1. Ano an gintotoohan ni Marta nga mahitatabo ha iya bugto? (Kitaa an retrato hini nga pahina.)

AN DUOK nga sangkay ngan disipulo ni Jesus nga hi Marta nasusubo gud. Namatay an iya bugto nga hi Lasaro. May makakaliaw ba ha iya? Oo. Ginpasarig hiya ni Jesus: “Mabubuhi an imo bugto.” Bisan kon bangin waray ito makagwara han ngatanan nga kasubo ni Marta, ginkarawat niya an pasarig ni Jesus. Hiya nagsiring: “Maaram ako nga mabubuhi hiya ha pamanhaw ha kataposan nga adlaw.” (Juan 11:20-24) Kombinsido hiya nga mahitatabo ito ha tidaraon. Pero naghimo hi Jesus hin milagro. Ginbanhaw niya hi Lasaro hito mismo nga adlaw.

2. Kay ano nga karuyag mo magkaada pagsarig nga pariho han kan Marta?

² Diri kita makakalaom nga bubuhaton ha aton yana ni Jesus o han iya Amay an sugad nga milagro. Pero pariho kan Marta, kombinsido ka ba nga mababanhaw ha tidaraon an imo mga hinigugma? Bangin nahuhunahuna mo an imo namatay nga padis, an imo nanay, an imo tatay, o an imo lolo o lola. O bangin nasusubo ka gud tungod han kamatyi hin anak. Ginhihingyap mo gud nga mahangkopan, makaistorya, ngan makaupod ha kalipay an imo hinigugma. Nakakaliaw gud nga pariho kan Marta, may marig-on ka nga basihan ha pagsiring,  ‘Maaram ako nga an akon hinigugma mabubuhi ha panahon han pamanhaw.’ Bisan pa hito, mapulsanon para ha tagsa nga Kristiano an pagpamalandong kon kay ano nga masasarigan ito nga paglaom.

3, 4. Paonan-o an pagtoo ni Marta posible nga naparig-on han milagro nga ginbuhat pa la ni Jesus?

³ Tungod kay hi Marta naukoy hirani ha Jerusalem, posible nga waray hiya makakita han ginbanhaw ni Jesus an anak han usa nga balo hirani ha Nain ha Galilea. Pero posible nga nabatian niya an mahitungod hito. Ngan bangin nabatian liwat niya an pagbanhaw ni Jesus han anak nga babaye ni Jairo. An mga nakadto ha balay ni Jairo “maaram . . . nga patay na an daragita.” Bisan pa hito, ginkaptan ni Jesus an iya kamot ngan nagsiring: “Daragita, buhát!” Ngan binuhat dayon hiya. (Luc. 7:11-17; 8:41, 42, 49-55) Hira Marta ngan Maria maaram nga may gahum hi Jesus ha pagtambal han may sakit. Salit natoo hira nga kon kaupod la unta nira hi Jesus, diri unta mamamatay hi Lasaro. Pero yana nga patay na an hinigugma nga sangkay ni Jesus, ano an ginlalaoman ni Marta? Tigamni nga nagsiring hiya nga mabubuhi utro hi Lasaro ha tidaraon, “ha kataposan nga adlaw.” Kay ano nga kombinsido hiya hito? Ngan kay ano nga sigurado ka nga magkakaada pagkabanhaw ha tidaraon nga posible mag-upod han imo mga hinigugma?

⁴ May marig-on nga mga basihan nga tumoo ka ha pagkabanhaw. Samtang aton gin-uusisa an pipira hito, bangin may makita ka nga mga punto ha Pulong han Dios nga kasagaran na nga diri mo ginhuhunahuna nga may koneksyon ha imo masasarigan nga paglaom nga makita utro an imo mga hinigugma.

5. Kay ano nga kombinsido hi Marta nga mababanhaw hi Lasaro?

⁵ Tigamni nga waray magsiring hi Marta: ‘Hinaot mabuhi an akon bugto.’ Hiya nagsiring: “Maaram ako nga mabubuhi hiya.” Kombinsido hito hi Marta tungod han mga milagro nga posible nga iya hinbaroan bisan antes pa magtikang hi Jesus han iya ministeryo. Hinbaroan niya an mahitungod hini nga mga milagro ha ira balay ngan ha sinagoga han bata pa hiya. Hisgotan naton an tulo han mga asoy mahitungod ha pagkabanhaw nga gin-unabi ha Kasuratan.

6. Ano nga makatirigamnan nga milagro nga ginhimo ni Elias an sigurado nga hinbaroan ni Marta?

⁶ An siyahan nga pagkabanhaw nahitabo ha panahon nga gintagan han Dios hin gahum an iya propeta nga hi Elias ha paghimo hin mga milagro. Ha Sarepat, nga usa nga bungto ha Fenisia, may pobre nga balo nga nag-abiabi ha propeta. Katapos, milagroso nga ginpahinabo han Dios nga diri maubos an iya harina ngan lana basi padayon hiya nga mabuhi pati na an iya anak. (1 Hadi 17:8-16) Ha urhi, nagkasakit an iya anak ngan namatay. Ginbuligan hiya ni Elias. Samtang ginkakaptan ni Elias an patay nga bata, nag-ampo hiya: “Akon Dios, nanginginyupo ako ha imo, itugot nga an kalag hini nga bata makanhi ha iya liwat.” Ngan nahitabo ito! Ginpamatian han Dios hi Elias, ngan nabanhaw an bata. Ito an siyahan nga pagkabanhaw nga gin-unabi ha Biblia. (Basaha an 1 Hadi 17:17-24.) Sigurado nga hinbaroan ni Marta iton makatirigamnan nga panhitabo.

7, 8. (a) Ihulagway an ginhimo ni Eliseo basi liawon an nasusubo gud nga nanay. (b) Ano an ginpapamatud-an han ginbuhat ni Eliseo nga milagro mahitungod kan Jehova?

⁷ An ikaduha nga pagkabanhaw nga mababasa ha Kasuratan ginhimo han kasaliwan ni Elias, hi propeta Eliseo. May prominente nga Israelita nga babaye ha Sunem nga nagpakita hin talagsahon nga pagkamaabiabihon kan Eliseo. Salit pinaagi kan propeta Eliseo, ginbendisyonan han Dios inin waray anak nga babaye ngan an iya lagas na nga bana hin usa nga anak nga lalaki. Pero paglabay hin pipira ka tuig, namatay an bata. Hunahunaa la an duro nga kasubo han nanay. Ha  pagtugot han iya bana, nagbiyahe hiya hin mga 30 ka kilometro ngadto kan Eliseo ha Bukid Carmel. Ginsugo han propeta an iya surugoon nga hi Gehasi nga mag-una ha ira pakadto ha Sunem. Waray mabanhaw ni Gehasi an bata. Katapos, inabot hi Eliseo upod an nasusubo nga nanay.​—2 Hadi 4:8-31.

⁸ Didto ha Sunem, ha balay diin nakadto an patay nga bata, nag-ampo hi Eliseo. Ha milagroso nga paagi, nabanhaw an bata ngan nakaupod utro han iya nanay nga malipayon na hinduro! (Basaha an 2 Hadi 4:32-37.) Bangin nahinumdoman gud han nanay an pag-ampo han baog hadto nga hi Hana han gindara niya hi Samuel ha tabernakulo: ‘Hi Jehova nagdadara ngadto ha lubnganan ngan [nagbabanhaw].’ (1 Sam. 2:6) Matin-aw, literal nga ginbanhaw han Dios an bata ha Sunem; pamatuod ito han iya gahum ha pagbanhaw.

9. Isaysay kon paonan-o nahidabi hi Eliseo ha ikatulo nga pagkabanhaw nga mababasa ha Biblia.

⁹ Pero diri ito an kataposan nga makatirigamnan nga hitabo may kalabotan kan Eliseo. Nag-alagad hiya hin sobra 50 ka tuig sugad nga propeta, ngan katapos “nasakit [hi Eliseo] han iya sakit nga nakamatay ha iya.” Ha urhi, han an iya patay nga lawas nagin mga tul-an na la, may inabot nga grupo hin mga kaaway. May pipira nga Israelita nga naglulubong hin usa nga tawo. Para makapalagiw dayon hira tikang ha mga kaaway, iginlabog nira an patay nga tawo ngadto ha lubnganan nga hinmumutangan han mga tul-an ni Eliseo. Ini an aton mababasa: “Han paghiduut la gud han tawo han mga tul-an ni Eliseo, hiya nabuhi, ngan tinmindog ha iya mga tiil.” (2 Hadi 13:14, 20, 21) Hunahunaa la an posible nga epekto kan Marta hini nga mga asoy han pagkabanhaw! May gahum gud an Dios kontra ha kamatayon. Hunahunaa liwat an sadang magin epekto hito ha imo. Sadang ito makakombinse ha imo nga daku gud ngan waray tubtoban an gahum han Dios.

10. Ano an ginbuhat ni Pedro ha namatay nga Kristiano nga hi Dorcas?

¹⁰ Ha Kristiano Griego nga Kasuratan, mababasa liwat naton an mga pagbanhaw nga ginhimo han mga representante han Dios. Sugad han gin-unabi na, nagbanhaw hi Jesus hirani ha Nain ngan didto ha balay ni Jairo. Ha usa liwat nga higayon, ginbanhaw ni apostol Pedro an Kristiano nga hi Dorcas (Tabita). Kumadto hi Pedro ha kwarto nga ginbutangan han patay nga lawas, ngan nag-ampo hiya hirani hito. Katapos nagsiring hiya: “Tabita, buhát!” Ngan nabanhaw hiya, katapos “iginpakita [ni Pedro] hi Tabita nga buhi na” ha iya mga igkasi-Kristiano. Makakombinse gud ito nga panhitabo nga tungod hito “damu an tinoo ha Ginoo.” Inin bag-o nga mga disipulo makakagpamatuod han maopay nga sumat mahitungod kan Jesus pati na han gahum ni Jehova ha pagbanhaw ha mga patay.​—Buh. 9:36-42.

11. Ano an nahitabo ha usa nga batan-on sumala han asoy han doktor nga hi Lucas, ngan paonan-o ito nakaapekto ha iba?

¹¹ An iba nagin mga testigo hin usa pa nga pagkabanhaw. Makausa, presente hi apostol Pablo ha usa nga katirok ha igbaw nga kwarto didto ha Troas, nga gintatawag na yana nga norte-weste nga Turkey. Nagpahayag hiya tubtob ha katutnga han gab-i. May batan-on nga an ngaran hi Eutico nga nalingkod ha may bintana ngan nagpipinamati ha iya. Pero nahingaturog hi Eutico ngan nahulog tikang ha ikatulo nga andana. Posible nga hi Lucas an siyahan nga dinaop kan Eutico, ngan sugad nga doktor nasantop niya nga diri la kay napiangan o nadismayo an batan-on​—patay na hiya! Linusad hi Pablo ngan ginhangkopan an patay nga lawas, ngan malipayon nga nagpahibaro: “Buhi na hiya.” Sigurado nga nagkaada ito daku nga epekto ha mga nakakita! An pakakita nira mismo ha pagbanhaw ni Pablo naghatag ha ira hin ‘sobra gud nga kalipay.’​—Buh. 20:7-12.

12, 13. May kalabotan ha mga pagkabanhaw nga aton ginhisgotan na, ano nga mga pakiana an sadang naton tagdon?

¹² An mga asoy nga gin-unabi na sadang makakombinse liwat ha aton pariho kan Marta. Makakasarig kita nga an aton Dios ngan Humaratag-han-Kinabuhi may abilidad ha pagbanhaw ha usa nga namatay. Pero makapainteres nga may magtinumanon nga surugoon han Dios sugad kanda Elias, Jesus, o Pedro nga presente ha tagsa hito nga pagbanhaw. Ngan nahitabo ito ha panahon nga naghihimo pa hi Jehova hin mga milagro. Kondi kumusta man adton mga namatay ha iba nga panahon? Kon may partikular nga panahon nga waray magbanhaw an Dios, makakalaom ba an matinumanon nga katawohan nga babanhawon han Dios an mga patay ha tidaraon? Aabaton ba liwat nira an gin-abat ni Marta han hiya nagsiring: “Maaram ako nga mabubuhi [an akon bugto] ha pamanhaw ha kataposan nga adlaw”? Kay ano nga sigurado hiya hito, ngan kay ano nga makakasiguro ka liwat hito?

¹³ Ha pagkamatuod, damu nga asoy ha giniyahan nga Pulong han Dios an nagpapakita nga an maunungon nga mga surugoon ni Jehova maaram nga magkakaada pagkabanhaw ha tidaraon. Tagda an pipira hini.

14. May kalabotan ha pagkabanhaw, ano an aton mahibabaroan ha asoy mahitungod kan Abraham?

¹⁴ Hunahunaa an ginsiring han Dios kan Abraham mahitungod kan Isaac, an maiha na nga ginpipinamulat nga manurunod. Hi Jehova nagsiring: “Kuhaa niyan an imo anak nga lalaki, an imo bugtong anak, nga imo hinihigugma, . . . hi Isaak, ngan . . . ihalad hiya didto ha halad nga sinunug.” (Gen. 22:2) Handurawa la kon ano an inabat ni Abraham han hinbatian niya ito nga sugo. Nagsaad hi Jehova nga pinaagi han anak ni Abraham, bibendisyonan Niya an ngatanan nga nasud. (Gen. 13:14-16; 18:18; Roma 4:17, 18) Nagsiring liwat hi Jehova nga ito nga bendisyon maabot pinaagi “kan Isaak.” (Gen. 21:12) Pero paonan-o ito mahitatabo kon papatayon ni Abraham hi Isaac sugad nga halad? Hi Pablo gin-giyahan ha pagsaysay nga hi Abraham natoo nga an Dios may gahum ha pagbanhaw kan Isaac. (Basaha an Hebreo 11:17-19.) An Biblia waray magsiring nga naghunahuna hi Abraham nga kon sumugot hiya, mababanhaw hi Isaac paglabay la hin pipira ka oras, usa ka adlaw, o usa ka semana. Diri maaram hi Abraham kon san-o bubuhion utro an iya anak. Pero nasarig hiya nga babanhawon ni Jehova hi Isaac.

15. Ano nga paglaom an iginpahayag han patriarka nga hi Job?

¹⁵ An patriarka nga hi Job naglalaom liwat hin pagkabanhaw ha tidaraon. Nasantop niya nga kon an usa nga puno gin-uutod, puydi ito manaringsing utro ngan magin sugad hin bag-o nga tanom. Pero diri sugad hito an nahitatabo ha tawo.  (Job 14:7-12; 19:25-27) Kon an tawo mamatay, diri niya mababanhaw an iya kalugaringon. (2 Sam. 12:23; Sal. 89:48) Syempre, diri ito nagpapasabot nga waray gahum an Dios ha pagbanhaw hin tawo. Ngani, natoo hi Job nga may itinanda nga panahon hi Jehova ha paghinumdom ha iya. (Basaha an Job 14:13-15.) Diri maaram hi Job kon ha ano nga partikular nga panahon ha tidaraon ito mahitatabo. Bisan pa hito, nasarig hiya nga an Usa nga naglarang han kinabuhi han tawo may abilidad ngan hingyap nga hinumdumon ngan banhawon hiya.

16. Ano nga pagparig-on an iginhatag han usa nga anghel kan propeta Daniel?

¹⁶ An usa pa nga matinumanon nga tawo nga aton hinbaroan tikang ha Hebreo nga Kasuratan amo hi Daniel. Maunungon hiya nga nag-alagad ha Dios hin damu ka dekada, ngan ginbuligan hiya ni Jehova. Makausa, gindasig han usa nga anghel hi Daniel, an “tawo nga hinigugma gud,” nga magin ‘mamurayawon ngan makusganon.’​—Dan. 9:22, 23; 10:11, 18, 19.

17, 18. Ano an iginsaad kan Daniel nga mahitatabo ha iya ha tidaraon?

¹⁷ Hi Daniel haros 100 anyos na ngan hirani na matapos an iya kinabuhi. Bangin ginhihinunahuna niya kon ano an mahitatabo ha iya ha tidaraon. Mabubuhi ba utro hi Daniel? Syempre! Ha kataposan han libro han Daniel, mababasa naton an pasarig ha iya han Dios: “Lumakat ka ha imo dalan ngada ha katapusan; kay ikaw mapahuway.” (Dan. 12:13) Maaram an lagas na nga hi Daniel nga an mga patay napahuway; waray hira “paghunahuna, o hibaro, o kinaadman, didto ha Seol.” Diri mag-iiha, ito an dadangatan ni Daniel. (Ekles. 9:10) Pero diri ito an iya kataposan. Ginsaaran hiya hin makalilipay nga paglaom ha tidaraon.

¹⁸ An mensahe kan propeta Daniel nagpadayon: “[Ikaw] matindog dida ha imo kapalaran [o, malon], ha katapusan han mga adlaw.” Waray iginhatag nga petsa o kahilawig han panahon. Mamamatay hi Daniel ngan mapahuway. Pero an pagsiring nga ‘matindog hiya ha iya malon’ nagpapasabot nga babanhawon hi Daniel ha tidaraon​—maiha pa katapos niya mamatay. Mahitatabo ito ha “katapusan han mga adlaw.” Ini an hubad han Maupay nga Sumat hito nga saad kan Daniel: “Mababanhaw ka hin pagkarawat han imo balos kon umabot na an kataposan nga panahon.”

19, 20. (a) Ano an koneksyon han aton pa la mga ginhisgotan ha baton ni Marta kan Jesus? (b) Ano an aton hihisgotan ha sunod nga artikulo?

¹⁹ Matin-aw nga may basihan hi Marta nga sumarig nga an iya matinumanon nga bugto nga hi Lasaro “mabubuhi . . . ha pamanhaw ha kataposan nga adlaw.” An saad nga iginhatag kan Daniel ngan an pagin kombinsido ni Marta nga makikita ha iya baton kan Jesus, sadang magpasarig ha mga Kristiano yana. Magkakaada pagkabanhaw.

²⁰ Hinbaroan naton nga an aktuwal nga mga panhitabo ha naglabay nagpapamatuod nga sigurado an pagkabanhaw​—an mga patay mabubuhi utro. Ngan an kalalakin-an ngan kababayin-an nga matinumanon nga nag-alagad ha Dios naglalaom nga magkakaada pagkabanhaw ha tidaraon. Pero may ebidensya ba nga mahimo mahitabo an pagkabanhaw bisan kon maiha na ito nga iginsaad? Kon oo, maghahatag ito ha aton hin dugang nga hinungdan nga pamulaton an panahon han pagkabanhaw, sugad han ginhimo ni Marta. Kondi san-o ito mahitatabo? Hisgotan naton an mahitungod hini ha sunod nga artikulo.