia, neʼe feala ke ui e Satana ʼe haga tauhi te tehina kia Sehova ʼuhi pe he neʼe fakamalolo ia ia. (Sopo 1:​9-11; 2:4) Tahi ʼae, kua fakatuʼutuʼu e Sehova he temi ke ina pulihi ai te ʼu mahaki fuli. (Esa. 33:24; Fkha. 21:​3, 4) Koia ʼe mole feala ke tou fakaʼamu ke malolo e Sehova ʼotatou mahaki. ʼE feala ke kole e te tehina ke foaki age e Sehova te malohi mo te tokalelei ke ina katakiʼi tona mahaki pea mo tauhi agatonu ki te ʼAtua.—Pes. 29:11.

14. Kotea ʼae ʼe tou ako mai te aluʼaga neʼe hoko ki te tuagaʼane ko Janice?

¹⁴ Tou manatuʼi te tuagaʼane ko Janice, ʼae neʼe faikole ke gaue ʼi te Petele. Neʼe hili taʼu ʼe nima, pea neʼe mahino leva ia Janice neʼe tali ia Sehova ki ʼana faikole. ʼE ina ui: “Neʼe fakaʼaogaʼi e Sehova te ʼu taʼu ʼaia ke ina akoʼi au pea ke au maʼu he tahi ʼu kalitate Fakakilisitiano. Neʼe tonu ke lahi age taku falala ʼae kia te ia. Neʼe tonu ke lelei age taku ako ia te Tohi-Tapu. Pea neʼe tonu ke au ako ke au fiafia ʼi he gaue pe ʼe au fai maʼa Sehova.” Ki muli age neʼe hinoʼi te taumatuʼa ʼaia ki te gaue fakasiliko. ʼI te manatuʼi e te tuagaʼane te ʼu meʼa ʼae neʼe hoko, ʼe  ina ui: “Neʼe tali moʼoni ia Sehova ki ʼaku faikole, logo aipe neʼe mole ko te faʼahiga tali ʼae neʼe au fakaʼamu ki ai. Neʼe ʼaoga he temi ke au mahino ai leva ki te taulekaleka ʼa te tali ʼa Sehova ki ʼaku faikole. ʼE au fakafetaʼi ai kia Sehova ki tana fakaha mai tona ʼofa mo tana agalelei.”

15. He koʼe ʼe mole tonu ke tou faikole pe kia Sehova ʼo ʼuhiga mo he faʼahi ʼe tahi? (Vakaʼi mo te ʼu pāki.)

¹⁵ Ko te tolu fehuʼi ʼaeni ʼe feala ke tou fai: “ ʼE tonu koa ke au palalau kia Sehova ʼo ʼuhiga mo he tahi age faʼahi?” ʼE moʼoni, ʼe feala ke tou fakaha fakalelei kia Sehova he faʼahi ʼe tou loto ki ai. Kae ke tou mahino pe kotea ʼae ʼe loto e Sehova ke tou fai, ʼe mole tonu ke gata ai pe tatatou kole. Manatuʼi te tuagaʼane selipatea, ʼae neʼe faikole ke kau ki te Ako ʼo Te Kau Faifakamafola ʼo Te Puleʼaga. ʼE fakaʼamu ki te ako ʼaia he ʼe fia alu ki he koga meʼa ʼe ʼaoga ai he tokoni. Koia, ʼe feala ke hoko atu tana kole ʼae ke kau ki te ako ʼaia pea ke ina toe kole kia Sehova ke ina maʼu he tahi ʼu faigamalie ke fakalahi ai tana gaue maʼa ia. (Gaue 16:​9, 10) Pea ʼe mulimuli leva ki tana faikole ʼo fakalavelave ki te tehina taupau fakasiliko te ʼu kokelekasio ʼae ʼe ʼaoga lahi ai ni pionie. ʼE feala ke toe faitohi ki te Petele ʼo tona fenua peʼe ʼo te tahi age fenua ke fakaha age te ʼu koga meʼa ʼe feala ke alu ʼo tokoni ai. e

16. Kotea ʼae ʼe feala ke tou tui papau ki ai?

¹⁶ Ohage ko tatatou vakaʼi ʼi te alatike ʼaeni, ʼe feala ke tou tui papau ʼe tali Sehova ki ʼatatou faikole. Pea ʼe ha tuʼumaʼu ʼi tana faʼahiga tali tona ʼofa kia tatou pea ko te ʼu meʼa fuli ʼae ʼe ina fai ʼe faitotonu. (Pes. 4:3; Esa. 30:18) ʼI ʼihi temi ʼe mole ko te faʼahiga tali ʼae neʼe tou fakaʼamu ki ai. Kae ʼe fagono tuʼumaʼu pe Sehova ki ʼatatou faikole. ʼE ʼofa mamahi kia tatou. Pea ʼe mole ina liʼaki anai tatou ʼi he temi. (Pes. 9:10) Koia, haga “falala kia te ia ʼi te temi fuli” mo ke avahi tou loto kia te ia ʼi te faikole.—Pes. 62:8.