1, 2. (a) Ha ano naglampos an mga lider han relihiyon may kalabotan ha pagsangyaw nga buruhaton, kondi ano an ginbuhat han mga apostol? (b) Kay ano nga waray sunda han mga apostol an pagdiri ha pagsangyaw?

 KATATAPOS pa la han Pentekostes 33 C.E., ngan pipira pa la ka semana an Kristiano nga kongregasyon ha Jerusalem. Nakita ni Satanas nga ito an panahon ha pag-atake. Antes pa magin marig-on an kongregasyon, karuyag na niya ito bungkagon. Salit ginmaniobra dayon niya nga igdiri han mga lider han relihiyon an pagsangyaw mahitungod han Ginhadian. Kondi, maisugon nga nagpadayon an mga apostol, ngan damu nga lalaki ngan babaye an nagin ‘tumuroo ha Ginoo.’—Buh. 4:18, 33; 5:14.

² Nasina hinduro an mga parakontra, salit iginpapriso nira an ngatanan nga apostol. Pero hito nga gab-i, gin-abrihan hin anghel ni Jehova an prisohan, ngan ha pagsidlit han adlaw, nagsasangyaw na liwat an mga apostol! Gin-aresto utro hira ngan gindara ha mga lider han relihiyon nga nag-akusar ha ira ha pagtalapas han balaud nga nagdidiri ha pagsangyaw. Sugad nga baton, maisugon hira nga nagsiring: “Kinahanglan sugton namon an Dios sugad nga magmarando imbes nga an mga tawo.” Nasina gud an mga lider nga karuyag nira “patayon” an mga apostol. Hiton tensyonado nga takna, ginpahamangnoan han respetado nga magturutdo han Balaud nga hi Gamaliel an mga lider: “Paghirot kamo . . . Ayaw niyo paglabti ini nga mga tawo, pabay-i hira.” Urusahon nga ginpamatian hiya han mga lider ngan ginpagawas an mga apostol. Ano an ginbuhat han magtinumanon nga apostol? Waray kahadlok nga “padayon nga nanutdo hira ngan nagpasamwak han maopay nga sumat mahitungod han Kristo nga hi Jesus.”—Buh. 5:17-21, 27-42; Prob. 21:1, 30.

3, 4. (a) Ano nga nasarihan na nga pamaagi an ginagamit ni Satanas ha pag- atake ha katawohan han Dios? (b) Ano an aton paghihisgotan hini nga kapitulo ngan ha sunod nga duha nga kapitulo?

³ Ito nga kaso han 33 C.E. an siyahan nga pagtimaraot han mga may katungdanan ha Kristiano nga kongregasyon, kondi diri ito an ultimo. (Buh. 4:5-8; 16:20; 17:6, 7) Ha aton panahon, gin-iimpluwensyahan la gihap ni Satanas an mga nakontra nga sulsolan an mga may awtoridad nga igdiri an pagsangyaw. Iba-iba la an ira akusasyon ha katawohan han Dios. Nag-aaghat daw kita hin samok; rebelde ha gobyerno o sedisyonista; ngan parapamaligya. Ha tagsa nga husto nga panahon, gindara ha korte  han kabugtoan an kaso basi pamatud-an nga buwa ito nga mga akusasyon. Ano an resulta? Paonan-o nakakaapekto ha imo yana an mga desisyon han korte mga dekada na ha naglabay? Aton usisahon an pipira nga kaso basi hibaroan kon paonan-o ito nakakabulig “ha pagdepensa han maopay nga sumat ngan ha pagkaada legal nga katungod ha pagsangyaw hito.”—Fil. 1:7.

⁴ Hini nga kapitulo, paghihisgotan naton kon paonan-o gindepensahan an aton katungod ha pagsangyaw nga may kagawasan. Ha sunod nga duha nga kapitulo, tatagdon naton an pipira nga kaso nga aton gindara ha korte basi makapabilin kita nga diri bahin han kalibotan ngan makagkinabuhi uyon ha suruklan han Ginhadian.

5. Kay ano nga gin-aresto an mga magsarangyaw han Ginhadian ha dekada han 1930, ngan ano an gintagad nga buhaton han mga nangunguna ha organisasyon?

⁵ Ha pag-ikatarapos han dekada han 1930, gin-obligar han mga syudad ngan estado ha bug-os nga Estados Unidos han Amerika an mga Saksi ni Jehova nga kumuha hin permit o lisensya para ha ira pagsangyaw. Pero waray kumuha hin lisensya an aton kabugtoan. Kay an lisensya puydi makansela, ngan natoo hira nga waray gobyerno an may awtoridad ha pagkontra han sugo ni Jesus ha mga Kristiano nga isangyaw an mensahe han Ginhadian. (Mar. 13:10) Tungod hito, gin-aresto an ginatos nga magsarangyaw han Ginhadian. Salit, ginhunahuna han mga nangunguna ha organisasyon nga dad-on an kaso ha korte. Naglaom hira nga pamatud-an nga supak ha balaud an pagkontra han Estado ha katungod han mga Saksi nga makagsingba nga may kagawasan. Han 1938, usa nga insidente an nagtugway ha makasaysayan nga kaso ha korte. Ano ito?

6, 7. Ano an nahitabo ha pamilya Cantwell?

⁶ Han Martes han aga, Abril 26, 1938, lima nga espesyal payunir—hira Newton Cantwell, 60 anyos; an iya asawa, hi Esther; ngan an ira mga anak nga hira Henry, Russell, ngan Jesse—an nagbiyahe basi magsangyaw ha syudad han New Haven, Connecticut. Ha tinuod la, andam hira diri umuli hito nga adlaw. Kay ano? Kay pipira ka beses na nga naaresto hira, salit maaram hira nga posible ito mautro. Kondi waray ito magpugong ha ira nga magsangyaw. Umabot hira ha New Haven sakay hin duha nga awto. Hi Newton an nagdrayb han awto nga puno hin literatura han Biblia ngan hin portabol nga mga ponograpo, samtang an 22 anyos nga hi Henry an nagdrayb han sound car. Sugad han ginlalaoman, gin-aresto hira paglabay la hin pipira ka oras.

⁷ Siyahan, gin-aresto an 18 anyos nga hi Russell, katapos hira Newton ngan Esther. Tikang ha hirayo nakita han 16 anyos nga hi Jesse an pagdakop han mga pulis ha iya mga kag-anak ngan bugto. Tungod kay hi Henry ha iba nga bahin han syudad nagsangyaw, nag-usahan na la hi Jesse. Pero, ginbitbit la gihap niya  an ponograpo ngan nagpadayon ha pagsangyaw. Duha nga Katoliko nga lalaki an nagtugot ha iya nga patokaron an rekord han diskurso ni Bugto Rutherford nga may ulohan, “Enemies.” Kondi samtang namamati, nasina gud an mga lalaki nga karuyag nira kastiguhon hi Jesse. Kalmado nga binaya hi Jesse. Waray pag-iha, gindaop hiya hin pulis ngan ginpriso. Waray kasuhi han mga pulis hi Esther, kondi ginkasohan hi Newton ngan an ira mga anak. Pero nakagawas hira hito nga adlaw katapos magpyansa.

8. Kay ano nga ginhukman han korte hi Jesse Cantwell nga salaan ha pag-aghat hin samok?

⁸ Paglabay hin mga bulan, han Septyembre 1938, an pamilya Cantwell inatubang ha korte han New Haven. Hira Newton, Russell, ngan Jesse nahukman nga salaan ha pagpangaro hin donasyon nga waray lisensya. Bisan pa ha pag-apela ha Korte Suprema han Connecticut, nahukman la gihap hi Jesse nga salaan ha pag-aghat hin samok. Kay ano? Kay tumestigo ha korte an duha nga Katoliko nga namati han diskurso ngan nagsiring nga nakainsulto ito han ira relihiyon salit hira nangalas. Nag-apela an nangunguna nga kabugtoan han organisasyon ha Korte Suprema han E.U.A.—an pinakahitaas nga korte han nasud.

9, 10. (a) Ano an desisyon han Korte Suprema han E.U.A., ha kaso han pamilya Cantwell? (b) Paonan-o kita nakakapahimulos hito nga desisyon?

⁹ Tikang han Marso 29, 1940, ginpamatian ni Chief Justice Charles E. Hughes ngan han walo nga kaupod nga hukom an argumento nga iginpresenta ni Bugto Hayden Covington, usa  nga abogado han mga Saksi ni Jehova. a Han ipresenta han abogado han Connecticut an argumento basi pamatud-an nga an mga Saksi nakaaghat hin samok, nagpakiana an usa nga hukom: “Diri ba nadiri an mga tawo ha mensahe nga iginpasamwak ni Kristo Jesus han iya panahon?” An abogado binaton: “Oo, ngan kon diri ako nagsasayop, nagsiring liwat an Biblia kon ano an nahitabo kan Jesus tungod ha pagpasamwak hito nga mensahe.” Aw, nadakop an abogado ha iya kalugaringon nga mga pulong! Diri tinuyo nga iginpariho niya an mga Saksi kan Jesus ngan an estado ha mga nagpatay kan Jesus. Han Mayo 20, 1940, an Korte urosa nga nagdesisyon pabor ha mga Saksi.

¹⁰ Ano an nahimo hito nga desisyon han Korte? Ginpahaluag hito an proteksyon ha katungod han may kagawasan nga pagsingba salit waray gobyerno, estado, o lokal nga pagmando an mahimo maglimita han kagawasan ha relihiyon. Dugang pa, nakita han Korte nga an paggawi ni Jesse “diri . . . tarhog ha kamurayawan ngan kahapsay han publiko.” Klaro hito nga desisyon nga an mga Saksi ni Jehova diri nakakasamok ha kahapsay han publiko. Daku gud ito nga kadaogan para ha mga surugoon han Dios! Paonan-o kita nakakapahimulos tikang hito? Usa nga abogado nga Saksi an nagsiring: “Tungod kay may kagawasan kita ha aton relihiyoso nga mga buruhaton nga waray ginkakahadlokan nga diri makatadunganon nga mga restriksyon, naisusumat naton sugad nga mga Saksi an mensahe han paglaom ngadto ha mga tawo ha aton komunidad.”

11. Ano nga kampanya an gin-organisar han kabugtoan ha Canada, ngan kay ano?

¹¹ Ha dekada han 1940, an mga Saksi ni Jehova ha Canada inatubang hin duro nga pagkontra. Salit han 1946, basi ipasamwak an pagbalewaray han Estado han aton katungod ha pagsingba nga may kagawasan, nagkaada 16 ka adlaw nga kampanya an aton kabugtoan basi ipanaltag an tract nga Quebec’s Burning Hate for God and Christ and Freedom Is the Shame of All Canada. Detalyado nga iginbuhayhag hiton upat ka pahina nga tract an gin-atubang han aton kabugtoan ha Quebec nga kasamok, pagmaltrato han mga pulis, ngan kamadarahog tungod han pagsulsol han mga klero. “Nagpapadayon an waray hustisya nga pag-aresto ha mga saksi ni Jehova,” siring han tract. “Mga 800 nga akusasyon an iginkaso ha mga saksi ni Jehova ha Greater Montreal.”

12. (a) Ano an reaksyon han mga parakontra ha aton kampanya ha pagpanaltag han tract? (b) Ano nga krimen an igin-akusar ha aton kabugtoan? (Kitaa liwat an footnote.)

¹² Sugad nga reaksyon ha tract, an primero ministro han Quebec nga hi Maurice Duplessis nga kakunsabo ni Kardinal Villeneuve han Romano Katoliko nagdeklara hin “waray kalooy nga pakig-away” ha mga Saksi. Nadoble dayon an kadamu han kaso, tikang ha 800 ngadto ha 1,600. “Pauroutro kami nga gin-aresto han mga pulis ngan diri na ngani namon adto maihap,” siring han usa nga payunir. An mga Saksi nga nadakpan nga nananaltag  han tract ginkasohan hin krimen ha pagpublikar hin mga “pakaraot nga nagsusulsol hin pagrebelde ha gobyerno.” b

13. Hin-o an siyahan nga ginbista ha kaso nga sedisyon, ngan ano an desisyon han korte?

¹³ Han 1947, hi Gisèle, 18 anyos, ngan hi Lucille, 11 anyos, upod an ira tatay nga hi Bugto Aimé Boucher, an siyahan nga ginbista ha kaso nga sedisyon. Nanaltag hira han tract nga Quebec’s Burning Hate hirani ha ira uma ha kabukiran ha sur han Quebec City. Pero baga hin diri katoohan an aligasyon nga nag-aaghat hira hin samok. Hi Bugto Boucher mapainubsanon ngan malumo. Simple la hiya nga nanginginabuhi ha iya gutiay nga uma ngan panalagsa nga nakadto ha bungto sakay han iya kabayo nga may kangga. Kondi an iya pamilya waray makalikay ha mga pag-abuso nga ginhisgotan mismo han tract. An hukom nga nangangalas ha mga Saksi nagdumiri pagkarawat han mga ebidensya nga inosente an mga Boucher. Lugod, gindapigan hito an prosekusyon nga an tract nakaaghat hin samok salit sadang sirotan an mga Boucher. Matin-aw nga para ha hukom krimen an pagsumat han kamatuoran! Hira Aimé ngan Gisèle ginpriso tungod ha pagsulsol hin pagrebelde ha gobyerno, ngan bisan an bata nga hi Lucille duha ka adlaw nga napriso. Nag-apela an kabugtoan ha Korte Suprema han Canada, an pinakahitaas nga korte han nasud, ngan inuyon ito nga pamatian an kaso.

14. Ano an ginbuhat han aton kabugtoan ha Quebec ha mga tuig nga ginlutos hira?

¹⁴ Ha luyo nga bahin, bisan pa han nagpapadayon nga kamadarahog, an aton maisugon nga kabugtoan ha Quebec nagpadayon ha pagsangyaw han mensahe han Ginhadian—ngan agsob nga may maopay ito nga resulta. Paglabay han upat ka tuig katapos tikangan an kampanya han tract han 1946, an 300 nga mga Saksi ha Quebec nagin 1,000! c

15, 16. (a) Ano an desisyon han Korte Suprema han Canada ha kaso han pamilya Boucher? (b) Ano an epekto hini ha aton kabugtoan ngan ha iba?

¹⁵ Han Hunyo 1950, ginpamatian han Korte Suprema han Canada, nga ginkukompwesto han siyam nga hukom, an kaso ni Aimé Boucher. Paglabay hin unom ka bulan, han Disyembre 18, 1950, nagdesisyon an Korte pabor ha iya. Kay ano? Iginsaysay ni Bugto Glen How, usa nga abogado han mga Saksi, nga umuyon an Korte ha depensa nga basi masiring nga “sedisyon,” kinahanglan may pagsulsol ha pagrebelde ha gobyerno. Kondi, an tract, “diri nagsusulsol ngan salit legal nga porma han may kagawasan nga pagpahayag.” Hi Bugto How nagdugang: “Nakita ko mismo kon paonan-o iginhatag ni Jehova an kadaogan.” d

¹⁶ Daku gud nga kadaogan para ha Ginhadian han Dios an desisyon han Korte Suprema. Tungod hito, nawad-an hin basihan an 122 nga kaso nga sedisyon nga iginreklamo kontra ha mga Saksi ha Quebec. Dugang pa, an desisyon han Korte nagpapasabot nga an mga tuminungnong han Canada ngan han Commonwealth may-ada na kagawasan ha pagpahayag hin reklamo ha pamaagi han gobyerno. Labaw pa hito, napakyas hini nga kadaogan an pagkunsabo han Singbahan ngan han Estado han Quebec kontra ha kagawasan han mga Saksi ni Jehova. e

17. Paonan-o nangangalimbasog an pipira nga gobyerno ha pagpugong han aton pagsangyaw nga buruhaton?

¹⁷ Pariho han siyahan nga mga Kristiano, an mga surugoon ni Jehova yana “diri . . . parabaligya han pulong han Dios.” (Basaha an 2 Corinto 2:17.) Bisan pa hito, may mga gobyerno nga nangangalimbasog pagpugong han aton pagsangyaw pinaagi hin mga balaud ha komersyo. Tagdon naton an duha nga kaso may kalabotan han isyu kon an mga Saksi ni Jehova ba mga parabaligya o mga ministro.

18, 19. Paonan-o nangalimbasog an mga awtoridad ha Denmark ha pagpugong han aton pagsangyaw nga buruhaton?

¹⁸ Denmark. Han Oktubre 1, 1932, iginpatuman an balaud nga nagdidiri ha pamaligya hin barasahon kon waray lisensya. Pero, waray kumuha hin lisensya an kabugtoan. Kinabuwasan, lima nga magwarali an magkulop nga nagsangyaw ha Roskilde, an bungto nga mga 30 ka kilometro ha weste han kapital nga Copenhagen. Han tiuli na hira, nawawara an usa ha ira, hi August Lehmann. Gin-aresto hiya ha pagbaligya nga waray lisensya.

¹⁹ Han Disyembre 19, 1932, inatubang ha korte hi August Lehmann. Ginkarawat niya nga nagtatanyag hiya hin mga literatura han Biblia, kondi nagnigar nga namamaligya hiya. Umuyon ha iya an korte. Ito nagsiring: “An akusado . . . makakasuporta han iya kalugaringon ha pinansyal, ngan waray nakakarawat nga bisan ano nga pinansyal nga bentaha o naglalaom nga makabentaha, kondi nagasto pa lugod para hini nga mga buruhaton.” An korte dinapig ha mga Saksi ngan nagsiring nga an buruhaton ni Lehmann diri “masisiring nga negosyo.” Pero pursigido an mga kaaway han katawohan han Dios nga pugngan an pagsangyaw ha bug-os nga nasud. (Sal. 94:20) Nag-apela an prosekusyon ha Korte Suprema han nasud. Ano an ginbuhat han kabugtoan?

20. Ano an nagin desisyon han Korte Suprema han Denmark, ngan ano an ginbuhat han aton kabugtoan?

²⁰ Usa ka semana antes han pagbista ha Korte Suprema, mas ginpauswag pa gud han mga Saksi ha bug-os nga Denmark an ira pagsangyaw nga buruhaton. Han Martes, Oktubre 3, 1933, iginpahibaro han Korte Suprema an desisyon hito. Pabor ito ha desisyon han hamubo nga korte nga hi August Lehmann waray natalapas nga balaud. Nagpapasabot ini nga an mga Saksi may kagawasan nga makakagpadayon ha pagsangyaw. Basi ipakita an pagpasalamat kan Jehova tungod hini nga kadaogan, mas ginpauswag han kabugtoan an ira pagsangyaw. Tikang han ipagowa an desisyon han Korte, nakakagsangyaw na an aton kabugtoan ha Denmark nga diri gin-uulang han gobyerno.

21, 22. Ano an desisyon han Korte Suprema han E.U.A., ha kaso ni Bugto Murdock?

²¹ Estados Unidos. Han Domingo, Pebrero 25, 1940, gin-aresto an payunir nga hi Robert Murdock, Jr., upod an pito nga Saksi samtang nagsasangyaw ha Jeannette City, hirani ha Pittsburgh, Pennsylvania. Ginhukman hira ha pagtanyag hin literatura nga waray lisensya. Nag-apela hira ha Korte Suprema han E.U.A., ngan umuyon ito nga pamatian an kaso.

 ²² Han Mayo 3, 1943, iginpahibaro han Korte Suprema an desisyon nga pabor ha mga Saksi. Waray uyuni han Korte an pag-obligar ha pagkuha hin lisensya tungod kay ito “bayad ha katungod nga iginhatag han Konstitusyon han Amerika.” Iginbasura han Korte an ordinansa han syudad ngan nagsiring nga “usa ito nga pagpugong han kagawasan han media ngan paglimita han kagawasan han relihiyon.” Ha pagpahayag han opinyon han mayorya ha Korte, hi Justice William O. Douglas nagsiring nga an buruhaton han mga Saksi ni Jehova “labaw pa ha pagsangyaw; labaw pa ha pagpanaltag hin relihiyoso nga barasahon. Kombinasyon ito hito nga duha.” Hiya nagdugang: “Ini nga klase han relihiyoso nga buruhaton dungganon . . . sugad la ha pagsingba ha mga singbahan ngan pagsermon ha mga pulpito.”

23. Kay ano nga importante ha aton yana an aton mga kadaogan ha korte han 1943?

²³ Daku gud nga kadaogan ha katawohan han Dios ini nga desisyon han Korte Suprema. Ginpapamatud-an hini nga Kristiano kita nga mga ministro, diri parabaligya. Hiton makasaysayan nga adlaw han 1943, nagdaog an mga Saksi ni Jehova ha 12 han ira 13 nga kaso ha Korte Suprema, upod na an kaso nga Murdock. Ini nga mga desisyon nagin marig-on nga basihan para ha mga desisyon ha bag-o nga mga reklamo kontra ha aton katungod ha pagsangyaw ha publiko nga lugar ngan ha balay-balay.

24. Ano an aton ginbubuhat kon may gobyerno nga nagdidiri han aton pagsangyaw?

²⁴ Sugad nga mga surugoon ni Jehova, ginpapabilhan naton kon gintatagan kita han gobyerno hin katungod ha pagsangyaw han mensahe han Ginhadian nga may kagawasan. Pero, kon igindidiri han usa nga gobyerno an pagsangyaw, ginbabag-o naton an aton pamaagi basi maipadayon an buruhaton. Pariho han mga apostol, “kinahanglan sugton [naton] an Dios sugad nga magmarando imbes nga an mga tawo.” (Buh. 5:29; Mat. 28:19, 20) Ha pariho nga panahon, naapela kita ha mga korte basi kuhaon an pagdiri ha aton buruhaton. Iini an duha nga ehemplo.

25, 26. Ano nga panhitabo ha Nicaragua an nagtugway ha kaso ha Korte Suprema, ngan ano an resulta?

²⁵ Nicaragua. Han Nobyembre 19, 1952, kinadto an misyonero ngan branch servant nga hi Donovan Munsterman ha Office of Immigration ha Managua, an kapital han nasud. Gin-abisohan hiya nga kumadto kan Kapitan Arnoldo García, an nagdudumara hito nga ahensya. Ginsidngan han kapitan hi Donovan nga an ngatanan nga Saksi ni Jehova ha Nicaragua “gindidid-an ha pagpadayon ha pagsangyaw han ira doktrina ngan han ira relihiyoso nga buruhaton.” Han ginpakianhan kon kay ano, nagsiring hi Kapitan García nga an mga Saksi waray permiso tikang ha ministro han gobyerno nga magbuhat han ira ministeryo ngan gin-aakusaran hira ha pagin komunista. Hin-o an mga nag-aakusar ha ira? An mga klero han Romano Katoliko.

²⁶ Nag-apela dayon hi Bugto Munsterman ha Ministry of Government and Religions pati kan Presidente Anastasio Somoza García, kondi waray nahitabo. Salit ginbag-o han kabugtoan an ira pamaagi. Iginpasara nira an Kingdom Hall, nagkatirok ha  gudtiay nga grupo, inundang pagsangyaw ha kalsada, kondi nagsangyaw la gihap han mensahe han Ginhadian. Ha pariho nga panahon, nagsumiter hira hin petisyon ha Korte Suprema han Nicaragua ha pag-apela nga kuhaon an pagdiri. Damu nga peryodiko an nagreport han pagdiri ngan han sulod han petisyon, ngan inuyon an Korte Suprema nga pamatian an kaso. An resulta? Han Hunyo 19, 1953, iginpasa han Korte Suprema an urosa nga desisyon hito pabor ha mga Saksi. Nakita han Korte nga gintalapas han pagdiri an katungod nga iginhahatag han Konstitusyon ha may kagawasan nga pagpahayag, konsensya, ngan pagbuhat han gintotoohan. Nagsugo liwat ito ha gobyerno han Nicaragua ngan ha mga Saksi ni Jehova nga ibalik an ira relasyon.

27. Kay ano nga nahipausa an mga taga-Nicaragua ha desisyon han Korte, ngan paonan-o gintagad han kabugtoan ini nga kadaogan?

²⁷ Nahipausa an mga taga-Nicaragua nga dinapig an Korte Suprema ha mga Saksi. Maimpluwensya man gud an mga klero salit nalikay an Korte nga kumontra ha ira. Ngan gamhanan liwat an mga opisyal han gobyerno salit talagsa la kontrahon han Korte an desisyon hito. Maaram an aton kabugtoan nga nagdaog hira tungod han proteksyon han ira Hadi ngan tungod kay nagpadayon hira pagsangyaw.—Buh. 1:8.

28, 29. Ano nga pagbag-o an nahitabo ha Zaire ha kabutngaan han dekada han 1980?

²⁸ Zaire. Ha kabutngaan han dekada han 1980, mga 35,000 an Saksi ha Zaire (Democratic Republic of Congo na yana). Basi makadungan ha pag-uswag ha buruhaton han Ginhadian, nagtukod an sanga nga opisina hin bag-o nga mga pasilidad. Han Disyembre 1985, gindumara an internasyonal nga kombensyon ha estadyum han Kinshasa, an kapital nga syudad, ngan 32,000 nga delegado tikang ha iba-iba nga nasud an tinambong. Kondi katapos hito, nagbag-o an kahimtang han mga surugoon ni Jehova. Ano an nahitabo?

²⁹ Hito nga panahon, nag-aalagad ha Zaire hi Bugto Marcel Filteau, usa nga misyonero tikang ha Quebec, Canada, nga nakaeksperyensya han paglutos han rehimen ni Duplessis. Iya iginsumat an nahitabo: “Han Marso 12, 1986, an nangunguna nga kabugtoan kinarawat hin surat nga nagdideklara nga ilegal an asosasyon han mga Saksi ni Jehova ha Zaire.” Ito nga surat pirmado han presidente han nasud, hi Mobutu Sese Seko.

30. Ano nga mabug-at nga desisyon an kinahanglan himoon han Komite han Sanga, ngan ano an ira ginkaurosahan?

³⁰ Kinabuwasan, hinbatian ha radyo han nasud ini nga pahibaro: “Diri na gud naton mahibabatian an bisan ano mahitungod han mga Saksi ni Jehova ha [Zaire].” Katapos, tigda nga nagkaada paglutos. Ginbungkag an mga Kingdom Hall, ngan an kabugtoan gintikasan, gin-aresto, ginpriso, ngan ginkastigo. Bisan an kabataan nga Saksi ginpriso. Han Oktubre 12, 1988, gin-agaw han gobyerno an mga propyedad han organisasyon, ngan an sanga nga opisina gin-okuparan han Civil Guard nga usa nga grupo han militar. Nag-apela an mga nangunguna nga kabugtoan kan Presidente Mobutu, kondi waray hira kumarawat hin  balos. Hito nga takna, an Komite han Sanga kinahanglan maghimo hin mabug-at nga desisyon: “Maapela ba kita ha Korte Suprema, o maghuhulat la anay?” Hi Timothy Holmes, nga misyonero ngan an koordinetor han sanga nga opisina han nasud hito nga panahon, nahinumdom: “Nangaro kami kan Jehova hin kaaram ngan giya.” Katapos mag-ampo ngan maghisgot, inabat an komite nga diri pa ito an panahon basi ipasa an isyu ha korte. Salit, nagpokus hira ha pagpanginano ha kabugtoan ngan ha pagpamiling hin paagi nga maipadayon an pagsangyaw.

31, 32. Ano nga makasaysayan nga desisyon an ginhimo han Korte Suprema han Zaire, ngan ano an epekto hito ha aton kabugtoan?

³¹ Linabay an pipira ka tuig. Diri na duro an pagkontra ha mga Saksi, ngan mas gintatahod na didto an katungod han tawo. Salit nahunahuna han Komite han Sanga nga panahon na basi mag-apela ha Korte Suprema han Hustisya han Zaire. Urusahon nga an Korte Suprema umuyon nga pamatian an kaso. Katapos, han Enero 8, 1993, haros pito ka tuig tikang ipatuman han presidente an pagdiri, nagsiring an Korte nga kontra ha balaud an ginbuhat han gobyerno ha mga Saksi, ngan ginpaundang an pagdiri. Peligroso gud an desisyon nga ginhimo han Korte! Ira iginbutang ha peligro an ira kinabuhi pinaagi ha pagkontra han desisyon han presidente han nasud! Hi Bugto Holmes nagsiring: “Durante han pagbista, nakita namon kon paonan-o mahimo bag-uhon ni Jehova an mga butang.” (Dan. 2:21) Naparig-on hini nga kadaogan an pagtoo han kabugtoan. Inabat nira nga gin-giyahan han Hadi, hi Jesus, an iya mga sumurunod kon san-o ngan kon ha ano nga paagi hira magios.

³² Han ginkuha an pagdiri, gintugotan na an sanga nga opisina nga magpasulod hin mga misyonero ngan mga literatura  han Biblia, ngan magtukod hin mga pasilidad. f Makalilipay gud para ha mga surugoon han Dios ha bug-os nga kalibotan nga makita kon paonan-o ginpapanalipdan ni Jehova an espirituwal nga kaopayan han iya katawohan!—Isa. 52:10.

33. Ano an aton nahibaroan tikang ha mga kaso nga aton ginhisgotan?

³³ Iginpapakita han aton ginhisgotan nga mga kaso nga gintutuman ni Jesus an iya saad: “Ihahatag ko ha iyo an mga pulong nga yayaknon ngan an kinaadman nga diri mahimo kontrahon o supakon bisan pa han urosa nga pangalimbasog han mga nakontra ha iyo.” (Basaha an Lucas 21:12-15.) May mga higayon nga hi Jehova nagtatagana hin moderno nga panahon nga mga Gamaliel basi panalipdan an iya katawohan o nag-aaghat hin maisugon nga mga hukom ngan abogado basi tindogan kon ano an husto. Oo, ginpapangarol ni Jehova an mga armas han aton mga kaaway. (Basaha an Isaias 54:17.) Diri gud mapapaundang han pagkontra an buruhaton han Dios.

34. Kay ano nga urusahon an aton mga kadaogan ha korte, ngan ano an ginpapamatud-an hito? (Kitaa liwat an kahon nga “ Mga Kadaogan ha Hitaas nga Korte nga Nakabulig ha Pagsangyaw han Ginhadian.”)

³⁴ Kay ano nga urusahon an aton mga kadaogan ha korte? Hunahunaa la: An mga Saksi ni Jehova diri prominente o maimpluwensya. Diri kita nabutos, nasuporta hin mga kampanya ha politika, o nasipsip ha mga politiko. Gawas pa hito, an pipira ha aton nga inatubang ha higtaas nga korte kasagaran nga gintatagad nga “ordinaryo la . . . ngan diri edukado.” (Buh. 4:13) Salit ha panhunahuna han tawo, waray makukuha nga bentaha an korte kon pumabor hira ha aton ngan kontrahon an gamhanan nga mga lider han relihiyon ngan politika. Kondi pauroutro nga nagdesisyon hira pabor ha aton! An aton mga kadaogan pamatuod nga naglalakat kita “kaupod han Kristo . . . ha atubangan han Dios.” (2 Cor. 2:17) Salit pariho kan apostol Pablo, kita nasiring: “Hi Jehova an akon parabulig, diri ako mahahadlok.”—Heb. 13:6.