1. Kay ano nga damu yana an diri nasarig ha Biblia?

 DAMU yana an diri na maaram kon hin-o an ira matataporan. Diri hira sigurado kon interesado gud ba ha ira kaopayan an mga tawo nga ira ginrirespeto—mga politiko, mga syentista, ngan mga negosyante. Dugang pa, diri nira ginrirespeto an mga lider han Kakristianohan. Salit diri urusahon nga diri hira nasarig ha libro nga ginsisiring han mga lider han relihiyon nga ira ginsusunod—an Biblia.

2. Uyon ha Salmo 119:160, ha ano kita dapat magin kombinsido?

² Sugad nga mga surugoon ni Jehova, kombinsido gud kita nga hiya “an Dios han kamatuoran” ngan karuyag niya pirme an pinakamaopay para ha aton. (Sal. 31:5; Isa. 48:17) Maaram kita nga masasarigan ta gud an aton nababasa ha Biblia—nga an kanan Dios “bug-os . . . nga pulong kamatuoran.” (Basaha an Salmo 119:160.) Nauyon kita ha iginsurat han usa nga eskolar han Biblia: “Waray ginsiring an Dios nga may bisan gutiay nga kabuwaan o diri matutuman. An katawohan han Dios makakasarig ha iya ginsiring kay nasarig hira ha Dios nga nagsiring hito.”

3. Ano an aton hihisgotan hini nga artikulo?

³ Paonan-o naton mabubuligan an iba nga sumarig gud ha Pulong han Dios pariho ha aton? Hunahunaon naton an tulo nga rason kon kay ano nga makakasarig kita ha Biblia. Mahibabaroan ta nga waray mabag-o an mensahe han Biblia, natuman an mga tagna hito, ngan may gahum ito ha pagbag-o han mga kinabuhi.

4. Kay ano nga may mga tawo nga naghuhunahuna nga nabag-o an Biblia?

⁴ Hi Jehova nga Dios naggamit hin mga 40 nga matinumanon  nga kalalakin-an basi isurat an mga libro han Biblia. Pero waray na makaabot ha aton panahon an bisan usa han orihinal nga mga manuskrito. b Mga kopya la han mga kopya an may-ada kita. Tungod hini may mga tawo nga naghuhunahuna kon an aton ba ginbabasa yana ha Biblia pariho gud ha orihinal nga pagkasurat. Nahunahuna mo na ba kon paonan-o kita makakasiguro hito?

5. Ano an ginhihimo han ginkukopya an Hebreo nga Kasuratan? (Kitaa an piktyur ha kobre.)

⁵ Basi diri mabag-o an giniyahan ni Jehova nga mensahe, nagsiring hiya nga kopyahon ito. Ginsugo niya an mga hadi han Israel nga maghimo hin ira kalugaringon nga mga kopya han sinurat nga Balaud, ngan gintuinan niya an mga Levita nga itutdo ha katawohan ito nga Balaud. (Deut. 17:18; 31:24-26; Neh. 8:7) Katapos han pagkadistyero han mga Judio ha Babilonya, usa nga grupo han propesyonal nga mga parakopya an nagtikang paghimo hin damu nga kopya han Hebreo nga Kasuratan. (Ezra 7:6, mga ftn.) Metikuloso ini nga kalalakin-an. Ha urhi, an mga parakopya nagtikang pagkopya diri la han mga pulong kondi bisan han mga letra basi masiguro nga tama gud an pagkakopya han ngatanan. Bisan pa hito, tungod kay diri hira perpekto, an pipira hito nga mga kopya may gudtiay nga sayop. Pero damu nga kopya an ginhimo, salit ha urhi nakita ito nga mga sayop. Paonan-o?

6. Paonan-o mahibabaroan an mga sayop ha mga kopya han Biblia?

⁶ An mga eskolar yana may maopay nga paagi basi makita an mga sayop nga nahimo hadton nagkopya han mga nakasurat ha Biblia. Ha pag-ilustrar: Sidngon ta nga may 100 nga lalaki nga gintokahan nga mano-mano nga magkopya hin usa ka pahina han sinurat. Usa ha ira an nakahimo hin gutiay nga sayop ha iya kopya. Usa nga paagi basi makita an sayop amo an pagkompara han iya kopya ha ngatanan nga iba pa nga kopya. Ha pariho nga paagi, kon ginkukompara an damu nga manuskrito han Biblia, nakikita han mga eskolar an posible nga mga sayop o waray makopya han usa nga parakopya.

7. Ano kametikuloso an damu nga parakopya han Biblia?

⁷ An mga nagkopya han mga manuskrito han Biblia naningkamot gud basi tama an pagkakopya hito. Pansina an usa nga ehemplo nga nagpapamatuod hini. An pinakadaan nga kompleto nga manuskrito han Hebreo nga Kasuratan tikang pa han 1008 o 1009 C.E. Leningrad Codex an ngaran hito. Pero hinin naglabay nga mga tuig, damu an naagian nga mga manuskrito han Biblia ngan mga bahin han manuskrito nga mas daan hin mga 1,000 ka tuig kay ha Leningrad Codex. Bangin maghunahuna an usa nga tawo nga katapos han pauroutro nga pagkopya hito nga mga manuskrito ha sulod hin 1,000 ka tuig, an nakasurat ha Leningrad Codex magigin iba gud kay ha nakasurat ha mas daan nga mga manuskrito. Pero diri ito an nahitabo. Naobserbaran han mga eskolar nga nagkompara han mas daan nga mga manuskrito ha mas bag-o nga mga kopya nga bisan kon may gudtiay nga kaibahan an mga pulong, waray mabag-o an mensahe han Biblia.

8. Ano an kaibahan han mga kopya han Kristiano Griego nga Kasuratan ha mga kopya han iba nga kadaan nga mga libro?

⁸ Ginsunod han siyahan nga mga Kristiano an tradisyon han mga parakopya han Hebreo nga Kasuratan. Metikuloso nga naghimo hira hin mga kopya han 27 nga libro han Griego nga Kasuratan, nga gin-gamit nira ha ira mga katirok ngan ha ira pagsangyaw nga buruhaton. Katapos ikompara an nabibilin nga mga manuskrito han Griego nga Kasuratan ha iba liwat nga mga sinurat hito nga panahon, usa  nga eskolar an nagsiring: “Ha kabug-osan, mas damu an [mga kopya han Griego nga Kasuratan], . . . ngan baga hin mas kompleto ito.” An libro nga Anatomy of the New Testament nasiring: “Makakatapod kita nga an aton ginbabasa ha masasarigan nga moderno nga hubad [han Griego nga Kasuratan] naghahatag han amo gihapon nga mensahe nga iginsurat han mga awtor ha kadaan nga panahon.”

9. Sumala ha Isaias 40:8, ano an kamatuoran parte ha mensahe han Biblia?

⁹ Tungod han pagkametikuloso han damu nga parakopya ha paglabay han mga siglo, tama la gihapon an Biblia nga aton ginbabasa ngan gin-aadman yana. c Waray ruhaduha nga hi Jehova an nagsiguro nga matipigan nga tama an iya mensahe ha katawohan. (Basaha an Isaias 40:8.) Syempre, bangin may magsiring nga diri tungod kay natipigan nga tama an mensahe han Biblia, nagpapamatuod na ini nga giniyahan ito han Dios. Salit hisgotan naton yana an pipira nga ebidensya nga giniyahan ito han Dios.

10. Paghatag hin ehemplo han natuman nga tagna nga nagpapamatuod nga tinuod an ginsisiring han 2 Pedro 1:21. (Kitaa an mga piktyur.)

¹⁰ An Biblia may damu nga tagna nga natuman, an pipira hito ginatos ka tuig katapos ito isurat. Ginpapamatud-an han kasaysayan nga natuman ini nga mga tagna. Diri kita nahipapausa hito kay maaram kita nga hi Jehova an Awtor han mga tagna ha Biblia. (Basaha an 2 Pedro 1:21.) Hunahunaa an mga tagna mahitungod han kapukan han kadaan nga syudad han Babilonya. Ha ikawalo ka siglo B.C.E., hi propeta Isaias gin-giyahan pagtagna nga an gamhanan nga syudad han Babilonya sasakupon. Iginsumat pa ngani niya an ngaran han magsasakop hito, hi Ciro, ngan igintagna kon paonan-o masasakop an syudad. (Isa. 44:27–45:2) Igintagna liwat ni Isaias nga ha urhi an Babilonya bubungkagon ngan bug-os nga babayaan. (Isa. 13:19, 20) Ito gud an nahitabo. Han 539 B.C.E., an Babilonya nasakop han mga Mediano ngan mga Persiano, ngan an hinmumutangan hadto hinin bantogan nga syudad tambak na la yana han kagubaan.—Kitaa  an video nga Igintagna han Biblia an Kabungkag han Babilonya ha elektroniko nga edisyon han Mabuhi hin Malipayon ha Waray Kataposan! nga libro, leksyon 03 punto 5.

11. Ihulagway kon paonan-o natutuman yana an tagna ha Daniel 2:41-43.

¹¹ Diri la han naglabay natuman an mga tagna ha Biblia; may mga tagna nga nakikita naton nga natutuman yana. Pananglitan, hunahunaa an urusahon nga katumanan han tagna ni Daniel mahitungod han Anglo-Amerikano nga Gahum ha Kalibotan. (Basaha an Daniel 2:41-43.) Ito nga tagna husto nga nagsiring nga ini nga gahum ha kalibotan “may bahin . . . nga makusog” pariho han puthaw ngan “may bahin nga maluya” pariho han lapok. Nakikita naton yana nga tinuod ito. An Britain ngan America makusog gud pariho han puthaw; daku an papel hito ha pagdaog ha duha nga Girra ha Kalibotan ngan tubtob yana makusog an pwersa militar hito. Pero an gahum hito napaluya liwat han mga tuminungnong hito, nga agsob magprotesta basi magkaada dugang nga katungod sugad nga mga empleyado, makuha an ira mga katungod sugad nga tuminungnong, ngan magin independente nga mga nasud. Usa nga eksperto ha politika ha kalibotan an nagsiring hinin bag-o la: “Waray moderno nga demokratiko nga nasud ha kalibotan nga mas nagkakabahin-bahin, o masamok, ha politika kay han United States yana.” Ngan an Britain, an usa pa nga bahin hini nga gahum ha kalibotan, labi na nga nagkakabahin-bahin hinin naglabay pa la nga mga tuig tungod han iba-iba nga opinyon kon ano an dapat hito tipigan nga koneksyon ha mga nasud ha European Union. Tungod hini nga pagkabahin-bahin, haros imposible na para ha Anglo-Amerikano nga gahum ha kalibotan nga ipakita an kusog hito.

12. Ha ano kita kombinsido tungod han mga tagna ha Biblia?

¹² An damu nga tagna ha Biblia nga natuman na nagpaparig-on han aton pagsarig nga matutuman an mga tagna han Dios para ha tiarabot. An aton inaabat pariho han inabat han salmista nga nag-ampo kan Jehova: “Naghihingyap ako han imo pagtalwas, kay an imo pulong amo an akon paglaom.” (Sal. 119:81) Pinaagi han Biblia, hi Jehova mahigugmaon nga naghahatag ha aton “hin kabubuwason ngan hin paglaom.” (Jer. 29:11) An aton paglaom para ha tiarabot nakadepende ha mga saad ni Jehova, diri ha mga pangalimbasog han tawo. Hinaot padayon nga parig-unon ta an aton pagsarig ha Pulong han Dios pinaagi ha maduruto nga pag-aram ha mga tagna ha Biblia.

13. Sumala ha Salmo 119:66, 138, ano an usa pa nga pamatuod nga masasarigan an Biblia?

¹³ An usa pa nga pamatuod nga masasarigan naton an Biblia amo an bulig nga naihahatag hito ha mga tawo kon nasunod hira ha sagdon hito. (Basaha an Salmo 119:66, 138.) Pananglitan, an mga mag-asawa nga magdidiborsyo na unta hadto malipayon nga nagkakaurosa na yana. An ira mga anak ginpapadaku ha Kristiano nga pamilya, nga may mga kag-anak nga nag-aataman ngan nahigugma ha ira.—Efe. 5:22-29.

14. Paghatag hin ehemplo nga nagpapakita kon paonan-o an pag-aplikar han kamatuoran ha Biblia nabulig ha mga tawo nga magkaada mas maopay nga kinabuhi.

¹⁴ Pinaagi ha pag-aplikar han maaramon nga sagdon han Biblia, bisan an peligroso nga mga kriminal naghimo hin dagku nga pagbag-o. Pansina kon paonan-o an sagdon hito nakabulig ha priso nga hi Jack. d Bayolente hiya nga kriminal ngan kilala ha pagin usa han pinakapeligroso nga mga priso nga ginsentensyahan hin kamatayon. Pero usa ka adlaw, inapi hi Jack ha usa nga pag-aram ha Biblia. Naimpres  gud hiya ha pagkabuotan han mga brother nga nagdudumara han pag-aram, ngan hiya liwat nagtikang pag-aram. Samtang iya gin-aaplikar ha iya kinabuhi an kamatuoran ha Biblia, nagin mas maopay an iya panggawi ngan nagin mas buotan pa ngani hiya. Inabot an panahon nga hi Jack nagin kwalipikado nga magin diri-bawtismado nga magwarali ngan nagpabawtismo. Madasigon nga nagsangyaw hiya ha iba nga mga priso parte ha Ginhadian han Dios ngan diri maminos upat ha ira an iya nabuligan nga mahibaro han kamatuoran. Pag-abot han adlaw nga papatayon na hi Jack, nabag-o na an iya pagkatawo. An usa niya nga abogada nagsiring: “Hi Jack diri na pariho han tawo nga akon nakilala 20 ka tuig na an naglabay. Nabag-o han mga katutdoan han mga Saksi ni Jehova an iya kinabuhi.” Bisan kon nadayon an sentensya nga kamatayon ni Jack, iginpapakita han iya ehemplo nga makakasarig kita ha Pulong han Dios ngan may gahum ito nga bag-uhon an mga tawo basi magkaada hira mas maopay nga kinabuhi.—Isa. 11:6-9.

15. Kay ano nga naiiba an katawohan ni Jehova yana tungod ha pag-aplikar han kamatuoran ha Biblia? (Kitaa an piktyur.)

¹⁵ Tungod kay gin-aaplikar han katawohan ni Jehova an kamatuoran ha Biblia, nagkakaurosa hira. (Juan 13:35; 1 Cor. 1:10) Napapansin gud an aton kamurayawan ngan pagkaurosa kay an kadam-an yana nagkakabahin-bahin tungod ha politika, lahi, ngan estado han kinabuhi. An pakakita han pagkaurosa han katawohan ni Jehova nakaimpres gud ha batan-on nga lalaki nga hi Jean. Nagdaku hiya ha usa nga nasud ha Africa. Han nagkaada girra sibil, nagsundalo hiya pero ha urhi pinalagiw ha usa nga kahirani nga nasud. Didto may nakilala hiya nga mga Saksi ni Jehova. Hi Jean nagsiring: “Nahibaroan ko nga an mga sumurunod han tinuod nga relihiyon diri naapi ha politika ngan diri nagkakabahin-bahin. Lugod, nahigugma hira ha usa kag usa.” Nagsiring liwat hiya: “Gin-gamit ko hadto an akon kinabuhi ha pagdepensa ha usa nga nasud. Pero han nahibaroan ko an kamatuoran ha Biblia, nagdesisyon  ako nga gamiton an akon kinabuhi ha pag-alagad kan Jehova.” Bug-os nga nabag-o hi Jean. Imbes nga makig-away ha mga tawo nga iba an nasud o lahi, iya na yana iginsasangyaw ha ngatanan nga iya nakikilala an kamatuoran ha Biblia nga nagriresulta hin pagkaurosa. An pagin epektibo han sagdon han Biblia para ha mga tawo nga iba-iba an gintikangan marig-on nga pamatuod nga makakasarig kita ha Pulong han Dios.

16. Kay ano nga importante nga parig-unon ta an aton pagsarig ha Pulong han Dios?

¹⁶ Samtang nagtitikaraot pa gud ini nga kalibotan, masasarihan an aton pagsarig ha kamatuoran. Bangin mangalimbasog an mga tawo nga aghaton kita nga magruhaduha kon tinuod ba an Biblia o kon may ginagamit ba hi Jehova nga grupo basi giyahan an iya mga magsiringba yana. Pero kon kombinsido kita nga pirme tinuod an Pulong ni Jehova, maaatohan ta an sugad nga mga pag-atake ha aton pagtoo. “[Magdidesisyon kita] nga sugton an . . . mga regulasyon [ni Jehova] ha ngatanan nga panahon, tubtob ha kataposan.” (Sal. 119:112) “Diri [kita] maaawod” nga magsumat ha iba parte ha kamatuoran ngan aghaton hira nga magkinabuhi uyon hito. (Sal. 119:46) Ngan “may pagpasensya ngan kalipay” nga maiilob ta an pinakamakuri nga mga sitwasyon, upod na an pagtimaraot.—Col. 1:11; Sal. 119:143, 157.

17. Ano an ipapahinumdom ha aton han aton tinuig nga teksto?

¹⁷ Mapasalamaton gud kita nga iginsumat ha aton ni Jehova an kamatuoran! Ito nga kamatuoran nabulig ha aton nga magin kalmado ngan positibo ngan klaro nga nagtututdo ha aton kon paonan-o kita dapat magkinabuhi ha kalibotan nga nagtitikagrabe an kagupong ngan kasamok. Naghahatag ito ha aton hin paglaom nga magkakaada mas maopay nga kabubuwason ilarom ha pagmando han Ginhadian han Dios. Hinaot an aton tinuig nga teksto para ha 2023 makabulig ha aton nga magpabilin nga kombinsido nga kamatuoran an bug-os nga Pulong han Dios!—Sal. 119:160.