An Edukasyon ba Ngan Kwarta Makakagarantiya hin Mas Maopay nga Kabubuwason?
Damu an natoo nga an mga edukado ngan riko may mas maopay nga kabubuwason. Para ha ira, an pag-eskwela ha unibersidad makakabulig ha usa nga magin mas maopay nga empleyado, membro han pamilya, ngan tuminungnong. Mahimo liwat hira maghunahuna nga kon may maopay ka nga edukasyon makakabiling ka hin trabaho nga daku an sweldo, ngan kon damu na an imo kwarta magigin malipayon ka.
AN GINPIPILI HAN DAMU
Ini an siring ni Zhang Chen, nga taga-China, “Natoo ako nga kinahanglan ko makatapos ha unibersidad basi makatalwas ha kapobrehan, ngan an trabaho nga daku an sweldo maggagarantiya hin malipayon ngan makapatagbaw nga kinabuhi.”
Basi mas daku an posibilidad nga magkaada mas maopay nga kabubuwason, damu an karuyag gud umiskwela ha sikat nga mga unibersidad, bangin ha iba nga nasud. Nagin komon gud ini tubtob han nagkaada mga restriksyon ha pagbiyahe ha iba nga nasud tungod han COVID-19. Han 2012, ini an iginreport han Organisation for Economic Co-operation and Development: “Taga-Asia an 52% han mga estudyante nga naeskwela ha iba nga nasud.”
An mga kag-anak agsob nga naniniguro gud pagtrabaho basi an ira mga anak makaeskwela ha unibersidad ha iba nga nasud. Ini an siring ni Qixiang, nga taga-Taiwan: “Diri riko an akon mga kag-anak, pero ginpaeskwela nira kami nga upat nga magburugto ha kolehiyo ha United States.” Pariho han damu nga pamilya, kinahanglan mangutang hin daku an iya pamilya basi may maibayad para ha sugad nga edukasyon.
ANO AN RESULTA?
Mapapaopay han edukasyon an kinabuhi ha pipira nga paagi, pero diri ito pirme nakakahatag han mga resulta nga ginlalaoman han mga estudyante. Pananglitan, katapos hin damu ka tuig nga pagtrinabaho ngan pagkaada daku nga utang, damu an waray makabiling han trabaho nga ira karuyag. Ini an siring han report ni Rachel Mui ha Business Times han Singapore: “Nagtitikadamu han naggradwar ha mga unibersidad an waray trabaho.” Siring ni Jianjie, nga may doctorate degree ngan naukoy ha Taiwan, “Damu an napipiritan pagkarawat hin trabaho nga waray kalabotan ha ira kurso.”
Bisan kon an iba nakakabiling hin trabaho ha ira ginpili nga propesyon, bangin masantop la gihap nira nga an nahingadtoan han ira kinabuhi diri amo an ira ginlaoman. Pag-uli ni Niran, nga taga-Thailand, katapos maggradwar ha usa nga unibersidad ha United Kingdom, nakabiling hiya hin trabaho ha iya propesyon. “Sugad han akon ginlaoman, an akon natapos nga kurso nakabulig ha akon nga magkaada trabaho nga daku an sweldo. Pero kinahanglan ko magtrabaho hin damu ka oras ngan maniguro gud basi makarawat ito. Ha urhi gintanggal han kompanya an kadam-an han mga empleyado hito, upod na ako. Nasantop ko nga waray kasigurohan an bisan ano nga trabaho.”
Bisan adton riko o baga hin maopay na an kinabuhi may-ada la gihap mga problema ha pamilya, sakit, ngan kabaraka parte ha kwarta. Ini an gin-amin ni Katsutoshi, nga taga-Japan, “Damu na an akon materyal nga butang, pero diri la gihap ako malipayon kay an iba nakikigkompetensya, naaawa, ngan maraot an pagtratar ha akon.” Hi Lam, usa nga babaye nga taga-Vietnam, nagsiring, “Damu nga tawo an naniniguro nga magkaada trabaho nga daku an sweldo basi magkaada seguridad ha pinansyal, pero an tinuod, kabaliktaran an epekto hito—kawaray-kasigurohan, sakit, sobra nga kabaraka, ngan depresyon.”
Pariho kan Franklin, damu an nakasantop nga may-ada mas importante nga mga butang ha kinabuhi kay han pagkaada hitaas nga edukasyon ngan karikohan. Imbes nga magpokus ha materyal nga mga butang, an iba namimiling hin mas maopay nga kabubuwason pinaagi ha pangalimbasog nga magin maopay nga tawo ngan magbuhat hin maopay ha iba. An sugad ba nga paagi han pagkinabuhi naggagarantiya hin mas maopay nga kabubuwason? Babatunon ini ha sunod nga artikulo.