Natawo ako ha Tiranë, an kapital han Albania. Pobre an amon pamilya. Tangkod nga tawo an akon tatay, ngan nagtatrabaho hiya hin damu ka oras para makagtagana ha amon. Pero pirme la gihapon kami kapos. Han bata pa ako, nakapasubo ha akon nga pobre kami. Kaurogan na nga waray ako sapatos ngan agsob nga kulang an akon nakakaon.

 Bata pa gud ako han nagtikang ako mangawat. Kahuna ko nakakabulig ako ha akon pamilya. Ha urhi, nadakop ako han mga pulis. Salit han 1988, han 14 anyos ako, iginpadara ako han akon tatay ha usa nga reform school. Duha ka tuig ako nga nag-ukoy didto ngan nahibaro pagwelding. Pagbaya ko, karuyag ko magkaada tuhay nga pakabuhi; pero diri ako nakakabiling hin trabaho. Damu ha Albania an waray trabaho tungod han mga problema ha politika. Dismayado ako salit inupod na liwat ako ha akon maiha na nga kasangkayan ngan nagtikang pangawat utro. Ha urhi, gin-aresto kami nga magsarangkay ngan ginsentensyahan hin tulo ka tuig nga kapriso.

 Pakagawas ko ha prisohan, padayon ako nga naghimo hin mga krimen. Grabe na an krisis ha ekonomiya ha Albania, ngan masamok an nasud. Hiton makuri nga panahon, nagkaada ako damu nga kwarta tungod han ilegal nga mga buruhaton. Katapos han panulis diin naaresto an duha han akon mga kaupod, pinalagiw ako tikang ha nasud basi malikyan an maiha nga sentensya hin kapriso. Hito nga panahon may asawa na ako, hi Julinda, ngan may minasus-an kami nga anak nga lalaki.

 Nahingadto kami ha England. Karuyag ko na gud magbag-o hin kinabuhi kaupod an akon asawa ngan anak, pero makuri gud matanggal an akon mga nahiaraan. Waray pag-iha, naghimo na liwat ako hin krimen—hini nga higayon, ha pagin dealer hin droga, ngan dagku gud nga kantidad an akon ginkakaptan.

 Ano an inabat ni Julinda ha akon pagnegosyo hin droga? Hiya an mag-iistorya: “Nagdaku ako ha Albania, ngan karuyag ko gud nga makabangon tikang ha pagin pobre. Andam ako nga buhaton an bisan ano, magin mas maopay la an amon kinabuhi. Kahuna ko kwarta an solusyon, salit ginsuportahan ko gud hi Artan ha pagbuwa, pangawat, ngan pagnegosyo hin droga—bisan ano basi la makakwarta kami.”

 Katapos, han 2002, nagbag-o an amon kinabuhi ngan tigda nga nawara an amon paglaom hin mas maopay nga kabubuwason. Nadakop ako nga may dara nga daku nga kargamento hin droga ngan ginpriso na liwat.

 Diri ko napapansin nga hinay-hinay na ngay-an nga naiimpluwensyahan han Biblia an akon kinabuhi. Han 2000 pa la, may nakilala hi Julinda nga mga Saksi ni Jehova ngan nagtikang pag-aram ha Biblia kaupod nira. Hito nga panahon waray ako mainteres ha paghisgot han Biblia kay kahuna ko nga boring ito. Pero naruyagan gud ito ni Julinda. Siring niya: “Tikang ako ha relihiyoso nga pamilya, ngan hinigugma ko gud ngan ginrirespeto an Biblia. Maiha ko na nga karuyag mahibaroan an igintututdo hito, ngan eksayted ako nga mag-aram han Biblia kaupod han mga Saksi. Naintindihan ko an damu nga igintututdo han Biblia. An akon nahibaroan nakabulig ha akon nga maghimo hin pipira nga pagbag-o. Pero diri ko pa gud nababag-o an akon panhunahuna ha kwarta—tubtob nga naaresto hi Artan. Dida na ako nakapanhunahuna. Tigda nga na-realize ko nga tinuod an ginsisiring han Biblia mahitungod ha kwarta. Ginhimo namon an tanan basi magin riko, pero waray la gihapon kami magin malipayon. Naintindihan ko na nga kinahanglan bug-os ko nga sundon an mga suruklan han Dios.”

 Han 2004, ginpagawas ako ha prisohan, ngan waray pag-iha, nagtesting ako pagbalik ha pagin dealer hin droga. Kondi nagbag-o na an panhunahuna ni Julinda, ngan may ginsiring hiya nga nakapahunahuna gud ha akon: “Diri ko na karuyag an imo kwarta. Karuyag ko mahibalik an akon bana, ngan karuyag ko nga makaupod han akon mga anak an ira tatay.” Na-shock ako, pero tama hiya. Damu ka tuig nga diri ko nakakaupod an akon pamilya. Nahunahuna ko liwat an damu nga problema nga akon naeksperyensyahan tungod han paningkamot nga makakwarta ha ilegal nga paagi. Salit nagdesisyon ako nga bag-uhon an akon pagkinabuhi ngan waray na makig-upod ha akon kasangkayan.

 An may pinakadaku nga epekto ha akon amo an akon pag-upod ha akon asawa ngan duha nga anak ha usa nga katirok han mga Saksi ni Jehova. Naimpres ako han sinsero ngan makisangkayon nga mga tawo nga akon nakilala didto. Ha urhi, nagtikang ako pag-aram han Biblia.

 Nahibaroan ko ha Biblia nga “an gugma ha kwarta usa nga gamot han ngatanan nga klase hin nakakadaot nga mga butang, ngan ha pagtinguha hini nga gugma an iba . . . [nagbuno han] ira kalugaringon hin damu nga kasakit.” (1 Timoteo 6:9, 10) Maaram ako nga tinuod gud ito nga teksto! Ginbasolan ko gud an mga sayop nga akon nahimo hadto kay nakahatag ito hin kasakit ha akon pamilya ngan ha akon. (Galacia 6:7) Han nahibaroan ko an gugma ha aton ni Jehova ngan han iya Anak nga hi Jesu-Kristo, nagtikang ako pagbag-o han akon personalidad. Diri ko na masyado ginhuhunahuna an akon kalugaringon, lugod mas ginhuhunahuna ko na an iba, ngan upod hito an paghatag hin mas damu nga panahon ha akon pamilya.

 Nagpahimulos ako ha pagsunod ha sagdon han Biblia: “Mahigawas ha paghigugma ha kwarta an iyo pagkinabuhi, samtang kontento na kamo ha mga butang nga aada.” (Hebreo 13:5) Yana murayaw na an akon hunahuna ngan limpyo an akon konsensya. Nakahatag ini ha akon hin kalipay nga waray ko gud maeksperyensyahi hadto. Mas marig-on na an amon pag-asawa, ngan mas duok na an amon pamilya.

 Hadto naghuhunahuna ako nga kon damu an amon kwarta, magigin malipayon kami. Yana klaro na ha akon nga an krimen ngan gugma ha kwarta naghatag ha akon hin duro nga kasakit. Diri kami riko, pero inaabat ko nga may hin-agian kami nga mas importante gud ha amon kinabuhi—an pakigsangkay kan Jehova nga Dios. An pagsingba ha iya nga urosa sugad nga pamilya naghahatag ha amon hin tinuod nga kalipay.