YIHOOWAY ha “wurssetta gallassi” ba asaa kaalettiyoogaanne eti aara dabbotidi deꞌanawu koshshiyaabaa etawu immiyoogaa nuuni ammanettoos. (2 Xim. 3:1) Gidikkonne, nuuni ubbay Yihoowayyo azazettiyaageeta gidana koshshees. Nuuni nu hanotaa Israaꞌeelata bazzuwan gakkida hanotaara geeddarssana danddayoos. Xurumbbaa cenggurssaa siyiyo wode eti issibaa oottana koshshiis.

‘Asaa shiiquwawu xeeganawunne qassi dunkkaanidosaappe asay denddanawu’ Muusee naaꞌꞌu xurumbbata biraappe qoxxidi oottanaadan Yihooway azaziis. (Qoo. 10:2) Qeeseti asay waatana koshshiyaakko etawu yootanawu xurumbbata dumma dumma ogiyan punnana bessees. (Qoo. 10:3-8) Ha wodiyan, Xoossaa asawu dumma dumma ogiyan kaaletoti imettoosona. Ha huuphe yohuwan, nuuni kaaletuwaa demmiyo ogetuppe heezzata beꞌana, qassi hegeeta beni Israaꞌeelen xurumbbaa punnidi xeegiyoogaara geeddarssana. Xoossaa asay ha wodiyan gita shiiqotuyyo shoobettees, sunttettida cimati loohoosona, qassi ubba gubaaꞌetussi imettiya kaaletoti laamettoosona.

Qeeseti naaꞌꞌu xurumbbata punniyo wode “asai ubbai” Xoossaa dunkkaaniyawu arshsho baggan deꞌiya penggiyan shiiqanaadan Yihooway koyiis. (Qoo. 10:3) Xoossaa dunkkaaniyaa matan oyddu sohuwan shaahettidi dunkkaanida ubba zareti he cenggurssaa siyoosona. Penggiyaa matan dunkkaanidaageeti amarida daqiiqan yaana danddayoosona. Harati qassi haahuwan deꞌiyo gishshawu gakkanawu daro saatiyaanne baaxiyaa koshshana danddayees. Eti matan woy haahuwan deꞌiyaageeta gidin, Yihooway ubbay shiiqanaadaaninne ba kaaletuwaa siyanaadan koyees.

Nuuni ha wodiyan Xoossaa dunkkaaniyaa matan shiiqana xayikkonne, Xoossaa asati shiiqiyo shiiquwawu shoobettida. Nuuni keehi koshshiyaabaa tamaariyoonne kaaletuwaa demmiyo killiliyaa shiiqotinne hara shiiqoti hegeetuppe amaridaageeta. Kumetta alamiyan deꞌiya Yihoowa asay issi malabaa tamaariyoogan ufayttees. Yaatiyo gishshawu, he shiiqota shiiqanaadan shoobbiyoogaa ekkidi shiiqiyaageeti ufayttoosona. Amaridaageeti haratuugaappe haakkiya sohuwaappe yaana koshshees. Gidikkonne, shoobbin shiiquwaa yiidaageeti hegawu baaxetiyoogee bessiyaaba gidiyoogaa eroosona.

Gita shiiqota shiiqiyoosaappe keehi haahosan deꞌiyaageetikka he shiiqotun goꞌettana danddayiyoonaa? Ha wodiyaa tekinolojiyaa gaasuwan, hegaa mala sohuwan deꞌiya daroti shiiqotuppe goꞌettana danddayoosona, ubba qassi gita shiiqota shiiqiyo sohuwan deꞌiyaabadan etawu siyettees. Leemisuwawu, waanna biiruwaa gishshaa kiitettida ishay xomoosiyo wode, Benine macara biiroy Nijeere biittan Sahara Bazzuwaa giddon asay maydiniyaa bookkiyo sohuwan deꞌiya Arlit giyo kataman asay prograamiyaa biiduwan kaallanaadan oottiis. Ishanttinne michchontti koshshay deꞌiyo haratuura laatamanne isiine gididi shiiqidosona. Eti  haahosan deꞌikkonne, 44,131 asaara gita shiiquwaa issippe shiiqidabadan etawu siyettiis. Issi ishay hagaadan giis: “Prograamiyaa nuuni kaallanaadan oottido gishshawu inttena keehippe galatays. Hegee intte nuna keehi siiqiyoogaa bessiyaaba.”

Israaꞌeela qeeseti issi xurumbba xalaalaa punniyo wode, ‘shaꞌan qoodettiyaageetuyyo halaqa gididaageetu xallay’ dunkkaaniyan shiiqana koshshees. (Qoo. 10:4, NW) Eti yan Muuseppe issi issibaa tamaarananne loohana danddayoosona. Hegee eti bantta zaretu giddon banttawu deꞌiya aawatettaa maara polanaadan maaddana. Neeni he halaqatuppe issuwaa gidiyaakko, he sohuwan shiiqanawunne goꞌettanawu neeyyo danddayettida ubbabaa oottanaagee qoncce.

Ha wodiyan, gubaaꞌiyaa cimati ‘halaqata’ gidokkona. Qassi eti bantta aawatettaa garssan deꞌiya Xoossaa wudiyaa wolqqan haarokkona. (1 PHe. 5:1-3) SHin eti wudiyaa heemmanawu banttawu danddayettida ubbaa oottiyoogee qoncce. Hegaa gishshawu, eti Kawotettaa Haggaazuwaa Timirtte Keettaa mala timirtte keettatun gujjidi loohanaadan shoobettiyo wode sohuwaara eeno goosona. He wodetun, cimati gubaaꞌiyaa allaalleta kaseegaappe muruta ogiyan waati oyqqanaakko tamaaroosona. He loohissuwaa gaasuwan, cimatinne gubaaꞌiyan eti heemmiyoogeeti Yihoowakko kaseegaappe aaruwan shiiqana danddayoosona. Neeni he timirtte keettatun tamaarana xayikkonne, hegan tamaaridaageetuppe goꞌettana danddayaasa.

Israaꞌeelatu qeeseti issi issitoo xurumbbaa cenggurssaa laammi laammidi punnoosona. Hegee kumetta deree dunkkaanido sohuwaappe baanadan Yihooway koyiyoogaa erissiyaaba. (Qoo. 10:5, 6) Dunkkaanido sohuwaappe denddidi biyoogee eti loytti darajjayettidoogaanne minnidi oottiyoogaakka qonccissees. Issi issitoo amarida Israaꞌeelati issisaappe harasaa baanawu mammottennan waayi aggana. Aybissi?

Denddidi harasaa baanaadan keehi darotoo, qassi mule qoppennan odettees giidi amaridaageeti qoppana danddayoosona. “Issitoo issitoo shaarai omarssappe wonttana gakkanaashin xalaalaa gam77ees.” Qassi haroode, ‘naaꞌꞌu gallassaa, woykko issi aginaa, woy issi layttaa’ gamꞌꞌidi denddees. (Qoo. 9:21, 22) Eti dunkkaanidosaappe aapputoo denddidi biidonaa? Qoodaabaa shemppo 33y Israaꞌeelati dunkkaanido 40 gidiya sohota yootees.

Issi issitoo, Israaꞌeelati kuway deꞌiyo sohuwan dunkkaanidosona. ‘Gitanne yashshiya bazzuwan’ kuway deꞌiyo sohuwan dunkkaaniyoogee keehi ufayssees. (Zaa. 1:19) Yaatiyo gishshawu, eti denddidi baana sohoy darin ufayssennaba gidana giidi qoppanawu paacettana danddayoosona.

Dunkkaanido sohuwaappe denddiyoogaa doommiyo wode, amarida zareti bantta kayay gakkanaashin danddayan naagana koshshiis. Xurumbbaa cenggurssaa laammi laammidi punniyoogaa ubbay siyikkonne, eti issi kutti he sohuwaappe denddana danddayokkona. Hegaadan xurumbbaa cenggurssaa laammi laammidi punniyoogee arshsho baggan dunkkaanida Yihudaa, Yisaakooranne Zaabiloona zareti denddanaadan oottiya malaata. (Qoo. 2:3-7; 10:5, 6) Eti denddi simmin, qeeseti tohossa baggan dunkkaanida heezzu zaretussi yootanawu xurumbbaa cenggurssaa laammi laammidi naaꞌꞌanttuwaa punnoosona. Dunkkaanida ubba asay denddana gakkanaashin qeeseti aggennan hegaadan oottidosona.

Dirijjitee laammiyo issi issibaa maayanawu neeyyo deexxennan aggenna. Aybissi? Neeni keehi darobay laamettiis gaada qoppennan waaya aggana. Woy qassi neeni kase hanotaa dosiyo gishshawu hegee laamettanaadan waaya koyana. Gaasoy ayba gidikkonne, ne danddayay paacettiyoogaa neeni akeekana danddayaasa, qassi meezetanawu hegee wodiyaa ekkiyaaba. Gidikkonne, nuuni hegaa akeekidi kaallanawu baaxetikko, he laamettidabay nuussi loꞌꞌo gidiyoogaanne Yihooway nunan ufayttidoogaa nuuni erana danddayoos.

Muuse wode, Yihooway miilooniyan qoodettiya attumaageeta, maccaageetanne naata bazzuwan kaalettiis. I eta naagananne kaalettana xayiyaakko, eti paxa attana danddayokkona. Ha wodiyan, keehi metiya wurssetta gallassatun Yihooway nuna kaalettees. Nuuni ayyo mata dabbo gidanaadaaninne mino ammanoy deꞌiyoogeeta gidanaadan nuna I maaddees. Yaatiyo gishshawu, ammanettida Israaꞌeelati xurumbbatu cenggurssaa shaakki eridi oottidoogaadan, nuuni azazettiyaageeta gidanawu nuuyyo danddayettida ubbabaa oottanawu koyoos.