Ipakita an Gugma Ngan Pagtahod Pinaagi han Pagpugong han Imo Dila
Ipakita an Gugma Ngan Pagtahod Pinaagi han Pagpugong han Imo Dila
“An tagsa-tagsa ha iyo maghigugma ha iya kalugaringon nga asawa sugad ha iya ngahaw; ngan an asawa nga babaye magtahod ha iya asawa nga lalaki.”—EFESO 5:33.
1, 2. Ano nga importante nga pakiana an sadang igpakiana han ngatanan nga inasaw-an ha ira kalugaringon, ngan kay ano?
PANANGLITAN nakakarawat ka hin pinutos nga regalo nga minarkahan hin: “Handle With Care.” Paonan-o mo kakaptan ito? Sigurado nga hihimoon mo an ngatanan nga paagi basi diri ito madaot. Kumusta man an regalo nga pag-asawa?
2 Ha batan-on nga kababayin-an nga hi Orpa ngan hi Rut, an Israelita nga balo nga hi Noemi nagsiring: “Itugot unta ni Jehova nga kamo makaagi hin pagpahuway, an tagsa ha iyo ha balay han iya bana.” (Rut 1:3-9) Mahitungod han maopay nga asawa, an Biblia nasiring: “Balay ngan bahandi amo an panurundon tikang ha mga amay; kondi an asawa nga mainalam-agamon tikang kan Jehova.” (Proberbios 19:14) Kon inasaw-an ka, kinahanglan tagdon mo an imo padis sugad nga regalo tikang ha Dios. Paonan-o mo gintatagad an regalo nga iginhatag ha imo han Dios?
3. Ano nga sagdon ni apostol Pablo an kinahanglan sundon han mga bana ngan han mga asawa?
3 Han nagsurat hi apostol Pablo ha mga Kristiano ha siyahan nga siglo, hiya nagsiring: “An tagsa-tagsa ha iyo maghigugma ha iya kalugaringon nga asawa sugad ha iya ngahaw; ngan an asawa nga babaye magtahod ha iya asawa nga lalaki.” (Efeso 5:33) Tagda kon paonan-o masusunod han mga bana ngan mga asawa ini nga sagdon may kalabotan ha ira mga pulong.
Pagbantay ha “Waray Pagpahuway” Ngan Nakakadaot nga Butang
4. Paonan-o an dila mahimo makaimpluwensya para ha maopay o para ha maraot?
4 An parasurat han Biblia nga hi Jakobo nasiring nga an dila amo “an waray pagpahuway ” ngan nakakadaot nga butang nga ‘puno hin magpakamaratay nga hilo.’ (Jakobo 3:8) Maaram hi Jakobo hinin importante nga kamatuoran: Nakakadaot an waray pagpahuway o diri-mapugngan nga dila. Sigurado nga pamilyar hiya ha proberbio han Biblia nga iginpapariho an diri-ginhuhunahuna nga mga pulong ha ‘dinultan han kampilan.’ Ha kabaliktaran, ito mismo nga proberbio nasiring nga “an dila han makinaadmananon amo an kaopayan ha lawas.” (Proberbios 12:18) Oo, an mga pulong mahimo magkaada daku nga epekto. Mahimo ito makasakit, o makaliaw. Ano an epekto han imo mga pulong ha imo padis? Kon pakianhan mo hini an imo bana o asawa, ano an iya maibabaton?
5, 6. Ano nga mga hinungdan an nagpapakuri ha iba nga mapugngan an dila?
5 Kon an nakakasakit nga mga pulong hinay-hinay nga nagigin bahin na ha imo pag-asawa, mahimo mo mapauswag an sitwasyon. Kondi, ginkikinahanglan an pangalimbasog. Kay ano? Tungod kay aada an diri-hingpit nga unod nga kinahanglan atohan. An napanunod nga sala may-ada maraot nga impluwensya ha paagi han aton paghunahuna ngan pakiistorya ha usa kag usa. “Kon may-ada tawo nga waray hipakdol hin pulong,” nagsurat hi Jakobo, “amo ini an hingpit nga lalaki, nga sadang makapugong ha bug-os man nga lawas.”—Jakobo 3:2.
6 Dugang pa ha pagkadiri-hingpit han tawo, an paagi han paggawi han pamilya may-ada bahin ha sayop nga paggamit han dila. An iba nagdaku ha panimalay nga an mga kag-anak “diri sadang malukmay, . . . diri mag-ilubon, magpintas.” (2 Timoteo 3:1-3) Agsob nga an mga anak nga nagtutubo ha sugad nga kahimtang nagpapakita hin pariho nga mga pamatasan kon nagigin adulto na hira. Syempre, an pagkadiri-hingpit o diri maopay nga pagpadaku diri pasangilan para ha nakakadaot nga mga pulong. Kondi, an paghibaro hini nabulig ha aton nga masabtan kon kay ano nga an pagpugong ha dila ha pagyakan hin nakakasakit makuri gud para ha iba.
‘Bayai an Magraot nga mga Yakan’
7. Ano an iginpasabot ni Pedro han ginsagdonan niya an mga Kristiano nga ‘bayaan an ngatanan nga magraot nga yakan’?
7 Anoman an hinungdan, an nakakasakit nga mga pulong han mag-asawa mahimo magpasabot hin kakulang hin gugma ngan pagtahod ha padis han usa. Makatadunganon nga ginsagdonan ni Pedro an mga Kristiano nga ‘bayaan an ngatanan nga magraot nga yakan.’ (1 Pedro 2:1) An Griego nga mga pulong nga iginhubad nga “magraot nga mga yakan” nangangahulogan hin “nakakainsulto nga mga pulong.” Iginpapasabot hito an ideya han ‘pag-igó ha mga tawo pinaagi han mga pulong.’ Iginhuhulagway gud hito an mga epekto han diri-mapugngan nga dila!
8, 9. Ano an mahimo magin resulta ha paggamit hin nakakainsulto nga mga pulong, ngan kay ano nga sadang likyan ito han mag-asawa?
8 An nakakainsulto nga mga pulong baga hin diri seryoso hinduro, kondi tagda an nahitatabo kon an bana o asawa nagamit han sugad nga mga pulong. An pagtawag ha padis han usa nga lurong, hubya, o hakog nagpapasabot nga an iya bug-os nga personalidad mahimo sumahon ha usa nga ngaran—usa nga nakakaminos nga ngaran! Diri gud ini mahigugmaon. Ngan kumusta man an sobra nga mga pulong nga nagpapabug-at han mga kaluyahan han padis? Diri ba tinuod nga sobra la an mga pulong sugad han “Pirme ka gud atrasado” o “Diri ka gud namamati ha akon”? Makakaaghat gud ito hin pagdepensa. Sugad nga resulta, mahimo ito makagtikang hin mapaso nga diskusyon.—Jakobo 3:5.
9 An pag-istorya nga puno hin nakakainsulto nga mga pulong nakakatensyon ha mag-asawa, ngan ini liwat mahimo magkaada seryoso nga resulta. An Proberbios 25:24 nasiring: “Maoroopay an pag-ukoy dida ha kanto han atop han balay, kay ha pakiglungon ha makibabalingkutayon nga babaye dida ha haluag nga balay.” Syempre, sugad liwat hito an masisiring ha makibalingkutayon nga bana. Paglabay han panahon, an nakakasakit nga mga pulong han bana o asawa makakadaot han relasyon, bangin magin hinungdan nga an bana o asawa umabat nga hiya diri-hinigugma, diri takos pa ngani higugmaon. Matin-aw, importante nga pugngan an dila. Kondi paonan-o?
‘Pugngi an Dila’
10. Kay ano nga importante nga pugngan an dila?
10 “Waray bisan hin-o nga sadang makaanad ha dila,” siring han Jakobo 3:8. Kondi, sadang buhaton naton an aton gimaopayi basi mapugngan an aton dila. “Kon may tawo nga maghunahuna nga hiya relihiyoso, nga waray niya pagpugngi an iya dila kondi nga ginlimbongan niya an iya kasingkasing, an relihiyon niya waray pulos.” (Jakobo 1:26; 3:2, 3) Ipinapakita hini nga seryoso nga butang an paagi han paggamit mo han imo dila. Nakakaapekto ito diri la han imo relasyon ha imo padis; nakakaapekto ito han imo relasyon kan Jehova nga Dios.—1 Pedro 3:7.
11. Paonan-o bangin posible nga malikyan han usa an diri pagkasinabot nga magin mapaso nga diskusyon?
11 Maaramon an pagtagad kon paonan-o ka nakikiistorya ha imo padis. Kon nagigin tensyonado an sitwasyon, pangalimbasugi nga maibanan an tensyon. Tagda an usa nga sitwasyon nga nahitabo kan Isaak ngan ha iya asawa, hi Rebeka, sugad han nakarekord ha Genesis 27:46–28:4. “Hi Rebeka siniring kan Isaak: Ginugol-an ako hinin akon kinabuhi tungod han mga anak nga babaye ni Het, kon hi Jakob mangasawa ha mga anak sugad hini, ha mga anak nga babaye han tuna, ano an kaopayan han akon kinabuhi?” Waray indikasyon nga hi Isaak binaton hin mapintas. Lugod, iya ginpalakat an ira anak nga hi Jakob basi makabiling hin mahadlukon-ha-Dios nga asawa nga diri makakaguol kan Rebeka. Pananglitan nabangon an diri pagkasinabot han bana ngan han iya asawa. An mataktika nga paggamit han pulong nga nangangahulogan hin “ako” imbes hin “ikaw” mahimo makapugong han gudti nga diri-pagkasinabot ha pagin mapaso nga diskusyon. Pananglitan, imbes nga sumiring, “Waray ka gud panahon ha akon!” kay ano nga diri sumiring, “Karuyag ko unta nga agsob kita nga magkaupod”? Pagsentro ha iyo problema, diri la ha padis. Likayi an tendensya ha pag-usisa kon hin-o an husto ngan kon hin-o an sayop. “Padayunon ta an mga butang nga nakakahimo hin kamurayawan, ngan mga bagay nga nakakarig-on ha usa kag usa,” siring han Roma 14:19.
Isalikway an ‘Kapaitan, Kangalas, Ngan Kasina’
12. Basi mapugngan an dila, ano an aton sadang ig-ampo, ngan kay ano?
12 An pagpugong ha dila diri la kay pagbantay ha aton ginsisiring. Ha tinuod, an aton mga pulong nagtitikang ha kasingkasing diri ha baba. Hi Jesus nagsiring: “An maopay nga tawo han maopay nga manggad han iya kasingkasing, napagowa han maopay; ngan an maraot nga tawo ha maraot nga manggad, napagowa han maraot; kay an kahuraan han kasingkasing amo an iginyayakan han baba.” (Lukas 6:45) Salit, basi mapugngan an imo dila, bangin kinahanglan mo mag-ampo sugad kan David: “Himoa ha akon, O Dios, an usa nga kasingkasing nga matalinis; ngan pagbag-ohi ako hin matadong nga espiritu ha sakob nakon.”—Salmo 51:10.
13. Paonan-o an kapaitan, kangalas, ngan kasina nagriresulta hin nakakasakit nga yakan?
13 Ginsagda ni Pablo an mga taga-Efeso nga likyan diri la an nakakasakit nga mga pulong kondi pati liwat an mga motibo ha pagyakan hito. Hiya nagsurat: “An ngatanan nga kapaitan, ngan kangalas, ngan kasina, ngan pagbusa, ngan paglibak (“pagsinggitay ngan an nakakasakit nga yakan,” NW) ngan an ngatanan nga maraot ipahirayo ha iyo.” (Efeso 4:31) Tigamni nga antes han “pagsinggitay ngan an nakakasakit nga yakan,” gin-unabi ni Pablo an “kapaitan, ngan kangalas, ngan kasina.” An gintipigan nga kasina nga sugad hin nabukal ha sulod posible nga amo an mag-aaghat ha usa nga magyakan hin nakakasakit nga mga pulong. Salit pakianhi an imo kalugaringon: ‘Nagtitipig ba ako hin kangalas ngan kasina ha akon kasingkasing? “Mapungtanon” ba ako?’ (Proberbios 29:22) Kon ini an imo kahimtang, pag-ampo para han bulig han Dios nga malamposan ini nga mga tendensya ngan magkaada pagpugong ha kalugaringon basi malikyan mo nga bumuto an imo kasina. An Salmo 4:4 nasiring: “Magtahod kamo hin kahadlok, ngan diri makasala; magpamalandong kamo ha iyo kalugaringon nga kasingkasing didto ha iyo higdaan, ngan humuyo kamo.” Kon aada an posibilidad han pagbuto han imo kasina ngan nahahadlok ka nga diri mo mapugngan an imo kalugaringon, sunda an sagdon han Proberbios 17:14: “Bayai an pakiglantugi nga waray pa an pagkabalingkot.” Pahirayo anay tikang ha sitwasyon tubtob nga lumabay an peligro.
14. Paonan-o an pagdumot nakakaapekto ha mag-asawa?
14 Diri masayon an pagpugong han kasina ngan kangalas, labi na kon tikang ito ha tinawag ni Pablo nga “kapaitan.” An Griego nga pulong nga ginamit ni Pablo gintagan hin kahulogan nga “madumot nga disposisyon nga nagdudumiri hin pagpahiuli” ngan ‘kapungot nga nagtitipig hin rekord han mga sayop.’ Usahay an kahangit sugad hin madakmol nga dampog ha butnga han bana ngan ha iya asawa, ngan an kahimtang mahimo magpadayon hin hilawig nga panahon. Mahimo magresulta hin kaurit kon an pag-abat hin kaagrabyado waray masulbad hin bug-os. Kondi waray pulos an pagdinumot tungod han naglabay nga mga sayop. An nahitabo, nahitabo na. Mapulsanon nga sadang hingalimtan an sayop nga ginpasaylo na. An gugma “diri nag-iisip han karat-an.”—1 Korinto 13:4, 5.
15. Ano an mabulig ha mga hiara na magyakan hin mapintas ha pagbag-o han ira paagi han pagyakan?
15 Ano man kon an mapintas nga mga pulong ordinaryo la ha pamilya nga imo gindak-an ngan nabatasan mo na an paggamit hito? Mahimo mo mabag-o ini. Naghimo ka na hin mga limitasyon ha damu nga bahin han kinabuhi diin diri mo gud tinutugotan an imo kalugaringon nga gumios ha usa nga paagi. Ano an imo limitasyon may kalabotan ha imo mga pulong? Maundang ka ba antes magin nakakasakit na an imo mga pulong? Maruruyag ka nga sundon an limitasyon nga ginsiring ha Efeso 4:29: “Diri gumowa an bisan ano nga malaw-ay nga pulong ha iyo baba.” Ginkikinahanglan hini nga ‘manlubas kamo han daan nga tawo upod ha iya mga buhat, ngan manul-ot kamo han bag-o nga tawo, nga ginbag-o ha kinaadman sugad han dagway han Nagbuhat ha iya.’—Kolosas 3:9, 10.
Kompidensyal nga Pag-istorya—Kinahanglanon
16. Kay ano nga an diri pakiistorya nakakadaot ha pag-asawa?
16 Gutiay la an nahihimo—ngan mahimo magresulta hin kadaot—kon an bana o an asawa nagdudumiri pag-istorya. Diri ini pirme usa ka pagsirot ha padis, tungod kay bangin nabuhat la ito han usa tungod han iya pag-abat hin kapakyasan o panluya. Kondi, an pagdumiri ha pag-istorya ha kada usa nakakadugang la han tensyon ngan diri magsusulbad han problema. Sugad han ginsiring han usa nga asawa, “kon nag-iistorya na kami utro, diri na gud namon ginhihisgotan pa an problema.”
17. Ano an sadang buhaton han mga Kristiano nga nakakaeksperyensya hin tensyon ha pag-asawa?
17 Waray solusyon nga masayon kon nagpapadayon an tensyon han mag-asawa. An Proberbios 15:22 nasiring: “Kon hain an waray kasaragdonan, an mga tinguha napapakyas; kondi ha kadam-an nga magsaragdon ini natutukod.” Kinahanglan lumingkod kamo nga mag-asawa ngan pag-istoryahan an problema. Pamatii gud an imo padis upod an makinarawaton nga hunahuna ngan kasingkasing. Kon baga hin imposible an pagbuhat hito, kay ano nga diri pahimulosan an tagana nga mga tigurang ha Kristiano nga kongregasyon? May-ada hira kahibaro ha Kasuratan ngan eksperyensya ha pag-aplikar han mga prinsipyo han Biblia. Ito nga mga tawo ‘sugad hin lugar nga luluk-an tikang ha hangin, ngan sirongan tikang ha bagyo.’—Isaias 32:2.
Malalamposan Mo an Sayop nga Paggamit han Dila
18. Ano nga pangalimbasog an iginsasaysay ha Roma 7:18-23?
18 Daku nga pangalimbasog an pagpugong han aton dila. Sugad man an pagpugong ha aton mga paggawi. Ha pagsaysay han ayat nga gin-atubang ni apostol Pablo, hiya nagsurat: “Akon hinbaroan nga ha akon nga, kon sayuron, ha akon unod, waray hin maopay nga nag-uukoy; kay an pagbuot aadi ha akon, kondi an pagbuhat han maopay waray ko hiagii. Kay an maopay nga buot ko, waray ko pagbuhata; kondi an maraot gud nga diri ko buot, amo an ginbuhat ko. Kondi kon nagbuhat ako ha diri ko buot, diri na ako an nagbubuhat, kondi an sala nga nag-uukoy ha akon.” Tungod han ‘balaud han sala nga aada ha aton mga bahin han lawas,’ may tendensya kita ha sayop nga paggamit han aton dila ngan ha iba nga bahin han lawas. (Roma 7:18-23) Kondi, kinahanglan malamposan naton an problema—ngan malalamposan ito pinaagi han bulig han Dios.
19, 20. Paonan-o an susbaranan ni Jesus makakabulig ha mga bana ngan ha mga asawa nga mapugngan an ira dila?
19 Ha relasyon nga may-ada gugma ngan pagtahod, diri sadang gamiton an diri-ginhuhunahuna ngan mapintas nga mga pulong. Hunahunaa an susbaranan nga ipinakita ni Jesu-Kristo may kalabotan hini. Hi Jesus waray gud magyakan hin nakakainsulto nga mga pulong ha iya mga disipulo. Bisan ha kataposan nga gab-i han iya kinabuhi dinhi ha tuna han an iya mga apostol naglalantugi kon hin-o an pinakabantogan ha ira, an Anak han Dios waray mag-isog ha ira. (Lukas 22:24-27) “Mga asawa nga kalalakin-an,” nagsasagdon an Biblia, “higugmaa niyo an iyo mga asawa nga kababayin-an, sugad man nga hi Kristo naghigugma ha singbahan ngan igintubyan niya an iya kalugaringon tungod hito.”—Efeso 5:25.
20 Kondi, kumusta man an asawa? Sadang hiya “magtahod ha iya asawa nga lalaki.” (Efeso 5:33) An asawa ba nga narespeto ha iya bana, magsisinggit ha iya bana pinaagi hin nakakasakit nga yakan? “Buot ko nga iyo hibaroan, nga an ulo han ngatanan nga mga tawo amo hi Kristo;” nagsurat hi Pablo, “ngan an ulo han babaye amo an lalaki; ngan an ulo ni Kristo amo an Dios.” (1 Korinto 11:3) An mga asawa kinahanglan magpasakop ha ira ulo sugad nga hi Kristo nagpapasakop ha iya Ulo. (Kolosas 3:18) Bisan kon waray diri-hingpit nga tawo nga makakasubad kan Jesus ha hingpit nga paagi, an pangalimbasog ha ‘pagsunod ha iya mga pitad’ mabulig ha mga bana ngan mga asawa nga malamposan an sayop nga paggamit han dila.—1 Pedro 2:21.
Ano an Imo Hinbaroan?
• Paonan-o an diri-mapugngan nga dila makakadaot han pag-asawa?
• Kay ano nga makuri mapugngan an dila?
• Ano an mabulig ha aton ha pagkontrol han aton mga pulong?
• Ano an sadang mo buhaton kon may-ada tensyon an iyo pag-asawa?
[Mga Pakiana]
[Retrato ha pahina 24]
An mga tigurang naghahatag hin bulig nga basado ha Biblia
