Pagkilala ha Ihalas nga Mananap Ngan ha Marka Hito

NARURUYAG ka ba pagsulbad hin puzzle? Ha pagbuhat hito, namimiling ka hin mga giya nga nabulig ha imo nga mabilngan an solusyon. Ha iya giniyahan nga Pulong, nagtatagana an Dios han ginkikinahanglan nga mga giya may kalabotan ha numero nga 666, an ngaran, o marka, han ihalas nga mananap ha Pahayag kapitulo 13.

Hini nga artikulo, paghihisgotan naton an upat nga nangunguna nga mga paagi han pagpangatadongan mahitungod hini nga isyu—importante nga mga giya—nga magsusumat han kahulogan han marka han mananap. Aton paghihisgotan (1) kon paonan-o usahay pinipili an mga ngaran ha Biblia, (2) kon ano an ihalas nga mananap, (3) kon ano an iginpapasabot nga an 666 “numero han usa ka tawo,” ngan (4) an kahulogan han numero nga 6 ngan kon kay ano nga iginsurat ito hin tulo ka beses, nga amo an 600 nga gindugangan hin 60 nga gindugangan hin 6, o 666.—Pahayag 13:18.

Mga Ngaran ha Biblia—Diri mga Titulo La

An mga ngaran ha Biblia agsob nga may-ada espesyal nga kahulogan, labi na kon iginhatag han Dios. Pananglitan, tungod kay hi Abram magigin amay han mga nasud, ginsaliwnan han Dios an ngaran han patriarka hin Abraham, nga nangangahulogan nga “Amay han Kadam-an.” (Genesis 17:5) Ginsugo han Dios hira Jose ngan Maria nga ngaranan an magigin anak ni Maria hin Jesus, nga nangangahulogan hin “hi Jehova an Kaluwasan.” (Mateo 1:21; Lukas 1:31) Uyon hito nga ngaran nga may-ada espesyal nga kahulogan, pinaagi han ministeryo ngan halad nga kamatayon ni Jesus, ginhimo ni Jehova nga posible an aton kaluwasan.—Juan 3:16.

Uyon hito, an hatag han Dios nga ngaran nga 666 sigurado nga nagsisimbolo han gintatagad han Dios nga pangirilal-an nga mga kalidad han mananap. Natural la, basi hisabtan ito nga mga kalidad, kinahanglan naton makilala an mananap mismo ngan mahibaroan an mahitungod han mga buruhaton hito.

Iginpakilala an Mananap

An libro han Biblia nga Daniel naghahatag hin damu nga impormasyon mahitungod han kahulogan han simboliko nga mga mananap. An kapitulo 7 matin-aw nga naghuhulagway han “upat nga dagku nga mananap”—leon, oso, leopardo, ngan makaharadlok nga mananap nga may-ada dagku nga puthaw nga ngipon. (Daniel 7:2-7) Nagsusumat hi Daniel ha aton nga ini nga mga mananap nagrirepresentar han “kahadian,” o politikal nga mga ginhadian, nga sunod-sunod nga nagmamando ha dagku nga mga imperyo.—Daniel 7:17, 23.

May kalabotan ha mananap han Pahayag 13:1, 2, an The Interpreter’s Dictionary of the Bible nasiring nga “may-ada ito han ngatanan nga kalidad han upat nga mananap ha bisyon ni Daniel . . . Uyon hito, inin siyahan nga mananap [han Pahayag] nagrirepresentar han gintirig-ob nga mga puwersa han ngatanan nga politikal nga pagmando ha kalibotan nga nakontra ha Dios.” Ini nga obserbasyon ginparig-on han Pahayag 13:7, nga nasiring mahitungod han mananap: “Tinagan man hiya hin gahum ha ngatanan nga panon, ngan katawohan, ngan yinaknan ngan nasud.” a

Kay ano nga ginagamit han Biblia an mga mananap sugad nga mga simbolo han tawhanon nga pagmando? Tungod han diri maminos duha nga hinungdan. Siyahan, tungod han kasaysayan han pagbubo han dugo nga sugad han ihalas nga mga mananap nga ginhimo han mga gobyerno ha naglabay nga mga siglo. “An girra usa han permanente nga mga bahin ha bug-os nga kasaysayan,” nagsurat  an mga historyador nga hira Will ngan Ariel Durant, “ngan waray mag-iban samtang marig-on nga naiestablisar an sibilisasyon ngan demokrasya.” Totoo gud nga “an tawo nagmamando ha tawo ha iya ikakadaot”! (Eklesiastes 8:9, NW) An ikaduha nga hinungdan amo nga “an kanan dragon [Satanas] kagamhanan ihinatag ha iya, ngan an iya lingkuranan nga hadianon, ngan daku nga gahum.” (Pahayag 12:9; 13:2) Uyon hito, an pagmando han tawo iginpahinabo han Yawa, salit nagpapakita han iya hayupnon, sugad-dragon nga disposisyon.—Juan 8:44; Efeso 6:12.

Kondi, diri ini nagpapasabot nga an ngatanan nga tawhanon nga magmarando direkta nga ginmamaniobra ni Satanas. Ha pagkamatuod, ha usa nga paagi, an mga gobyerno han tawo nag-aalagad sugad nga “ministro han Dios,” naghahatag hin kahikayan ha sosiedad han tawo, nga kon waray ito, magkakaada kasamok. Ngan an iba nga mga lider nagpapanalipod han importante nga mga katungod han tawo, upod na an katungod ha pagbuhat hin totoo nga pagsingba—usa nga butang nga diri karuyag ni Satanas. (Roma 13:3, 4; Esra 7:11-27; Buhat 13:7) Kondi, tungod han impluwensya han Yawa, waray tawo o institusyon han tawo nga nakakahatag hin waray kataposan nga kamurayawan ngan seguridad ha katawohan. b—Juan 12:31.

“Tawhanon nga Numero”

An ikatulo nga giya basi hisabtan an kahulogan han 666 amo an kamatuoran nga gintawag ito nga “numero han usa ka tawo” o sugad han siring han The Amplified Bible, “tawhanon nga numero.” Ini nga mga pulong diri mahimo mag-unabi ha usa nga tawhanon nga indibiduwal, tungod kay hi Satanas—diri an bisan hin-o nga tawo—an may-ada awtoridad ha mananap. (Lukas 4:5, 6; 1 Juan 5:19; Pahayag 13:2, 18) Lugod an pagkaada han mananap hin “tawhanon nga numero,” o marka, nagpapasabot nga tawhanon an kalidad hito, diri espiritu o demonyo, ngan salit nagpapakita ito hin pipira nga tawhanon nga mga kalidad. Ano ini nga mga kalidad? An Biblia nabaton, nasiring: “An ngatanan [nga mga tawo] nagpakasala, ngan nawad-an nira an himaya han Dios.” (Roma 3:23) Kon sugad, an pagkaada han “tawhanon nga numero” han mananap nagpapasabot nga an mga gobyerno nagpapakita han makasasala nga kahimtang han tawo, nga gintitigamnan han sala ngan pagkadiri-hingpit.

Pinamamatud-an ini han kasaysayan. “An ngatanan nga sibilisasyon nga iniksister na nabungkag ha kataposan,” nagsiring an Sekretaryo hadto han Estado han E.U. nga hi Henry Kissinger. “An kasaysayan usa nga istorya mahitungod han mga pangalimbasog nga napakyas, han mga hingyap nga waray matuman . . . Salit, sugad nga historyador, kinahanglan karawaton han usa nga diri gud malilikyan an trahedya.” An tangkod nga konklusyon ni Kissinger nagpapamatuod hinin importante nga kamatuoran han Biblia: “Diri ha iya kalugaringon an pagdumara han tunan-on nga tawo. Diri kanan tawo nga naglalakat bisan an paggiya han iya pitad.”—Jeremias 10:23.

 Yana nga nakilala na naton an mananap ngan hinsabtan kon paonan-o gintatagad ito han Dios, maaram na kita ha pag-usisa han ultimo nga bahin han aton puzzle—an numero nga unom ngan kon kay ano nga iginsurat ito hin makatulo—nga amo an 666, o 600 nga gindugangan hin 60 nga gindugangan hin 6.

Unom nga Iginsurat hin Tulo ka Beses—Kay Ano?

Ha Kasuratan, an pipira nga mga numero may-ada simboliko nga kahulogan. Pananglitan, an numero nga pito, agsob nga ginagamit ha pagsimbolo han usa nga butang nga kompleto, o hingpit, ha paniplatan han Dios. Pananglitan, an usa ka semana nga paglarang han Dios ginkukompuwesto hin pito nga ‘mga adlaw’, o maiha nga mga peryodo han panahon, nga durante hito nga panahon bug-os nga natuman han Dios an iya katuyoan ha paglarang may kalabotan ha tuna. (Genesis 1:3–2:3) An “mga pulong” han Dios pariho hin salapi nga “ginputli hin makapito,” salit hingpit nga gin-uray. (Salmo 12:6; Proberbios 30:5, 6) An sanlahon nga hi Naaman ginsugo nga kumarigo hin pito ka beses ha Salog Jordan, ngan katapos hito hiya bug-os nga naopay.—2 Hadi 5:10, 14.

An unom kulang hin usa nga magin pito. Diri ba ito angayan nga simbolo han usa nga butang nga diri-hingpit, o may depekto, ha paniplatan han Dios? Oo! (1 Kronikas 20:6, 7) Dugang pa, an unom nga gin-utro hin tulo ka beses, sugad ha 666, nagpaparig-on gud hito nga pagkadiri-hingpit. An kamatuoran nga ini nga 666 usa ka “tawhanon nga numero” sugad han aton ginhisgotan na, nagpapamatuod liwat nga husto ini. Salit, an kasaysayan han mananap, an “tawhanon nga numero” hito, ngan an numero nga 666 mismo, ini ngatanan nagpaparig-on ha usa nga diri nagsasayop nga konklusyon—daku nga sala ngan kapakyasan ha paniplatan ni Jehova.

An paghulagway han mga kakulangan han mananap nagpapahinumdom ha aton han ginsiring mahitungod kan Hadi Belsasar han kadaan nga Babilonya. Pinaagi kan Daniel, hi Jehova nagsiring hito nga magmarando: “Ikaw gintimbang hin timbangan, ngan hin-agian ka nga kulang.” Hito mismo nga gab-i ginpatay hi Belsasar, ngan nasakop an bantogan nga Imperyo han Babilonya. (Daniel 5:27, 30) Ha pariho nga paagi, an paghukom han Dios ha politikal nga mananap ngan hadton may-ada marka hito nangangahulogan han kataposan hito nga mananap ngan han mga parasuporta hito. Kondi, hini nga kahimtang, bubungkagon han Dios diri la an usa nga politikal nga sistema kondi an ngatanan nga pangirilal-an han pagmando han tawo. (Daniel 2:44; Pahayag 19:19, 20) Salit, importante gud nga likyan naton nga magkaada han makamaratay nga marka han mananap!

Gintagan hin Kahulogan an Marka

Katapos gud ipahibaro an numero nga 666, an Pahayag nag-uunabi han 144,000 nga mga sumurunod han Kordero, hi Jesu-Kristo, nga an iya ngaran ngan an ngaran han iya Amay, hi Jehova, iginsurat ha ira mga agtang. Ini nga mga ngaran nagpapakilala han mga ginmarkahan sugad nga tinatag-iya ni Jehova ngan han iya Anak, nga mahitungod ha ira may pagpasigarbo nga nagtitestigo hira. Ha sugad nga paagi, adton may-ada marka han mananap dayag  nga nagpapakita nga nag-aalagad o nagpapasakop hira ha mananap. Salit, ha simboliko nga pagkayakan, an marka, ha too nga kamot o ha agtang man, usa nga simbolo nga nagmamarka han tawo nga may-ada hito sugad nga nasuporta ha pagsingba ha sugad-mananap nga politikal nga sistema han kalibotan. Adton may-ada marka naghahatag kan “Cesar” han butang nga nahitutungod ha Dios. (Lukas 20:25; Pahayag 13:4, 8; 14:1) Paonan-o? Pinaagi han hitaas gud nga pagpasidungog ha politikal nga estado, ha mga simbolo hito, ngan ha militar nga gahum hito, nga amo an ira sinasarigan para han paglaom ngan kaluwasan. Ha pulong la an bisan ano nga pagsingba nga ira iginhahatag ha totoo nga Dios.

Ha kabaliktaran, an Biblia nagsasagda ha aton: “Ayaw niyo ibutang an iyo pagsarig ha mga prinsipe, bisan ngani dida ha anak han tawo, ha kan kanay waray pagbulig. An iya gininhawa nagowa, nabalik hiya ngadto ha iya tuna; hito ngahaw nga adlaw an iya mga hunahuna nawawara.” (Salmo 146:3, 4) An namamati hito nga maaramon nga sagdon diri nanluluya kon napapakyas an mga gobyerno ha pagtuman han ira mga saad o kon nawawara ha prominente nga katungdanan an may karisma nga mga lider.—Proberbios 1:33.

Diri ini nangangahulogan nga an totoo nga mga Kristiano waray na hinihimo mahitungod han kahimtang han katawohan. Ha kabaliktaran, iginpapasamwak nira ha publiko an usa nga gobyerno nga magsusulbad han mga problema han katawohan—an Ginhadian han Dios, nga ira ginrirepresentaran.—Mateo 24:14.

An Ginhadian han Dios—An Amo La nga Paglaom han Katawohan

Han nakanhi pa ha tuna, an Ginhadian han Dios an nangunguna nga tema han pagsangyaw ni Jesus. (Lukas 4:43) Ha iya modelo nga pag-ampo, nga usahay tinatawag nga Pag-ampo han Ginoo, gintutdoan ni Jesus an iya mga sumurunod nga mag-ampo nga umabot ito nga Ginhadian ngan matuman an kaburut-on han Dios dinhi ha tuna. (Mateo 6:9, 10) An Ginhadian usa nga gobyerno nga magmamando ha bug-os nga tuna, diri tikang ha usa nga kapital nga nasud ha tuna, kondi tikang ha langit. Salit, gintawag ito ni Jesus nga “an ginhadian han mga langit.”—Mateo 11:12.

Hin-o an mas angayan nga magin Hadi hito nga Ginhadian kay ha kan Jesu-Kristo, an usa nga namatay para ha iya magigin mga sakop? (Isaias 9:6, 7; Juan 3:16) Diri na maiha nga ilalabog hinin hingpit nga Magmarando, nga usa nga gamhanan nga espiritu nga persona na yana, an ihalas nga mananap, an mga hadi hito, ngan an kasundalohan hito ngadto ha “linaw nga kalayo nga naglalaga hin asupre,” nga nagsisimbolo han bug-os nga kabungkagan. Kondi diri la ito an mahitatabo. Bubungkagon liwat ni Jesus hi Satanas, nga diri gud mahihimo han tawo.—Pahayag 11:15; 19:16, 19-21; 20:2, 10.

An Ginhadian han Dios magdadara hin kamurayawan ha ngatanan nga masinugtanon nga mga sakop hito. (Salmo 37:11, 29; 46:8, 9) Bisan an kabidoan, kasakit, ngan kamatayon mawawaray na. Mahimayaon gud nga paglaom ito para hadton waray marka han mananap!—Pahayag 21:3, 4.

[Mga footnote]

[Kahon ha pahina 5]

Mga Bulig ha Pagsabot ha Kahulogan han 666

 1. An mga ngaran ha Biblia agsob nga nagsusumat mahitungod han mga kinaiya o pagkinabuhi han tag-iya han ngaran, sugad ha kahimtang nira Abraham, Jesus, ngan han damu nga iba pa. Ha pariho nga paagi, an numero-nga-ngaran han mananap nagrirepresentar han mga kinaiya hito.

 2. Ha libro han Biblia nga Daniel, an magkalainlain nga mga mananap nagrirepresentar han sunod-sunod nga mga ginhadian, o mga imperyo han tawo. An magkalainlain nga mananap han Pahayag 13:1, 2 nagsisimbolo han politikal nga sistema han bug-os nga kalibotan, nga gintagan hin gahum ngan kontrolado ni Satanas.

 3. An pagkaada han mananap hin “numero han tawo,” o “tawhanon nga numero,” nagpapasabot nga usa ito nga ahensya han tawo, diri usa nga demonyo. Salit, nagpapakita ito han tawhanon nga mga kaluyahan nga resulta han sala ngan pagkadiri-hingpit.

 4. Ha paniplatan han Dios, an numero ha Biblia nga unom, nga kulang ha pagkakompleto, o kahingpitan, nga pito, nagpapasabot han pagkadiri-hingpit. An marka nga 666 nagpapabug-at han pagkakulang pinaagi ha pag-utro han numero hin tulo ka beses.

[Mga Retrato ha pahina 6]

Husto gud nga ginsimbolohan han numero nga 666 an pakyas nga pagmando han tawo

[Ginkuhaan han Retrato]

Nagugutom nga bata: UNITED NATIONS/Photo by F. GRIFFING

[Mga Retrato ha pahina 7]

Hi Jesu-Kristo magmamando hin hingpit ha tuna