ISTORYA HAN KINABUHI
May Nabilngan Ako nga Mas Maopay Pa Kay ha Pagin Doktor
“AN IYO iginsusumat ha akon amo gud an akon ginhihingyap tikang pa ha kabata!” Malipayon nga ginsiring ko ito ha akon duha nga bag-o nga pasyente han 1971. Hito nga panahon, bag-o pa la ako nga doktor ngan nag-aabri pa la ako han akon siyahan nga clinic. Hin-o ito nga mga pasyente, ngan ano ito nga akon ginhihingyap? Susumatan ko kamo kon paonan-o ito nga amon pag-istorya nakagbag-o han akon mga prayoridad ha kinabuhi ngan kon kay ano nga natoo ako nga hirani na gud matuman an akon ginhihingyap tikang pa ha kabata.
Natawo ako han 1941 ha Paris, France, ngan diri riko an amon pamilya. Nag-i-enjoy ako pag-aram, salit nasubo gud ako han nagkasakit ako hin tuberkulosis han dyes anyos ako ngan kinahanglan ko umundang ha pag-eskwela! Nagsiring an mga doktor nga kinahanglan maghinigda la ako basi diri makapoy an akon mga bagà. Salit ha sulod hin pipira ka bulan, gin-gamit ko an akon panahon ha pagbinasa hin diksyonaryo ngan pagpinamati ha mga programa nga iginbubrodkast ha Radio Sorbonne han University of Paris. Han nagsiring an akon doktor nga nag-opay na ako ngan puydi na ako bumalik pag-eskwela, nalipay gud ako. Nakasiring ako ha akon kalugaringon, ‘Maopay gud an ginbubuhat han mga doktor!’ Tikang hito, nagin ambisyon ko nga tambalon an mga tawo ha ira mga sakit. Kon ginpapakianhan ako ni Tatay kon ano an karuyag ko magin pagdaku ko, an akon pirme baton, “Karuyag ko magin doktor.” Salit an pagin doktor amo an akon siyahan nga ginhingyap ha akon kinabuhi.
AN SYENSYA NAKABULIG HA AKON NGA MAGIN MAS DUOK HA DIOS
Katoliko an amon pamilya. Pero diri damu an akon nahibabaroan mahitungod ha Dios, ngan damu an akon pakiana nga diri nababaton. Nakombinse ako nga ginlarang an kinabuhi dida la han naeskwela na ako hin pagin doktor ha unibersidad.
Nahinunumdoman ko han siyahan ko nga naobserbaran ha mikroskopyo an mga selyula han tulip. Naimpres gud ako kon paonan-o ginpuproteksyonan han selyula an kalugaringon hito tikang ha kapaso ngan kahagkot. Naobserbaran ko liwat an cytoplasm (usa nga substansya ha sulod han selyula) nga nakupos kon nabubutangan ito hin asin ngan nadaku kon iginbubutang ito ha tubig. Tungod hini nga abilidad ngan han damu nga iba pa, nakakapahiuyon an mga organismo ha nagbuburobag-o
nga mga kondisyon ha palibot. Han naobserbaran ko an urusahon gud nga pagkakomplikado han tagsa nga selyula, nagin kombinsido ako nga an kinabuhi diri kay basta la nga ineksister.Han second year ako, may nakita ako nga dugang nga ebidensya nga may-ada Dios. Ha amon klase ha anatomy, gin-usisa namon kon paonan-o an pagkahimo han aton butkon nabulig nga mapilo ngan maiunat an aton mga tudlo. An pagkadugtong han mga muscle ngan mga litid ngadto ha aton tul-an urusahon gud. Pananglitan, nahibaroan ko nga usa nga litid an nagkukonektar han usa han mga muscle han aton butkon ngadto ha ikaduha nga tul-an han aton tudlo. Ini nga litid nababahin ha duha ngan napuporma sugad hin tulay, salit nakaka-slide ha ilarom hito an usa pa nga litid nga nagkukonektar ha durho han aton tudlo. Tungod liwat han marig-on nga mga tissue, nadukot an mga litid ha mga tul-an han tudlo. Kon diri sugad hito an pagkahimo han aton mga tudlo, an mga litid magigin matig-a ngan diri mapipilo-pilo ngan diri magana hin maopay an aton mga tudlo. Klaro nga nakita ko nga may baltok gud nga Disenyador han lawas han tawo.
Mas naimpres pa gud ako ha Disenyador han kinabuhi samtang gin-aadman ko an proseso han pagpanganak. Nahibaroan ko nga antes ig-anak an usa, an mahimsog nga fetus nakakakarawat hin oxygen tikang ha iya nanay pinaagi han pusod. Salit an alveoli, nga gudtiay ngan sugad hin mga lobo an kurti ha sulod han mga bagà, waray pa sulod nga hangin. Samtang nagtitikahirani an panahon han pagpanganak, an sulod han alveoli napuputos hin espesyal nga likido nga gintatawag nga surfactant. Katapos, katawo han bata ngan ha iya siyahan nga pagginhawa, may urusahon nga mga butang nga nahitatabo. Nagsasara an usa nga buho ha kasingkasing han bata. Tungod hito, naagos an dugo ngadto ha mga bagà. Hiton importante nga panhitabo, an surfactant nabulig nga diri magdurugkot an alveoli samtang madagmit nga napupuno ito hin hangin. Salit tigda nga nakakaya na han bata nga maglugaring pagginhawa.
Karuyag ko makilala an naglarang hiton urusahon nga mga proseso, salit ginseryoso ko an pagbasa han Biblia. Naimpres ako ha mga balaud ha kalimpyo nga iginhatag han Dios ha nasud han Israel sobra 3,000 ka tuig na an naglabay. Ginsugo han Dios an mga Israelita nga iglubong an ira tae, regular nga manhunaw ngan kumarigo, ngan ikwarentinas an bisan hin-o nga may mga sintomas hin usa nga nakakatapon nga sakit. (Lev. 13:50; 15:11; Deut. 23:13) Iginsusumat han Biblia kon paonan-o nagsasarang an sakit, pero nahibaroan la ito han mga syentista hinin bag-o la nga mga siglo. Nahibaroan ko liwat nga an mga balaud ha sekso nga aada ha libro han Levitico nakabulig nga magpabilin nga mahimsog an bug-os nga nasud. (Lev. 12:1-6; 15:16-24) Nahunahuna ko nga iginhatag han Maglalarang ini nga mga balaud ha mga Israelita para ha ira kaopayan ngan ginbendisyonan niya adton mga nagsunod ha iya mga sugo. Nagin kombinsido ako nga an Biblia giniyahan han Dios—usa nga Dios nga diri ko pa kilala hito nga panahon.
KON PAONAN-O KO NAKILALA AN AKON ASAWA NGAN NABILNGAN HI JEHOVA
Samtang naeskwela ako ha unibersidad basi magin doktor, nakilala ko an batan-on nga daraga nga hi Lydie, nga akon naruyagan. Nagpakasal kami han 1965 han nakada na ako ha katunga-tungaan han akon pag-eskwela. Han 1971, tulo na an amon anak ni Lydie ngan paglabay han panahon, nadugangan ito hin tulo pa. Pirme gud nasuporta ha akon hi Lydie, ha akon trabaho sugad nga doktor pati ha amon pamilya.
Buh. 15:28, 29) Katapos, iginpakita ha akon hini nga mag-asawa kon ano an bubuhaton han Ginhadian han Dios; wawad-on hito an pag-antos, sakit, ngan kamatayon. (Pah. 21:3, 4) “An iyo iginsusumat ha akon amo gud an akon ginhihingyap tikang pa ha kabata!” malipayon nga nagsiring ako. “Nagdoktor ako basi makabulig ha mga nag-aantos.” Nalipay gud ako ha amon pag-iristorya salit inabot ito hin usa ngan tunga ka oras. Pagbaya han mag-asawa, diri ko na karuyag magin Katoliko, ngan nahibaroan ko nga an Maglalarang nga akon gud nabibiliban may-ada ngaran—Jehova!
Nagtrabaho ako ha hospital hin tulo ka tuig antes ako magkaada clinic. Waray pag-iha, may inabot nga mag-asawa, an duha nga bag-o nga pasyente nga gin-unabi ha tinikangan, basi magpatambal. Han magsusurat na ako hin reseta para ha bana, an asawa nagsiring: “Dok, alayon, an waray la dugo nga medisina.” Nahipausa ako salit nagpakiana ako: “Ngay-an? Kay ano?” Binaton hiya: “Mga Saksi ni Jehova kami.” Waray pa gud ako makabati mahitungod ha mga Saksi ni Jehova o han ira gintotoohan mahitungod ha dugo. Ginkuha han asawa an iya Biblia ngan iginpakita ha akon an Kasuratanhon nga basihan han ira desisyon nga diri kumarawat hin pagtambal nga may-ada dugo. (Tulo ka beses nga napakada ha akon clinic an Saksi nga mag-asawa, ngan ha kada nira pagkakada, nag-iiristorya kami hin sobra usa ka oras. Gin-imbitar ko hira ngadto ha amon balay basi magkaada kami dugang nga panahon nga paghisgotan an Biblia. Bisan kon naruyag hi Lydie nga umapi ha amon pag-Bible study, diri niya ginkakarawat nga sayop an pipira nga doktrina han Katoliko nga igintutdo ha amon. Salit nag-imbitar ako hin padi ngadto ha amon balay. Nagdebate kami mahitungod ha mga katutdoan han singbahan tubtob ha hilarom na an kagab-ihon, gamit la an Biblia. Tungod hito, nakombinse hi Lydie nga an mga Saksi ni Jehova nagtututdo han kamatuoran. Tikang hito, nagtubo an amon gugma kan Jehova nga Dios, ngan nagpabawtismo kami han 1974.
GIN-UNA KO HI JEHOVA
An akon mga nahibaroan mahitungod ha katuyoan han Dios para ha mga tawo nagkaada daku nga epekto ha akon mga prayoridad. Para ha amon ni Lydie, prayoridad namon an pag-alagad kan Jehova. Determinado kami nga padakuon an amon mga anak uyon ha mga prinsipyo ha Biblia. Gintutdoan namon hira nga higugmaon an Dios ngan an mga tawo. Nakabulig ito nga magin mas duok kami sugad nga pamilya.—Mat. 22:37-39.
Kon ginhihinumdom namon an naglabay, agsob nga nahingangatawa kami ni Lydie mahitungod han impresyon han amon mga anak ha amon pagkauyon ha amon mga desisyon sugad nga mga kag-anak. Maaram hira nga an ginsiring ni Jesus nga “an iyo ‘Oo’ sadang mangahulogan hin oo, ngan an iyo ‘Diri,’ diri” amo an patakaran ha amon balay. (Mat. 5:37) Pananglitan, han 17 anyos an usa han amon mga anak nga babaye, waray hiya tuguti ni Lydie nga umupod ha iya mga igkasi-batan-on. An usa nga batan-on nagsiring ha amon anak, “Kon diri ka gintutugotan ni imo Mama, didto sarit kan imo Papa!” Pero an amon anak binaton: “Diri la gihap ito hiya matugot. Pirme hira nagkakauyon.” Oo, nakita han amon unom nga anak nga nagkakauyon kami ha pag-aplikar han mga prinsipyo ha Biblia. Mapasalamaton kami kan Jehova nga yana damu na han amon mga kapamilya an nag-aalagad ha iya.
Bisan kon an kamatuoran nakagbag-o han akon mga prayoridad, karuyag ko gamiton an akon nahibaroan sugad nga doktor para ha kapulsanan han katawohan han Dios. Salit nagboluntaryo ako nga magin doktor ha Bethel ha Paris ngan ha urhi, ha bag-o nga Bethel ha Louviers. Haros 50 ka tuig na ako nga commuter ha Bethel. Ha sulod hito nga mga panahon, nagkaada ako hinigugma gud nga kasangkayan ha pamilya han Bethel, nga an pipira ha ira sobra 90 anyos na yana. Usa ka adlaw, nasurprisa liwat ako han nakilala ko an usa nga bag-o nga Bethelite. Nahibaroan ko nga ako an nagpaanak ha iya nanay han igin-anak hiya mga 20 ka tuig na an naglabay!
NAKITA KO NGA GIN-AATAMAN GUD NI JEHOVA AN IYA KATAWOHAN
Samtang nalabay an katuigan, an akon gugma kan Jehova nagtitikahilarom samtang naoobserbaran ko kon paonan-o niya gin-gigiyahan ngan ginpuproteksyonan an iya katawohan pinaagi han iya organisasyon. Han temprano han dekada han 1980, an Nagmamando nga Lawas nag-organisar hin programa ha United States basi buligan an mga doktor ngan medical personnel nga mas masabtan hin maopay an desisyon han mga pasyente nga Saksi nga diri kumarawat hin pagtambal nga may dugo.
Katapos, han 1988, nag-organisar an Nagmamando nga Lawas hin bag-o nga departamento ha Bethel nga gintatawag nga Hospital Information Services. Ha tinikangan, ini nga departamento an nanginginano ha mga Hospital Liaison Committee (HLC) nga ginporma ha United States basi buligan an Saksi nga mga pasyente nga makabiling hin angayan nga pagtambal. Han nagkaada hini nga kahiyakan ha bug-os nga kalibotan, nagkaada liwat mga HLC ha France. Naiimpres gud ako nga makita kon paonan-o mahigugmaon nga ginsusuportaran han organisasyon ni Jehova an may sakit nga kabugtoan ha panahon nga nanginginahanglan hira.
USA NGA HINGYAP NGA NATUMAN
An pagin doktor hingyap ko gud tikang pa ha kabata. Pero han gin-usisa ko an akon mga prayoridad, nasantop ko nga an pinakaimportante nga pagtambal amo an espirituwal nga pagtambal—pagbulig ha mga tawo nga mag-alagad ha gintitikangan han kinabuhi, hi Jehova nga Dios. Han nagretiro na ako, damu ka oras kada bulan an amon igin-gagahin ni Lydie ha pagsangyaw han maopay nga sumat han Ginhadian han Dios sugad nga mga regular payunir. Nakikigbahin pa gihap kami tubtob ha amon mahihimo hini nga buruhaton nga nagtatalwas hin kinabuhi.
Padayon ko nga ginbubuhat an akon mahihimo basi makahatag hin temporaryo nga bulig ha mga may sakit. Pero maaram ako nga diri makakaya bisan han pinakamaopay nga doktor nga tambalon an ngatanan nga sakit o pugngan an kamatayon. Salit ginpapamulat ko an panahon nga waray na an kasakit, sakit, ngan kamatayon. Ha bag-o nga kalibotan nga hirani na gud umabot, mahibabaro ako hin dugang pa tubtob ha waray kataposan mahitungod ha mga linarang han Dios, upod na an urusahon nga pagkadisenyo ha lawas han tawo. Oo, an akon ginhihingyap tikang pa ha kabata natuman, pero diri pa bug-os. Kombinsido ako nga hirani na matuman an pinakamaopay nga kinabuhi!