LEKSYON 4
Kon Paonan-o Magigin Responsable
ANO AN NAHIUUPOD HAN PAGIN RESPONSABLE?
Matataporan an responsable nga mga tawo. Ginbubuhat nira an toka nga iginhatag ha ira ngan gintatapos ito ha husto nga oras.
Bisan kon limitado la an nabubuhat han gudtiay nga kabataan, puydi na hira mahibaro han pagin responsable. “An kapasidad han bata nga makigkooperar nagtitikang pag-abot niya hin 15 ka bulan, ngan pag-abot niya hin mga 18 ka bulan ginsusubad na niya an ginbubuhat han iya kag-anak,” siring han libro nga Parenting Without Borders. “Ha damu nga kultura, gintitikangan na pagbansay han mga kag-anak an ira anak nga magin mabinuligon ha balay labi na pag-abot nira hin singko tubtob syete anyos, ngan bisan kon bata pa hira nakakabulig na hira ha mga buruhaton.”
KAY ANO NGA IMPORTANTE ITO?
Ha iba nga lugar, damu nga burobata nga adulto an nabaya ha balay ngan naglulugaring, ngan kon nakakaeksperyensya hira hin problema nabalik hira ha ira kag-anak. Ha iba nga kahimtang, nahinanabo ini tungod kay waray hira tutdui nga magkapot hin kwarta, mag-atiman hin panimalay, o kon paonan-o magin responsable ha kinabuhi.
Salit maopay gud nga bansayon an imo mga anak basi magin andam hira ha mga responsabilidad pagdaku nira. “Diri ka gud malilipay nga pirme hira nakadepende ha imo tubtob nga mag-18 anyos hira ngan tigda la nga maglugaring ha kinabuhi,” siring han libro nga How to Raise an Adult.
KON PAONAN-O ITO IGTUTUTDO
Tagi hira hin trabahoon ha balay.
PRINSIPYO HA BIBLIA: “May kapulsanan an tagsa nga klase han mabug-at nga trabaho.”—Proberbios 14:23.
An gudtiay nga kabataan naruruyag gud pagbulig ha ira mga kag-anak. Puydi mo salingabuton ini nga natural nga hingyap pinaagi ha paghatag ha ira hin mga trabahoon ha balay.
An iba nga kag-anak nag-aalang ha paghatag hin trabahoon. Nasiring hira nga an ira naeskwela nga mga anak damu an asaynment kada adlaw, salit kay ano nga tatagan pa hira hin trabahoon?
Kondi an kabataan nga nabulig ha balay daku an posibilidad nga magin maopay ha eskwelahan tungod kay an mga trabahoon nabulig ha ira nga kumarawat hin bisan ano nga toka ngan tapuson ito. Dugang pa, an libro nga Parenting Without Borders nagsiring nga “kon ginbabalewaray naton an hingyap han kabataan nga bumulig samtang bata pa hira, huhunahunaon nira nga diri importante an
pagbulig . . . Maglalaom liwat hira nga may magbubuhat han ira mga trabahoon.”Sugad la han iginpapakita hito nga libro, an pagbuhat hin trabahoon nagtututdo ha kabataan nga magin mabinuligon ha iba imbes nga magin makikalugaringon. An mga trabahoon nabulig ha kabataan nga abaton nira nga may importante hira nga papel ngan responsabilidad ha pamilya.
Buligi an imo mga anak nga karawaton an resulta han ira nabuhat nga sayop.
PRINSIPYO HA BIBLIA: “Pamati ha sagdon ngan karawata an disiplina, basi magin maaramon ka ha imo tidaraon.”—Proberbios 19:20.
Kon an imo anak nakahimo hin sayop—pananglitan kon diri tinuyo nga nakaguba hiya hin gamit han iba—ayaw itago an nahitabo. Puydi karawaton han bata an diri maopay nga resulta han iya nabuhat, ngan hini nga kahimtang mahimo hiya mangaro hin pasaylo ngan balyoan pa ngani an iya naguba.
Kon ginkakarawat han imo anak an iya sayop ngan kapakyasan magtututdo ito ha iya nga
-
magin tangkod ngan aminon an sayop
-
likyan an pagbasol ha iba
-
likyan nga maghimo hin pasangil
-
mangaro hin pasaylo, kon angayan