1-2. Kenem nawal pende ere Johova kanka kanamen, ala Jises kumbol na bunuman pal ngo Johova nalmal kanka kanim?

 JISES, Got lo kerma wei ende kenem karkar enamen ne olom neori kele embe nim, “Nim kumbol pal, kolmem pal, dongal pal na bunuman pal ngo Gotnom Johova kanka kanjel.” (Luk 10:27) Embe pile kenem enam panda wal porpor ere Johova kanka kanamen. Kenem dongal aijen—kumbola-na bunuman a nalmal pismen, ala nawal enamen ne buro pismen pra olom kanka mem taninamen eri. Weieri, kenem Johova bunuman porpor kanpol tonamen kaple wei nanem. Ba kenem Got bunuman paim mal kanpol wei tonamen nepinjin dal, “Krais bunuman” kenem duwom ere kanpol tonamen, nalenem, olom Dam bunuman karkar kun wei erim.—1 Kor. 2:16

² Jises kumbol na bunuman pal ngo Johova kanka kanim. Olom Got nawal enda nepim wal kanpol weiro karkar erim. Olom Got kapim mal karkar enda bar ombun sinda pam ba olom kumbol na bunuman dongal pange Johova kapim mal karkar erim. Jises nomolpa erim bar Dam kapim mambnem si wal kerma pakle karkar kawei wei erim, wal ende kankelnge olom Dam kapim wal enda bar kolnarungum mawei.

3. Aposol Pita, Jises kin nawal duwom erim bar, Kristen walem nawal eiya ne yu nengo enjep erdongal erim? (1 Pita 4:1)

³ Pita na aposol walem Jises kin tapding to olom kin wal puli duwom enam wusngam kawei wei ende apise kem. Pita pepe  ngimba bolo Kristen walem ngom kunum embe nim, enem Krais bunuman paim mal ding mal sinam. (1 Pita 4:1 gere.) Pita soldia walem kongan ere ere enjip mal, yu embe bolo enjep ngo embe nim: “Soldia walem wal esim mal, enem opnganmal enam ne nganmal wal si ernombro moram.” Embe pile, Kristen walem Jises bunuman pam mal karkar enjip dal, enjep pake kerma wei tondo mambnem kes ende enam bunuman a min wonda nganmal mal ere, ombol ere tomene keram. Ala Seten pra nawal enjep kin enda pra kanpolto tuironam eri.—2 Kor. 10:​3-5; Efe. 6:12.

4. Yu duwom pi enamen bar Pita pilsinamen yu nengom, kenem nalmal pakerondo karkar enamen?

⁴ Jises bunuman kenem nalmal karkar enamen mal omukro kanamen. Wal talende omukro kanamen (1) Johova bunuman paim mal duwom erkane karkar enamen, pakero kelde kenem bunuman ding mal sinamen, (2) mol mene mem sinamen, ala (3) bunuman ka karkar ere yane ne Johova kin sengse moramen.

JOHOVA BUNUMAN PAIM MAL KARKAR ENDEL

5. Nawal ende min wom bar Pita, Johova bunuman paim mal karkar narim?

⁵ Kunum ende wal ende min wom bar Pita, Johova bunuman karkar narim mal, omukro kanamen. Jises disaipol aiyem man nengo, na Jerusalem punal bar lotu pengem enjip ga na to kanto ond kuna kele togoram panim. (Mat. 16:21) Pita pilkane erim Jises e Mesaia—ende Got alambem man siyem kera paninjip ye nepim. Embe pile nalende Johova kankere Jises—togoram ne, Pita pilgi ninda pesil wei pam. (Mat. 16:16) Pita, Jises si wasema kele embe nim: “Kerma, nenem wandil si wal embe nim kin min nawonda.” (Mat. 16:22) Pita na Jises tal bunuman ding mal nasinjil, nalerim, Pita, Johova bunuman pam mal karkar narim.

6. Jises, Johova bunuman karkar erim nalmal tanim?

⁶ Jises Dam min epen meim bunuman karkar kun wei erim. Jises, Pita kin embe nim: “Seten, nim se na bulto po! Nim na wusngam koltungondol enen, nim Got bunuman pam mal ding mal nasinen, nim alamb bunuman pam mal karkar enen.” (Mat. 16:23) Pita, Jises pakeronal ne yu embe nim, ba Jises, Pita yu karkar narim. Embe pile, Pita wal kerma ende duwom erim e, kunum kunum-Johova bunuman karkar enda pam. Pita mambnem erim bar kenem pra nawal duwom esmen? Kenem pra wal kerma ende duwom esmen e, Got bunuman kunum kunum karkar enamen.

7. Pita, Johova bunuman pam mal karkar enal ne kapim, bulto nalmal tanim? (Garwom oriro kane.)

⁷ Pita bulto duwom er pilkane erim, olom Johova bunuman pam mal karkar enal ne kapim. Johova kapim Juda Alamb Ma, dulom jel alamb se tuwal wo, nam alambna man moram nepim. Embe pile Got, Pita kongan ngo, Juda Namonjup Alamb pakerondol panim, dulom jel ye pakerom wo Kristen ende mom, olom kangem Konilus. Juda alamb mambnem ende pam e, Juda Namonjup Alamb dulom jel kin yune mokun ai nanono enjip, embe pile Pita, Got bunuman pam mal karkar ere, bunuman kol si alamb e pakero Baibel yu neori kera pam. Embe pile, Konilus ki si wanim kunum, Pita “yu to nakele” pum. (Apo. 10:​28, 29) Olom Konillus na pemili aiyem kin Baibel yu neori kelnge pilgi ne nol panjip.—Apo. 10:​21-23, 34, 35, 44-48.

8. Kenem Johova bunuman paim mal karkar esmen nalmal taninamen? (1 Pita 3:8)

⁸ Kongar pende bulto, Pita Kristen walem yune erdongal ere enem “bunuman ding mal”  siya nim. (1 Pita 3:8 gere.) Kenem Johova Yuwom Baibel a duwom enjin mal ere karkar olom bunuman sinjin dal, pilgi ding angjen ambanjen man kin bunuman ding mal sinamen. Ende embe mal, Jises karkar enjip ga nengo enem nomolpa enam bar, Got Gapman kongan si ngimba keiya nim. (Mat. 6:33) Pablisa ende nim kongrikeisen a Jises nim yu karkar enal ne painia-oltaim mo Johova konganem pende enal nepisa. Embe enal ne enda bar kenem yune olom erdongal erpe kongan kawei e enda, kenem kongan e pesil paim nandel pananinamen.

MOL MENE MEM SINDEL

9-10. Jises mol mene mem kerma wei nalmal tanim?

⁹ Jises gora kunum emilpal yero, Pita na aposol walem wal kerma wei ende duwom erngom e, molmene mem. Jises, Pita na Jon tal enjep emilpal mokun ainonam ernombro tonambel puiyala ne kem punjil. Embe pile, enjel wal ernombronjil bar, nol dis na tawul sende wonam alamb simbjep yero was ere, bulto mokun nonam ne erkun enjil. Ba namal wei mol mene kele ga ende simbjep, was erngonda?

¹⁰ Jises kapil mol mene mem wei tane kongan e erim. Ga aposol walem Jises kongan e erim bar kane malmal wei enam enjip, nalerim, kongan boi ga monjup kongan embe ere ere enjip. Jises kondos oriro kele pakim gul se, tawul si kenda tal pakle, nol toine disa kele pulnombol enjep simbjep was erim. (Jon 13:​4, 5) Jises aposol 12-poro simbjep anj dungol pende oll kele was ere kera kem mal paim—ala Judas, Jises opyem angela kera ye simbem pra was erim. Jises mol mene wei kele kongan porpor ersip porwei nim. Weieri, Jises olom mol mene kele embe nim: “Na nawal enem kin erind kanpol tom mo? Enem na ‘Tisa’ na ‘Ye Kerma’ panim, ala enem embe nim kun paim, nalenem, na ‘Tisa’ na ‘Ye Kerma’ mei. Embe pile, na Ye Kerma na Tisa enem simbjep was erind pamdal, enem pra alamb ende simbjep pra was enam eri.”—Jon 13:​12-14.

11. Pita nawal ende erim bar tanim dom olom mol mene mem karkar erim, paninamen? (1 Pita 5:5) (Piksa pra kane.)

¹¹ Pita, Jises molmene mem tanim bar duwom erim. Jises se epen pum kunum bulto, Pita ye ende mam kangim kunum simbem kes mom, jep erkelnge ye ala akil kol pum. (Apo. 1:​8, 9; 3:​2, 6-8) Pita jep erim alamb puli kane malmal wei ere, olom mom bar alamb puli wei mol sipok enjip. (Apo. 3:11) Pita alamb kangem kerma ngonam ne kapinjip mambnem pam bar tuwal molo yaumin wom, ba olom jep erim bar alamb olom kangem kerma ngonam kanapim. Ma, Pita mol mene mem tane, alamb nengo enem kangem kerma Johova na Jises tal ngoya ne embe nim: “Olom kangem [Jises] wusngama kil pilgi ne, olom kangem a, enem pilkane enjip ye e pakeronjil olom dongal sinem eri.” (Apo. 3:​12-16) Pita pepe bolo Kristen ga ngom bar embe nim, enem mol mene mem konkongol mal keram. Yu e nim bar taninde pilkane esmen, Jises tawul si kenda tale aposol walem simbjep was erim mal, ala pilyem kepismen ne yu embe nim.—1 Pita 5:5 gere.

12. Pita erim mal, kenem mol mene mem nalmal anjngo enamen?

¹² Kenem Pita mambnem karkar ere, mol mene mem sinamen kaple enem. Mol mene mem sem alamb yu dom bar mongse tanadom, ba wal pende enem bar tadom eri. Pita yu—“mol mene”—mem panim e kenem kenem na alamb ende kin mol mene mem esmen e pilnim.  Kenem alamb ende kongan er pakeromon, nalenem, kenem Johova na enjep kanka kanmen. Alamb ende kenem kangem ambil min keram ne kongan nasmen. Kenem mol mene mem wei sem dal, kenem kapil Johova konganem enamen ala angjen ambanjen man pra pake tonamen enam. Embe enamen alamb ende pilkane nanam.—Mat. 6:​1-4.

“BUNUMAN KA KARKAR ENDEL”

13. Kenem “bunuman ka” karkar enamen paninmen, yumem nalmal paim yubol to?

¹³ Kenem “bunuman ka karkar” enamen nepinjin dal, nawal pende enamen? (1 Pita 4:7) Kenem bunuman ka karkar enamen e, Johova bunuman paim mal pilkane ere, wal ende enamen nepisamen bar omuk karonamen. Kenem Kristen meim wal kerma wei ende pilkane enamen e, Johova kin senomon mem. Kenem kenem wei mol sinomon ne pismen bunuman e tuironamen, nalenem, kenem wal porpor ende kanpol wei naromon. Kenem bunuman ka karkar enamen nepinjin dal, kunum kunum yane ne Johova kin sengse molo kolta nindel paninamen.

14. Nawal ende min wom bar Pita, Johova kin sengse namom?

¹⁴ Jises gora kunum emilpal, Jises disaipol  aiyem man kanpol tonam yu ende nengo embe nim: “Na kin wal yipe emilpal min wonda erkelde, enem porpor boronam.” Pita, Jises yu pundom ne embe nim: “Ga pende wal nim kin min wonda bar boronam, ba na bowei naronal panim!” Kunum ele emilpal Jises disaipol aiyem man pende nengo embe nim: “Enem kanpolto was molo yane anjngo niya nim.” (Mat. 26:​31, 33, 41) Pita, Jises pilsinda yu nengom karkar narim. Olom yero yu e karkar enange dal, kumbol dongal wei panange, na Jises disaipol ende mei paninange. Pita embe narim, bulto olom na Jises nakanj ye pane neori kele, kumbol ombun keswei si kes pile, nalernge embe nind ei, nepim.—Mat. 26:​69-75.

15. Jises gora kunum emilpal ya mala mom kunum, nalmal bunuman ka karkar erim?

¹⁵ Jises, Johova kin mongse sengse mom. Weieri, olom sin napam ye kawei mom, ba olom gora kunum emilpal yane kunum puli wei nim. Embe erim pakero kelnge kumbol dongal pange, Johova enda ne kapim mambnem karkar erim. (Mat. 26:​39, 42, 44; Jon 18:​4, 5) Pita, Jises gora kunum emilpal yane kunum puli wei nim pilkane erim.

16. Pita bunuman ka karkar erim nalmal tanim? (1 Pita 4:7)

¹⁶ Kunum pende wopungo, Pita, Johova kin yane ne olom kin sengse mom. Jises golo akim kunum bulto, Pita na aposol walem nengo Got murmulom dongal enem ngondo  Baibel yu kawei neori keram panim. Embe pile, Jises enjep nengo enem Jerusalem molpa morambe, wal embe enem kin min wonda panim. (Luk 24:49; Apo. 1:​4, 5) Pita kui mom kunum nawal erim? Pita na Kristen walem “yane kunum kunum” ninjip. (Apo. 1:​13, 14) Pita bulto pepe ngimba bolo Kristen ga ngom bar, enjep erdongal ere enem bunuman ka karkar yane ne Johova kin sengse moiya nim. (1 Pita 4:7 gere.) Pita pilgi wal dongal mom pile, olom bunuman ka karkar ere pilgi ding angnam ambam man kongrikeisen a monjup ere dongal erim.—Gal. 2:9.

17. Kenem kenem wal pende enamen kaple enda, ba nawal ende anjngo enamen? (Piksa pra kane.)

¹⁷ Kenem pra bunuman ka karkar ere, yane kunum kunum ne Johova ngonamen. Kenem pilkane esmen Johova kin kunum kunum yane ninamen, nalenem, olom kenem pakero kolta ninde wal porpor enamen kaple enem. Weieri, kenem wal kerma ende omukro enamen pamdal, kenem yane nipe Johova kolta ninda, nalenem, olom kin pilgi nimen ala wal ka kenem kin min wonda Johova pilkane enem.

18. Kenem bunuman kol si Johova bunuman aiyem karkar kawei enamen mo?

¹⁸ Kenem kawei pile Johova sangiyo wei ninamen, nalenem, olom mom mal kenem ersem embe pile, olom mambnem aiyem karkar enamen kaple enem. (Stt. 1:26) Embe erim ba, olom mambnem aiyem porpor kun wei karkar enamen kaple nanem. (Ais. 55:9) Ba, Pita erim mal, kenem anjngo duwom ere Johova mambnem karkar enamen, e mol mene mem na bunuman ka karkar enamen.