Pakadto ha sulod

Pakadto ha mga sulod

NANGUNGUNA NGA ARTIKULO | ANO AN GINSISIRING HAN BIBLIA MAHITUNGOD HA KINABUHI NGAN KAMATAYON?

An Ginsisiring han Biblia Mahitungod ha Kinabuhi Ngan Kamatayon

An Ginsisiring han Biblia Mahitungod ha Kinabuhi Ngan Kamatayon

Ha istorya han paglarang ha libro han Genesis ha Biblia, hinbaroan naton nga an siyahan nga tawo, hi Adan, ginsidngan han Dios: “Ha tagsa nga kahoy han tanaman makakahimo ikaw pagkaon hin waray makauulang, kondi han kahoy han kinaadman han kaopayan ngan han karautan, diri ka makakakaon: kay ha adlaw nga ikaw kumaon hito, ikaw gud mamamatay.” (Genesis 2:16, 17) Ito nga mga pulong matin-aw ngan direkta nga nagpapakita nga kon nagsunod hi Adan ha Dios, diri unta hiya mamamatay kondi padayon nga mabubuhi ha garden han Eden.

Makasurubo, imbes nga sumunod ngan mabuhi ha kadayonan, ginpili ni Adan nga balewarayon ito nga sugo, ngan kumaon hiya han igindidiri nga bunga han gintagan hiya han iya asawa, hi Eva. (Genesis 3:1-6) An resulta hito nga pagtalapas nakakaapekto la gihap ha aton yana. Iginsaysay ito ni apostol Pablo: “Pinaagi han usa nga tawo an sala sinulod ha kalibotan ngan an kamatayon pinaagi han sala, tungod hito an kamatayon inabot ha ngatanan nga tawo kay hira ngatanan nakasala.” (Roma 5:12) Ito nga “usa nga tawo” amo hi Adan. Pero ano ito nga sala, ngan kay ano nga nagresulta ito ha kamatayon?

An ginbuhat ni Adan—an tinuyo nga pagtalapas ha Dios—sala. (1 Juan 3:4) Ngan an sirot han sala amo an kamatayon, sugad han siring han Dios kan Adan. Kon hi Adan—ngan an iya mga tulin—nagpabilin nga masinugtanon ha Dios, diri unta hira makakasala ngan mamamatay. Ginlarang han Dios an tawo, diri basi mamatay, kondi basi mabuhi ha kadayonan.

Diri maininigar nga an kamatayon “inabot ha ngatanan nga tawo,” sugad han siring han Biblia. Pero may bahin ba ha aton nga magpapabilin nga buhi kon mamatay kita? Damu an mabaton hin oo; para ha ira may-ada kita han gintatawag nga kalag nga diri namamatay. Pero ha pagsiring hito, sugad hin nagbuwa an Dios kan Adan. Ha ano nga paagi? Kon may bahin ha aton nga makadto ha iba nga kalibotan kon mamatay kita, an kamatayon kon sugad diri sirot han sala, sugad han siring han Dios. An Biblia nasiring: “Imposible gud magbuwa an Dios.” (Hebreo 6:18) Ha pagkamatuod, hi Satanas an nagbuwa han nagsiring hiya kan Eva: “Kamo diri gud mapatay.”—Genesis 3:4.

Tungod hito nabangon an pakiana, Kon buwa an katutdoan nga an kalag diri namamatay, ano kon sugad an nahitatabo ha kamatayon?

IGINPAPATIN-AW HAN BIBLIA AN KAMATUORAN

An rekord han Genesis mahitungod ha paglarang nasiring: “Hi Jehova nga Dios naghimo han lalaki tikang ha tapotapo han tuna, ngan hinuyup ha iya irong hin gininhawa han kinabuhi; ngan an tawo nahimo nga buhi nga kalag.” An mga pulong nga “buhi nga kalag” iginhubad tikang ha Hebreo nga pulong nga ne’phesh, * nga literal nga nangangahulogan hin naginhawa nga linarang.—Genesis 2:7.

Hito nga paagi, iginpapatin-aw han Biblia nga an tawo waray laranga nga may-ada diri namamatay nga kalag. Lugod, an tagsa nga indibiduwal usa nga “buhi nga kalag.” Salit bisan kon mamiling kita ha Biblia, waray kita mababasa nga teksto nga nagamit han pulong nga “diri namamatay nga kalag.”

Kondi, kay ano nga damu nga relihiyon an nagtututdo nga an tawo may-ada diri namamatay nga kalag bisan kon diri ito mababasa ha Biblia? An baton hini magdadara ha aton ha kadaan nga Ehipto.

PAGKALYAP HAN PAGANO NGA KATUTDOAN

Hi Herodotus, usa nga Griego nga historyador han ikalima ka siglo B.C.E., nag-unabi nga an mga Ehiptohanon amo “an siyahan nga nagsiring nga diri namamatay an kalag.” Usa pa nga sosiedad han naglabay, an mga taga-Babilonya, an kumarawat han ideya nga diri namamatay an kalag. Ha panahon nga nasakop ni Alejandro nga Bantogan an Butnga Sinirangan han 332 B.C.E., ginpakilala han Griego nga mga pilosopo ito nga katutdoan, ngan waray pag-iha, nagsarang ito ha bug-os nga Imperyo han Gresya.

Waray kita mababasa nga teksto ha Biblia nga nagamit han pulong nga “diri namamatay nga kalag”

Han siyahan nga siglo C.E., igintutdo han duha nga kilala nga Judio nga sekta, mga Essene ngan Pariseo, nga an kalag nagpapabilin nga buhi bisan kon mamatay an usa. An The Jewish Encyclopedia nagsiring: “An katutdoan nga diri namamatay an kalag hinbaroan han mga Judio tikang ha mga Griego ngan labi na tikang ha pilosopiya ni Plato.” Sugad man, an Judio nga historyador han siyahan nga siglo nga hi Josephus nagsiring nga ito nga katutdoan, diri tikang ha Baraan nga Kasuratan, kondi ha “gintotoohan han mga anak han Gresya,” nga gintatagad niya nga koleksyon hin mga susmatanon.

Samtang nagtitikadamu an nakarawat han kultura han Griego, ginkarawat liwat han nag-aangkon nga mga Kristiano ini nga pagano nga katutdoan. Sumala ha historyador nga hi Jona Lendering, “an teoriya ni Plato nga an aton kalag nahimumutang hadto ha mas maopay nga lugar ngan yana aada ha kalibotan nga may kamatayon nagpasayon han pagtampo han pilosopiya ni Plato ngan han Kristianidad.” Salit iton pagano nga doktrina ginkarawat han “Kristiano” nga singbahan ngan nagin importante nga bahin han mga gintotoohan hito.

“AN KAMATUORAN MAGHAHATAG HA IYO HIN KAGAWASAN”

Han siyahan nga siglo, hi apostol Pablo naghatag hini nga pahamangno: “An giniyahan han Dios nga pulong matin-aw nga nasiring nga maabot an panahon nga an iba mabaya ha pagtoo, kay magpipinamati hira ha nakakalimbong nga mga kapahayagan ngan katutdoan han mga demonyo.” (1 Timoteo 4:1) Tinuod gud ito nga mga pulong! An doktrina nga an kalag diri namamatay usa la nga ehemplo han “katutdoan han mga demonyo.” Diri ito igintututdo han Biblia, ngan nagtikang ito ha pagano nga mga relihiyon ngan pilosopiya han kadaan nga panahon.

Maopay na la, hi Jesus nagsiring: “Mahibabaro kamo han kamatuoran, ngan an kamatuoran maghahatag ha iyo hin kagawasan.” (Juan 8:32) Pinaagi ha pagkaada husto nga kahibaro han kamatuoran ha Biblia, nakagawas kita tikang ha nakakapasipara ha Dios nga mga katutdoan ngan buruhaton nga igin-aaghat han damu nga relihiyon. Dugang pa, an kamatuoran ha Pulong han Dios naghahatag ha aton hin kagawasan tikang ha mga tradisyon ngan susmatanon may kalabotan ha kamatayon.—Kitaa an kahon nga “ Hain an mga Patay?

Diri katuyoan han Maglalarang nga an tawo mabuhi hin 70 o 80 la ka tuig ha tuna, katapos mabalhin ha iba nga lugar basi mabuhi ha kadayonan. An iya orihinal nga katuyoan amo nga an tawo mabuhi ha kadayonan dinhi mismo ha tuna sugad nga iya magsinugtanon nga anak. Inin duro kamaopay nga katuyoan kapahayagan han gugma han Dios ha tawo, ngan diri ini mapapakyas. (Malakias 3:6) An giniyahan nga salmista nagpasarig: “An mga magtadung makakapanonod han tuna, ngan maukoy hira dida hin waray katapusan.”—Salmos 37:29.

 

^ par. 9 An pulong nga ne’phesh ginhubad han Maopay nga Sumat nga bersyon han Biblia nga “nabuhi an tawo,” ngan han Baraan nga Biblia nga “nabuhi in usa nga tawo.”