Pakadto ha sulod

Pakadto ha mga sulod

Daku nga negosyo an pagbaligya hin mga uripon ha Aprika ngan Amerika

Kagawasan ha Pagkauripon—Hadto Ngan Yana

Kagawasan ha Pagkauripon—Hadto Ngan Yana

Naglalaom hi Blessing * nga magtrabaho sugad nga paraarot pag-abot niya ha Europa. Kondi paglabay hin napulo ka adlaw nga pagkinastiguha, ngan mga panarhog nga bubuhatan hin maraot an iya pamilya, napiritan hiya magtrabaho sugad nga hostes.

Hulagway han bihag nga mga uripon ha kadaan nga Ehipto

Kinahanglan kumita hi Blessing hin 200-300 euro kada gab-i basi mabaydan an sobra 40,000 euro * nga utang ha iya madam. “Agsob ako maghunahuna ha pag-eskapo, pero nahadlok ako bangin kon ano an ira buhaton ha akon pamilya. Waray ako nahimo,” siring niya. Ordinaryo la an iya istorya ha mga upat ka milyon nga biktima han international sex industry.

Haros 4,000 ka tuig na an naglabay, an tin-edyer nga hi Jose iginbaligya han iya kabugtoan. Nagin uripon hiya ha balay hin Ehiptohanon nga opisyal. Diri pariho kan Blessing, waray maltratoha hi Jose han iya agaron ha tinikangan. Pero han nagdumiri hiya ha karuyag han asawa han iya agaron, waray hustisya nga gin-akusaran hiya hin panlugos. Ginpriso hiya ngan gin-gapos ha talikara nga puthaw.—Genesis 39:1-20; Salmos 105:17, 18.

Hi Jose uripon han kadaan nga panahon; hi Blessing uripon han ika-21 ka siglo. Kondi hira nga duha pariho biktima han maiha na nga problema han human trafficking, usa nga negosyo nga nagtatratar ha mga tawo sugad nga ‘epektos’ ngan nakasentro la ha pinansyal nga ganansya.

NAGIN DAKU NGA NEGOSYO TUNGOD HAN GIRRA

An girra napamatud-an nga amo an pinakamasayon nga paagi han mga nasud basi makakuha hin uripon. Gintotoohan nga nagdara hin 90,000 nga bihag hi Hadi Thutmose III han Ehipto katapos la hin usa nga pakiggirra ha Canaan. Ginpatrabaho hira sugad nga uripon han mga Ehiptohanon ha minahan, ha pagtukod hin templo, ngan ha paghimo hin kanal.

Ha panahon han Imperyo han Roma, an mga girra nagresulta liwat ha pagkaada damu nga uripon, ngan usahay an panginahanglan hin uripon nagtutugway ha girra. Ginbanabana nga pag-abot han siyahan nga siglo, haros katunga na han populasyon han Roma an uripon. Damu nga uripon ha Ehipto ngan Roma an ginmaltrato. Ngani, naabot la hin 30 ka tuig an kinabuhi han uripon ha mga minahan han Roma.

Paglabay han panahon, mas nagtikaraot pa gud an human trafficking. Tikang han ika-16 tubtob ika-19 ka siglo, ini nga negosyo ha Aprika ngan Amerika usa han pinakadaku nga negosyo ha kalibotan. ‘Ginbabanabana nga mga 25 tubtob 30 ka milyon nga kalalakin-an, kababayin-an, ngan kabataan an ginkidnap ngan ginbaligya,’ sumala ha UNESCO. Yinukot an gintotoohan nga namatay durante han pagtabok ha Atlantiko. Hi Olaudah Equiano, usa nga uripon nga nakatalwas, nagsiring: “An pagnguyngoy han kababayin-an ngan an agumod han mga tipatay, usa nga makangingirhat ngan haros diri gud mahunahuna nga kahimtang.”

Makasurubo, may uripon la gihap tubtob yana. Mga 21 ka milyon nga kalalakin-an, kababayin-an, ngan kabataan an nagtatrabaho la gihapon sugad nga uripon, waray kagawasan ngan gutiay o waray sweldo, sumala ha International Labour Organization. An mga uripon ha moderno nga panahon nagtatrabaho ha minahan, pabrika, hirimoan hin briks, balay han prostitusyon, ngan pribado nga kabalayan. Bisan kon ilegal, klaro nga nag-uuswag la gihap ini.

Minilyon la gihap an nagtatrabaho sugad nga uripon

PAGKAADA KAGAWASAN

An brutal nga pagmaltrato nag-aghat ha damu nga uripon nga makig-away para han ira kagawasan. Han siyahan nga siglo B.C.E., an gladyador nga hi Spartacus ngan an mga 100,000 nga uripon nagrebelde ha Roma, kondi waray maglampos. Han ika-18 ka siglo, an mga uripon ha usa nga isla han Caribbean ha Hispaniola nagrebelde ha ira mga agaron. An madarahog nga pagtratar ha mga uripon ha mga plantasyon han asukar nag-aghat hin 13 ka tuig nga girra sibil nga nagtugway ha pagin independente han Haiti han 1804.

Kondi, an pagbaya han mga Israelita ha Ehipto posible gud nga amo an pinakamalampuson nga pakagawas tikang ha pagkauripon. Posible nga tulo ka milyon—usa nga bug-os nga nasud—an nagkaada kagawasan ha pagkauripon ha Ehipto. Sigurado nga takos hira hito. Iginhuhulagway han Biblia an ira kahimtang ha Ehipto sugad nga ‘linugus’ nga pagpatrabaho. (Eksodo 1:11-14) Iginpapatay pa ngani han usa nga Paraon an katatawo pa la nga mga minasus-an basi diri magdamu an Israelita.—Eksodo 1:8-22.

Naiiba gud an kagawasan han mga Israelita tikang ha panmaltrato tungod kay an Dios mismo an nagpahinabo hito. “Ako maaram han ira mga kabidoan,” siring han Dios kan Moises. “Ako nakanhi pagluwas ha ira.” (Eksodo 3:7, 8) Tubtob yana, ginsiselebrar han mga Judio an Paskua kada tuig basi hinumdumon ito nga panhitabo.—Eksodo 12:14.

AN PAGTAPOS HA PANGURIPON

“Waray karat-an . . . kan Jehova nga aton Dios,” siring han Biblia, ngan nagpapasarig ito ha aton nga waray hiya magbag-o. (2 Kronikas 19:7; Malakias 3:6) Ginsugo han Dios hi Jesus “ha pagpasamwak han kagawasan han mga bihag ngan . . . ha paghatag hin kagawasan han mga tinalumpigos.” (Lucas 4:18) Kagawasan ba ini para ha literal nga uripon? Diri. Ginsugo hi Jesus basi tagan hin kagawasan an mga tawo nga uripon han sala ngan kamatayon. Ha urhi, hiya nagsiring: “An kamatuoran maghahatag ha iyo hin kagawasan.” (Juan 8:32) An kamatuoran nga igintutdo ni Jesus naghahatag hin kagawasan ha mga tawo ha damu nga paagi tubtob yana.—Kitaa an kahon nga “ Kagawasan Tikang ha Iba nga Klase hin Pagkauripon.”

Ha pagkamatuod, ginbuligan han Dios hi Jose ngan hi Blessing nga magkaada kagawasan ha pagkauripon ha magkaiba nga paagi. Mababasa mo an diri ordinaryo nga istorya ni Jose ha kapitulo 39-41 han Genesis, ngan an pangalimbasog ni Blessing nga magkaada kagawasan makapainteres liwat.

Katapos pagawson ha usa nga nasud ha Europa, kinadto hi Blessing ha Espanya. Didto, nakilala niya an mga Saksi ni Jehova ngan nag-aram han Biblia. Tungod kay determinado nga magbag-o, nagtrabaho hiya ngan naghangyo ha iya agaron hadto nga ibanan an iya ginbabaydan kada bulan. Usa ka adlaw, gintawagan hi Blessing han iya madam. Ginkansela han madam an utang ni Blessing ngan nangaro hin pasaylo. Kay ano? Tungod kay nag-aaram liwat an iya madam han Biblia kaupod han mga Saksi ni Jehova! “An kamatuoran naghahatag gud hin kagawasan ha diri ginlalaoman nga mga paagi,” siring ni Blessing.

Nasubo gud hi Jehova ha pagmaltrato ha Israelita nga mga uripon ha Ehipto; sigurado nga ito liwat an iya inaabat ha kawaray-hustisya yana. Oo, basi matapos an tanan nga klase hin panguripon, daku nga pagbag-o ha sosiedad an ginkikinahanglan. Kondi nagsasaad an Dios nga papahinaboon niya ito. “Ginpapamulat naton an iya iginsaad nga bag-o nga mga langit ngan bag-o nga tuna, ngan dida hito maukoy an katadongan.”—2 Pedro 3:13.

^ par. 2 Ginsaliwnan an ngaran.

^ par. 3 Hito nga panahon, an bili han euro haros kapariho ha dolyar han Estados Unidos.