1. Paonan-o naton susundon an Dios ngan an mga gobyerno han tawo?

AN Pulong han Dios nagtututdo ha aton nga magin masinugtanon ha gobyerno han tawo, pero nagsusumat liwat ito ha aton nga kinahanglan sugton naton an Dios imbes nga an mga tawo. (Buh. 5:29; Tito 3:1) Nagkakasumpaki ba ito? Diri gud! An prinsipyo han relatibo nga pagpasakop nabulig ha aton nga masabtan ngan sundon ini nga mga sugo. Ginsaysay ito ni Jesus han nagsiring hiya: “Kon sugad, ihatag ha Cesar an mga butang han Cesar, pero ihatag ha Dios an mga butang han Dios.” ^[1] (Mat. 22:21) Paonan-o naton ginsusunod an sugo ni Jesus? Nagpapasakop kita ha gobyerno pinaagi ha pagsunod ha mga balaud, pagrespeto ha mga opisyal, ngan pagbayad hin buhis. (Roma 13:7) Pero kon may ginsusugo an gobyerno nga supak ha balaud han Dios, matinalahuron kita nga nagdudumiri pagsunod.

2. Paonan-o naton maipapakita nga waray kita gindadapigan ha politika ha kalibotan?

² Usa nga paagi nga iginhahatag naton ha Dios an mga butang nga para gud ha iya amo an pagpabilin nga neutral ha mga isyu ha politika han kalibotan. (Isa. 2:4) Salit diri kita nakontra ha gobyerno nga gintutugotan ni Jehova; diri liwat kita nakikigbahin ha nasyonalistiko  nga mga buruhaton. (Roma 13:1, 2) Diri kita nangangalimbasog nga bag-uhon an gobyerno o impluwensyahan an mga politiko, ngan diri kita nabutos o nakandidato.

3. Kay ano nga kinahanglan kita magpabilin nga neutral?

³ An Biblia naghahatag ha aton hin damu nga rason kon kay ano nga ginkikinahanglan han Dios nga magpabilin kita nga neutral. Pananglitan, ginsusunod naton an katutdoan ngan ehemplo han iya Anak nga hi Jesu-Kristo, pinaagi ha pagin “diri kanan kalibotan” ngan diri pakigbahin ha politika ngan girra. (Juan 6:15; 17:16) Kinahanglan naton magpabilin nga neutral basi magin maunungon nga mga sakop han Ginhadian han Dios. Tungod kay diri kita nasuporta ha gobyerno han tawo, malimpyo an aton konsensya kon iginsasangyaw naton nga an Ginhadian han Dios gud la an magsusulbad han ngatanan nga problema han katawohan. Dugang pa, diri pariho ha buwa nga mga relihiyon nga nagkakabahin-bahin an mga membro tungod han pag-api ha politika, natitipigan han tinuod nga mga magsiringba an ira bug-os-kalibotan nga pagminagburugto tungod han ira pagpabilin nga neutral.—1 Ped. 2:17.

4. (a) Paonan-o kita nahibaro nga magtitikakuri an pagpabilin nga neutral? (b) Kay ano nga kinahanglan kita mangandam yana basi makapabilin nga neutral?

⁴ Bangin naukoy kita ha lugar diin an gobyerno naghahatag ha aton hin kagawasan ha pagsingba. Pero samtang nagtitikahirani an kataposan han sistema ni Satanas, makakalaom kita nga magtitikakuri an pagpabilin nga neutral. An mga tawo yana “diri naruruyag ha bisan ano nga pakigsabot” ngan “matig-a an ulo,” salit mas magkakabahin-bahin pa hira. (2 Tim. 3:3, 4) Ha pipira nga nasud, naieksperyensyahan na han aton kabugtoan an pagsari ha pagin neutral tungod han tigda nga mga pagbag-o ha sistema ha politika. Nasasabtan mo ba kon kay ano nga kinahanglan naton parig-unon yana an aton determinasyon nga magpabilin nga neutral? Kon ha panahon pa han pagsari kita mangangandam, bangin magkompromiso kita ngan diri magin neutral. Salit paonan-o kita mangangandam basi magpabilin nga neutral ha nagkakabahin-bahin nga kalibotan? Hisgotan naton an upat nga paagi nga mabulig ha aton basi maglampos.

5. Ano an panhunahuna ni Jehova ha gobyerno han tawo?

⁵ An siyahan nga paagi basi makapabilin nga neutral amo an pagsubad han panhunahuna ni Jehova ha politikal nga sistema. Bisan kon may mga gobyerno nga baga hin maopay an pagmando, diri gud katuyoan ni Jehova nga mandoan han tawo an iya igkasi-tawo. (Jer. 10:23) An gobyerno han tawo nag-aaghat hin nasyonalismo, salit nagkakabahin-bahin an katawohan. Bisan an pinakamaopay nga lider diri makakasulbad han ngatanan nga problema. Dugang pa, tikang han 1914, an gobyerno han tawo nagin kaaway han Ginhadian han Dios. Diri mag-iiha, bubungkagon hini nga Ginhadian an ngatanan nga gobyerno.—Basaha an Salmo 2:2, 7-9.

6. Paonan-o naton sadang trataron adton may awtoridad ha gobyerno?

⁶ Gintutugotan ni Jehova nga umiksister an gobyerno han tawo tungod kay ginmimintinar hito an kamurayawan, nga nabulig ha aton nga maisangyaw an maopay nga sumat han Ginhadian. (Roma 13:3, 4) Ginsusugo pa ngani kita han Dios nga ig-ampo adton may awtoridad, labi na kon an ira desisyon mahimo makaapekto ha aton pagsingba. (1 Tim. 2:1, 2) Pariho han ginbuhat ni apostol Pablo, naapela kita ha gobyerno kon diri makatadunganon an pagtratar ha aton. (Buh. 25:11) Bisan kon igintututdo han Biblia nga an kaaway han Dios nga hi Satanas an may awtoridad ha politikal nga sistema, diri ito nasiring nga direkta nga ginkukontrol niya an tagsa nga lider o opisyal. (Luc. 4:5, 6) Salit diri kita sadang magsiring nga an usa nga opisyal kontrolado han  Yawa. Lugod, may kalabotan ha “gobyerno ngan mga awtoridad,” ‘diri kita nagyayakan hin maraot ha bisan hin-o.’—Tito 3:1, 2.

7. Ano nga panhunahuna an kinahanglan naton likyan?

⁷ Ginsusunod naton an Dios pinaagi ha diri pagdapig ha bisan hin-o nga kandidato o partido ha politika, magpapahimulos man kita han ira mga plataporma o diri. Paonan-o ito mahimo magsari han aton pagin neutral? Pananglitan, may-ada grupo nga nagpuprotesta basi palusaron ha pwesto an matalumpiguson nga rehimen, nga nagin hinungdan pa ngani han pag-antos han katawohan han Dios. Bisan kon diri kita umupod ha ira pagprotesta, ginhihingyap ba naton nga maglampos hira? (Efe. 2:2) Kinahanglan magpabilin kita nga neutral diri la ha pulong ngan buhat kondi pati liwat ha aton kasingkasing.

8. Kon nakukurian kita nga magpabilin nga neutral, paonan-o kita magigin “alerto” pero “inosente”?

⁸ An ikaduha nga paagi basi makapabilin nga neutral amo an ‘pagin alerto sugad hin mga halas kondi inosente sugad hin mga sarapati’ kon naatubang hin mga pagsari. (Basaha an Mateo 10:16, 17.) Alerto kita kon abanse naton nga nakikita an mga peligro, ngan nagpapabilin kita nga inosente kon diri kita nagkukompromiso. Tagda an pipira han mga kahimtang nga mahimo masarihan an aton pagin neutral ngan kon paonan-o naton ito malalamposan.

9. Kon nakikiistorya kita, ano an kinahanglan naton likyan?

⁹ Pakiistorya. Kinahanglan kita magin alerto kon may nabangon nga mga isyu ha politika. Pananglitan, kon nagsasangyaw kita mahitungod han Ginhadian, likyi an pagdayaw o pagpakaraot han mga ideya o opinyon han usa nga lider o partido ha politika. Pamiling hin topiko nga magkakauyon kamo han tagbalay pinaagi ha pagpokus ha mga problema imbes nga ha politikal nga mga ideya. Katapos, ipakita tikang ha Biblia kon paonan-o bug-os nga susulbaron han Ginhadian han Dios ito nga mga problema. Kon bumangon an mga isyu sugad han pag-asawa han magkapariho an sekso o aborsyon, isaysay an mga suruklan han Dios ngan kon paonan-o kita nagkikinabuhi uyon hito. Durante han paghisgot, pagpabilin gud nga neutral ha bisan ano nga topiko may kalabotan ha politika. Diri kita nadapig ha anoman nga balaud nga sadang ig-implementar, o bag-uhon, ngan diri naton ginpipirit an iba nga umuyon ha aton.

10. Paonan-o naton masisiguro nga nagpapabilin kita nga neutral kon nagkikita o nagbabasa kita hin bisan ano ha media?

¹⁰ An media. Kasagaran nga may gindadapigan an mga balita ha media. Tinuod ini labi na ha mga nasud nga an balita kontrolado han gobyerno. Pero bisan an mga Kristiano nga naukoy ha mga nasud nga masisiring nga may kagawasan, kinahanglan mag-ikmat nga diri magpadara ha mga komentarista. Pakianhi an imo kalugaringon: ‘Karuyag ko ba magpinamati ha usa nga komentarista tungod kay nauyon ako ha iya mga ideya ha politika?’ Kon oo, bangin kinahanglan mo mamati ha mga balita nga waray gindadapigan. Anoman an kahimtang, maaramon liwat nga limitahan mo an pagpinamati ha mga balita nga may gindadapigan ha politika ngan itanding ito ha “surubdan han maopay nga mga pulong” ha Biblia.—2 Tim. 1:13.

11. Kay ano nga bangin makurian kita nga magpabilin nga neutral kon ginpapabilhan gud naton an aton mga panag-iya?

¹¹ Materyalismo. Kon ginpapabilhan gud naton an aton mga panag-iya, bangin makurian kita ha pagpabilin nga neutral kon umatubang kita hin pagsari. Ha dekada han 1970, nakita ni Ruth nga taga-Malawi nga nahitabo ito ha pipira nga Saksi nga gintimaraot tungod han pagdumiri nga umapi ha politikal nga partido. Hiya nagsiring: “Nakurian gud hira nga bayaan an ira mahimyang nga kinabuhi. Nadistyero hira kaupod namon, pero ha urhi umapi hira ha politikal nga partido ngan umuli ha ira balay kay diri nira kaya  an makuri nga kinabuhi ha kampo han mga pinalagiw.” Pero kadam-an han katawohan han Dios nagpapabilin nga neutral bisan pa han makuri nga ekonomiya o kawad-i pa ngani han ngatanan nira nga panag-iya.—Heb. 10:34.

12, 13. (a) Ano an panhunahuna ni Jehova ha mga tawo? (b) Paonan-o naton hibabaroan nga nagpapahitaas na kita tungod han aton nasud?

¹² Pagpahitaas. Kasagaran nga iginhahambog han mga tawo an ira nasyonalidad, tribo, kultura, syudad, o nasud. Pero, maaram kita nga diri ito uyon ha panhunahuna ni Jehova. Para ha iya, waray tawo o grupo hin tawo nga labaw ha iba. Syempre, diri man karuyag ni Jehova nga minuson naton an aton kultura. Ngani, an magkalain-lain nga kultura nagpapakita han pagkaiba-iba han mga tawo. Pero sadang naton hinumdoman nga an ngatanan nga tawo parapriho ha atubangan han Dios.—Roma 10:12.

¹³ Diri kita sadang magpahitaas tungod han aton nasud ngan hunahunaon naton nga mas maopay ito kay han iba. Kon bubuhaton naton ito, makukurian kita nga magpabilin nga neutral. Nahitabo ito ha mga Kristiano ha siyahan nga siglo. An pipira ha ira nagpakita hin diskriminasyon ha ira kabugtoan tungod han ira nasyonalidad. (Buh. 6:1) Paonan-o naton hibabaroan nga nagigin mapahitas-on na kita? Pananglitan, may bugto nga tikang ha iba nga nasud nga nagsuhestyon ha imo. Ibabalewaray mo ba dayon ito, ngan maghunahuna nga, ‘Mas maopay an amon mga paagi dinhi’? Imbes nga buhaton ito, sadang naton iaplikar an giniyahan nga sagdon: “Mapainubsanon nga tagda nga mas labaw ha iyo an iba.”—Fil. 2:3.

14. Paonan-o makakabulig ha aton an pag-ampo, ngan ano nga ehemplo ha Biblia an nagpapamatuod hini?

¹⁴ An ikatulo nga paagi basi makapabilin nga neutral amo an pangaro hin bulig kan Jehova. Pag-ampo para han baraan nga espiritu nga mabulig ha imo nga magin mapailubon ngan magpugong ha kalugaringon. Ini nga mga kalidad mabulig ha imo kon an gobyerno korap o diri tangkod. Mahimo ka liwat mangaro kan Jehova hin kinaadman basi masabtan ngan maatubang an mga kahimtang nga bangin makurian ka ha pagpabilin nga neutral. (San. 1:5) Kon prisuhon ka o sirotan tungod han imo pagin marig-on ha tinuod nga pagsingba, pag-ampo para hin kusog basi maisugon nga madepensahan mo an imo pagtoo ngan mailob an anoman nga pagtimaraot nga mahimo mo maeksperyensyahan.—Basaha an Buhat 4:27-31.

15. Paonan-o an Biblia makakabulig ha aton basi makapabilin nga neutral? (Kitaa liwat an kahon nga “An Pulong han Dios Nagparig-on han Ira Determinasyon.”)

¹⁵ Mapaparig-on ka ni Jehova pinaagi han iya Pulong. Pamalandonga an mga teksto nga mabulig ha imo nga makapabilin nga neutral kon umatubang ka hin mga pagsari. Yana pa la, memoryaha na ito basi may mahinunumdoman ka kon umabot an panahon nga waray ka na magagamit nga Biblia. An Pulong han Dios magpaparig-on liwat han imo paglaom ha mga bendisyon han Ginhadian. Importante ini nga paglaom basi mailob naton an mga pagtimaraot. (Roma 8:25) Pagpili hin mga teksto nga naghuhulagway han mga bendisyon ha tidaraon nga imo gud ginpapamulat, ngan handurawa nga ginpapahimulosan mo na ito nga mga bendisyon ha Paraiso.

16, 17. Ano an aton hibabaroan ha ehemplo han magtinumanon nga surugoon ni Jehova nga nagpabilin nga neutral? (Kitaa an retrato ha tinikangan hini nga artikulo.)

¹⁶ An ikaupat nga paagi basi makapabilin nga neutral amo an pagsubad ha matinumanon nga mga surugoon ni Jehova. An ira mga ehemplo maghahatag ha aton hin kinaadman ngan kusog nga aton ginkikinahanglan basi makapailob. Pananglitan, hira Sadrak, Mesak, ngan Abednego nagdumiri pagsingba ha imahen nga nagrirepresentar ha gobyerno han Babilonya. (Basaha an  Daniel 3:16-18.) Ini nga asoy nakabulig ha mga Saksi yana nga magin maisugon ha pagdumiri nga sumaludo ha bandera han ira nasud. Nagpabilin liwat hi Jesus nga bulag ha mga isyu ha politika o ha iba pa nga isyu nga nagin hinungdan han pagkabahin-bahin han kalibotan. Maaram hiya nga an iya maopay nga ehemplo mabulig ha iya mga disipulo. Hiya nag-aghat ha ira: “Magmaisugon kamo! Gindaog ko an kalibotan.”—Juan 16:33.

¹⁷ Damu han mga Saksi yana an nagpapabilin nga neutral. An iba ginmamaltrato, ginpipriso, ngan ginpapatay pa ngani tungod han ira pagtoo. An ira ehemplo makakabulig ha imo sugad la nga nakabulig ito kan Barış nga taga-Turkey, nga nagsiring: “Hi Franz Reiter usa nga batan-on nga bugto nga ginpatay tungod han pagdumiri nga magin sundalo ni Hitler. An iya surat ha iya nanay han gab-i antes hiya patayon nagpapakita han iya daku gud nga pagtoo ngan pagsarig kan Jehova, ngan karuyag ko nga subaron hiya kon umatubang ako hin sugad nga pagsari.” ^[2]

18, 19. (a) Paonan-o an imo mga kakongregasyon makakabulig ha imo nga magpabilin nga neutral? (b) Ano an imo determinasyon?

¹⁸ Makakabulig liwat an kabugtoan ha imo kongregasyon. Isumat ha mga tigurang an pagsari nga imo inaatubang may kalabotan ha pagin neutral, ngan pangaro han ira sagdon nga basado ha Biblia. Paparig-unon ka han imo mga kakongregasyon kon hibabaroan nira an mga pagsari nga imo inaatubang. Hangyoa hira nga ig-ampo ka nira. Syempre kon karuyag naton nga buligan kita han kabugtoan ngan ig-ampo kita nira, kinahanglan liwat naton ito buhaton ha ira. (Mat. 7:12) An artikulo ha jw.org/tl nga “Mga Lugar Kung Saan May mga Saksi ni Jehova na Nakabilanggo Dahil sa Pananampalataya” nga makikita ha NEWSROOM > LEGAL NA USAPIN makakabulig ha imo nga magin espisipiko ha imo mga pag-ampo. May-ada ito link para han mga lista han ngaran han mga Saksi nga priso yana tungod han ira pagtoo. Pagpili hin mga ngaran, ngan ig-ampo hira nga magin maisugon ngan magpabilin nga maunungon kan Jehova.—Efe. 6:19, 20.

¹⁹ Samtang nagtitikahirani an kataposan han ngatanan nga gobyerno han tawo, makakalaom kita nga pipiriton kita han mga gobyerno nga dumapig ha ira ngan magin diri maunungon kan Jehova ngan ha iya Ginhadian. Salit hinaot parig-unon naton an aton determinasyon nga magpabilin nga neutral hinin nagkakabahin-bahin nga kalibotan.