ALATIKE AKO 18
ʼE Ke Tukia Anai Koa ʼUhi Ko Sesu?
“Manuʼia ia ia ʼae ʼe mole tukia ʼo tupu ko au.”—MAT. 11:6.
KATIKO 54 “Koʼeni Te Ala”
TE ʼU MANATU FAKANOUNOU *
1. He koʼe neʼe ke punamaʼuli ʼi tau kamata palalau ki ʼihi ʼo ʼuhiga mo te ʼu meʼa ʼae neʼe ke ako ʼi te Tohi-Tapu?
ʼE KEI ke manatuʼi koa te temi ʼae neʼe ke mahino ai neʼe kua ke maʼu te moʼoni? Neʼe lagi faigafua kia koe ia tau mahino ʼae ki te ʼu meʼa fuli ʼae neʼe ke ako ʼi te Tohi-Tapu. Pea neʼe ke ui koe ʼe tali anai e te hahaʼi fuli, ʼi tau fakaha age te ʼu meʼa ʼae neʼe ke ako. Neʼe ke tui papau kapau ʼe natou tali te logo lelei ʼo te Tohi-Tapu, ʼe natou maʼuli fiafia ʼi te temi nei pea mo maʼu he ʼamanaki taulekaleka ʼi te ka haʼu. (Pes. 119:105) Koia, neʼe ke fiafia ʼi te vaevae te ʼu moʼoni ʼae neʼe ke maʼu mo ʼou kaumeʼa, pea mo tou famili. Kae kotea ʼae neʼe hoko? Neʼe ke punamaʼuli he tokolahi neʼe natou fakafisi ki te ʼu meʼa ʼae neʼe ke ui age kia natou.
2-3. ʼI te temi ʼo Sesu, neʼe kotea te manatu ʼa te hahaʼi tokolahi ʼo ʼuhiga mo ia pea mo te logo ʼae neʼe ina fakaha?
2 ʼE mole tonu ke tou punamaʼuli ki te fakafisi ʼa te hahaʼi ki te logo ʼae ʼe tou fakamafola. ʼI te temi ʼo Sesu, tokolahi te hahaʼi neʼe mole natou tui kia te ia, logo la neʼe ina fai he ʼu milakulo, neʼe ha ai te tokoni ʼa te ʼAtua kia te ia. Ohage la, neʼe fakatuʼuake e Sesu ia Lasalo. Pea ko natou ʼae neʼe fakafeagai kia Sesu, neʼe natou fakamoʼoni neʼe hoko te milakulo ʼaia. Logo la te faʼahi ʼaia, ko te kau takitaki Sutea neʼe mole natou tui neʼe ko Sesu te Mesia. Kae neʼe natou fia matehi ia Sesu mo Lasalo.—Soa. 11:47, 48, 53; 12:9-11.
3 Neʼe iloʼi e Sesu ʼe tokolahi te hahaʼi ʼe mole tui anai ʼe ko ia te Mesia. (Soa. 5:39-44) Neʼe ina ui fenei ki te ʼu tisipulo ʼe lua ʼa Soane Patita: “Manuʼia ia ia ʼae ʼe mole tukia * ʼo tupu ko au.” (Mat. 11:2, 3, 6) He koʼe neʼe lahi te hahaʼi ʼae neʼe fakafisi kia Sesu?
4. Kotea ʼae ka tou vakaʼi ʼi te alatike ʼaeni?
4 ʼI te alatike ʼaeni mo ʼae ka hoa mai, ʼe tou vakaʼi ʼihi tupuʼaga ʼo te mole tui ʼa te hahaʼi tokolahi kia Sesu ʼi tona temi. ʼE tou toe vakaʼi anai pe koʼe ko te hahaʼi tokolahi ʼi te temi nei ʼe mole natou fia fakalogo ki te logo ʼae ʼe tou fakaha. Kae ko te meʼa ʼae ʼe maʼuhiga age, ʼe tou ako anai pe koʼe ʼe tonu ke tou tui malohi kia Sesu ke mole tou tukia ai.
(1) TE HAʼUʼAGA ʼO SESU
5. He koʼe ko ʼihi neʼe lagi mole natou tui ko Sesu ʼe ko te Mesia?
5 Tokolahi te hahaʼi neʼe natou tukia ʼuhi ko te haʼuʼaga ʼo Sesu. Neʼe natou iloʼi ko Sesu ko he faiako lelei, pea neʼe ina fai ni milakulo. Kae kia natou ia, neʼe ko he foha pe ia ʼo he tagata tufuga ʼakau masiva. Pea neʼe lahilahi ake ia Sesu ʼi Nasaleti, neʼe lagi neʼe ko he kolo neʼe mole maʼuhiga ki te hahaʼi. Maʼia mo Natanaele, ʼi muʼa ʼo tana liliu ko he tisipulo ʼa Sesu, neʼe ina ui fenei: “ ʼE feala koa ke haʼu mai Nasaleti he meʼa ʼe lelei?” (Soa. 1:46) Ko Natanaele neʼe mole lagi ina leleiʼia te kolo ʼae neʼe maʼuli ai ia Sesu ʼi te temi ʼaia. Peʼe lagi neʼe ina manatuʼi te lea fakapolofeta ʼae ia Mikea 5:1, ʼae neʼe fakakikite ai ko te Mesia ʼe tupu anai ʼi Petelehemi, kae ʼe mole ʼi Nasaleti.
6. Kotea ʼae neʼe lagi tonu ke tokoni ki te hahaʼi ʼi te temi ʼo Sesu, ke natou iloʼi ai neʼe ko Sesu te Mesia?
6 Kotea ʼae ʼe ui ʼi te Tohi-Tapu? Neʼe fakakikite e te polofeta ko Esaia ko te ʼu fili ʼo Sesu ʼe mole natou kumi leleiʼi anai te haʼuʼaga ʼo te Mesia. (Esa. 53:8) Neʼe lahi te ʼu fahaʼi neʼe kua fakakikite ʼo ʼuhiga mo te faʼahi ʼaia. Kapau neʼe vakaʼi fakaleleiʼi e te ʼu hahaʼi ʼaia te ʼu fahaʼi fuli ʼaia, neʼe lagi natou mahino ai ko Sesu neʼe tupu ʼi Petelehemi, pea neʼe kau ia ʼi te hologa ʼo te Hau ko Tavite. (Luka 2:4-7) Koia, neʼe tupu ia Sesu ʼi te koga meʼa ʼae neʼe fakakikite ia Mikea 5:1. Kae he koʼe neʼe mole tui te hahaʼi kia Sesu? Ko te hahaʼi neʼe natou fakamauʼi fakavilivili ia ia. Kae neʼe lahi te ʼu fahaʼi neʼe mole natou tokagaʼi ʼo ʼuhiga mo Sesu. Koia la ʼae neʼe natou tukia ai.
7. He koʼe ʼe tokolahi ʼi te temi nei ʼe mole natou fia fakalogo ki te Fakamoʼoni ʼa Sehova?
7 ʼE toe feia koa te aga ʼa te hahaʼi kia tatou ʼi te temi nei? ʼEi. Tokolahi ʼi te hahaʼi ʼa te ʼAtua ʼe mole natou maʼu koloa, peʼe mole maʼu tuʼulaga. Koia ko te hahaʼi ʼo te malama ʼe natou ui ai neʼe mole natou ako, pea ʼe mole natou maʼuhiga. (Gaue 4:13) Ko ʼihi ʼe natou manatu ko te hahaʼi ʼa te ʼAtua ʼe mole tonu ke natou akoʼi te Tohi-Tapu ki te hahaʼi, he neʼe mole natou fai ni ako fakateolosia. Pea ko ʼihi hahaʼi ʼe natou ui ko te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova ʼe ko he lotu mai Amelika. Kae ʼi tona fakahagatonu ʼe tokolahi ia natou ʼe mole natou maʼuʼuli ʼi Amelika. Pea ko ʼihi leva neʼe natou logo ko te kau Fakamoʼoni ʼe mole natou tui ia kia Sesu. ʼAki te temi, neʼe ui e te hahaʼi ko tatou ko “he lotu mavae” peʼe “tou fakamavetevete te ʼu famili.” Ko natou ʼaia neʼe natou tukia, he neʼe natou fakalogo ki te ʼu hisitolia ʼaia, kae neʼe mole natou kumi pe ʼe moʼoni.
8. ʼO mulimuli kia Gaue 17:11, kotea ʼae ʼe tonu ke fai e te hahaʼi ke natou iloʼi ai pe ko ai moʼoni te ʼu kaugana ʼa te ʼAtua ʼi te temi nei?
8 Kotea ʼae ʼe tonu ke fai e he tahi ke mole tukia ai? ʼE tonu ke ina vakavakaʼi pe kotea ʼae ʼe moʼoni. Ko te fahaʼi ʼaia neʼe fai e te tagata tohi Evaselio ko Luka. He neʼe ina ‘kumikumi leleiʼi ia meʼa fuli.’ Pea neʼe ina loto ke iloʼi papau e te hahaʼi ʼe moʼoni te ʼu meʼa ʼae neʼe natou logo ki ai ʼo ʼuhiga mo Sesu. (Luka 1:1-4) Ko te kau Sutea ʼo te kolo ko Pelea neʼe natou fai ohage pe ko Luka. ʼI te fakaha age kia natou te logo lelei ʼo ʼuhiga mo Sesu, neʼe natou vakavakaʼi fakaleleiʼi te Koga Tohi-Tapu Fakahepeleo, ke natou iloʼi ai pe neʼe moʼoni te ʼu meʼa ʼaia neʼe fakaha age kia natou. (Lau ia Gaue 17:11.) ʼO toe feia ia ʼaho nei, ʼe tonu ke faʼifaʼitakiʼi e te hahaʼi ia natou. ʼE tonu ke natou vakavakaʼi pe ʼe alu tahi te ʼu meʼa ʼae ʼe akoʼi age e te ʼu kaugana ʼa te ʼAtua mo te Tohi-Tapu. Pea ke natou kumi lelei ke natou iloʼi ai te ʼu gaue ʼae neʼe natou fai talu mai fualoa. Kapau ʼe natou fai te ʼu faʼahi ʼaia, ʼe mole natou hoko tui anai ki te ʼu manatu fakapalatahi ʼo ʼuhiga mo te ʼu kaugana ʼa Sehova, pea mo te ʼu logo ʼae ʼe feʼaveʼaki ʼo ʼuhiga mo natou.
(2) NEʼE MOLE FIA FAI E SESU HE ʼU MILAKULO KE TOKAGAʼI IA IA E TE HAHAʼI
9. Kotea ʼae neʼe hoko ʼi te fakafisi e Sesu ke ina fakaha he fakailoga mai te ʼAtua?
9 Ko ʼihi hahaʼi ʼo te temi ʼo Sesu, neʼe mole natou feʼaugaʼia tana ʼu akonaki fakaofoofo. Neʼe natou toe loto ke ina fakamoʼoni ʼe ko ia te Mesia ʼaki tana fakaha age “he fakailoga mai te ʼAtua.” (Mat. 16:1) Neʼe lagi natou fai te kole ʼaia, he neʼe natou mahino hala ki te lea fakapolofeta ʼae ia Taniela 7:13, 14. Kae neʼe mole fakatuʼutuʼu e Sehova ke ina fakahoko te lea fakapolofeta ʼaia ʼi te temi ʼaia. Neʼe feʼauga pe te ʼu akonaki ʼa Sesu ke natou tui ai neʼe ko ia te Mesia. Kae ʼi te fakafisi e Sesu ke ina fai he milakulo, neʼe natou tukia ai.—Mat. 16:4.
10. Neʼe fakahoko feafeaʼi e Sesu te lea fakapolofeta ʼae neʼe tohi e Esaia ʼo ʼuhiga mo te Mesia?
10 Kotea ʼae ʼe ui ʼi te Tohi-Tapu? Neʼe tohi fenei e te polofeta ko Esaia ʼo ʼuhiga mo te Mesia: “E mole kalaga anai ia ia, e mole leo lahi anai ia ia, pea e mole logo anai ki tona leo i te u ala.” (Esa. 42:1, 2) ʼI te faifakamafola ʼa Sesu, neʼe mole faiga ia ke tokagaʼi ia ia. Neʼe mole ina laga he ʼu fale lotu ʼe lalahi mo matalelei, pe neʼe mole ina tui he ʼu kofu fakalotu ke makehe ai ia ia. Neʼe mole ina loto ke fakatoʼo age kia ia he ʼu higoa fakatuʼulaga fakalotu. ʼI tona fakamauʼi ia muʼa ʼo te Hau ko Helote, neʼe mole fia fai e Sesu he milakulo ke mole matehi ai ia ia. (Luka 23:8-11) ʼE moʼoni, neʼe fai e Sesu he ʼu milakulo, kae neʼe maʼuhiga age kia ia te fakamafola ʼo te logo lelei. Neʼe ina ui fenei ki ʼana tisipulo: “Ko te tupuʼaga ʼaia ʼo taku haʼu.”—Mko. 1:38.
11. Kotea te ʼu manatu hala ʼe maʼu e ʼihi ia ʼaho nei?
11 ʼE toe feia koa te aga ʼa te hahaʼi kia tatou ʼi te temi nei? ʼEi. Tokolahi ʼe natou leleiʼia te ʼu foʼi ʼekelesia lalahi ʼae ʼe teuteuʼi ʼaki he ʼu meʼa totogi kovi, mo te kau takitaki lotu mo ʼanatou higoa fakatuʼulaga, pea mo ʼonatou toʼotoʼoga ʼae ʼe mole natou mahino pe la ki ai. Kae ʼi tanatou olo ʼae ki ʼanatou misa ʼe mole lahi te ʼu meʼa ʼae ʼe natou ako ʼo ʼuhiga mo te ʼAtua pea mo tana ʼu fakatuʼutuʼu. ʼI te tahi age faʼahi, ko natou ʼae ʼe kau ki ʼatatou fono ʼe natou ako ai pe ʼe kotea ʼae ʼe loto e Sehova ke tou fai. Ko ʼotatou Fale Fono ʼe maʼa pea ʼe mole teuteuʼi ke feafeaʼi. Ko te ʼu tagata ʼae ʼe takitaki ʼe mole natou tui he ʼu kofu ke natou makehe ai, pea ʼe mole honatou ʼu higoa fakatuʼulaga. Ko ʼatatou akonaki ʼe fakatafito pe ki te Folafola ʼa te ʼAtua. Logo la te ʼu fahaʼi ʼaia, kae tokolahi ia ʼaho nei ʼe natou tukia, he ʼe mole maʼu ʼi tatatou tauhi ni toʼotoʼoga. Pea ʼe mole natou leleiʼia te ʼu meʼa ʼae ʼe tou akoʼi age.
12. Ohage ko tona ui ia Hepeleo 11:1, 6, kotea ʼae ʼe tonu ke fakatafito ki ai tatatou tui?
12 Kotea ʼae ʼe tonu ke tou fai ke mole tou tukia ai? Neʼe ui fenei e te apositolo ko Paulo ki te kau Kilisitiano ʼae ʼi Loma: “ ʼE tupu te tui mai te meʼa ʼae neʼe kita logo ki ai, pea ko te meʼa ʼae neʼe kita logo ki ai ʼe haʼu mai te folafola ʼo ʼuhiga mo Kilisito.” (Loma 10:17) Koia ʼe tou maʼu te tui ʼi tatatou ako te Tohi-Tapu, kae mole ko hatatou kau ki he ʼu toʼotoʼoga fakalotu ʼe lagi matalelei, kae ʼe mole tuʼu ia ʼi te Tohi-Tapu. ʼE tonu ke tou maʼu he tui ʼe malohi, pea ʼe fakatafito ki te ʼatamai malama totonu. Koteʼuhi “ ʼe mole feala ke leleiʼia e te ʼAtua he tahi ʼe mole tui.” (Lau ia Hepeleo 11:1, 6.) Koia la ʼae, ʼe feʼauga pe kia tatou te ʼu meʼa ʼe tou ako ʼi te Tohi-Tapu ke tou tui ai kua tou maʼu te moʼoni. Kae ʼe mole ʼaoga ia ke tou sisio ki he fakailoga mai te ʼAtua.
(3) NEʼE MOLE MULIMULI IA SESU KI TE ʼU TUʼUGA TALATISIO FAKASUTEA
13. He koʼe neʼe mole tui te tokolahi kia Sesu?
13 ʼI te temi ʼo Sesu, neʼe punamaʼuli te ʼu tisipulo ʼa Soane Patita, he neʼe mole sesunio te ʼu tisipulo ʼa Sesu. Neʼe ina fakamahino age kia natou neʼe mole ʼaoga ke natou sesunio he neʼe Mat. 9:14-17) Logo la te faʼahi ʼaia, kae ko te kau Faliseo pea mo tahi age ʼu fili ʼo Sesu neʼe natou valokiʼi ia ia he neʼe mole mulimuli ki ʼanatou talatisio. Neʼe natou iita he neʼe ina fakamalolo te kau mahahaki ʼi te ʼaho ʼo te Sapato. (Mko. 3:1-6; Soa. 9:16) Neʼe natou fiameʼameʼa ʼi te ui ʼae ʼe natou mulimuli ki te Sapato. Kae neʼe mole kovi ia kia natou tanatou faifakatau ʼi te fale lotu. Neʼe natou iita ʼi te haga ʼae ʼa Sesu ʼo fakaha tanatou malualoi. (Mat. 21:12, 13, 15) Pea neʼe toe iita te kau Sutea ʼi te faiakonaki ʼa Sesu ʼi te sinakoka ʼi Nasaleti. Neʼe tupu tanatou iita he neʼe fakamatala e Sesu he ʼu aluʼaga neʼe hoko ʼi Iselaele ʼi te temi muʼa, neʼe ha lelei ai tanatou manatu pe ʼae kia natou totonu, pea mo tanatou mole tui. (Luka 4:16, 25-30) Tokolahi neʼe mole natou ʼamanaki ʼe feia anai te aga ʼa Sesu. Koia ʼae neʼe natou tukia ai.—Mat. 11:16-19.
kei nofo pe ia mo natou. (14. He koʼe neʼe mole mulimuli ia Sesu ki te ʼu talatisio fakatagata ʼae neʼe mole tuʼu ʼi te Tohi-Tapu?
14 Kotea ʼae ʼe ui ʼi te Tohi-Tapu? Neʼe ui fenei e Sehova ʼaki te polofeta ko Esaia: “Ka fakaovi mai te hahai aeni kia au, e ina fakamauhiga au i tona gutu mo ona laugutu; kae e mamao tona loto ia au; pea ko te mataku ae e ina mau kia au ko he pelesepeto o te talatisio a te tagata.” (Esa. 29:13) Neʼe moʼoni pe ia Sesu ʼi tana mole mulimuli ki te ʼu talatisio neʼe mole tuʼu ʼi te Tohi-Tapu. Ko natou ʼae ʼe neʼe natou manatu neʼe maʼuhiga age te ʼu lao pea mo te ʼu talatisio fakatagata ʼi te Tohi-Tapu, neʼe natou liʼaki ai ia Sehova pea mo te Mesia ʼae neʼe ina fekau ifo kia natou.
15. He koʼe ʼe iita te tokolahi ki te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova ʼi te temi nei?
15 ʼE toe feia koa te aga ʼa te hahaʼi kia tatou ʼi te temi nei? ʼEi. Tokolahi ʼe natou iita ʼi te mole fai e te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova te ʼu ʼaho tupu, peʼe ko te Po Tapu, peʼe ko ʼihi atu ʼaho lalahi ʼae ʼe mole tuʼu ʼi te Tohi-Tapu. Ko ʼihi ʼe natou toe iita ʼi te mole kau ʼa te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova ki te ʼu toʼotoʼoga fakapuleʼaga, peʼe ko ʼae ʼe fai ʼi te ʼu faiavaifo ʼae ʼe fakafeagai ki te Folafola ʼa te ʼAtua. Ko natou ʼaia ʼe natou tui fakamalotoloto ʼe leleiʼia e te ʼAtua tanatou tauhi. Kae ko te ʼAtua ʼe mole feala ke ina tali tanatou tauhi, he ʼe maʼuhiga age kia natou te ʼu talatisio ʼi te ʼu meʼa ʼae ʼe tuʼu ʼi te Tohi-Tapu.—Mko. 7:7-9.
16. ʼO mulimuli kia Pesalemo 119:97, 113, 163-165, kotea ʼae ʼe tonu ke tou fai, pea kotea ʼae ʼe tonu ke tou fakafisi ki ai?
16 Kotea ʼae ʼe tonu ke tou fai ke mole tou tukia ai? ʼE tonu ke tou fakamalohiʼi totatou ʼofa ki te ʼu lao, pea mo te ʼu pelesepeto ʼa Sehova. (Lau ia Pesalemo 119:97, 113, 163-165.) Kapau ʼe tou ʼoʼofa ia Sehova ʼe mole tou mulimuli anai ki te talatisio fakatagata. Pea ʼe mole he meʼa ʼe maʼuhiga age anai ʼi totatou ʼofa ʼae kia te ia.
(4) NEʼE MOLE FETOGI E SESU TE PULEʼAGA LOMA
17. ʼI te temi ʼo Sesu, kotea ʼae neʼe fakaʼamu lahi ki ai te tokolahi ʼo ʼuhiga mo te Mesia?
17 ʼI te temi ʼo Sesu, neʼe fakaʼamu e ʼihi ke haʼu te Mesia ʼo fetogi te kau Loma ʼae neʼe natou gaohi koviʼi natou. Kae neʼe fakafisi ia Sesu ʼi tanatou loto ʼae ke natou fakanofo ia ia ko tanatou hau. (Soa. 6:14, 15) Ko ʼihi, tafito te kau takitaki lotu, neʼe natou matataku naʼa fetogi e Sesu te puleʼaga ʼaia, he ʼe iita anai te kau Loma pea ʼe natou toʼo anai tanatou tuʼulaga pule ʼae neʼe natou foaki age kia natou. ʼI tanatou tuʼania ʼaia ki te aluʼaga ʼo tanatou puleʼaga, neʼe fakafisi ai te kau Sutea kia Sesu.
18. Ko te ʼu lea fakapolofeta fea ʼo ʼuhiga mo te Mesia neʼe meʼa noaʼi e te tokolahi ʼo te kau Sutea?
18 Kotea ʼae ʼe ui ʼi te Tohi-Tapu? Neʼe lahi te ʼu lea fakapolofeta neʼe natou fakakikite ko te Mesia ʼe ko he Tagata Tau pea ʼe malo anai. Kae neʼe ui e ʼihi lea fakapolofeta neʼe tonu muʼa ke Esa. 53:9, 12) Kae he koʼe ko te kau Sutea neʼe natou maʼu he ʼu manatu hala ʼo ʼuhiga mo te Mesia? Tokolahi ia natou ʼaia neʼe natou meʼa noaʼi te ʼu lea fakapolofeta ʼae neʼe mole fakapapauʼi ai he fakatokatoka fakavilivili ʼo ʼonatou fihifihia.—Soa. 6:26, 27.
mate maʼa tatatou ʼu agahala. (19. Kotea te ʼu manatu hala ʼae ʼe maʼu e te tokolahi ʼe tupu ai tanatou mole fia tali tatatou logo?
19 ʼE toe feia koa te aga ʼa te hahaʼi kia tatou ʼi te temi nei? ʼEi. Tokolahi ʼe mole natou fia tali tatatou logo ʼuhi ko tatatou mole faipolitike. ʼE natou loto ke tou olo ʼo vote. Kae ʼe tou mahino tatou, kapau ʼe tou filifili he tagata ke pule kia tatou ʼe hage pe kia Sehova ʼe tou fakafisi ki tana pule. (1 Sam. 8:4-7) Tokolahi ʼe natou toe manatu ʼe tonu ke tou laga he ʼu fale ako, peʼe ko he ʼu lopitali, peʼe ke tou fakatuʼutuʼu he ʼu kautahi maʼa natou ʼae ʼe faigataʼaʼia. Ko natou ʼaia ʼe natou tukia he ʼe tou tokakaga tafito ke fakamafola te logo lelei, kae mole ko te foimo fakatokatoka ʼo te ʼu fihifihia ʼo te malamanei.
20. Kotea ʼae ʼe tonu ke maʼuhiga age kia tatou, ʼo mulimuli ki te ʼu palalau ʼa Sesu ia Mateo 7:21-23?
20 Kotea ʼae ʼe tonu ke tou fai ke mole tou tukia ai? (Lau ia Mateo 7:21-23.) ʼE tonu ke maʼuhiga age kia tatou te fakahoko te gaue ʼae neʼe fakatotonu mai e Sesu ke tou fai. (Mat. 28:19, 20) Koia ʼe mole tou faipolitike ai tatou, peʼe tou faiga ke tou fakatokatoka te ʼu fihifihia ʼo te malamanei, he ʼe fakaleluʼi ai tatou mai tatatou gaue maʼuhiga ʼaia. ʼE tou ʼoʼofa ʼi te hahaʼi pea ʼe tou mahino ki te ʼu faigataʼaʼia ʼae ʼe tau mo natou. Kae ʼe tou iloʼi ko te puleʼaki pe ʼe tahi ki ʼonatou faigataʼaʼia, ke tou palalau age kia natou ʼo ʼuhiga mo te Puleʼaga ʼo te ʼAtua, pea mo akoʼi age ke natou kaumeʼa mo Sehova.
21. Kotea ʼe tou fakatotonu ke tou fai?
21 ʼI te alatike ʼaeni, neʼe tou vakaʼi te ʼu tupuʼaga ʼe fa ʼae neʼe mole tui ai te tokolahi kia Sesu ʼi tona temi, pea mo te iita ʼa ʼihi ki ʼana tisipulo ʼi te temi nei. ʼI te alatike ʼae ka hoa mai, ʼe tou vakaʼi anai te tahi ʼu tupuʼaga ʼe fa ʼe feala ai ke tou tukia. Tou fakatotonu ke mole tou tukia pea ke malohi tuʼumaʼu tatatou tui.
KATIKO 56 Maʼuliʼi Te Moʼoni
^ pal. 5 Ko Sesu neʼe ko te Faiako ʼae neʼe lahi tokotahi ʼi te kele. Kae tokolahi ʼi tona temi neʼe natou fakafisi kia te ia. Kotea tona tupuʼaga? ʼE tou vakaʼi anai ʼi te alatike ʼaeni tupuʼaga ʼe fa. ʼE tou toe vakaʼi anai pe ʼe koʼe ʼe mole leleiʼia e te tokolahi ia ʼaho nei te ʼu meʼa ʼae ʼe ui mo fai e te ʼu tisipulo ʼa Sesu. Pea ʼe tou toe vakaʼi anai ʼihi tupuʼaga ke mole tou tukia ai ʼuhi ko Sesu. ʼE ʼaoga tafito anai te alatike ʼaeni mo ʼae ka hoa mai ki te hahaʼi ʼae ʼe natou ako te Tohi-Tapu mo te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova, kae ʼe lagi ʼi ai he faʼahi ʼe ina taʼofi natou ke ʼaua naʼa natou liliu ko he ʼu Fakamoʼoni ʼa Sehova.
^ pal. 3 ʼI te alatike ʼaeni mo ʼae ka hoa mai, ka tou ui ko he tahi ʼe tukia, ko tona fakaʼuhiga ʼae ʼe ʼi ai he meʼa ʼe mole ina leleiʼia ʼo mole ina fia muliʼi ai ia Sesu.
^ pal. 61 FAKAMATALA ʼO TE ʼU PĀKI: ʼE loto e Filipo ke alu ia Natanaele ʼo felaveʼi mo Sesu.
^ pal. 63 FAKAMATALA ʼO TE ʼU PĀKI: ʼE fakamafola e Sesu te logo lelei.
^ pal. 65 FAKAMATALA ʼO TE ʼU PĀKI: ʼE fakamalolo e Sesu te nima mate ʼa he tagata, kae ʼe sio ia ia ʼona fili.
^ pal. 67 FAKAMATALA ʼO TE ʼU PĀKI: ʼE mavae tokotahi ia Sesu ʼo alu ki te moʼuga.