1-3. (a) Ano an pagbasol, ngan ano an mahimo magin epekto hito ha aton? (b) Ano an aton hibabaroan kan Pablo mahitungod han pag-alagad ha Dios nga waray ginbabasolan?

AN PARASIDAY nga hi J. G. Whittier nagsurat: “Ha ngatanan nga makasurubo nga mga pulong nga ginyakan o ginsurat, ini an pinakamakasurubo: ‘Unta ini an akon kahimtang!’” An iya iginpapasabot amo an mga butang nga aton ginbabasolan, nga karuyag unta naton utruhon ngan buhaton ha iba nga paagi. An “pagbasol” amo an duro nga kasubo o kasakit ha hunahuna tungod han aton ginbuhat o bangin waray buhata, ngan mahimo ito mangahulogan nga “magtangis utro.” Kita ngatanan may mga nabuhat nga karuyag unta naton utruhon ngan buhaton ha iba nga paagi. May ginbuhat ka ba nga imo ginbabasolan?

² May mga tawo nga nakahimo hin dagku nga sayop o hin magraot hinduro nga butang. An iba waray man nabuhat nga maraot gud, kondi nahuhunahuna nira kon an iba han ira mga desisyon amo gud ba an pinakamaopay. May mga tawo nga waray na maghinunahuna han ira naglabay ngan nagpadayon ha ira kinabuhi. An iba nakukonsensya la gihapon ha ira mga nabuhat han naglabay ngan naghuhunahuna, ‘Unta waray ko adto buhata!’ (Sal. 51:3) Kumusta ka man? Karuyag mo ba mag-alagad ha Dios nga diri ginhihinunahuna an imo nabuhat nga mga sayop hadto? May ehemplo ba ha Biblia han usa nga nakahimo hito? May-ada gud—hi apostol Pablo.

³ Hi Pablo nakahimo hin dagku nga sayop ngan hin maaramon nga mga desisyon. Ginbasolan gud niya an iya mga sayop, kondi nahibaro liwat hiya nga himoon nga malampuson an iya kinabuhi pinaagi han matinumanon nga pag-alagad ha Dios. Aton usisahon kon ano an igintututdo ha aton han iya ehemplo mahitungod han pag-alagad nga waray ginbabasolan.

4. Ano an naglabay ni apostol Pablo?

⁴ Sugad nga batan-on nga Pariseo, may mga nabuhat hi Pablo nga ha urhi iya ginbasolan. Pananglitan, hiya an nanguna ha mapintas nga pagtimaraot ha mga disipulo ni Kristo. An  Biblia nasiring nga katapos gud han pagpataya kan Esteban, “ginwakay ni Saulo [ha urhi gintawag nga hi Pablo] an singbahan, ngan sinulod hiya ha tagsa nga balay, ngan han pananasa han mga kalalakin-an ngan kababayin-an ipinamutang hira ha bilanggoan.” (Buh. 8:3) An eskolar nga hi Albert Barnes nagsiring nga an Griego nga pulong nga iginhubad nga “ginwakay” usa nga “mapwersa nga pulong, nga nagpapasabot han kadasig ngan kapungot nga iginpakita [ni Saulo] ha iya ginbuhat nga pagtimaraot.” Salit siring ni Barnes, “madarahog nga gin-atake ni Saulo an singbahan pariho hin mapintas nga hayop.” Sugad nga debotado nga Judio, natoo hi Saulo nga sugo ha iya han Dios nga bungkagon an Kristiano nga kongregasyon. Salit madarahog gud nga gintimaraot niya an mga Kristiano ngan gintarhog nga patayon “bisan lalaki, bisan babaye.”—Buh. 9:1, 2; 22:4. *

5. Isaysay kon paonan-o hi Saulo inundang ha pagtimaraot ha mga sumurunod ni Jesus ngan nagtikang pagsangyaw mahitungod kan Kristo.

⁵ Karuyag ni Saulo kumadto ha Damasko, kuhaon an mga disipulo ni Jesus ha ira mga balay, ngan danason hira ha Jerusalem basi sirotan han Sanhedrin. Kondi napakyas hiya kay iya ginkukontra an Ulo han Kristiano nga kongregasyon. (Efe. 5:23) Samtang tikadto hi Saulo ha Damasko, ginkompronta hiya ni Jesus, ngan nabuta hiya pinaagi hin milagroso nga kapawa. Katapos, ginpakadto hiya ni Jesus ha Damasko basi maghulat hin dugang nga mga instruksyon. Maaram kita han sunod nga nahitabo.—Buh. 9:3-22.

6, 7. Ano an nagpapakita nga maaram gud hi Pablo han iya makasurubo nga naglabay?

⁶ Nagbag-o dayon hi Pablo han nagin Kristiano hiya. Tikang ha pagin mapintas nga kaaway han Kristianidad, nagin madasigon hiya nga parasuporta hito. Bisan pa hito, ha urhi nagsurat hiya mahitungod ha iya kalugaringon: “Hinbatian na niyo hadton nag-agi nga panahon an kahimtang han akon kinabuhi ha toloohan han mga Judio, nga diri na sadang labwan gintitimaraot, ngan ginhibang ko an singbahan han Dios.” (Gal. 1:13) Ha urhi iya na liwat gin-unabi an iya naglabay han nagsurat hiya ha mga taga-Korinto, ha mga taga-Filipos, ngan kan Timoteo. (Basaha an 1 Korinto 15:9; Fil. 3:6; 1 Tim. 1:13) Iginsurat ni Pablo an iya ginbuhat diri basi iparayaw ito, kondi waray liwat hiya gumios nga baga hin waray ito mahitabo. Maaram gud hiya nga nakabuhat hiya hin dagku nga sayop.—Buh. 26:9-11.

⁷ An eskolar ha Biblia nga hi Frederic W. Farrar nag-unabi han nagin papel ni Pablo ha “makangingirhat nga pagtimaraot” ha mga Kristiano. Nagsiring liwat hiya nga kon aton huhunahunaon kon ano kagrabe an pagtimaraot ni Pablo ha mga Kristiano, masasabtan naton an duro nga kasubo nga sigurado nga iya inabat ngan an posible nga duro nga pagtamay ha iya han iba. May mga panahon nga ha iba-iba nga kongregasyon nga iya ginbisita bangin gindadaop hiya hin kabugtoan nga siyahan pa la niya iginkita ngan ginsisidngan hiya, ‘Ikaw ngay-an hi Pablo—ikaw an nagtimaraot ha amon!’—Buh. 9:21.

8. Ano an gin-abat ni Pablo ha kalooy ngan gugma nga iginpakita ha iya ni Jehova ngan ni Jesus, ngan ano nga leksyon an igintututdo hito ha aton?

⁸ Kondi nasantop ni Pablo nga nabuhat niya an iya ministeryo pinaagi la han diri-matupngan nga pagkabuotan han Dios. Ito nga kalidad nga resulta han kalooy han Dios iya gin-unabi hin mga 90 ka beses ha iya 14 nga surat—mas damu kay han pag-unabi han iba nga nagsurat han Biblia. (Basaha an 1 Korinto 15:10.) Gin-apresyar gud ni Pablo an maloloy-on nga pagtratar ha iya, ngan karuyag niya siguruhon nga diri makawang an iginpakita ha iya han Dios nga diri-matupngan nga pagkabuotan. Salit ‘nagbuhat hiya hin labi pa’ kay han ngatanan iba pa nga apostol. An ehemplo ni Pablo matin-aw nga nagpapakita nga kon isumat naton an aton mga sala ngan magbag-o, hi Jehova andam magpasaylo bisan ha dagku nga sala pinaagi han halad lukat ni Jesus. Maopay gud ini nga leksyon para ha bisan hin-o nga nakukurian pagtoo nga an mga kapulsanan han  halad ni Kristo para ha ira sugad nga indibiduwal! (Basaha an 1 Timoteo 1:15, 16.) Bisan kon hadto mapintas nga gintimaraot ni Pablo hi Kristo, hiya nakagsurat: “[An] Anak han Dios . . . naghigugma ha akon, ngan nagtubyan han iya kalugaringon tungod ha akon.” (Gal. 2:20; Buh. 9:5) Oo, hinbaroan ni Pablo nga kinahanglan buhaton niya an iya gimaopayi ha pag-alagad ha Dios bisan pa han iya ginbuhat hadto, basi waray na hiya pagbasolan. Ito ba liwat an imo hinbaroan?

9, 10. (a) Kay ano nga an iba han katawohan ni Jehova may ginbabasolan? (b) Kay ano nga diri maopay an pagkinabaraka ha naglabay nga mga sayop?

⁹ May mga nabuhat ka ba nga ginbabasolan mo yana? Ginkaragan mo ba an imo kusog ngan panahon ha mga buruhaton nga diri importante? May ginbuhat ka ba nga nakadaot ha iba? O bangin may iba pa nga hinungdan nga nagbabasol ka. Kon ini an imo inaabat, ano an puydi mo buhaton?

¹⁰ May mga tawo nga pirme nagkikinabaraka! Nasusubo hira ngan diri namumurayaw tungod han pauroutro nga paghunahuna han ira mga sayop. May-ada ba problema nga nasusulbad ha pagkinabaraka? Waray! Hunahunaa nga damu ka oras nga nangangalimbasog ka nga makaabante sakay hin rocking chair. Naubos na an ngatanan mo nga kusog pero waray ka gud makaabante! Imbes nga magkinabaraka, an positibo nga paggios mahimo magkaada maopay nga resulta. Puydi ka mangaro hin pasaylo ha imo nabuhatan hin sayop ngan mangalimbasog nga maibalik an iyo maopay nga relasyon. Puydi mo likyan an mga hinungdan nga nagresulta hito nga imo pakasayop basi diri na ito mautro. Pero usahay, bangin kinahanglan mo la ilubon an pipira nga kahimtang. Kondi an pagkinabaraka mahitungod han naglabay nga mga sayop diri makakabulig ha imo. Lugod, mahimo pa ito makapugong ha imo ha pagbuhat han imo gimaopayi ha pag-alagad ha Dios.

11. (a) Ano an sadang naton buhaton basi makarawat an kalooy ngan mahigugmaon nga pagkabuotan ni Jehova? (b) Ano an ginsisiring han Biblia nga sadang buhaton basi magin murayaw an hunahuna may kalabotan ha aton naglabay nga mga sayop?

¹¹ An iba may tendensya nga sobra nga makonsensya  ha ira naglabay nga mga sayop salit naabat hira nga waray hira pulos ha paniplatan han Dios. Bangin naabat hira nga diri hira takos han kalooy han Dios kay dagku an ira sala o damu hinduro ito. Kondi an tinuod, anoman an bangin nahimo nira han naglabay, puydi hira magbasol, magbag-o, ngan mangaro hin pasaylo. (Buh. 3:19) Mahimo ipakita ha ira ni Jehova an iya kalooy ngan mahigugmaon nga pagkabuotan, sugad la nga iya iginpakita ito ha damu hinduro nga indibiduwal. Mahigugmaon nga papasayloon ni Jehova an usa nga mapainubsanon, tangkod, ngan kinasingkasing nga nagbabasol. Ginbuhat ito han Dios kan Job, nga nagsiring: “Ako . . . nagbabasol ha tapotapo ngan ha mga agbon.” (Job 42:6) Kinahanglan sundon naton ngatanan an ginsisiring han Biblia nga sadang buhaton basi magin murayaw an hunahuna: “Hiya nga nagtatabon han iya mga pagtalapas diri mauswag; kondi bisan hin-o nga magsumat ngan bumaya hini makakakuha hin kalooy.” (Prob. 28:13; Jak. 5:14-16) Salit isumat naton ha Dios an aton sala, mag-ampo ha pangaro hin pasaylo, ngan maghimo hin mga paagi basi tadungon an sayop. (2 Kor. 7:10, 11) Kon aton bubuhaton ini, kakaloy-an kita han Dios nga ‘nagpapasaylo hin damu gud.’—Isa. 55:7.

12. (a) Ano an igintututdo ha aton han ehemplo ni David may kalabotan ha gimaopayi nga buhaton kon nakukonsensya kita? (b) Ha ano nga paagi nagbabasol hi Jehova, ngan paonan-o nakakabulig ha aton an paghibaro hito? (Kitaa an kahon.)

¹² An pag-ampo usa nga gamhanan nga paagi nga mabubuligan kita han Dios. Ha maopay hinduro nga salmo, iginpahayag ni David an iya pagtoo nga ginbaton ni Jehova an iya mga pag-ampo. (Basaha an Salmo 32:1-5.) Sugad han ginsiring ni David, nanluya hiya tungod kay diri niya ginsusunod an ginsisiring han iya konsensya! Nasamok an iya hunahuna, nagkasakit hiya, ngan nawad-an hin kalipay kay waray niya isumat an iya sala. Paonan-o hi David napasaylo ngan nagkaada murayaw nga hunahuna? Dida la han iya iginsumat ha Dios an iya mga sala. Ginbaton ni Jehova an mga pag-ampo ni David ngan ginparig-on hiya nga magpadayon ha iya kinabuhi ngan magbuhat hin mapulsanon nga mga butang. Ha pariho nga paagi, kon kinasingkasing ka nga mag-aampo, makakasarig ka nga pamamatian gud ni Jehova an imo pangamuyo. Kon nakukonsensya ka tungod han imo mga sayop hadto, buhata an ngatanan nga imo mahihimo nga tadungon ito, ngan katapos, magkaada pagtoo ha pasarig ni Jehova nga ginpasaylo ka na niya!—Sal. 86:5.

13, 14. (a) Ha ano kita sadang magpokus yana? (b) Ano nga mga pakiana an makakapagios ha aton nga usisahon an aton kinabuhi yana?

¹³ Ginsisiring nga masasabtan naton an kinabuhi pinaagi ha paghinumdom han naglabay kondi sadang kita magkinabuhi pinaagi han paghunahuna han tidaraon. Salit imbes nga magkinabaraka ha naglabay, sadang kita magpokus ha aton ginbubuhat yana ngan ha tidaraon. Ano an aton ginbubuhat yana, o diri ginbubuhat, nga paglabay han mga tuig hihingyapon naton nga unta waray naton buhata o ginbuhat naton ha iba nga paagi? Matinumanon ba kita nga  nag-aalagad ha Dios basi waray kita pagbasolan ha tidaraon?

¹⁴ Samtang nagtitikahirani an daku nga kagol-anan, diri naton karuyag magkinabaraka ha mga butang sugad hini: ‘May mahihimo pa ba unta ako basi dugangan an akon ginbuhat ha pag-alagad ha Dios? Kay ano nga waray ako magpayunir han may higayon ako? Ano an nakapugong ha akon nga mangalimbasog nga magin ministeryal nga surugoon? Nangalimbasog gud ba ako nga isul-ot an bag-o nga personalidad? Ako ba an klase han tawo nga karuyag ni Jehova nga umukoy ha iya bag-o nga kalibotan?’ Imbes nga magkinabaraka la hinin importante nga mga pakiana, karuyag naton ini gamiton ha pag-usisa ha aton kalugaringon ngan ha pagsiguro nga ginbubuhat naton an aton gimaopayi ha pag-alagad kan Jehova. Kay kon diri, bangin maipadayon naton an pagkinabuhi nga mahimo magresulta hin dugang nga mga pagbasol ha urhi.—2 Tim. 2:15.

15, 16. (a) Ano nga mga pagsakripisyo an ginhimo han damu nga kabugtoan basi unahon an pag-alagad ha Dios? (b) Kay ano nga diri naton sadang pagbasolan an bisan ano nga pagsakripisyo nga aton ginhimo ha pag-alagad ha Dios?

¹⁵ Kumusta man kamo nga naghimo hin mga pagsakripisyo basi makag-alagad kan Jehova hin bug-os-panahon? Bangin ginbayaan mo an maopay nga propesyon o malampuson nga negosyo basi pasimplihon an imo kinabuhi ngan magkaada dugang nga panahon ha mga buruhaton han Ginhadian. O bangin ginpili mo nga diri mag-asawa o diri magkaada mga anak basi makag-alagad ha Bethel, bumulig ha mga proyekto han panukod ha iba-iba nga nasud, o magin paramangno han sirkito o misyonero. Sadang ka ba magbasol hito nga imo mga desisyon yana nga nagtitikalagas ka na ha pag-alagad kan Jehova? Sadang ka ba umabat nga an imo mga pagsakripisyo diri kinahanglanon o nga ginbuhat mo ito ha sayop nga panahon? Diri gud!

¹⁶ Ginhimo mo ito nga mga desisyon kay hinigugma mo gud hi Jehova ngan karuyag mo buligan an iba nga naruruyag mag-alagad ha iya. Ayaw hunahunaa nga mas maopay unta an imo kahimtang kon diri ito an imo ginbuhat. Mahimo ka magin malipayon hinduro kay maaram ka nga husto an imo ginbuhat uyon ha imo kahimtang. Sadang ka malipay nga ginbuhat mo an imo gimaopayi ha pag-alagad kan Jehova. Diri niya hingangalimtan an imo pagsakripisyo. Ha tinuod nga kinabuhi ha tidaraon, babalosan ka niya hin mga bendisyon nga mas maopay pa gud kay han bisan ano nga imo nahuhunahuna yana!—Sal. 145:16; 1 Tim. 6:19.

17, 18. (a) Ano nga prinsipyo an nakabulig kan Pablo nga mag-alagad nga waray ginbabasolan? (b) Ano an imo determinasyon may kalabotan ha imo pag-alagad kan Jehova hadto, yana, ngan ha tidaraon?

¹⁷ Ano nga prinsipyo an hinbaroan ni Pablo nga nakabulig ha iya nga mag-alagad ha Dios nga waray dugang nga ginbabasolan? Sugad han pagkahubad ni J. B. Phillips, hi Pablo nagsurat: “Gintalikdan ko an naglabay ngan samtang ginkakab-ot an anoman nga aada ha unhan nangangalimbasog ako nga makab-ot an akon tumong.” (Basaha an Filipos 3:13, 14.) Waray paghinunahunaa ni Pablo an iya sayop nga pagkinabuhi han membro pa hiya han Judaismo. Lugod, gin-gamit niya an ngatanan nga iya kusog basi magin kwalipikado ha premyo nga kinabuhi nga waray kataposan ha tidaraon.

¹⁸ Kita ngatanan mahimo mag-aplikar han prinsipyo ha ginsiring ni Pablo. Imbes nga magkinabaraka ha aton naglabay ngan maghinunahuna ha mga butang nga diri na mababag-o, kinahanglan mangalimbasog kita nga makab-ot an mga bendisyon ha tidaraon. Bangin diri naton bug-os nga hingangalimtan an aton mga sayop nga nabuhat hadto, kondi diri kita kinahanglan padayon nga makonsensya tungod hito. Puydi kita mangalimbasog nga diri na magkinabaraka ha naglabay, buhaton an aton gimaopayi ha pag-alagad ha Dios yana, ngan hunahunaon an aton makalilipay nga tidaraon!